Biện pháp nâng cao ý thức học tập của học sinh tiểu học

SKKN: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả gíáo dục ý thức tự giác cho học
sinh lớp 4 trường tiểu học Dray Sáp

I. Phần mở đầu
1. Lý do chọn đề tài
Đất nước ta đang tiến tới công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Đây là định hướng
đúng đắn phù hợp với yêu cầu thời đại  thời đại của những con người bản lĩnh,
năng động, tự chủ, sáng tạo, tự lập. Tuy nhiên, chúng ta đều nhận thấy rằng, một số
không nhỏ các trẻ em, thậm chí là cả người lớn thời nay đã không có khả năng tự
chủ trong cuộc sống, thường chỉ có thể làm tốt nếu được  cầm tay chỉ việc, thậm
chí là chỉ rồi mà vẫn làm sai vì không có sự tự tin, không xác định được mình phải
làm gì, cần làm gì trong môi trường sống, môi trường làm việc của mình và phải có
sự kiểm soát liên tục mới có thể hoàn thành công việc. Điều này là do thiếu một
chữ tự trong quá trình thành nhân. Ngay từ bé nếu các em không được tập tính tự
giác thì sẽ dẫn đến thiếu tự tin và không thể có khả năng tự chủ trong công việc, từ
chuyện học cho đến chuyện làm. Và vì thế khi các em lớn lên sẽ thiếu tính tự lập,
tính thụ động từ đó cũng được sinh ra, gây khó khăn trong quá trình thích nghi với
cuộc sống của các em.
Gieo một thói quen  Gặt một tính cách  Gieo một tính cách  Gặt một số
phận để thấy được số phận của một con người gắn liền với một tính cách và vì thế
cần thiết phải tạo ra cho trẻ những tính cách tốt. Nhưng tính cách của một con
người không phải tự nhiên mà có, nó phải được hoàn thiện dần qua quá trình giáo
dục. Việc tập cho trẻ những hành động tự giác ngay từ nhỏ chính là biện pháp tốt
nhất để gieo vào tâm hồn các em ý thức tự chủ trong mọi hành vi ứng xử sau này.
Tuy nhiên, không phải người giáo viên nào cũng có được phương pháp giáo
dục học sinh phù hợp. Điều này có thể thấy rõ trong quá trình giáo dục, có những
lớp, học sinh có ý thức tự giác cao nhưng ngược lại, một số lớp khác học sinh chấp
hành rất kém các nội quy, quy định của nhà trường.
Song một thực tế mà chúng ta đều biết là hiện nay trong các cấp học mà đặc
biệt là bậc Tiểu học nói chung và trường tiểu học Dray Sáp nói riêng ở những lớp
nào giáo viên biết phát huy tính tự giác của học sinh thì nề nếp cũng như chất
lượng của lớp đó được cải thiện rõ rệt. Điều đó chứng tỏ rằng giáo dục ý thức tự
giác là một trong những biện pháp để nâng cao chất lượng giáo dục học sinh về
mọi mặt.
Qua thực tế làm công tác chủ nhiệm lớp nhiều năm, mà đặc biệt là lớp 4A
năm học 2014-2015 tôi được phân công chủ nhiệm. Ngay từ những tuần đầu tiên
nhận lớp tôi nhận thấy các em hầu như chưa tích cực, tự giác trong mọi hoạt động:
Lao động vệ sinh khu vực tự quản chậm nên một số buổi bị Tổng phụ trách Đội
phê bình, nhắc nhở. Một số em đi học muộn, nhiều em nói chuyện riêng trong giờ
học, chưa tích cực xây dựng bài, chưa tự giác trong sinh hoạt 15 phút đầu giờ, vẫn
còn học sinh chưa chuẩn bị tốt sách vở đồ dùng học tập khi đến lớp... Đứng trước
Đỗ Thị Thảo  Trường TH Dray Sáp

Trang 1

SKKN: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả gíáo dục ý thức tự giác cho học
sinh lớp 4 trường tiểu học Dray Sáp

thực tế đó, tôi rất băn khoăn và trăn trở làm thế nào để nâng cao ý thức tự giác của
các em trong mọi hoạt động để giúp cho nề nếp lớp, phong trào học tập đi lên ?
Trả lời câu hỏi này, ngay từ khi nhận nhiệm vụ chủ nhiệm lớp 4A trường tiểu
học Đray Sáp năm học 2014 - 2015. Tôi đã cố gắng dùng mọi khả năng và kinh
nghiệm của mình để khơi dậy tinh thần Tự giác trong mỗi học sinh nhằm từng
bước tạo ra một môi trường giáo dục mang tính tự giác. Học sinh được khuyến
khích và tạo điều kiện để chủ động, tích cực trong mọi hoạt động nhằm xây dựng
nề nếp lớp học tốt, chất lượng giáo dục cao. Trong khuôn khổ bài viết này, tôi
mạnh dạn trình bày Một số biện pháp nâng cao hiệu quả giáo dục ý thức tự giác
cho học sinh lớp 4 trường Tiểu học Dray Sáp.
2. Mục tiêu và nhiệm vụ của đề tài
a. Mục tiêu
- Hiểu rõ hơn về ý thức tự giác của học sinh.
- Phục vụ cho quá trình giảng dạy: Giáo dục ý thức tự giác cho học sinh
b. Nhiệm vụ
- Khảo sát thực trạng về ý thức tự giác của học sinh
- Đề xuất một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục ý thức tự giác
cho học sinh tiểu học
3. Đối tượng nghiên cứu
- Ý thức tự giác của học sinh tiểu học
4. Giới hạn của đề tài
- HS lớp 4 năm học 2014  2015 của Trường Tiểu học Dray Sáp  Xã Dray
Sáp  Huyện Krông ANa- Tỉnh Đăk Lăk.
- Thời gian nghiên cứu: Năm học 2014 2015.
5. Phương pháp nghiên cứu
+ Thu thập và tổng hợp tài liệu, xử lý tài liệu liên quan đến đề tài.
+ Khảo sát: Khảo sát thực trạng ý thức tự giác của học sinh
+ Phân tích: Phân tích nguyên nhân dẫn đến thực trạng
+ Tổng hợp: Trên cơ sở phân tích nguyên nhân đưa ra các biện pháp nâng
cao hiệu quả giáo dục ý thức tự giác cho học sinh.
II. Phần nội dung

Đỗ Thị Thảo  Trường TH Dray Sáp

Trang 2

SKKN: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả gíáo dục ý thức tự giác cho học
sinh lớp 4 trường tiểu học Dray Sáp

