Cân bằng trắng
Các chùm ánh sáng đi qua hệ thống gương đến cảm biến rồi trải qua quá trình xử lí để tạo hình ảnh số đều bị ảnh hưởng rất nhiều và độ sai số về màu sắc, độ nét…là không tránh khỏi so với hình ảnh thực tế. Trong đó, màu sắc là yếu tố dễ bị ảnh hưởng nhất. Vì vậy, một tính năng được các nhà sản xuất cài đặt trong máy ảnh để cân bằng lại màu sắc, đưa màu sắc của hình ảnh hiển thị trên màn hình về gần đúng với nguyên bản và theo ý đồ của người chụp và nó được gọi là chế độ cân bằng trắng trên máy ảnh. Quá trình này được thực hiện ngay sau khi bộ xử lí máy ảnh ấn định màu cho các điểm ảnh.
Cân bằng trắng liên quan mật thiết đến nhiệt độ màu. Đây là khái niệm mô tả quang phổ tương ứng với nhiệt độ bề mặt tỏa ra từ một vật không cho ánh sáng đi qua cũng như không phản xạ hay tán xạ ánh sáng. Có thể hiểu đơn giản nhiệt độ màu là 1 cách biểu hiện của những chùm sáng nhìn thấy được. Mỗi nguồn sáng khác nhau có một nhiệt độ màu khác nhau và nó được đánh giá dựa theo thang độ K [Kelvin]. Theo đó, nguồn sáng có nhiệt độ càng cao, ánh sáng phát ra càng xanh còn nguồn sáng có nhiệt độ càng thấp thì hình ảnh đem lại sẽ càng có thiên hướng nghiêng về màu đỏ nhiều hơn.
Khám phá thế giới máy ảnh với Binhminhdigital Vũng Tàu
Các chế độ cân bằng trắng
Chỉnh cân bằng trắng là tinh chỉnh thông số tương phản màu sắc. Sở dĩ đa số người dùng không am hiểu và không tự thiết lập chế độ này vì hầu hết các máy ảnh hiện nay được cài sẵn chế độ tự động cân bằng trắng AWB. Giá trị này trên mỗi máy ảnh là khác nhau và được mặc định bởi nhà sản xuất. Sử dụng một thuật toán có sẵn, máy ảnh sẽ tự động thiết lập cân bằng sáng cho bức ảnh. Tuy được đánh giá cao vì đa số các trường hợp máy ảnh đưa ra màu sắc đúng ở dải nhiệt độ màu 3000/4000 - 7000 K nhưng vẫn có nhiều trường hợp không đúng với các nguồn sáng phức tạp. Vì vậy, máy ảnh không chỉ được trang bị mỗi chế độ AWB, đơn cử là nó còn có chế độ Custom White Balance. Trước hết, bạn phải dùng neutral reference [có sẵn trong hình đã chụp hoặc dùng thẻ màu chuẩn/ gray card] cung cấp cho máy một ảnh mẫu. Các bức ảnh tiếp theo sẽ lây đó làm chuẩn để sử dụng cân bằng trắng phù hợp.
Bên cạnh hai chế độ này, mỗi máy ảnh còn cung cấp sẵn các chế độ cân bằng trắng sau:
- Tungsten/Incandescent: Thiết lập được dùng khi chụp trong nhà/ dưới ánh sáng đèn tròn. Màu sắc vàng của hình ảnh sẽ được Tungsten/Incandescent làm dịu đi.
- Fluorescent: Ngược lại với chế độ trên, thiết lập này sẽ cải thiện độ lạnh của bức ảnh bằng cách tăng độ sáng và ấm cho bức hình lên.
- Cloudy: Khi chụp ảnh trong điều kiện thời tiết có nhiều mây, Cloudy sẽ tăng độ tươi sáng, ấm áp hơn cho bức ảnh.
- Flash: Sử dụng chế độ này, bức ảnh thành phẩm sẽ có độ đồng đều màu giữa những vùng có/không tiếp nhận ánh sáng của đèn plash và làm ấm lên bức ảnh của bạn.
- Shade: Chế độ Shade sẽ làm tăng độ ấm áp cho tấm hình khi chụp trong bóng râm.
Ngoài ra, một số máy ảnh còn có chế độ Kelvin cho phép người dùng chỉnh nhiệt độ màu cho phù hợp với nguồn sáng và Daylight/Sunny trong điều kiện ánh sáng ngoài trời có cường độ bình thường, không chói chang.
