Bài học rút ra từ Triệu phú khu ổ chuột
|
Vì sao một bồi bàn không xu dính túi tại Mumbai lại phải ngồi sau song sắt phòng giam? Show
Ram Mohammed Thomas bị bắt. Bị bắt vì đã trả lời chính xác mười hai câu hỏi trong trò chơi Ai là tỉ phú, chương trình mà kể cả tiến sĩ, người có học thức cũng chưa chắc trả lời đúng phân nửa. Một cậu bé mồ côi nghèo khổ chưa từng được đến trường, chỉ là một cư dân nhỏ nhoi đang vật lộn với cuộc đời khắc nghiệt trên một khu đất hoang trên rìa đô thị. Cậu biết chữ INRI nằm trên thanh thánh giá nhưng không biết chữ viết tắt FBI. Cậu biết persona non grata nghĩa là nhà ngoại giao không được chấp nhận nhưng không biết nước Pháp dùng đồng tiền nào. Cậu biết hành tinh nhỏ nhất trong hệ mặt trời là Pluto nhưng không biết Neil Amstrong là người đầu tiên đặt chân lên mặt trăng. Vì sao vậy ? Vì câu gian lận ư ? Vì cậu biết câu trả lời, không giải thích được, vì họ hỏi những câu cậu biết rõ. Vì suy cho cùng một cuộc thi đố vui không thiên về kiểm tra kiến thức nhiều như kiểm tra trí nhớ là mấy. Một quyển sách bắt buộc phải có mở bài, thân bài, kết bài nhưng không nhất thiết phải theo thứ tự ấy…Câu hỏi thứ 1 trị giá 1000 rupi, nam diễn viên Armaan Ali và Priya đóng cặp lần đầu với nhau trong bộ phim nào ? Ram nhớ lại lần xem phim không mấy vui vẻ của cậu và người bạn thân Salim. Salim là fan hâm mộ cuồng nhiệt Armaan, chàng diễn viên nổi tiếng Ấn Độ được nhiều cô nàng ao ước. Cậu xem bộ phim mới nhất của anh ta tới 9 lần, đến lần thứ 9, cậu gặp được thần tượng ngay trong rạp chiếu phim, chỉ có điều cảm xúc lúc đó thật tồi tệ, Armaan đã quấy rối tình dục Salim. Câu hỏi thứ 4 trị giá 10000 rupi, thi sĩ mù mù vĩ đại Surdas là người sùng kính vị thánh nào ? Sau khi rời nhà thờ, Ram sống trong trại trẻ mồ côi và được một nhà hảo tâm nhặt về. Cậu và Salim đã có tháng ngày hạnh phúc ít ỏi, được đối xử tử tế, có cái ăn cái mặc, được cho học hát, học chơi đàn đạp hơi, những bài hát ca ngợi vị thần Krishna vĩ đại do thi sĩ mù Surdas sáng tác. Nhưng hạnh phúc thường không kéo dài quá lâu, nếu các mọt sách từng đọc báo sẽ thấy tình trạng chăn dắt trẻ em ở Ấn Độ khá bi đát. Lão chủ hảo tâm này cũng thế, chỉ muốn chúng biến thành 2 đứa trẻ thành trẻ mù lang thang khắp Mumbai kiếm tiền mà thôi. Bạn đọc sẽ hơi khó khăn để xâu chuỗi sự kiện trong đời của Ram, vì cấu trúc truyện phát triển theo 2 tuyến. Một là chuyện về cuộc đời Ram Mohammad Thomas, người chơi trong chương trình trò chơi truyền hình và một là những diễn biến của chính chương trình đó, nhịp độ tiến triển của hai tuyến này luôn tồn tại tính nhị nguyên, mâu thuẫn và áp lực. Sợi dây gắn kết hai tuyến này với nhau là “trí nhớ”. Các câu hỏi dần bóc tách cuộc đời chàng trai theo mức độ khó dần, các câu hỏi tưởng chừng không liên quan về lịch sử, ngoại giao, âm nhạc… lại gắn liền với kí ức của Ram. Những câu chuyện được thuật lại ở ngôi thứ 1 với trải nghiệm của chính cậu hoặc nghe lại được. Mỗi câu chuyện đều chứa đựng trong đó một ít hạnh phúc, đau khổ, xót xa. Ngoài ra may mắn cũng là yếu tố xuất hiện rất thường xuyên trong câu chuyện của cậu.  