Có mấy cách ghép công nghệ 9

Cùng eLib tìm hiểu các quy trình kỹ thuật thực hiện các phương pháp ghép như: ghéo mắt, ghép đoạn cành, ghép chữ T,... với  nội dung Bài 6: Thực hành ghép trong chương trình Công nghệ 9. Nội dung chi tiết mời các em tham khảo tại đây.

1. Tóm tắt lý thuyết

1.1. Dụng cụ và vật liệu

  • Dao con sắc.
  • Kéo cắt cành.
  • Cây làm gốc ghép: chanh, bưởi hoặc táo gieo từ hạt được 6 – 8 tháng tuổi.
  • Đường kính thân khoảng 0,6 – 1,0cm.
  • Cành để lấy mắt ghép: là những giống tốt của các loại cây cam, táo…
  • Dây buộc bằng nilong rộng 1 – 2cm, dài 20 – 30 cm...
  • Túi PE trong để bọc ngoài

1.2. Quy trình thực hành

a. Ghép đoạn cành

- Quy trình ghép đoạn cành gồm 4 bước:

Bước 1: Chọn và cắt cành có mắt ghép 

  • Cành được chọn để ghép là các cành bánh tẻ, có lá, mầm ngủ to, không sâu bệnh.
  • Với đường kính của cành ghép phải tương đương với gốc ghép.
  • Cắt vát đầu gốc của cành ghép [có 2 - 3 mầm ngủ] một vết dài từ 1,5 - 2cm.

Bước 2: Chọn vị trí ghép và cắt gốc ghép

  • Chọn vị trí ghép trên thân gốc ghép, cách mặt đất 10-15cm.
  • Cắt các cành phụ, gai ở gốc ghép và ngọn gốc ghép.
  • Cắt vát gốc ghép tương tự như ở cành ghép.

Bước 3: Ghép đoạn cành

  • Đặt cành ghép lên gốc ghép sao cho chồng khít lên nhau.
  • Buộc dây ni lông cố định vết ghép.
  • Chụp kín vết ghép và đầu cành ghép bằng túi PE trong.

Bước 4: Kiểm tra sau khi ghép

Sau khi ghép từ 30 - 35 ngày, mở dây buộc kiểm tra, nếu thấy vết ghép liền nhau và đoạn cành ghép xanh tươi là được.

b. Ghép mắt nhỏ có gỗ

Quy trình ghép mắt nhỏ ở gỗ bao gồm 4 bước:

Bước 1: Chọn vị trí ghép và tạo miệng ghép.

  • Chọn chỗ thân thẳng, nhẵn, cách mặt đất khoảng 15 đến 20 cm.
  • Dùng dao sắc rạch một đường ngang dài 1cm rồi rạch 1 đường vuông góc với đường đã rạch tạo thành hình chữ T, dùng mũi dao tách vỏ theo chiều dọc chữ T, mở một cửa đủ để đưa mắt ghép vào

Bước 2: Cắt mắt ghép.

Cắt một miếng vỏ hình thoi dài 1,5 đến 2cm có một ít gỗ và mầm ngủ.

Bước 3: Ghép mắt.

  • Gài mắt ghép vào khe dọc chữ T đã mở trên gốc ghép rồi đẩy nhẹ cuống lá trên mắt ghép xuống cho chặt.
  • Quấn nilon cố định vết ghép
  • Chú ý khi quấn dây nilon không đè lên mắt ghép và cuống lá

Bước 4: Kiểm tra sau khi ghép.

  • Sau khi ghép từ 15 đến 20 ngày, mở dây buộc kiểm tra thấy mắt ghép xanh tươi là được.
  • Tháo dây buộc được 7 đến 10 ngày thì cắt phần ngọn của gốc ghép phía trên mát ghép khoảng 1,5 đến 2cm. 

- Ví dụ quy trình ghép mắt cây chanh trên gốc bưởi:

c. Ghép chữ T

Quy trình ghép chữ T bao gồm 4 bước:

Bước 1. Chọn vị tri ghép và tạo miệng ghép 

  • Chọn chỗ thân thẳng, nhẵn, cách mặt đất 15 - 20cm.

  • Dùng dao sắc rạch một đường ngang dài 1cm, rồi rạch tiếp một đường [vuông góc với đường rạch trên] dài 2cm ở giữa, tạo thành hình chữ T, dùng mũi dao tách vỏ theo chiều dọc chữ T, mở một cửa vừa đủ để đưa mắt ghép vào.

Bước 2. Cắt mắt ghép 

Cắt một miếng vỏ hình thoi dài 1,5 - 2cm, có một ít gỗ và mầm ngủ.

Bước 3. Ghép mắt 

  • Gài mắt ghép vào khe dọc chữ T đã mở trên gốc ghép rồi đẩy nhẹ cuống lá trên mắt ghép xuống cho chặt.
  • Quấn dây ni lông cố định vết ghép.
  • Chú ý : Dây quấn không đè lên mắt ghép và cuống lá.