1. Cơ sở lí luận
a. Khái niệm về ý thức tự giác
Theo từ điển tiếng việt thì Tự giác là tự mình hiểu và làm, không cần ai
nhắc nhở.
Theo từ điển bách khoa: Ý thức tự giác là sự nhận thức của cá nhân về trách
nhiệm của mình đối với một việc nào đó và bản thân mình biết rõ là phải làm gì và
làm như thế nào.
Từ đó có thể hiểu, ý thức tự giác là việc bản thân mỗi người phải tự hiểu, tự
nhận thức được việc nào đó là quan trọng và có ý thực hiện nó mà không phải bắt
buộc hay gò ép vì một lí do nào đó.
Giáo dục ý thức tự giác là một quá trình uốn nắn, sửa chữa những người từ
không có ý thức, trách nhiệm trong công việc hay có ý thức một phần trở thành
người có trách nhiệm trong các hoạt động.
b.Vai trò của tự giác
Có lẽ ai trong bất cứ chúng ta cũng đã từng vài lần bị mắc kẹt giữa những
đám hỗn độn như tranh nhau mua vé xe về tết hay đám đông vì kẹt xe giữa đường
phố, chen lấn ngay cả ở chốn linh thiêng...Để dẫn đến tình trạng đó ngoài những lí
do khách quan thì còn một lí do khác đó là ý thức tự giác của con người. Thay vì
họ xếp hàng chờ nhau mua vé thì họ lại chen lấn, xô đẩy nhau, thay vì di chuyển từ
từ từng người một họ lại lấn chiếm, tranh giành nhau dẫn đến tình trạng không ai
muốn mà rút cuộc họ vẫn là nạn nhân của những cuộc tranh chấp đó. Như vậy,
trong cuộc sống, ý thức tự giác có thể giải quyết được các tình trạng gây bức xúc
cho xã hội và nhức nhối cho các ngành chức năng.
Ngoài ra, chúng ta có thể thấy trong bất cứ công việc nào, nếu chúng ta cảm
thấy hứng thú, tự nhận thức được sự cần thiết của nó và thực hiện một cách tự giác
thì chúng ta sẽ cảm thấy thoải mái và làm việc rất hiệu quả.Còn ngược lại, nếu
chúng ta làm việc một cách miễn cưỡng, cảm giác bị gò ép thì hiệu quả công việc
sẽ không cao.
Trong công việc, những người có ý thức tự giác luôn là những người chủ
động. Họ luôn biết mình nên làm gì và cần làm gì nên bao giờ họ cũng luôn là
người đi đầu, là tấm gương cho đồng nghiệp và là nơi gửi gắm niềm tin cho những
người lãnh đạo. Và vì thế, trong tập thể, trong cộng đồng họ luôn là người nổi trội
và được mọi người tín nhiệm.
Trong môi trường giáo dục vai trò của tự giác lại càng được thể hiện rõ rệt.
Nếu học sinh nào có ý thức tự giác thì các em sẽ thấy việc học thật nhẹ nhàng. Các
em luôn hoàn thành những việc mà giáo viên giao vì thế các em lúc nào cũng tự
tin, sống thoải mái và luôn được bạn bè nể phục, thầy cô yêu mến.

Đỗ Thị Thảo  Trường TH Dray Sáp

Trang 3

SKKN: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả gíáo dục ý thức tự giác cho học
sinh lớp 4 trường tiểu học Dray Sáp

Nói tóm lại, tự giác cần cho mọi hoạt động của cuộc sống. Nó giúp cho hiệu
quả công việc đạt đến đỉnh cao, góp phần làm cho cuộc sống tốt đẹp hơn.
c. Một số biểu hiện của ý thức tự giác
Muốn giáo dục một người có ý thức tự giác chúng ta cần thiết phải xem xét
ý thức tự giác của họ ở mức độ nào.Và với học sinh cũng vậy, muốn có những sự
tác động đúng đắn, chúng ta cũng cần phải biết đâu là biểu hiện của ý thức tự giác,
đâu không phải từ đó có những biện pháp phù hợp nhằm giáo dục, rèn luyện học
sinh.
Để nhận biết một học sinh có ý thức tự giác hay không ta phải dựa vào hành
vi của em học sinh đó trong tất cả các hoạt động.
Một học sinh được gọi là có ý thức tự giác, nếu:
Thứ nhất, trong các hoạt động của lớp, em đó luôn biết mình cần làm gì và
làm với ý thức trách nhiệm cao khi có giáo viên hay không có giáo viên ở đó. Trên
thực tế, có nhiều học sinh tỏ ra rất nhiệt tình trong công việc nhưng với điều kiện
là có mặt giáo viên giám sát việc làm đó. Những học sinh đó cũng chưa được gọi là
có ý thức tự giác. Ngược lại, có một số học sinh, khi giáo viên giao việc gì cũng
hoàn thành nhưng để các em tự nhận biết mình cần làm gì thì các em lại không xác
định được bởi các em có tính rụt rè, nhút nhát. Những học sinh này là những học
sinh có ý thức nhưng chưa mạnh dạn trong hoạt động cần được rèn luyện.
Thứ hai, những học sinh có ý thức tự giác là những học sinh luôn chấp hành
tốt các nội quy, quy định của lớp, của trường. Như việc có ý thức mặc đồng phục
khi đến trường, không ăn quà vặt hay xếp hàng ra vào lớp
Thứ ba, trong học tập, các em có ý thức ngồi học nghiêm túc, không nói
chuyện riêng, luôn làm bài tập đầy đủ và học bài trước khi đến lớp.
Trên đây là một số biểu hiện về ý thức tự giác của học sinh mà chúng ta có
thể nhận thấy. Tuy nhiên, tùy vào từng tình huống cụ thể mà chúng ta có thể xem
xét mức độ tự giác của các em như thế nào chứ không nhất thiết tạo nên quy chuẩn
để đo lường một cách cứng nhắc.
2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu
a. Thuận lợi
Được sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của Ban giám hiệu nhà trường. Nhà
trường đã đề ra kế hoạch cụ thể hàng tháng, kì học, năm học, theo dõi, kiểm tra,
đôn đốc thường xuyên. Sự kết hợp, hỗ trợ kịp thời của đội, của ban thi đua trong
nhà trường. Sự quan tâm từ phía địa phương và chính quyền. Một số học sinh có ý
thức tự giác cao, luôn đi đầu trong các phong trào của lớp mà không cần giáo viên
phải nhắc nhở, hối thúc. Ngoài ra các em còn nhỏ nên dễ dàng uốn nắn. Một số bậc
phụ huynh cũng đã dần quan tâm hơn tới việc giáo dục ý thức tự giác cho con em
mình.
Đỗ Thị Thảo  Trường TH Dray Sáp

Trang 4

SKKN: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả gíáo dục ý thức tự giác cho học
sinh lớp 4 trường tiểu học Dray Sáp

