.
Cập nhật lúc: 22:03, 16/10/2019 [GMT+7]
[Báo Quảng Ngãi]- Chất lượng dạy và học môn tiếng Anh ở tỉnh ta trong những năm qua còn nhiều hạn chế. Điều này thể hiện rõ qua kết quả kỳ thi THPT quốc gia năm 2019, tiếng Anh là môn có phổ điểm thấp nhất trong tất cả các môn. Không những thế, Quảng Ngãi còn nằm trong tốp thấp nhất cả nước. Vậy làm thế nào để nâng cao chất lượng dạy và học môn tiếng Anh?
| Các trường đang dần tăng cường cho học sinh rèn luyện kỹ năng nói tiếng Anh. |
Phó Giám đốc Sở GD&ĐT Nguyễn Kiên: “Bồi dưỡng nâng cao năng lực giảng dạy của giáo viên tiếng Anh"
Tỉnh ta đang thực hiện Đề án Ngoại ngữ Quốc gia 2020. Bộ GD&ĐT hiện đang tiếp tục điều chỉnh đề án để phù hợp với thực tiễn. Thời gian qua, Sở GD&ĐT đã chỉ đạo các đơn vị chuyên môn tập trung bồi dưỡng nâng cao năng lực cho giáo viên [GV].
Sắp tới, Sở sẽ tổ chức hội nghị chuyên đề đánh giá thực trạng chất lượng dạy và học môn tiếng Anh, từ đó sẽ có giải pháp phù hợp, nhằm nâng cao chất lượng dạy và học bộ môn này. Sở cũng sẽ tăng cường tổ chức các sân chơi, tạo điều kiện cho học sinh nâng cao kỹ năng học tiếng Anh như: Thi hùng biện, phát triển các câu lạc bộ, hoạt động trải nghiệm... Đồng thời, chỉ đạo các cơ sở giáo dục xây dựng kế hoạch giảng dạy môn tiếng Anh phù hợp với điều kiện ở địa phương. Theo đó, GV phải có kế hoạch giảng dạy phù hợp với từng đối tượng học sinh.
Hiệu trưởng Trường THCS Nghĩa Thắng [Tư Nghĩa] Nguyễn Phúc Lộc: “Kỹ năng nghe, nói của GV tiếng Anh còn hạn chế...” Hiện nay, đội ngũ GV chưa đáp ứng với chương trình đào tạo tiếng Anh hệ 10 năm. Cơ sở vật chất phục vụ giảng dạy tiếng Anh còn thiếu. Kỹ năng giao tiếp của học sinh còn hạn chế. Nhiều em không có cơ hội để giao tiếp với người nước ngoài. Đối với các trường phổ thông, GV chỉ mới thực hiện tốt kỹ năng đọc, viết; đối với kỹ năng nghe, nói vẫn còn hạn chế. Một số GV đổi mới phương pháp giảng dạy, chưa khai thác triệt để các thiết bị phục vụ cho việc dạy học môn tiếng Anh. Muốn nâng cao chất lượng dạy và học môn tiếng Anh, trong thời gian tới, các trường cần tăng cường công tác quản lý, chăm lo phát triển đội ngũ GV đạt trình độ chuẩn theo quy định, đồng thời tăng cường cơ sở vật chất đáp ứng nhu cầu; có giải pháp thu hút sự quan tâm, đầu tư của các tầng lớp xã hội, nhất là phụ huynh học sinh tham gia vào việc hỗ trợ con em học tốt môn tiếng Anh. Giám đốc Trung tâm Anh ngữ AMA Quảng Ngãi Võ Tiến Dũng: “Đưa GV bản ngữ về giảng dạy tại các trường" Những năm gần đây, trên địa bàn tỉnh ngày càng có nhiều trung tâm dạy tiếng Anh nhằm đáp ứng nhu cầu của phụ huynh và học sinh. Theo quy luật, trung tâm nào không đảm bảo chất lượng sẽ tự đào thải. Vì vậy, các trung tâm phải không ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng giảng dạy. Thế mạnh của các trung tâm ngoại ngữ là học sinh được tiếp xúc với GV người nước ngoài và phương pháp giảng dạy chuyên nghiệp. Bên cạnh đó, các trung tâm còn sử dụng giáo trình được các nước tiên tiến áp dụng. Nhờ vậy, các em được rèn luyện 4 kỹ năng nghe, nói, đọc, viết. Theo tôi, các trường cần có sự liên kết với các trung tâm để đưa GV bản ngữ về giảng dạy tại trường, nhằm góp phần nâng cao