Bí mật của may mắnMột đứa trẻ sinh ra không cha mẹ, tiền bạc, địa vị, may mắn được mục sư nhận nuôi. Số phận nghiệt ngã dành cho đứa trẻ những đòn đau đớn, người mục sư qua đời, nó chính thức trở thành trẻ mồ côi, phải tự bương chải kiếm sống. Cuộc đời nó tăm tối như địa ngục trần gian, suýt bị người ta hãm hại, may mắn thoát được. Sống tạm bợ trong khu nhà tồi tàn, làm đủ nghề để sống. Đứa nhỏ 11 tuổi phạm tội giết người phải bỏ trốn, đang không biết đi đâu thì may mắn được gia đình giàu có nhận nuôi. Tưởng chừng số phận từ đây bước sang trang mới, nào ngờ bị cướp sạch tiền, mang mặc cảm giết người, trốn chui trốn lủi, không tiền, không tương lai, không hi vọng. Vận may lần nữa mỉm cười khi tình yêu vẫy gọi, nhưng đau khổ vẫn không chịu buông tha, người bạn thân thiết qua đời, người mình yêu bị trọng thương. Mọi hy vọng chợt tắt thì tình cờ nhìn thấy tờ áp phích chương trình ALTP. Mọi chuyện xảy ra như vòng lặp tình cờ, bất hạnh ập đến rồi may mắn lại mỉm cười ở cuối đường hầm. Chàng triệu phú không tin vào Thượng Đế của Pi trong “Cuộc đời của Pi“. Cậu có cái nhìn thực tế hơn, duy vật hơn, rằng mọi chuyện đã được an bài, phải chấp nhận số phận, rằng tiền bạc và tính mạng là thứ không thể để dành, đến một lúc nào đó dù cố gắng thế nào cũng không thể giữ được 2 thứ này. Vậy vòng lặp bất hạnh – may mắn đó có phải là sự tình cờ ? Không ! Bởi vì may mắn bắt nguồn từ trong tâm. Đó cũng là thông điệp tác phẩm Triệu phú khu ổ chuột truyền tải, 80% mọi việc đều trong tay bạn, còn lại hãy để 20% may mắn quyết định. Sách vẽ nên bức tranh toàn cảnh Ấn Độ, Hoa cho người giàu – lệ cho kẻ nghèoẤn Độ được biết đến là thủ phủ của nhiều tôn giáo lớn và những khu ổ chuột lớn nhất Châu Á. Người nghèo mơ về giấc mơ đổi đời ở những thành phố như Bombay, Dehli,… Nhưng sự phân hoá giàu nghèo quá lớn khiến ước mơ ngày một xa vời, ảnh hưởng sâu sắc của đạo Hindu khiến xã hội hiện đại vẫn còn khái niệm phân tầng giai cấp, đẳng cấp tăng lữ cho người giàu, đẳng cấp nô lệ cho người nghèo. Trong khái niệm Hindu giáo đẳng cấp là do sinh ra mà có, thừa hưởng từ gia đình, và suốt đời không thể thay đổi. Chính điều đó mà những người như Ram hầu như không có cơ hội vươn lên, người nghèo thì phải an phận làm người nghèo. Trong xã hội mà cảnh sát là nỗi khiếp sợ thật sự, bắt bớ trở thành chuyện thường tình, thì cái hang ổ lớn nhất Châu Á vẫn luôn tồn tại khát khao sống mãnh liệt, dù ở đó đầy rẫy bất công, đói nghèo, trộm cắp, hiếp dâm, người ta sẵn sàng giết nhau vì những lý do nhỏ nhặt (người Hồi giáo và người Hindu giành giật vòi nước), kì thị tôn giáo và sự làm ngơ của người xung quanh. Ý chí sống, tồn tại của con người mãnh liệt hơn bao giờ hết. Đứa trẻ bụi đời sống rầy đây mai đó hẳn sẽ “khôn” hơn những đứa trẻ được cha mẹ bảo bọc, cưng chiều. Cuộc sống dạy chúng kiếm ăn, khiến chúng mạnh mẽ hơn, đầu óc thông minh hơn, bản năng tồn tại cao hơn hẳn những đứa được bao bọc từ trứng nước. Khi chúng hiểu chỉ có tiền mới giúp đổi đời thì thử thách vận may bằng một cuộc thi đố vui cũng là điều đáng thử. Wiki – Triệu phú khu ổ chuộtTriệu phú khu ổ chuột ( tựa gốc Q&A – Hỏi và trả lời) đã được dịch ra hơn 40 thứ tiếng và giành được nhiều giải thưởng danh giá. Sau khi được đưa lên mục đọc sách trên nhiều đài phát thanh Q&A được chuyển thể thành kịch bản sân khấu, nhạc kịch và phim. Bộ phim độc lập kinh phí thấp Triệu phú khu ổ chuột đã đại thắng cả về nghệ thuật lẫn doanh thu, đoạt được 95 giải thưởng điện ảnh danh giá, đặc biệt là 8 giải Oscar 2009.