b. Khó khăn
Như chúng ta đã biết các em học sinh ở vùng nông thôn cuộc sống đã gặp
nhiều khó khăn, mặt khác điều kiện giao tiếp với môi trường bên ngoài còn rất ít
mà đặc thù trường tiểu học Dray Sáp là trường có hơn 50% học sinh là học sinh
dân tộc thiểu số Ê-đê, Mnông. Kinh tế gia đình các em gặp rất nhiều khó khăn,
thiếu thốn, chính vì thế đa số phụ huynh quanh năm suốt tháng lo chuyện làm ăn
mà không có thời gian quan tâm đến việc giáo dục đạo đức, học hành, kỹ năng
sống cho con em. Bên cạnh đó ý thức tự giác của bộ phận lớn người dân vẫn còn
rất kém mà hậu quả của nó đã được dự báo trước. Có thể nói ý thức tự giác kém
của người dân cũng đang từng ngày ảnh hưởng sâu sắc đến con cái của họ. Một số
học sinh có ý thức tự giác kém, chưa tự mình thực hiện các nhiệm vụ phải luôn cần
có giáo viên nhắc nhở, hối thúc.
Bên cạnh những sự phát triển về lối sống hiện đại con người lại đang phải
đối mặt với rất nhiều nguy cơ. Sự thay đổi thất thường của khí hậu đang là một vấn
đề hết sức nhức nhối mà nguyên nhân của nó bắt nguồn từ ý thức của con người
trong cách đối xử với môi trường để bây giờ chính con người đang phải tự dằn vặt
mình với bao sự giá như. Chúng ta thấy rằng, trên rất nhiều con đường, từ những
ngõ ngách trong xóm làng đến những con đường rộng lớn trên phố, hồ ao, sông
suối hiện nay đang tràn ngập bao nhiêu rác thải. Hằng năm có biết bao nhà máy
phải ngừng hoạt động vì không thân thiện với môi trường...
Ngoài ra, có một số người khi tham gia giao thông nếu có cảnh sát giao
thông thì đi chậm và chấp hành đội mũ bảo hiểm, còn nếu không có thì phóng
nhanh, vượt đèn đỏ, uống rượu lái xe, không đội mũ bảo hiểm... Dẫn đến hàng năm
có đến hàng nghìn người chết vì tai nạn giao thông.
Tất cả những việc đó, để thấy rằng ý thức tự giác của người dân rất kém mà
hậu quả của nó thì ai cũng rõ.
Trong nhà trường tiểu học, ý thức tự giác của mỗi học sinh là rất cần thiết.
Tuy nhiên không phải học sinh nào cũng đều có ý thức tự giác trong các hoạt động.
Qua quá trình quan sát, theo dõi tôi nhận thấy có những mức độ tự giác như sau:
Mức độ 1: Những học sinh có ý thức tự giác cao.
- Đây là những học sinh luôn đi đầu trong các hoạt động của lớp. Ví dụ một
số em luôn đi học chuyên cần dù trời mưa nắng hoặc đau ốm nhẹ, tự giác ôn bài
vào mỗi đầu giờ học, các em luôn hoàn thành các bài tập mà giáo viên đưa ra. Rất
ít khi các em vi phạm các nội quy, quy định của lớp cũng như của nhà trường. Kể
cả việc vệ sinh lớp học các em cũng rất tự giác. Tuy nhiên, số lượng học sinh có ý
thức tự giác cao ở mỗi lớp không nhiều. Như lớp 4A (năm học 2014  2015) mà tôi
chủ nhiệm, thống kê đầu năm chủ yếu tập trung ở đội ngũ ban cán sự lớp: lớp
trưởng, lớp phó và các tổ trưởng... .
Mức độ 2: Những học sinh có ý thức tự giác ở mức trung bình.
Đỗ Thị Thảo  Trường TH Dray Sáp

Trang 5

SKKN: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả gíáo dục ý thức tự giác cho học
sinh lớp 4 trường tiểu học Dray Sáp

- Những học sinh này là những em vẫn làm những công việc mà giáo viên
giao cho nhưng với điều kiện là giáo viên phải theo sát hoạt động của các em. Ví
dụ, muốn những học sinh này ôn bài vào đầu giờ học, giáo viên phải theo sát và
nhắc nhở thường xuyên, liên tục mới có thể hoàn thành được công việc. Theo tôi
nhận thấy, tất cả giáo viên khối 4 trường tôi ngày nào cũng phải đến trường sớm để
kèm cặp học sinh ôn lại bài cũ nếu không các em sẽ không thực hiện. Hoặc các em
học sinh này vẫn sẽ giữ trật tự nếu giáo viên ở trong lớp nhưng chỉ cần giáo viên ra
khỏi lớp một lúc thì ngay lập tức vắng chủ nhà gà vọc niêu tôm. Trong việc vệ
sinh lớp học mặc dù giáo viên đã phân công công việc đến đích danh nhưng cũng
chỉ đến khi cô giáo đến lớp các em mới bắt đầu đi làm vệ sinh. Ở mức độ này số
lượng học sinh lại chiếm đa số. Vì thế trong khoảng thời gian đầu năm học bao giờ
giáo viên cũng phải bám sát các hoạt động của lớp để đôn đốc nhưng nhiều lúc vẫn
không hoàn thành khối lượng công việc. Vì khối lượng công việc nhiều mà học
sinh lại không có ý thức cao nên rất khó quản lí.
Mức độ 3: Những học sinh có ý thức tự giác kém.
- Đây là những học sinh rất ít khi hoặc không bao giờ tham gia hoạt động
nào của lớp. Theo dõi học sinh chúng ta có thể thấy, khi cả lớp đang tập trung ôn
bài vào đầu giờ học thì các em lại không tập trung. Giao trực nhật lớp các thậm chí
có khi không thực hiện. Tuy nhiên, số lượng học sinh này cũng không nhiều. Như
lớp tôi năm học 2014 - 2015 có 7 em đầu năm các em rất ít khi tập trung ôn bài
vào đầu giờ học và khi cô và các bạn nhắc nhở các em thường ậm ừ cho qua và
hôm sau lại vẫn cứ như thế. Ở nhà ít khi ôn bài cũ đầy đủ mặc dù năng lực học của
những em này không yếu thậm chí còn là học sinh có tố chất. Giao làm vệ sinh lớp
học thì đến khi cô giáo đến các em mới bắt tay vào làm.
Qua quá trình nghiên cứu mức độ ý thức tự giác đầu năm học 2014  2015
của học sinh lớp 4A, trường tiểu học Dray Sáp tôi thu được kết quả như sau:
Mức độ tự giác
TSHS

31

Mức độ 1

Mức độ 2

Mức độ 3

Số lượng

Tỉ lệ

Số lượng

Tỉ lệ

Số lượng

Tỉ lệ

8

25,8%

16

51,7%

7

22,5%

Qua sự thống kê trên, chúng ta cũng có thể thấy học sinh đa phần có ý thức
tự giác, nhưng ở mức độ chưa cao còn đang ở dạng tiềm năng, chưa được khơi
dậy và phát huy.

Đỗ Thị Thảo  Trường TH Dray Sáp

Trang 6

SKKN: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả gíáo dục ý thức tự giác cho học
sinh lớp 4 trường tiểu học Dray Sáp

