Bài học tác giả dân gian gửi gắm qua truyện cổ tích Tấm Cám

Hình ảnh đẹp của Tấm mà giúp chúng ta hiểu hơn phần nào cuộc sống của người lao động trong xã hội cũ. Họ bị trà đạp bất công và không có quyền nói lên tiếng nói của mình. Chính vì thế mà họ gửi những ước mơ của mình, niềm tin vào cuộc sống tốt đẹp hơn, hạnh phúc hơn vào trong cổ tích- bình chứa ước mơ của dân gian xưa. Và cô Tấm chính là tiêu biểu cho họ một người hiền lành chăm chỉ, chất phác nhưng luôn luôn bị những thế lực tàn ác hãm hại và cuối cùng cái thiện đã chiến thắng cái ác. Đó cũng chính là mong muốn của người xưa khi gửi gắm vào những câu chuyện cổ tích.

Từ nhân vật Tấm mà chúng ta hiểu rõ hơn về thế giới nhân vật trong chuyện cổ tích. Dù bị đối xử bất công nhưng họ vẫn đứng lên, đấu tranh để giành lại sự sống cho mình. Điều đó thật đáng ca ngợi và tự hào.

Trường THPT Trịnh Hoài Đức - Trường Trung Học Chất Lượng Cao

Địa chỉ: DT745, Thạnh Lợi, An Thạnh, Thuận An, Bình Dương

Điện thoại: 0650.825477

Website: //thpttrinhhoaiduc.edu.vn/

Qua truyện cổ tích Tấm Cám, phải chăng cha ông ta đã dụng ý để lại thông điệp cho con cháu mai sau rằng, chính quyền lực đã làm cho cô Tấm vốn thảo hiền, thánh thiện thành cô Tấm mưu mô tàn ác không kém gì mẹ con Cám.

Đã có nhiều ý kiến bàn luận xoay quanh truyện cổ tích Tấm Cám, nhưng nếu nhìn ở góc độ về sư biến đổi tính cách kỳ lạ của cô Tấm khi đã nắm quyền lực trong tay, thì có thể thấy điều muốn gửi gắm của người xưa rất ứng nghiệm với đời sống thực tế ngày nay. Nhiều người trong chúng ta vốn là những người tốt nhưng khi đã có chức tước, có quyền lực trong tay thì rất dễ bị tha hóa, thậm chí lưu manh hóa. Trong giai đoạn cách mạng trước đây, nếu tôi nhớ không nhầm, có một nhà lãnh đạo có tầm cỡ đã từng nói: " Nhiệt tình + dốt nát = phá hoại", thì nay có thể bổ xung: quyền lực + tham lam + ngu dốt = đại phá hoại! Vì nhiệt tình cộng với dốt nát thì mới chỉ là sự phá hoại vô ý thức. Còn nếu kẻ nào đó có quyền cao chức trọng mà tham lam và dốt nát thì là sự phá hoại có chủ đích [nhằm vun vén lợi ích cho bản thân và phe cánh], cho nên gây tác hại lớn, có thể đẩy tới tình trạng suy thoái của xã hội, nghĩa là dẫn tới những hậu quả  khôn lường.


Trong truyện cổ tích Tấm Cám, phải chăng cha ông ta đã ngầm ý để lại thông điệp cho con cháu mai sau rằng, chính quyền lực đã biến cô Tấm thảo hiền, thật thà, thánh thiện thành cô Tấm độc ác, gian manh không kém gì mẹ con Cám.

Khi còn ở với dì ghẻ, giai đoạn mà Tấm chưa làm vợ vua, chưa có quyền lực trong tay, cô Tấm mặc dù bị mẹ con Cám rắp tâm hãm hại nhiều lần nhưng vẫn luôn có tấm lòng thật thà, ngây thơ, hồn nhiên, trong sáng. Một cô Tấm không may mảy nghĩ đến ác ý của người khác đối với mình, càng không bao giờ nghĩ tới sự trả thù thâm độc, tàn bạo.

Nhưng kể từ khi cô Tấm được làm vợ vua, trở thành hoàng hậu, khi có quyền lực trong tay mình thì cô Tấm cũng tàn độc không kém mẹ con Cám. Tâm địa đó thể hiện rõ ở hành động Tấm  bảo Cám muốn đẹp như chị hãy tắm theo cách chị đã tắm, hãy đào một cái hố sâu và đứng vào dưới ấy. Sau đó, Tấm sai lính đun một nồi nước sôi rồi đổ xuống hố làm Cám chết nhăn răng. Chưa dừng lại ở đó, Tấm còn cho người lấy xác Cám lên, muối thành một vại mắm, sai người mang đến nhà dì ghẻ bảo rằng, đó là quà của chị Cám gửi tặng mẹ. Khi mụ dì gẻ ăn hết vại mắm đó, phát hiện dưới đáy vại có xương sọ con mình thì lăn đùng ra chết.