Bước 4. Kiểm tra sau khi ghép

  • Sau khi ghép 15-20 ngày, mở dây buộc kiếm tra, thấy mắt ghép xanh tươi là được.
  • Tháo dây buộc được 7-10 ngày thì cắt phần ngọn của gốc ghép ở phía trên mắt ghép khoảng 1,5 - 2cm.

- Ví dụ quy trình ghép mắt chữ T cây cam

1.3. Ứng dụng 

Dùng nhân giống cây ăn quả: Ghép cây cùng họ.

  • Cam ngọt làm gốc ghép cho cam voi Quảng Bình.
  • Táo nhỏ quả, táo dai làm gốc ghép cho táo Gia Lộc táo Biên Hoà, táo Thiện Phiến.
  • Mít mật làm gốc ghép cho mít dai, mít Tố Nữ.

2. Kết luận

Sau khi học xong bài này các em cần:

- Nắm được các quy trình ghép đoạn cành, ghép mắt nhỏ có gỗ, ghép chữ T

- Cắt được đoạn cành, các loại mắt ghép và ghép đúng quy trình kỹ thuật ghép

- Hình thành kỹ năng ghép cây để ứng dụng vào thực tế

Bạn đang xem bài viết: Công nghệ 9 Bài 3: Các phương pháp nhân giống cây ăn quả

Mục tiêu Bài 3: Các phương pháp nhân giống cây ăn quả dưới đây nhằm giới thiệu đến các em một số phương pháp nhân giống cây ăn quả như phương pháp gieo hạt, chiết cành, giâm cành và ghép. Mỗi phương pháp đều có những ưu nhược điểm riêng. Vì vậy cần phải lựa chọn phương pháp thích hợp với từng loại cây. Để tìm hiểu kĩ hơn về vấn đề này, mời các em cùng theo dõi nội dung bài học mới.

  • Gần nơi trồng, gần nơi tiêu thụ

  • Gần nguồn nước

  • Đất dễ thoát nước, bằng phẳng, đất màu mỡ, tầng canh tác dày [ 30-40cm], thành phần cơ giới trung bình, ít chua[5-6,5]

  • Khu cây giống: Là khu đất trồng cây mẹ để lấy hạt, lấy cành chiết, cành giâm

  • Khu nhân giống: Gồm có: 

    • Khu gieo hạt đem trồng, làm gốc ghép Khu ra ngôi cành chiết, khu ra ngôi cành giâm

    • Khu luân canh: Trồng cây rau đậu dùng để đổi chỗ cho 2 khu đất trên Các phương pháp nhân giông cây ăn quả:

  • Là phương pháp tạo cây con bằng hạt

  • Khi nhân giống cần chú ý:

    • Nắm được đặc tính của hạt

    • Khi gieo hạt phải chú ý tưới nước và chăm sóc thường xuyên 

  • Khó khăn: 

    • Dễ thoái hóa giống

    • Khó kiểm soát được các phẩm chất của cây con do có thể có hiện tượng biến dị di truyền 

    • Cây chậm ra hoa, quả 

Gồm : Chiết cành, giâm cành, ghép.

1. Chiết cành:

  • Là phương pháp nhân giống bằng cách tách cành từ cây mẹ tạo thành cây con.

  • Cành khoẻ, có 1- 2 năm tuổi, không bị sâu ở giữa tầng tán vươn ra ánh sáng, đường kính 1- 1,5 cm.

  • Thời vụ thích hợp: Tháng 2- 4 hoặc tháng 8- 9.

  • Khó khăn:

    • Hệ số nhân giống thấp.

    • Cây chóng cỗi.

    • Tốn công.

2. Giâm cành:

  • Dựa trên khả năng hình thành rễ phụ của đoạn cành [Đoạn rễ].

  • Làm nhà giâm cành nơi thoáng mát, gần nơi ra ngôi cây con…tơi xốp, ẩm.

  • Chọn cành non 1- 2 năm tuổi, chưa ra hoa.

  • Chọn thời vụ thích hợp.

  • Trước khi giâm, nhúng gốc giâm vào dung dịch chất kích thích ra rễ với nồng độ và thời gian thích hợp.

  • Mật độ giâm đảm bảo các lá không che khuất.

  • Duy trì độ ẩm trên mặt lá và đất.

  • Khó khăn: Đòi hỏi kỹ thuật và thiết bị cần thiết [Nhà giâm].

3. Ghép:

  • Gắn một đoạn cành [Hoặc cành] hay mắt [chồi] lên gốc của cây cùng họ…

  • Chọn cành ghép ở cây có năng suất cao, ổn định.

  • Chọn cây gốc ghép của cây cùng họ.

  • Hai cách ghép: Ghép cành và ghép mắt.

    • Ghép cành: Ghép áp, ghép chẻ, ghép nêm.

    • Ghép mắt: Ghép cửa sổ, ghép mắt kiểu chữ T, ghép mắt nhỏ có gỗ.