c. Các nguyên nhân
Thứ nhất, do bản thân mỗi học sinh chưa nhận ra được trách nhiệm của mình
đối với việc học cho chính bản thân mình cũng như trách nhiệm đối với tập thể nên
trong các hoạt động các em tỏ ra hời hợt, không quan tâm dẫn đến tình trạng công
việc bị bỏ dở.
Thứ hai, học sinh chưa tự biết được phần công việc của mình trong khi đó
giáo viên thường hay cào bằng, không giao việc đến nơi đến chốn nên học sinh
không biết mình làm chỗ nào dẫn đến tình trạng những bạn nhiệt tình làm không
hết việc còn những bạn khác thì lại không có việc hay không biết việc để làm. Việc
học ở nhà thì không có ai quan tâm nhắc nhở nên các em không thấy được tầm
quan trọng của việc học từ đó không coi trọng việc học nên không tự giác học
Thứ ba, một số giáo viên chỉ biết rằng lớp mình đã hoàn thành công việc mà
không đánh giá xem những ai làm tốt, ai làm chưa tốt nên những học sinh nhiệt
tình không cảm thấy vui, hứng thú nữa còn những học sinh không làm thì vẫn
không việc gì cho nên những học sinh có ý thức dần dần cũng ít đi, học sinh thiếu
ý thức ngày một nhiều hơn. Đối với việc học ở nhà nhiều giáo viên không coi trọng
việc kiểm tra và tuyên dương những em làm tốt nên dần dần các em cũng lơ là việc
tự giác học ở nhà.
Thứ tư, khi giáo viên giao việc không chú ý đến năng lực của học sinh nên
học sinh thường không hoàn thành vì không thể làm được chứ không phải không
làm, dần dần các em cũng đánh mất tính tự giác của mình vì các em thiếu tự tin khi
thực hiện nhiệm vụ của mình.
3. Nội dung và hình thức của giải pháp
a. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp
Các giải pháp, biện pháp mà đề tài đưa ra ra nhằm giúp cho giáo viên chủ
nhiệm lớp rèn luyện tính tự giác của học sinh, giúp cho học sinh trở thành những
học sinh có tính tự giác cao khi còn ngồi trên ghế nhà trường và khi trở thành
những người trưởng thành thì sẽ là những công dân tích cực của xã hội
b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp
*Biện pháp 1: Xây dựng đội ngũ cán sự lớp
Đội ngũ cán sự lớp là nòng cốt của lớp, là cánh tay đắc lực của giáo viên chủ
nhiệm. Nếu người giáo viên biết phát huy thế mạnh của đội ngũ này thì công việc
của người giáo viên chủ nhiệm sẽ nhẹ đi rất nhiều. Tuy nhiên, học sinh nào cũng
có thể làm cán sự lớp nhưng không phải ai cũng có thể làm tốt. Và việc chọn lựa
dưới hình thức nào để những học sinh còn lại trong lớp cảm thấy nể phục đó mới là
điều quan trọng.
Việc chọn lựa ban cán sự lớp phải phát huy tinh thần dân chủ và ý thức tập
thể nên để học sinh tự bầu ra ban cán sự lớp bởi một khi ban cán sự lớp do chính
Đỗ Thị Thảo  Trường TH Dray Sáp

Trang 7

SKKN: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả gíáo dục ý thức tự giác cho học
sinh lớp 4 trường tiểu học Dray Sáp

các em bầu ra các em sẽ không còn phàn nàn gì về năng lực hoạt động của đội ngũ
ban cán sự đó, ngược lại các em còn thấy đó là người các em tin tưởng và rất dễ
nghe theo sự chỉ đạo, phân công của các bạn đó. Đó cũng là một trong những
nguyên nhân tạo nên sự khác biệt về ý thức giữa lớp này và lớp khác. Hơn nữa,
những bạn được bầu cũng cảm thấy tự hào từ đó các bạn sẽ thể hiện hết khả năng
của mình và có ý thức cao đối với tập thể.
Tuy nhiên, đối với học sinh mặc dù các em đã biết so sánh bạn này hơn bạn
kia nhưng các em vẫn còn những suy nghĩ non nớt và không kém phần cảm tính.
Vì thế để các em có thể lựa chọn đúng đối tượng không bầu chọn tràn lan, người
giáo viên cần phải định hướng tốt cho các em. Và để làm tốt điều này, trước khi
cho học sinh bầu cần định hướng cho các em chọn những bạn có những năng lực
sau vào ban cán sự lớp:
- Là học sinh có kết quả học tập đạt từ loại khá trở lên.
- Năng nổ, nhiệt tình, mạnh dạn, có ý thức cao trong mọi hoạt động của lớp.
Sau khi xây dựng xong đề án nhân sự, để việc bầu cử vừa nhẹ nhàng vừa
có hiệu quả, chúng ta cần đi theo các bước:
Bước 1: Hướng dẫn học sinh bầu đủ số lượng. Ví dụ, ban cán sự lớp gồm 3
bạn thì chỉ cần đưa lên 4 hoặc 5 bạn để bầu chọn 3.
Bước 2: Cho học sinh ứng cử và đề cử.
Bước 3: Biểu quyết
Sau khi có kết quả bầu cử, giáo viên nên nhìn nhận theo năng lực của học
sinh và phân công bạn nào là lớp trưởng, bạn nào là lớp phó cho phù hợp.
Bên cạnh việc chọn ra được ban cán sự lớp là lớp trưởng, lớp phó thì việc
chọn ra tổ trưởng, tổ phó cũng không kém phần quan trọng. Bởi đây là lực lượng
giúp đỡ trực tiếp cho đội ngũ ban cán sự lớp, theo dõi trực tiếp đến các hoạt động
của các thành viên trong tổ. Trách nhiệm của tổ trưởng, tổ phó cũng nặng nề không
kém một lớp trưởng, lớp phó học tập. Tuy nhiên, để chọn tổ trưởng, tổ phó nên cho
học sinh tổ đó đề xuất một vài em sau đó lấy ý kiến biểu quyết của các bạn trong
tổ. Bạn nào tán thành nhiều thì làm tổ trưởng, bạn nào tán thành ít hơn thì làm tổ
phó.
Khi các em được thực hiện quyền dân chủ của mình, bạn nào cũng cảm thấy
hào hứng và vui mừng, còn những bạn được bầu chọn cũng cảm thấy vinh dự và
đầy quyết tâm cao.
*Biện pháp 2: Giao việc cho học sinh
Nếu giáo viên nào không phân công cụ thể từng em một thì chắc chắn lớp đó
sẽ không hoàn thành công việc hoặc nếu muốn hoàn thành thì ngày nào giáo viên
cũng phải đứng bên cạnh và thúc giục công việc. Chính vì thế muốn học sinh tự
Đỗ Thị Thảo  Trường TH Dray Sáp

Trang 8

SKKN: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả gíáo dục ý thức tự giác cho học
sinh lớp 4 trường tiểu học Dray Sáp