chất lượng dạy và học tiếng Anh. Cô Nguyễn Thị Hữu Vương, giáo viên tiếng Anh Trường THPT chuyên Lê Khiết: “Để học tốt tiếng Anh đòi hỏi phải có một quá trình rèn luyện" Trình độ ngoại ngữ của học sinh trên toàn tỉnh không đồng đều. Để nâng cao chất lượng dạy và học môn tiếng anh ở các trường đòi hỏi sự nỗ lực rất lớn của GV. Nhiều trường bước đầu đưa GV bản ngữ về giảng dạy nhằm tăng kỹ năng nghe, nói cho học sinh. Về cấu trúc ngữ pháp, thì GV bản ngữ còn những hạn chế nhất định. Trong khi đó, ngữ pháp lại là thế mạnh của GV người Việt, nhưng một số thầy, cô giáo phát âm chưa chuẩn. Vì vậy, trước khi lên lớp, GV cần tra lại từ điển để phát âm chuẩn hơn, đáp ứng nhu cầu dạy và học. Bên cạnh đó, học sinh cần được học một cách căn bản từ nhỏ. Học ngoại ngữ là một quá trình, không thể lên THPT các em mới có thể học tốt, nếu cấp dưới không được đào tạo, rèn luyện. Dù GV có giỏi đến đâu, nhưng học sinh không đam mê ngoại ngữ, thì không thể nâng cao chất lượng. Em Võ Thị Diên Quỳnh, lớp 9A Trường THCS Huỳnh Thúc Kháng [Nghĩa Hành]: “Học sinh cần thường xuyên giao tiếp bằng tiếng Anh" Để học tốt môn tiếng Anh, ngoài việc học ở trường, em thường xuyên nghe những bản tin bằng tiếng Anh trên truyền hình, đọc sách và xem phim có phụ đề bằng tiếng Anh để luyện khả năng nghe, nói, đọc. Sở dĩ các bạn còn hạn chế về kỹ năng giao tiếp vì không có điều kiện để tiếp cận với người nước ngoài; thời gian học tiếng Anh trong trường quá ít, chỉ 2 tiết/tuần. Mỗi học sinh cần được giao tiếp bằng tiếng Anh thường xuyên với thầy, cô giáo để chỉnh sửa cách phát âm, tăng cường vốn từ vựng. Bên cạnh đó, các bạn phải có ý thức tự học, tự rèn luyện để nắm vững vốn ngữ pháp của mình.| Học sinh học tiếng anh tại Trung tâm Anh ngữ AMA Quảng Ngãi. |
| Nhiệm vụ trọng tâm của năm học 2019 - 2020 Nâng cao chất lượng dạy học ngoại ngữ, nhất là môn tiếng Anh là 1 trong 9 nhiệm vụ trọng tâm được Bộ GD&ĐT chỉ đạo thực hiện trong năm học 2019 - 2020. Theo đó, các cơ sở giáo dục cần đổi mới phương pháp dạy và học ngoại ngữ. Đối với miền núi, việc học tiếng Anh càng thêm khó khăn hơn. Bên cạnh đó, GV dạy tiếng Anh ở miền núi ít có cơ hội để tiếp cận, học hỏi lẫn nhau dẫn đến chất lượng giảng dạy chưa đảm bảo. Đây là "bài toán" khó đối với ngành giáo dục. |
Trịnh Phương
[thực hiện]
Theo cô Kim, giáo viên làm tốt 7 biện pháp trọng tâm sau nhằm nâng cao chất lượng dạy học tiếng Anh.
Thứ nhất, chú trọng việc rà soát, phân tích kết quả học tập, tăng cường hỗ trợ học sinh yếu kém.
Theo cô Kim, sau mỗi giai đoạn kiểm tra đánh giá, giáo viên cần phân tích thật đầy đủ kết quả đạt được của học sinh. Cần so sánh kết quả của học sinh trong cùng lớp, học sinh giữa các lớp với nhau.
Từ đó, phân nhóm học sinh để có những giải pháp bồi dưỡng hợp lý. Giáo viên phải giúp học sinh xóa bỏ cảm giác lo lắng tự ti khi học ngoại ngữ bằng cách không ngừng tìm ra các giải pháp để làm cho môn học hấp dẫn lý thú.
"Việc tổ chức phụ đạo, giao bài tập cho học sinh cần đảm bảo tính vừa sức, tránh giao việc quá tải, quá khó sẽ tạo ra cảm giác chán nản tự ti. Cần khen thưởng động viên kịp thời các cố gắng dù rất nhỏ của học sinh" - cô Kim trao đổi.