Như vậy, cha ông ta đã xây dựng hình tượng cô Tấm với hai con người cụ thể ở hai giai đoạn khác nhau. Một cô Tấm thảo hiền, thật thà, chân chất, ngây thơ, hồn nhiên, trong sáng [ở giai đoạn đầu khi chưa có quyền lực]. Một cô Tấm tàn bạo, hung dữ, ác độc khi đã nắm quyền lực trong tay. Qua câu chuyện Tấm Cám, cha ông ta đã thầm nhắc khéo con cháu mai sau rằng, quyền lực có khả năng làm thoái hóa, biến chất con người nhanh lắm!
 

Nhấn để phóng to ảnh

 

Một nhà sử học và đạo đức học Lord Acton [1834-1902] đã đưa ra nhận định có tính khái quát: “Quyền lực có khuynh hướng tha hóa, quyền lực tuyệt đối thì tha hóa tuyệt đối” . Không ít người càng làm to và càng lâu thì tha hóa càng mạnh. Vì thế, không nên quá đam mê quyền lực. Vì thực ra, quyền lực và đồng tiền không theo ta được mãi, "sắc sắc không không", có đó rồi mất. Cái còn lại mãi với thời gian là tình người. Đúng như tinh thần hai câu  thơ Tố Hữu đã viết:

"Có gì quý trên đời hơn thế nữa

Người yêu người, sống để yêu nhau"

Nhà nước ta là nhà nước của dân, do dân và vì dân; mọi quyền lực đều thuộc về nhân dân. Nhân dân giao phó cho một số người đại diện cho mình để thực thi quyền lực ấy. Vì vậy nếu quyền lực giao phó cho những người có tâm, có tầm, hết lòng phụng sự đất nước và nhân dân thì quyền lực đó có ích cho xã hội. Ngược lại, nếu quyền lực của nhân dân mà trao nhầm vào tay kẻ tiểu nhân, bất tài, tham lam thì khác nào trao gươm thần vào tay bạo chúa, chỉ có hại cho xã hội. Vì vậy: quyền lực + tham lam + dốt nát = phá hoại là thế.

Tiêu biểu cho sự tha hóa dạng này mà dư luận được biết, là vụ án "Chủ tịch tỉnh Hà Giang cởi truồng" và "Hiệu trưởng Sầm Đức Xương mua dâm học trò" mà báo chí đã loan tin. Một vị là quan đầu tỉnh, đảng viên, người mà "quan trên trông xuống, người dân trong vào"; một vị là Hiệu trưởng một trường THPT, cũng là đảng viên, người được coi là tấm gương lớn cho học sinh noi theo, người được coi chuẩn mực để Cha mẹ học sinh và xã hội tin tưởng, kỳ vọng  thì cả hai người đó đều tha hóa, biến chất. Quyền lực và tiền bạc đã làm hư họ. Họ vừa có quyền lẫn có tiền nhưng lại không có tâm, có tầm cho nên gây tác hại xấu cho xã hội là đương nhiên. Vì một khi trong tay sẵn có đồng tiền, có quyền cao chức trọng thì việc đổi trắng thay đen với họ không khó gì.

Một người giàu có và quyền lực lớn như Saddam Hussein, Muammar al-Gaddafi nhưng kết cục lại chết quá bi thảm. Nếu như các vị Hussein, Gaddafi không tham quyền cố vị, khi biết lòng dân không theo mà từ chức như các Thủ tướng Nhật thì kết cục đâu có đến nỗi.

Vì vậy, những người nắm trong tay quyền lực cần nhớ, quyền lực đó phải dùng để thực thi những công việc vì dân, vì nước, quyền lực đó phải thực sự vì dân, phải dùng quyền lực đó để làm cho "dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh" theo đường lối chủ trương của Đảng. Nếu ai đó lợi dụng cái mác  đảng viên, lợi dụng chiếc áo quyền lực mà nhân dân giao phó để tư túi, tham lam, ích kỷ một cách ngu dốt thì sớm muộn gì cũng phải trả giá. Phải chăng đó là bài học từ truyện cổ tích Tấm Cám cho đến nay vẫn còn nguyên giá trị.

                                           Lê Quốc Châu

                [ Trường THPT Cù Huy Cận-Vũ Quang-Hà Tĩnh]

LTS Dân trí - Truyện cổ tích thường đa tầng đa nghĩa. Nếu hiểu truyện Tấm Cám theo ý nghĩa cảnh báo về sự tha hóa của con người khi có quyền lực trong tay thì đấy cũng là điều có thể đặt ra và bàn luận về chủ đề này. Bởi trong thực tế cuộc sống đã xảy ra không ít những trường hợp tương tự như vậy.

Bài viết trên đây đã gợi ra một cách nhìn mới về truyện cổ tích Tấm Cám để rút ra một bài học có tính thời sự ngày nay. Chắc rằng cách nhìn này có độc giả đồng tình và cũng không ít người chưa đồng tính. Chúng ta có thể cùng nhau trao đổi trên Diễn đàn Dân trí.