giác làm thì chúng ta cần phải biết phần công việc không hoàn thành là của ai và
trách nhiệm này thuộc về bạn nào hay ai làm tốt những việc này, bạn nào xứng
đáng được khen ngợi. Từ đó thúc đẩy hiệu quả công việc đi lên mà ý thức tự giác
của học sinh cũng dần được hình thành.
Để làm được điều này cần phải phân công công việc ngay từ đội ngũ ban cán
sự lớp, cần phải chỉ cho học sinh biết nhiệm vụ của mình là gì. Tránh trường hợp
bầu ban cán sự lớp nhưng chỉ có lớp trưởng hoạt động còn những bạn khác không
có việc gì làm. Đối với ban cán sự lớp cần phân công cụ thể như sau:
* Nhiệm vụ của lớp trưởng:
- Theo dõi, kiểm tra mọi hoạt động của lớp.
- Báo cáo sĩ số ngay sau khi xếp hàng vào lớp.
- Điều khiển các bạn xếp hàng vào lớp, xếp hàng chào cờ đầu tuần, xếp hàng
tập thể dục.
- Giữ trật tự lớp khi giáo viên chữa bài, khi giáo viên có việc phải ra khỏi
lớp và khi lớp dự lễ chào cờ đầu tuần, tham gia hoạt động ngoài giờ lên lớp
- Tổng hợp báo cáo của các tổ trưởng, báo cáo trong tiết sinh hoạt lớp cuối
tuần.
- Đề nghị giáo viên tuyên dương, phê bình cá nhân hoặc tập thể.
* Nhiệm vụ của lớp phó phụ trách học tập:
- Tổ chức lớp truy bài 15 phút đầu giờ; giúp đỡ các bạn học yếu học bài, làm
bài.
- Theo dõi hoạt động của các nhóm Đôi bạn cùng tiến và báo cáo cho giáo
viên.
- Làm mọi việc của lớp trưởng khi lớp trưởng vắng mặt hoặc nghỉ học.
* Nhiệm vụ của lớp phó phụ trách văn nghệ:
- Cất hát đầu giờ, cuối giờ.
- Quản lý đội văn nghệ của lớp khi tập luyện.
* Nhiệm vụ của lớp phó phụ trách lao động:
- Phân công, theo dõi và kiểm tra các tổ trực nhật và chịu trách nhiệm tắt
đèn, quạt khi ra về.
- Phối hợp với lớp trưởng, lớp phó học tập giữ trật tự lớp.
Nhiệm vụ của mỗi em được hướng dẫn cụ thể cách thực hiện nhiệm vụ của
mình một cách khoa học, rõ ràng. Mỗi em sẽ làm đúng các nhiệm vụ của mình.

Đỗ Thị Thảo  Trường TH Dray Sáp

Trang 9

SKKN: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả gíáo dục ý thức tự giác cho học
sinh lớp 4 trường tiểu học Dray Sáp

Ngoài ra, cùng phối hợp với các em còn có các tổ trưởng, tổ phó. Nhiệm vụ
của các tổ trưởng tổ phó là cụ thể hóa nhiệm vụ của từng bạn trong tổ. Tổ trưởng
phải theo dõi nề nếp thực hiện của các bạn đồng thời phân công các bạn làm công
tác vệ sinh trực nhật. Ngay từ đầu năm học tôi cung cấp cho các em mẫu theo dõi
sau đó các em sẽ tổng hợp các kết quả lại cho lớp trưởng, lớp phó. Bảng theo dõi
như sau:
Bảng 1:
Không
làm bài
tập

HỌ
TÊN

THEO DÕI NỀ NẾP TUẦN...
Nói
chuyện

Xếp hàng
không
nghiêm túc

Quên
sách, vở

Không
học bài


Đi
học
muộn

Nghỉ
học
ko lí
do

Ăn
quà
vặt,
vứt
rác
bừa
bãi

Ko
làm
vệ
sinh

Tổng
điểm

Xếp
thứ

PHÂN CÔNG TRỰC NHẬT TUẦN.......
Thứ
ngày
2
3
4
5
6

Tên người trực

Kết quả

THEO DÕI NHÓM ĐÔI BẠN CÙNG TIẾN TUẦN.......

Thứ
ngày
2
3
4
5
6

Tên nhóm

Kết quả

Qua bảng phân công và theo dõi trên, giáo viên dễ dàng biết được bạn nào
làm tốt, bạn nào không tốt. Nếu ngày nào lớp bị nhắc nhở thì biết ngay trách nhiệm
đó thuộc về bạn nào, tổ nào. Qua đó tránh được tình trạng đánh giá không đúng
người, đúng tội như cách làm cào bằng không có sự phân chia. Còn học sinh sẽ tự
giác thực hiện mà không hề phàn nàn hay tị nạnh nhau bởi các em cảm thấy sự
công bằng trong công việc. Và giáo viên đỡ vất vả hơn khi ngày nào cũng phải
nhắc nhở học sinh. Nề nếp lớp sẽ nhanh chóng được cải thiện.
*Biện pháp 3: Thường xuyên đánh giá kết quả của học sinh
Khi chúng ta làm bất cứ việc gì, chúng ta cũng cần biết hiệu quả công việc
ra sao, người khác nhìn nhận đánh giá như thế nào về việc làm của mình. Học sinh
Đỗ Thị Thảo  Trường TH Dray Sáp

Trang 10

SKKN: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả gíáo dục ý thức tự giác cho học
sinh lớp 4 trường tiểu học Dray Sáp

cũng vậy, khi các em làm xong công việc các em cần được biết hôm nay mình làm
như thế nào, đã tốt chưa? Chính vì vậy, nhận xét việc làm của các em cũng được
coi là một cách để hình thành và phát huy tính tự giác của các em.
Hằng ngày, khi đến trường mặc dù chúng ta đã có sự phân công công việc
một cách cụ thể nhưng để đánh giá một cách chính xác chúng ta cũng cần có sự
theo dõi từ xa. Sau đó chúng ta sẽ đánh giá, nhận xét xem trong buổi hôm nay bạn
nào thực sự làm tốt, bạn nào còn lười. Nhưng nên đánh giá vào thời gian nào cho
hợp lí?
Để đánh giá kịp thời, cần đánh giá ngay trong buổi học hôm đó. Nhiều giáo
viên cho rằng, 15 phút sinh hoạt đầu giờ không quan trọng nhưng với tôi thời gian
đó là khoảng thời gian đáng quý nhất của một buổi học vì đây chính là lúc chúng ta
ổn định nề nếp của cả những tiết học sau và chính trong thời gian này, chúng ta có
thể đưa ra một số đánh giá như chúng ta đã quan sát được. Điều này tác động rất
lớn đến tâm lí của các em. Những bạn được tuyên dương sẽ cảm thấy vui sướng và
sẽ làm cho những bạn khác chưa thực hiện sẽ cố gắng làm thật tốt phần công việc
của mình. Ngoài ra, chúng ta cũng cần chú ý đến những đối tượng cá biệt, nếu các
em chỉ cần có biểu hiện tốt hơn mọi ngày chúng ta phải tuyên dương ngay vì đó là
liều thuốc tinh thần để các em phấn đấu. Học sinh tiểu học dù có là cá biệt đến đâu
thì các em cũng rất thích được khen. Chúng ta cũng cần lưu ý, việc đánh giá cần
phải thường xuyên, liên tục để các em biết được sự tiến bộ của mình và tránh tình
trạng các em có cảm giác mình bị lãng quên trong các lần nhận xét của giáo viên
khiến các em cảm thấy nản lòng. Đừng vì một lí do nào đó mà một buổi học không
nhận xét, điều đó khiến cho các em cảm thấy không vui vì bạn nào cũng mong đợi
đến lúc mình được khen.
Ngoài ra, vào giờ sinh hoạt lớp cũng cần tạo điều kiện cho các em được
nhận xét, bày tỏ ý kiến của mình. Qua các ý kiến của các em chúng ta sẽ nhìn nhận
đầy đủ hơn các vấn đề trong lớp mà không phải lúc nào mình cũng theo dõi được
để từ đó có cách đánh giá phù hợp. Trên cơ sở đánh giá từng cá nhân, chúng ta cần
tổng hợp lại xem tổ nào làm tốt để tuyên dương cả tổ và nhận định tổ trưởng nào
hoạt động tốt làm cho các bạn khác cũng noi theo.
Như vậy, chúng ta có thể thấy rằng, việc đánh giá kết quả công việc thường
xuyên của học sinh là một trong những biện pháp tạo ra động lực thúc đẩy học sinh
tự giác hơn trong công việc.
*Biện pháp 4: Tạo ra các phong trào thi đua trong lớp
Bác Hồ của chúng ta từng nói: Thi đua là yêu nước, yêu nước thì phải thi
đua. Để nói rằng một đất nước muốn có sự phát triển thì những con người trong
đất nước đó phải có sự thi đua nhau. Hay ta có thể hiểu thi đua chính là động lực
tạo nên sự phát triển, là nguồn gốc của sự phát triển. Chỉ những ai thực sự muốn
thi đua thì ở họ mới có tính cầu tiến và công việc của học bao giờ cũng đạt đến
Đỗ Thị Thảo  Trường TH Dray Sáp