Tin chuyên ngành: Khám phá vi xử lí trên máy ảnh kĩ thuật số
Điều chỉnh cân bằng trắng bằng tay
Nếu bạn đủ kinh nghiệm và muốn can thiệp nhiều hơn vào quá trình xử lí màu trên bức ảnh cũng như hạn chế sự tự động hóa của máy ảnh, bạn cũng có thể tinh chỉnh cân bằng trắng bằng tay. Điều này rất đơn giản và đem lại kết quả mĩ mãn. Khi chọn thiết lập này, bạn sẽ chụp thử một cảnh trắng và nó sẽ được máy ảnh sử dụng làm điểm tham chiếu và quyết định các màu sắc khác. Nếu thấy bất tiện khi sử dụng Grey card [giấy màu xám chuẩn 18% grey] để thiết lập làm mẫu thì vẫn có thể dùng phương án thứ hai với một tờ bìa/giấy màu trắng, sau đó chụp lại và chỉnh màu vừa chụp làm cân bằng trắng chuẩn [có thể thấy nó tương tự như chế độ Custom White Balance]. Máy ảnh sẽ biết trong môi trường hiện tại lúc đó màu trắng chuẩn là như thế nào có thể nhận định chính xác những màu sắc khác. Việc này chỉ mất thời gian khi mỗi điều kiện ánh sáng khác nhau bạn phải thực hiện lặp lại thao tác này nhưng bù lại bạn có những tấm hình với màu sắc không thể chuẩn hơn.
Ảnh đẹp được tạo thành nhờ một số yếu tố phù hợp, chẳng hạn như đối tượng và bố cục, với tông màu cũng là một yếu tố khá quan trọng. Ấn tượng của một tấm ảnh có thể thay đổi đáng kể chỉ bằng cách thay đổi tông màu. Trong bài viết này tôi sẽ giới thiệu thiết lập Cân Bằng Trắng [WB], được dùng để thay đổi tông màu của ảnh. [Biên tập bởi studio9]
Thay đổi Cân Bằng Trắng theo cách thủ công
Khi lần đầu bạn bắt đầu dùng một chiếc máy ảnh DSLR hoặc mirrorless, bạn có thể thấy choáng với số lượng các thiết lập và không biết phải bắt đầu bằng thiết lập nào. Mặc dù tốt hơn bạn nên sử dụng các tính năng tự động khác nhau khi bắt đầu sử dụng để giảm thiểu số lượng các thiết lập cần cấu hình, bạn nên thử tự điều chỉnh Cân Bằng Trắng [WB] bất kỳ khi nào có thể. Bằng cách thay đổi màu sắc, hình thức và tác động trực quan của các yếu tố chẳng hạn như đối tượng và bố cục sẽ thay đổi đáng kể đối với cùng một tấm ảnh!
3+2 thiết lập Cân Bằng Trắng bạn nên thành thạo trước tiên
Cân Bằng Trắng là một chức năng thường được sử dụng để chỉnh tông màu của ảnh để phản ánh màu gốc của đối tượng, bất kể ánh sáng xung quanh là gì. Tuy nhiên, tôi sẽ giới thiệu Cân Bằng Trắng như một chức năng để cài đặt tông màu cho phù hợp với ưu tiên của bạn trong ảnh.
Khi bạn thay đổi Cân Bằng Trắng, ảnh có thể ngả đỏ hoặc ngả xanh [mặc dù khi cài đặt thích hợp, màu sắc sẽ xuất hiện như bạn thấy trên thực tế]. Lưu ý điều này khi thay đổi Cân Bằng Trắng.
Trước tiên, hãy kiểm tra các chế độ Cân Bằng Trắng có trên máy ảnh của bạn. Cách kiểm tra các chế độ có thể khác nhau tùy vào mẫu máy ảnh, do đó hãy tham khảo tài liệu hướng dẫn của máy ảnh của bạn. Vì Cân Bằng Trắng là một thiết lập thường được sử dụng, nó thường có thể được truy cập bằng một hoặc hai lần nhấn nút.
Trình đơn thiết lập Cân Bằng Trắng bạn thấy sẽ trông như thế này hoặc tương tự.
Có thể có nhiều chế độ, bao gồm Daylight, Shade, Cloudy, Tungsten light, và White fluorescent light. Nếu bạn mới bắt đầu chụp ảnh, ít có khả năng là bạn sẽ thành thạo số lượng lớn chế độ như vậy ngay lập tức, do đó bạn nên bắt đầu bằng cách nắm vững ba chế độ.
Đó là, White fluorescent light, Daylight, và Cloudy, twilight, sunset.
Các chế độ này làm thay đổi màu sắc của ảnh như minh họa bên dưới.
Nếu tông màu đối với thiết lập Daylight được xem là "bình thường", tông màu của ảnh sẽ xuất hiện ngả xanh khi dùng White fluorescent light, và ngả đỏ khi dùng Cloudy. Đơn giản vậy thôi!
3 chế độ này là rất đủ để bạn bắt đầu. Một khi bạn đã thành thạo chúng, bạn chỉ cần nắm vững hai chế độ khác, và bạn sẽ có tất cả các chế độ mình cần.
Đó là Tungsten light và Shade. Chế độ Tungsten light làm cho ảnh xanh hơn cả chế độ White fluorescent light, trong khi chế độ Shade làm cho ảnh đỏ hơn cả chế độ Cloud. Một cách hay để hiểu được điều này là như sau:
Một khi bạn đã nắm vững các chế độ này, bạn sẽ sẵn sàng cho bước lớn hơn.