Sách liên quan
Gấu là một tác giả lặng thầm dễ thương nhất, không yêu cầu gì nhiều ngoài chút nhuận bút cỏn con đủ để uống một ly sinh tố giữa trưa hè nóng bức Đùa thôi, nói vậy chứ Gấu Mèo phụ trách nhiều chuyên mục lắm đấy nhé Một câu chuyện có hậu. Có nhiều khoảnh khắc bi thảm và đau thương. Một câu chuyện cổ tích với bóng tối và nỗi khiếp sợ sẽ khiến bạn khóc, khiến bạn cười và khiến bạn phải kinh ngạc.
Tóm tắt Ram Mohammed Thomas – một người bồi bàn nghèo nàn không một xu dính túi, chưa từng tới trường học bỗng nhiên trở thành người chiến thắng vinh quang nhất trong cuộc thi Ai là tỉ phú với mười ba câu hỏi hóc búa. Tuy nhiên, ngay khi chương trình kết thúc, giám đốc chương trình và nhà sản xuất đã gọi cảnh sát bắt anh vì nghi ngờ anh gian lận bất chấp không có một bằng chứng nào. Nhưng, khi đang bị đánh đập trong sở cảnh sát để buộc phải nhận tội, Ram được một người phụ nữ tự xưng là luật sư của anh – người anh chưa gặp bao giờ - cứu thoát. Anh đã giải thích cho cô nghe tại sao anh biết câu trả lời cho toàn bộ câu hỏi – đó chính là cuộc đời anh từ khi là một đứa trẻ mồ côi bị bỏ lại trên bậc cửa trại tế bần. Cuộc đời của chàng trai trẻ dường như là một chuỗi hành trình mưu sinh, trải qua cả hạnh phúc và đắng cay, cả no đủ và đói khát, tình yêu và bi kịch… Nhưng, chính vì thế, chân dung của đất nước Ấn Độ với mọi góc cạnh từ xã hội, đạo đức, văn hóa, thân phận con người đều được khắc họa sinh động, chân thực. Qua những câu chuyện Ram kể lại cho người nữ luật sư, người đọc thấy được cuộc sống khốn cùng của những người dân Ấn Độ thất học, chịu sự bất công của phân biệt đẳng cấp và tôn giáo. Gia đình người bạn thân thiết của Ram – Salim – đã bị thiêu sống cùng căn nhà của họ bởi những người theo đạo Hindu. Những đứa trẻ dưới đáy xã hội trở thành nạn nhân của những kẻ giang hồ tàn bạo sẵn sàng biến chúng thành tàn phế để mưu lợi, bị cưỡng hiếp bởi chính những người đàn ông. Những người phụ nữ bị tước đoạt quyền tự do, bị quấy rối bởi cha ruột… Phía trên kia, nơi cuộc sống giàu sang và danh tiếng, danh dự và lòng ích kỷ đang dần giết chết đi tình yêu và đạo đức của con người. Tuy nhiên, Triệu phú khu ổ chuột không phải là một bài ca buồn và bi quan. Trái lại, cuốn sách là tác phẩm ca ngợi tình yêu, lòng tin và nỗ lực không ngừng để thoát khỏi thế giới bần cùng đen tối. Bên cạnh Ram – một người giành chiến thắng trong cuộc thi kiến thức dù thất học bằng chính trải nghiệm cuộc đời mình, Salim cũng đã thành công bởi anh biết kiên trì và nhẫn nại theo đuổi những điều anh khao khát. Cuốn sách cũng khẳng định lòng tin của chính Vikas Swarup về giá trị đạo đức, lòng nhân ái trong mỗi con người. Dù trải qua trăm nghìn tủi cực và bị chà đạp, Ram chưa bao giờ lung lay khỏi bệ đỡ của những phẩm chất tốt đẹp hình thành từ những năm tháng ấu thơ ngắn ngủi được nuôi nấng trong một nhà thờ. TÁC GIẢ: Vikas Swarup sinh ra và lớn lên tại Ấn Độ trong một gia đình luật sư, từng theo học chuyên ngành Tâm lý, Lịch sử và Triết học tại đại học Allahabad University – ngôi trường được mệnh danh là Oxford của phương Đông. Swarup làm việc cho bộ ngoại giao Ấn Độ từ năm 1986, và từ đó tới nay đã đi công cán tại làm tại nhiều quốc gia. Ông cũng là nhà văn với hai tác phẩm đã được xuất bản. Triệu phú khu ổ chuột là tác phẩm đầu tay của ông, ngay khi mới ra đời đã thu hút được sự chú ý từ phía độc giả, báo giới với nhiều giải thưởng trong và ngoài nước: giải thưởng Prix Grand Public tại hội chợ sách Paris năm 2007, được bình chọn cho giải sách đầu tay hay nhất của Commonwealth Writers Prize (giải thưởng dành cho các tác giả của 53 nước trên thế giới). Cuốn sách được dịch ra 41 thứ tiếng. Bên cạnh việc viết văn, Vikas Swarup còn viết cho các tờ: TIME, The Guardian, The Telegraph (Anh), Outlook magazine (Ấn Độ) and Liberation (Pháp).
L.L
|