Trang 11

SKKN: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả gíáo dục ý thức tự giác cho học
sinh lớp 4 trường tiểu học Dray Sáp

thành tích cao nhất. Còn những người không có tính thi đua thì họ chỉ làm một
cách hời hợt cho qua chuyện và chắc chắn hiệu quả công việc sẽ không cao.
Đối với học sinh, thi đua mang lại cho các em sự vui thích, thú vị, hào hứng
đôi khi chỉ vì mong được cô thầy khen. Chính vì thế muốn các em thực hiện mọi
hoạt động một cách tốt nhất thì phải đưa các em vào các phong trào thi đua. Thực
tế, ta cũng nhận thấy rằng khi tạo ra được những phong trào trong lớp đôi khi các
em chỉ muốn chứng tỏ bản thân mình với bạn bè mà các em nổ lực hết mình làm
việc, làm một cách tự giác. Chính vì thế có thể nói, các phong trào trong lớp học
tạo nên tinh thần tự giác cao cho học sinh.
Trong lớp chúng ta có thể tạo ra các phong trào:
Phong trào  Tổ nề nếp
Phong trào này xây dựng nhằm mục đích giữ cho nề nếp luôn thực hiện tốt
như việc thường xuyên mặc đồng phục, xếp hàng ra vào lớp, hay trực nhật vệ sinh
tốt, đi học đều, đúng giờ... Tất cả những vấn đề đó khi đưa vào thi đua sẽ khiến các
em thực hiện một cách nghiêm túc hoặc những bạn nào không thực hiện nghiêm
túc sẽ khiến các bạn khác không hài lòng và thường xuyên nhắc nhở nên tạo ra cho
các em được các thói quen tốt.
Đánh giá kết quả của phong trào này chúng ta dựa vào kết quả mà các tổ
trưởng đã theo dõi nề nếp như bảng phân công theo dõi ở bảng 1. Để kết quả theo
dõi mang tính khách quan thì chúng ta nên để cho học sinh kiểm tra chéo, tức là tổ
này để tổ kia theo dõi. Làm như thế sẽ khiến tính thi đua càng thêm nghiêm túc và
học sinh càng cố gắng thực hiện vì tổ nào cũng muốn tổ mình là tổ nề nếp nhất.
Đánh giá kết quả thi đua chúng ta nên đánh giá theo từng tuần, nhưng tổng kết thi
đua chúng ta nên tổng kết theo từng tháng. Vì làm như thế từng tuần các em sẽ biết
được tổ mình đã tốt ở chỗ nào còn thiếu sót ở điểm nào để từ đó các em cố gắng
thực hiện ở tuần sau và như thế trong tháng thi đua các em có thể phát huy những
mặt mạnh và khắc phục những mặt chưa tốt.
Phong trào học tập
Phong trào này nhằm tạo ra phong trào học tập sôi nổi trong học tập. Khắc
phục một số vấn đề thường gặp ở học sinh: học sinh không ôn bài cũ ở nhà, học
sinh không có ý thức làm bài tập trên lớp thường xuyên giáo viên phải nhắc nhở,
phát biểu xây dựng bài... Thực hiện tốt phong trào này, ý thức học tập của học sinh
được nâng lên.
Đối với phong trào này chúng ta nên cụ thể hóa thành phong trào của các
tháng. Hầu hết mỗi tháng sẽ có một ngày kỉ niệm vì thế các phong trào nên gắn
liền với ngày kỉ niệm đó. Làm như thế sẽ tăng thêm ý nghĩa của phong trào thi đua.
Ví dụ: tháng 10, xây dựng phong trào Hoa thơm tặng mẹ, tháng 11, phong trào
Học tốt, tháng 12, phong trào Tiếp bước anh bộ đội Cụ Hồ...

Đỗ Thị Thảo  Trường TH Dray Sáp

Trang 12

SKKN: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả gíáo dục ý thức tự giác cho học
sinh lớp 4 trường tiểu học Dray Sáp

Nội dung của phong trào này như sau: Mỗi tổ sẽ có một bảng thi đua hàng
tháng, nếu bạn nào đạt nhận xét tốt trong vở sẽ được dán một bông hoa vào sổ thi
đua. Nhưng bạn nào được đạt nhận xét tốt mà vi phạm những lỗi sau thì không
được dán: không học bài cũ, bị cô nhắc nhở nhiều trong buổi học. Cuối tháng tổng
kết tổng số bông hoa sẽ biết bạn nào xuất sắc nhất lớp.
Bảng 2:

THÁNG ..
Năm học: 2014- 2015

PHONG TRÀO
HỌ TÊN

SỐ NHẬN XÉT TỐT

TỔNG

Tuy nhiên, muốn phong trào thật sự có hiệu quả và thu hút được học sinh
người giáo viên cần lưu ý: Khi chấm bài phải nghiêm túc và không được chấm quá
rẻ để học sinh cố gắng. Ví dụ, hai bạn làm bài đúng giống nhau nhưng một bạn
trình bày sạch sẽ và đẹp, còn bạn kia trình bày chưa đẹp thì không nên cho nhận
xét như nhau và cần phải nêu lí do vì sao lại như thế để học sinh khắc phục hạn chế
của mình. Nếu học sinh yếu làm tốt hơn mọi ngày cần phải chấm thoáng hơn để
khích lệ sự cố gắng của các em. Khi đánh giá tổng kết, những học sinh yếu cần
đánh giá trên sự tiến bộ của các em chứ không nhất thiết phải phải giống các bạn
khác. Các em chỉ cần tiến bộ hơn tháng trước là có thể được khen thậm chí tặng
quà.
Phong trào trang trí lớp học thân thiện
- Thi trồng cây, hoa phù hợp, sử dụng sản phẩm mỹ thuật, kỹ thuật, sản
phẩm các cuộc thi chữ viết đẹp, lồng đèn..trang trí lớp học theo tổ. Tạo không khí
thi đua giữa các tổ với nhau nhằm đạt mục tiêu lớp học xanh, sạch, đẹp.
Phong trào khác
- Đối với các phong trào do nhà trường, liên đội phát động giáo viên chủ
nhiệm cần làm tốt công tác tuyên truyền giáo dục, khuyến khích, lên kế hoạch,
mục tiêu để học sinh có ý thức tự giác, tích cực tham gia có hiệu quả.
Biện pháp 5: Hình thức khen thưởng
- Giáo viên chủ nhiêm cần đưa ra hình thức khen thưởng cụ thể dự trên
những tiêu chí của từng phong trào để tạo động lực cho học sinh như:
- Khen tập thể: Tặng cờ thi đua theo tổ hàng tháng (có thể quy định cờ nhất
tháng màu đỏ)