Cũng theo cô Kim, bên cạnh củng cố về kiến thức, giáo viên phải tăng cường thiết kế các hoạt động thiết thực tạo điều kiện cho học sinh nghe và nói tiếng Anh. Thông qua các hoạt động trên, học sinh có cơ hội sử dụng những kiến thức của mình trong giao tiếp và các em sẽ phát hiện ra hứng thú khi có thể sử dụng những kiến thức mình có được trong giao tiếp thực tế bằng tiếng Anh.
Thứ hai, xây dựng đội ngũ học sinh nòng cốt làm nền tảng giúp đỡ và tuyên truyền tinh thần học tập cho học sinh toàn trường.
Cụ thể, giáo viên cần vận động thành lập và bồi dưỡng các em học sinh có năng khiếu về ngoại ngữ. Việc làm trên cần thực hiện theo hai mục tiêu: một là, đào tạo các em học sinh gỏi để tham gia các cuộc thi cấp tỉnh và quốc gia. Hai là, mạnh dạn đăng ký thực hiện lớp tiếng Anh thí điểm để có một nhóm học sinh nòng cốt.
Qua đó nhằm giúp các em thể hiện được thế mạnh của mình và đã tạo được niềm tin về lợi ích của việc học ngoại ngữ cho tất cả các em học sinh khác.
Đồng thời giúp các em thể hiện sự tự tin khi phát biểu, có khả năng giao tiếp cơ bản bằng tiếng Anh, hình thành các kỹ năng khác như: Thiết kế và sử dụng power point, thuyết trình trước đám đông, dần dần hình thành cho các em niềm tin rằng, học sinh vùng sâu cũng có thể nói tiếng Anh giỏi.
Thứ ba, xây dựng, chọn lọc nguồn tư liệu phục vụ giảng dạy.
Về vấn đề, cô Kim cho biết: Tài liệu dành cho môn tiếng Anh rất phong phú, đa dạng. Chính vì thế, ngoài sách giáo khoa, giáo viên cần tích cực tìm và chọn lọc các tư liệu từ nhiều nguồn như: Tìm qua mạng các tài liệu hay của các trường trên cả nước; thu thập có hệ thống từ các hội thảo tập huấn chuyên môn.
Tổ chuyên môn cần biên tập đề cương, xác định những yêu cầu trọng tâm của chương trình sao cho đảm bảo yêu cầu chương trình nhưng phù hợp với năng lực học sinh tại đơn vị.
Ngoài ra, giáo viên cũng đưa công nghệ thông tin vào việc giảng dạy nhiều hơn, ngoài việc thực hiện các tiết dạy trên lớp, giáo viên thành lập địa chỉ mail chung để phân công bài tập hoặc nhận bài làm của các em.
Giáo viên giới thiệu các chương trình hoặc trang web để các em nghiên cứu thêm và tự học. Nếu việc tổ chức các hoạt động của giáo viên hợp lý, khoa học và có kiểm tra, học sinh sẽ tham gia một cách nhiệt tình. Cũng thông qua các hoạt động tự học này, giáo viên sẽ phát hiện ra những em có khả năng tốt và giúp các em phát huy khả năng của mình.
Thứ tư, giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm giảng dạy tiếng Anh trong và ngoài đơn vị.
Tổ chức tốt việc dự giờ, đánh giá tiết dạy, phân tích đầy đủ ưu điểm và hạn chế các tiết thao giảng. Tại các cuộc họp chuyên môn, giáo viên tập trung bàn các giải pháp cải tiến nâng cao hiệu quả giảng dạy theo từng bài, từng tiết.
Thứ năm, tổ chức nhiều hoạt động ngoại khoa, giúp học sinh có cơ hội sử dụng tiếng Anh trong môi trường tập thể.
Theo cô Kim, hoạt động ngoại khóa giúp các em vượt qua cảm giác ngại nói tiếng Anh. Hoạt động này được tổ chức, tư vấn bởi giáo viên và sự động viên cổ vũ của bạn bè. Thông qua hoạt động ngoại khóa, các em thấy tự tin hơn và cảm nhận rằng mình hoàn toàn có thể nói tiếng Anh.