Các thiết lập khuyên dùng theo cảnh
Mặc dù điều chỉnh đối với Cân Bằng Trắng phụ thuộc vào ưu tiên của mỗi người, tôi sẽ chia sẻ một số thiết lập tôi khuyên dùng ở bên dưới.
*Ví dụ là ảnh xử lý từ cùng ảnh RAW, chỉ thay đổi thiết lập Cân Bằng Trắng. Các thiết lập ngoài WB, chẳng hạn như độ sáng và độ tương phản, được giữ nguyên.
Ảnh có một cảm giác tinh tế, trong mờ
Chế độ White fluorescent light được khuyên dùng cho những ảnh như thế, nhất là khi chụp ảnh bông hoa vào một ngày có nắng.
Ảnh có thẻ xuất hiện xanh hơn thực tế, nhưng nó có hoàn thiện trong mờ. Khi ảnh được làm cho xanh hơn, chúng có xu hướng tối hơn, do đó điều quan trọng là phải tăng độ sáng của ảnh khoảng +0,7 đến 1,3.
Vô tình là, ảnh bên trên xuất hiện như bên dưới khi chụp ở chế độ Daylight.
Ở đây, có một tông màu chung ấm áp, dẫn đến ảnh chuyển tải vẻ ấm áp.
Ảnh có một cảm giác lạnh, u ám
Các màu lạnh được khuyên dùng đối với ảnh có cảm giác lạnh, u ám. Bạn có thể sử dụng chế độ White fluorescent light, hoặc thậm chí chế độ Tungsten light tùy vào cảnh. Các chế độ này rất phù hợp với ảnh chụp những thứ như cảnh đêm và bóng!
Ở đây, tôi chụp cái bóng của ngôi chùa 5 tầng tại Đền Sensoji Temple ở Tokyo. Tôi chụp ảnh này ở chế độ Tungsten light mode, nó tạo ra ấn tượng lạnh và u ám.
Bên dưới là cùng ảnh đó, chụp ở chế độ Daylight.
Có cảm giác ấm áp nhẹ đối với màu sắc ở đây, mang lại vẻ giống như lúc chạng vạng. Bạn sẽ khó nói rằng có cảm giác lạnh và u ám. Vì tôi chụp ảnh này vào buổi tối, màu sắc trong ảnh xuất hiện gần hơn với màu sắc bạn nhìn thấy bằng mắt thường.
Ảnh chụp đẹp hoàng hôn
Khi bạn bắt đầu tự thay đổi Cân Bằng Trắng, bạn sẽ có thể chụp được những tấm ảnh ấn tượng hơn đối với cảnh đêm. Vào buổi tối, hãy cài đặt Cân Bằng Trắng để làm nổi bật các màu ấm.
Tôi chụp ảnh này ở chế độ Shade. Bạn có thể bắt gặp những cảnh như thế này khi đi dạo trong thành phố vào buổi tối. Bạn có thể chụp ở chế độ Cloudy, hoặc để có điểm gì đó khác biệt, bạn có thể thử chế độ Shade.
Bên dưới là cùng ảnh đó, chụp ở chế độ Daylight.
Ở đây, màu xanh được nhấn mạnh hơn một chút, và không khí hoàng hôn không dễ nhận thấy. Mặc dù các màu này có thể gần hơn với những gì bạn thấy trên thực tế bằng mắt thường, chúng ta có xu hướng liên tưởng hoàng hôn với tông màu cam mạnh hơn.
Tóm tắt: Dùng chế độ “Daylight” làm chế độ tham chiếu
Tôi vừa giới thiệu vài ví dụ trong bài này, nhưng dễ nhận thấy rằng chỉ bằng cách thay đổi Cân Bằng Trắng, hình thức của ảnh có thể thay đổi đáng kể.
Ba chế độ bạn nên nắm vững trước tiên là White fluorescent light, Daylight, và Cloudy. Sau khi bạn đã dần quen với các chế độ này, việc tìm hiểu cách sử dụng hai chế độ nữa, Tungsten light và Shady, sẽ mở rộng phạm vi biểu đạt trong ảnh của bạn.
Nếu có quá nhiều điểm cần cân nhắc cùng lúc, hãy tập trung chụp ảnh và nghĩ về việc bạn muốn nó xanh hơn hay đỏ hơn. Để đạt được điều đó, hãy nhớ thứ tự của 5 chế độ Cân Bằng Trắng và hiệu ứng của chúng!
studio9
Một trang web nhiếp ảnh được thành lập tại Nhật Bản vào năm 2011. Với khẩu hiệu "Đưa nhiếp ảnh đến gần bạn hơn", trang web này cung cấp nội dung hữu ích cho tất cả những ai thích nhiếp ảnh. Ngoài nội dung web, studio9 còn tổ chức các hội thảo.
//photo-studio9.com/