Đỗ Thị Thảo  Trường TH Dray Sáp

Trang 13

SKKN: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả gíáo dục ý thức tự giác cho học
sinh lớp 4 trường tiểu học Dray Sáp

- Khen cá nhân: Tuyên dương, động viên khích lệ đối với những em, đôi bạn
cùng tiến có tiến bộ hàng tuần, hàng tháng. Bình bầu gương mặt xuất sắc, có
những tiến bộ vượt bậc của tháng, kỳ, năm học để tặng quà khen thưởng kịp thời.
c. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp
Các giải pháp, biện pháp mà tôi đưa ra luôn có mối quan hệ mật thiết với
nhau, tương hỗ lẫn nhau .Vì vậy hiệu quả của các giải pháp, biện pháp này càng
được nâng cao.
d. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu
Ý thức tự giác được gọi là kĩ năng mềm, nó cần thiết cho mọi hoạt động của
con người và nhất là với học sinh tiểu học. Sự hình thành sớm ý thức tự giác khiến
cho cuộc sống của các em trở nên nhẹ nhàng, vui tươi. Và khi lớn lên các em dễ
dàng thích ứng với bất kì hoàn cảnh hay môi trường sống mà các em gặp phải.
Qua áp dụng đề tài vào lớp chủ nhiệm tôi thu được kết quả sau:
Cuối năm học 2014 - 2015
Mức độ tự giác
TSHS

Mức độ 1
Số lượng

31

18

Tỉ lệ

Mức độ 2
Số lượng

58,2%

11

Tỉ lệ
35,4%

Mức độ 3
Số lượng
2

Tỉ lệ
6,4%

Qua bảng thống kê ta thấy được rõ ràng sau khi áp dụng các biện pháp trên
sự tự giác của học sinh được cải thiện rõ rệt.
Do có sự thay đổi về ý thức tự giác như thế nên nề nếp cũng như phong trào
học của lớp đã có những bước chuyển biến tích cực:
Thứ nhất, tình trạng học sinh không làm vệ sinh không còn vì thế vệ sinh ở
lớp học, khu vực vệ sinh tự quản luôn luôn được các em hoàn thành sớm. Chấm
dứt việc luôn luôn bị đội nhắc nhở và trừ điểm thi đua như đầu năm. Mặt khác, vào
những buổi giáo viên chủ nhiệm không có giờ học sinh vẫn tự giác hoạt động hoàn
thành tốt mọi công việc. Và sau khoảng hơn một tháng áp dụng hầu như giáo viên
không phải đốc thúc các công việc vệ sinh của lớp.
Thứ hai, nề nếp tự quản của học sinh được nâng lên. Ban cán sự lớp tổ chức
sinh hoạt 15 phút đều đặn, trật tự và có hiệu quả. Tình trạng nói chuyện riêng trong
lớp giảm, học sinh có khả năng tự quản cao ngay cả khi vắng mặt giáo viên.
Thứ ba, phong trào học của lớp đi lên. Nhiều học sinh thường xuyên quên
sách vở nay đã có ý thức sắp sách vở đầy đủ trước khi đến lớp, hầu hất các em tích
cực phát biểu xây dựng bài. Những vấn đề nào không biết các em mạnh dạn đề
Đỗ Thị Thảo  Trường TH Dray Sáp

Trang 14

SKKN: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả gíáo dục ý thức tự giác cho học
sinh lớp 4 trường tiểu học Dray Sáp

xuất với giáo viên để được giải đáp. Chữ viết và cách trình bày của các em cũng
tiến bộ nhiều.
Thứ tư các phong trào mũi nhọn, hoạt động ngoài giời lên lớp của lớp cũng
đạt được những kết quả đáng khen ngợi.
Từ tất cả những sự thay đổi trên, nên năm học 2014 - 2015, lớp 4A được Đội
đánh giá cao về nề nếp, lớp tôi luôn luôn được tổng phụ trách Đội và nhà trường
tuyên dương.
Kết quả thực hiện công tác chủ nhiệm lớp
- Năm học 2014 - 2015 tập thể lớp 4A đạt danh hiệu: Xuất sắc. Chi đội:
Vững mạnh. Được Liên đội tặng giấy khen.
- Lớp tổng số: 31 học sinh. Lên lớp 31 học sinh. Đạt tỉ lệ : 100%
- Năng lực đạt: 31 học sinh. Đạt tỉ lệ : 100%
- Phẩm chất đạt: 31 học sinh. Đạt tỉ lệ : 100%
- Không có học sinh phải ôn tập, rèn luyện lại trong hè.
- Thi lồng đèn trung thu đạt: 1 giải nhất, 1 giải khuyến khích. Thi văn nghệ
chào mừng 20/11 đạt: 1 giải nhì, 1 giải khuyến khích.
- Phong trào thu gom giấy vụn đạt: 63,5kg, vượt chỉ tiêu 1,5kg theo chỉ tiêu
Liên đội đề ra 2kg/1em. Thu nộp: 620 lon bia đạt chỉ tiêu đề ra của Liên đội 20
lon/ 1em. Mua lịch tết ủng hộ bạn nghèo ăn tết: 12 quyển
- Thi vở sạch chữ đẹp cấp trường đạt: 4 em, cấp huyện đạt: 2 em
- Giao lưu phát hiện học sinh năng khiếu lớp 4 môn toán cấp trường đạt: 4
em. Cấp huyện đạt: 1 công nhận, 1 giải khuyến khích. Môn Tiếng Việt lớp 4 cấp
trường đạt: 4 em. Cấp huyện đạt: 1 giải nhất, 1 giải 3, 1 công nhận. Môn Tiếng Anh
lớp 4 cấp trường đạt: 3 em. Cấp huyện đạt: 2 em công nhận.
+ Thi giải toán qua mạng cấp trường đạt: 8 em. Cấp huyện đạt: 5 em công
nhận.
+ Thi Tiếng Anh qua mạng cấp trường đạt: 5 em. Cấp huyện đạt: 2 em công
nhận.
- Giáo viên đạt danh hiệu: Giáo viên dạy giỏi cấp trường năm học 20142015. Giáo viên chủ nhiệm giỏi cấp trường năm học 2014 - 2015. Được Ủy ban
nhân dân huyện tặng giấy khen.
- Cũng áp dụng các biện pháp như đã nêu trong đề tài này năm học 20152016 lớp 4A do tôi chủ nhiệm cũng gặt hái được kết quả đáng khích lệ:
+ Năm học 2015 - 2016 tập thể lớp 4A đạt danh hiệu: Xuất sắc. Chi đội:
Vững mạnh. Được Liên đội tặng giấy khen.
Đỗ Thị Thảo  Trường TH Dray Sáp

Trang 15

SKKN: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả gíáo dục ý thức tự giác cho học
sinh lớp 4 trường tiểu học Dray Sáp