"Hoạt động ngoại khóa cũng giúp giáo viên tìm ra được học sinh có năng khiếu bộ môn để rèn luyện và bồi dưỡng tuyển chọn cho các kỳ thi học sinh giỏi, hùng biện, Olympic... Từ đó hạt nhân cho bộ môn và những học sinh này có thể giúp đỡ và hỗ trợ rèn luyện cho các học sinh khác để giúp nhà trường gây dựng phong trào thực hành tiếng Anh" - cô Kim trao đổi.
Thứ sáu, thường xuyên tổ chức các kỳ thi nghe nói để các em có động cơ rèn luyện và học tiếng Anh.
Qua thực tiễn 3 năm tổ chức kỳ thi nghe nói tiếng Anh đã giúp nhiều học sinh vượt qua cảm giác tự ti trong giao tiếp bằng tiếng Ánh. Do thiếu môi trường thực hành giao tiếp bằng ngoại ngữ nên đa số học sinh không áp dụng được kiến thức đã học và không có cơ hội rèn luyện kỹ năng giao tiếp bằng tiếng Anh.
Thông qua kỳ thi nghe - nói tập trung, học sinh có cơ hội trao đổi, chia sẻ về các chủ đề gần gũi với cuộc sống. Chính vì thế các em tăng cường tìm hiểu, rèn luyện.
Sau mỗi lần tham dự cuộc thi này, nhiều học sinh đã tiến bộ hẳn vì cảm thấy mình hoàn toàn có thể nói được tiếng Anh, thậm chí các em có thể đáp ứng được giao tiếp thông thường bằng tiếng Anh.
Thứ bảy, giáo viên cần tìm ra cách dạy tiếng Anh dễ nhớ, thiết kế các hoạt động bổ ích và sinh động nhằm giúp học sinh tiếp thu kiến thức một cách tự nhiên và nhẹ nhàng.
Việc tìm ra những quy tắc giúp học sinh dễ ghi nhớ bài học, ghi nhớ từ vựng sẽ giúp các em bớt nhọc nhằn trong việc học tiếng Anh. Những câu vè, những hình ảnh liên hệ, sự tương đồng về âm thanh trong tiếng Việt và tiếng Anh sẽ giúp học sinh hứng thú tìm hiểu và tích cực ghi nhớ. Các em sẽ không cảm thấy học tiếng Anh là việc hết sức khó khăn và vất vả.
Theo kinh nghiệm của cô Kim, giáo viên có thể sử dụng 10 phút đầu giờ để giúp học sinh thực hành nói tiếng Anh thay vì kiểm tra bài cũ bằng những công thức khô khan và khó nhớ.
VD: Khi bài học 12 của chương trình lớp 10, giáo viên có thể cho học sinh nói tiếng Anh về chủ đề âm nhạc. Để nhiều học sinh có cơ hội nói tiếng Anh và học được nhiều cấu trúc ngữ pháp, từ vựng, giáo viên đặt câu hỏi và yêu cầu mỗi học sinh phải lời bằng một phương án khác nhau, câu trả lời không được trùng nhau, học sinh trả lời sẽ ít bị trùng ý và sẽ không bị phạt.
Học sinh sẽ trả lời cho đến khi các em không tìm ra từ vựng để trả lời cho câu hỏi đó. Thông qua mỗi câu hỏi, tất cả học sinh trong lớp sẽ được nhiều từ vựng từ bạn bè.
Câu trả lời hay sẽ được thưởng. Nếu áp dụng tốt cho nhiều tiết học, giáo viên sẽ rèn luyện dần cho học sinh nói tiếng Anh chứ không tiết speaking. Cách làm này sẽ giúp học sinh yêu thích môn tiếng Anh và góp phần nâng cao chất lượng dạy học bộ môn này.
"Tiếng Anh là môn đòi hỏi khả năng thiết kế hoạt động và điều khiển tiết dạy của người thầy. Việc đổi mới phương pháp giảng dạy và đổi mới kiểm tra đánh giá cũng góp phần rất lớn trong việc động viên tinh thần học ngoại ngữ của các em. Giáo viên giảm đi sự khô cứng trong tiết dạy và thay vào bằng các hoạt động giúp các em hứng thú, tự tin hơn.
Thay vì các em phải trả bài những từ vựng riêng rẽ, những công thức khô cứng thì các em có thể thể hiện một bài hát tiếng Anh, cùng các bạn diễn một vở kịch ngắn, nói một đoạn hội thoại trước cả lớp, không khí lớp học vui tươi và cá em rất sẵn sàng thể hiện niềm yêu thích của mình".
Cô Trương Mi Kim - Tổ trưởng tổ Ngoại ngữ Trường THPT Tháp Mười.