Trang web này phụ thuộc vào doanh thu từ số lần hiển thị quảng cáo để tồn tại. Vui lòng tắt trình chặn quảng cáo của bạn hoặc tạm dừng tính năng chặn quảng cáo cho trang web này.

  • lý thuyết
  • trắc nghiệm
  • hỏi đáp
  • bài tập sgk

Ý nghĩa và bài học rút ra từ truyện tấm cám

Các câu hỏi tương tự

  • Toán lớp 10
  • Ngữ văn lớp 10
  • Tiếng Anh lớp 10

Những bài học nào rút ra được từ truyện Tấm Cám? Tấm Cám là câu truyện cổ tích đã gắn liền với tuổi thơ của rất nhiều người. Tuy nhiên,  bạn đã rút ra được những bài học gì sau khi đọc truyện? Dưới đây Đọc tài liệu xin tổng hợp một số bài học mà bạn cũng có thể nhận thấy như sau:

Những bài học rút ra từ truyện Tấm Cám

1. Bài học rút ra từ truyện Tấm Cám số 1

Bài học đầu tiên dễ dàng rút ra thông qua những xung đột trong truyện, cuộc đời của Tấm là: Cái thiện luôn thắng cái ác và sự hóa thân của Tấm chính là sự thể hiện cho sức sống, sự trỗi dậy mãnh liệt của con người trước sự vùi dập của cái ác.

Nhưng qua đó ta cũng rút ra được những bài học khác như:

2. Bài học rút ra từ truyện Tấm Cám số 2: Không có ai hoàn hảo hay tốt toàn diện cả và cũng chẳng có ai xấu với tất cả mọi người

Thứ nhất, chúng ta cho rằng Tấm là người tốt, hiền lành. Nhưng tại sao người tốt sao lại trả thù vừa độc vừa thâm như thế [Theo nguyên tác Tấm không chỉ giội nước sôi để giết Cám mà còn làm mắm, đem cho dì ghẻ ăn]?

Thứ hai, chúng ta cũng thường cho rằng các bà mẹ kế dường như đều là người xấu. Nhưng thật ra họ chỉ không tốt với con người khác thôi, chứ lại rất tốt với con mình. Bà dì ghẻ làm mọi chuyện cũng chỉ vì suy nghĩ cho Cám mà thôi.

3. Bài học rút ra từ truyện Tấm Cám số 3: Cuộc sống rất cần có bạn bè, đồng đội

Cốt truyện Tấm Cám có rất nhiều tình huống trớ trêu và Tấm phải nhờ sự giúp đỡ của Bụt. Mình Bụt thôi chưa đủ, còn cần cả sự giúp đỡ của con gà, của đàn chim sẻ, của bà lão bán nước nữa. Vì vậy bạn bè, đồng đội trong cuộc sống của chúng ta vô cùng quan trọng. Dù ở bất cứ hoàn cảnh nào, chúng ta đều cần có sự giúp đỡ của họ.

4. Bài học rút ra từ truyện Tấm Cám số 4: Càng lớn phải càng khôn

Tấm ban đầu ngây thơ non nớt nên mới bị Cám lừa giành hết công bắt tép, bị dì ghẻ lừa cho trèo lên cây cau ngã mất mạng. Có lẽ vì vậy mà Tấm sau khi được sống lại đã khôn ra, không những không bị lừa nữa mà còn lừa lại, báo thù mẹ con Cám.

5. Bài học rút ra từ truyện Tấm Cám số 5: Sống ở đời phải có mục đích và phải nỗ lực hành động để đạt được mục đích đó

Trước khi bị giết, Tấm chỉ biết một việc là ngồi khóc, nhận được sự giúp đỡ của mọi người mới ở bên được nhà vua. Sau khi sống lại Tấm mới có mục đích rõ ràng [mong muốn trở lại bên người mình yêu]. Lúc này, Tấm không khóc nữa, mà làm mọi cách để đạt được mục đích của mình [biến thành chim vàng anh, thành cây xoan đào, thành khung cửi, quả thị], và nhờ nỗ lực không mệt mỏi của mình mà Tấm đã đạt được mong ước.

6. Bài học rút ra từ truyện Tấm Cám số 6: Chết đi rồi sống lại chỉ trong truyện cổ tích thôi

Trong truyện, Tấm chết đi rồi sống lại trong nhiều hình dáng khác nhau, thậm chí cuối cùng lại còn biến trở lại thành cô Tấm xinh đẹp hơn xưa nữa. Nhưng ngoài đời thì không có may mắn may mắn được như vậy, mạng sống con người chỉ có một, ta cần bảo vệ nó.

-/-

Trên đây là 6 bài học mà Đọc tài liệu nghĩ nó sẽ có ích cho không ít người trong chúng ta cũng như hiểu rõ hơn những thông điệp mà câu truyện cổ tích Tấm Cám để lại cho đời. Đừng quên còn rất nhiều những tài liệu văn mẫu 10 khác đang đợi bạn khám phá nhé.

Video liên quan

Chủ Đề