- Lớp tổng số: 20 học sinh. Lên lớp 20 học sinh. Đạt tỉ lệ : 100%
- Năng lực đạt: 20 học sinh. Đạt tỉ lệ : 100%
- Phẩm chất đạt: 20 học sinh. Đạt tỉ lệ : 100%
- Không có học sinh phải ôn tập, rèn luyện lại trong hè.
- Tập thể lớp luôn tích cực tham gia các phong trào của đội cũng như các
phong trào mũi nhọn của nhà trường.
III. Phần kết luận, kiến nghị
1. Kết luận
Vai trò của giáo viên chủ nhiệm rất quan trọng trong việc quản lý học sinh
trên mọi phương diện và cũng là trung tâm thu hút học sinh đến trường đến lớp.
Lớp học là một tổ chức nhỏ trong nhà trường, có nhiều học sinh tự giác, nhiều lớp
tốt sẽ đưa phong trào nhà trường đi lên và đây cũng là một mục tiêu quan trọng
trong giáo dục, tạo nên môi trường thân thiện, hình thành nên sự tích cực tự giác
trong học sinh. Người giáo viên phải vừa như người mẹ dịu dàng, người thầy
nghiêm khắc, người bạn gần gũi, trọng tài phân minh. Để các em trở thành những
công dân tự giác cao của xã hội trong tương lai người giáo viên cần phải thực hiện
được những nguyên tắc sau:
Thầy cô là điểm sáng, là  Người dẫn đường tin cậy để các em tin tưởng,
nghe theo lời dạy bảo của thầy cô.
Nắm chắc được những thuận lợi, khó khăn, hiểu rõ thực tế trường lớp mình,
khéo léo tìm cách bỏ đi mọi rào cản trong mối quan hệ với phụ huynh, đề ra những
biện pháp hữu hiệu, tiếp cận gần với các em nhất, trở thành những người bạn của
trẻ để từ đó có thể dễ dàng khuyên bảo trẻ tự giác trong mọi việc.
Luôn gần gũi, bên cạnh, quan tâm tới hoàn cảnh sống của học sinh (nhất là
học sinh có hoàn cảnh đặc biệt). Bên cạnh đó, liên hệ chặt chẽ với phụ huynh, ban
phụ huynh của trường, của lớp, vận động cha mẹ có những hành động thiết thực hỗ
trợ việc giáo dục tính tự giác cho học sinh sẽ giúp cho hoạt động của lớp có hiệu
quả hơn.
Phải xây dựng được một đội ngũ cán bộ lớp làm nòng cốt, là cánh tay phải
của mình. Muốn vậy cần phải có một sự chọn lựa dựa trên cơ sở định hướng của
giáo viên và khả năng tín nhiệm của học sinh.
2. Kiến nghị
Để đề tài được thực hiện một cách có hiệu quả, tôi xin mạnh dạn đề xuất một
số ý kiến sau:
Đối với giáo viên:

Đỗ Thị Thảo  Trường TH Dray Sáp

Trang 16

SKKN: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả gíáo dục ý thức tự giác cho học
sinh lớp 4 trường tiểu học Dray Sáp

- Cần nắm vững học sinh để biết học sinh lớp mình chưa tự giác trong lĩnh
vực nào từ đó lựa chọn những biện pháp phù hợp để giáo dục.
- Cần định hướng tốt trong quá trình chọn lựa ban cán sự lớp.
- Cần áp dụng các biện pháp một cách thường xuyên liên tục để học sinh dần
dần hình thành ý thức tự giác, tránh đầu voi đuôi chuột làm cho học sinh không
tin tưởng vào chính giáo viên của mình.
- Khi thực hiện các phong trào thi đua cần khen, phê bình đứng mức để học
sinh còn có ý thức phấn đấu.
- Cần có những hình thức khen thưởng đối với những học sinh làm tốt và xử
lí những học sinh vi phạm phù hợp.
- Để có thể thực hiện được các biện pháp trên cần phải đưa được tất cả học
sinh trong lớp tham gia được các hoạt động.
Đối với cơ quan cấp trên:
- Nên có hình thức khen thưởng đối với giáo viên làm tốt công tác chủ
nhiệm.
- Tổ chức những buổi giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm giữa các giáo viên chủ
nhiệm
Trên đây là một số quan điểm của tôi về việc nâng cao hiệu quả giáo dục ý
thức tự giác cho học sinh tiểu học. Mặc dù đã có nhiều cố gắng nhưng do năng lực
và thời gian hạn chế nên không tránh khỏi những thiếu sót, rất mong nhận được sự
góp ý của Hội đồng khoa học và các bạn đồng nghiệp để đề tài hoàn thiện hơn.
Krông Ana, ngày 10 tháng 3 năm 2017
Giáo viên thực hiện

Đỗ Thị Thảo
NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG CHẤM SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
...........................................................................................................................
...........................................................................................................................
.........................................................................................................................................
...........................................................................................................................
...........................................................................................................................
Đỗ Thị Thảo  Trường TH Dray Sáp

Trang 17

SKKN: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả gíáo dục ý thức tự giác cho học
sinh lớp 4 trường tiểu học Dray Sáp

CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN
(Ký tên, đóng dấu)

Thái Thị Mai

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Giáo trình tâm lý học lứa tuổi và tâm lý học sư phạm  TS Đỗ Văn
Thông
2. Từ điển việt  vietgle tra từ - coviet.vn
3. Các bài viết của báo dân trí. Com.vn; GiaoducVietNam.vn
Đỗ Thị Thảo  Trường TH Dray Sáp

Trang 18

SKKN: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả gíáo dục ý thức tự giác cho học
sinh lớp 4 trường tiểu học Dray Sáp

MỤC LỤC
I. Phần mở đầu................................................................................................1
1. Lý do chọn đề tài....................................................................................1
2. Mục tiêu và nhiệm vụ của đề tài..............................................................2
a. Mục tiêu................................................................................................2
b. Nhiệm vụ..............................................................................................2
3. Đối tượng nghiên cứu..............................................................................2
Đỗ Thị Thảo  Trường TH Dray Sáp

Trang 19

SKKN: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả gíáo dục ý thức tự giác cho học
sinh lớp 4 trường tiểu học Dray Sáp

4. Giới hạn của đề tài...................................................................................2
5. Phương pháp nghiên cứu.........................................................................2
II. Phần nội dung.............................................................................................2
1. Cơ sở lí luận.............................................................................................3
a. Khái niệm về ý thức tự giác..................................................................3
b.Vai trò của tự giác..................................................................................3
c. Một số biểu hiện của ý thức tự giác......................................................4
2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu.................................................................4
a. Thuận lợi...............................................................................................4
b. Khó khăn..............................................................................................5
c. Các nguyên nhân..................................................................................7
3. Nội dung và hình thức của giải pháp......................................................7
a. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp........................................................7
b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp........................7
c. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp........................................14
d. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu..........14
III. Phần kết luận, kiến nghị..........................................................................16
1. Kết luận..................................................................................................16
2. Kiến nghị...............................................................................................17
Tài liệu tham khảo ........................................................................................19

Đỗ Thị Thảo  Trường TH Dray Sáp

Trang 20

null