  • Khó khăn: Đòi hỏi kỹ thuật phức tạp trong việc chọn gốc ghép, cành ghép và thao tác ghép.

Bảng so sánh phương pháp nhân giống hữu tính và vô tính cây ăn quả 

Phương pháp nhân giống

Ưu điểm

Nhược điểm

1. Gieo hạt

– Đơn giản, dễ làm, chi phí ít.

– Hệ số nhân giống cao.

– Cây sống lâu.

– Khó giữ được đặc tính của cây mẹ.

– Lâu ra hoa, quả.

2. Chiết cành

– Giữ được đặc tính của cây mẹ.

–  Ra hoa, quả sớm.

– Mau cho cây giống.

– Hệ số nhân giống thấp.

– Cây chóng cỗi.

– Tốn công.

3. Giâm cành

– Giữ được đặc tính của cây mẹ.

–  Ra hoa, quả sớm.

– Hệ số nhân giống cao.

– Đòi hỏi kỹ thuật và thiết bị cần thiết

[Nhà giâm].

4. Ghép

– Giữ được đặc tính của cây mẹ.

– Ra hoa, quả sớm.

– Hệ số nhân giống cao.

– Tăng sức chống chịu với điều kiện ngoại cảnh.

– Duy trì được nòi giống.

– Đòi hỏi kỹ thuật phức tạp trong việc

chọn gốc ghép, cành ghép và thao tác ghép.

[wpcc-script type=”text/javascript”]
[wpcc-script type=”text/javascript” src=”//ss.yomedia.vn/js/yomedia-sdk.js?v=3″ id=”s-8701f44d62d54250b122748815c71b40″]

[wpcc-script type=”text/javascript”]
[wpcc-script type=”text/javascript” src=”//ss.yomedia.vn/js/yomedia-sdk.js?v=3″ id=”s-15c47dbd541741bd976281bcda70b78c”]

Tại sao phải xây dựng vườn ươm cây trồng ? Hãy nêu các yêu cầu khi chọn nơi làm vườn ươm ? 

Hướng dẫn giải

  • Xây dựng vườn ươm để chăm sóc khi cây còn non yếu cho đỡ thất thoát giống cây trồng do sâu bệnh, và tạo cho giống cây trồng có một sức khỏe đề kháng với môi trường thực địa. Vì nếu không ươm cây chu đáo cây sẽ còi cọc khi trồng ra dễ chết, phát triển trưởng thành rất chậm.

  • Trong vườn ươm giống ta có thể kiểm soát được những cây mạnh, cây yếu, cây lại gien, cây thoái hóa, cây đực để loại bỏ sớm và dặm sớm. Khi trồng ra vườn cây sẽ phát triển đều, đạt năng suất trên một diện tích và đỡ tốn công chăm sóc.

  • Yêu cầu ngoại cảnh làm vườn ươm phải vệ sinh từ nước tưới sạch, đất ươm phải tiệt trùng, tơi xốp, đủ dinh dưỡng không để khô hay úng. Bên trên phải làm kính nhựa để tránh mưa lớn và mưa axít làm tiêu cây giống , xung quanh vây lưới tránh côn trùng, mầm bệnh.

  • Trên mái phải cao thoáng tạo nhiều khe hở gối lên nhau cho đỡ hầm nóng, xung quanh thoáng đãng cho không khi hút vào. Khi tưới cây phải tưới hạt nước mịn cho êm đừng tưới dạng hạt lớn, dòng làm cây tung đất trật rễ, cây có thể chết khó phục hồi,

  • Thường xuyên phòng bệnh cho con giống.

Bài 2:

Em hãy so sách các ưu,nhược điểm của các phương pháp nhân giống hữu tính và vô tính cây ăn quả ? 

Hướng dẫn giải

  • Phương pháp nhân giống bằng hạt 

    • Ưu điểm

      • Nhanh tạo ra cây con

      • Cây tạo ra đồng loạt, cùng kích cỡ, độ tuổi

      • Nhân giống nhanh, đơn giản

      • Cây thích nghi tốt, bộ rễ khỏe

    • Nhược điểm

      • Dễ thoái hóa giống

      • Khó kiểm soát được các phẩm chất của cây con do có thể có hiện tượng biến dị di truyền 

      • Cây chậm ra hoa, quả 

  • Phương pháp nhân giống vô tính ví dụ như : giâm cành, chiết cành, ghép cành… 

    • Ưu điểm: 

      • Cây thích nghi tốt 

      • Cây giữ được đặc tính của cây mẹ 

      • Nhanh ra hoa, quả. 

      • Tạo cây con nhiều, nhanh, đồng loạt [ đối với giâm cành] 

    • Nhược điểm 

      • Qua nhiều thế hệ thì cây bị thoái hóa 

      • Cây không có rễ cọc nên yếu 

      • Không tạo được nhiều cây[ đối với phương pháp  chiết cành]

Bài 3:

Ở địa phương em đã tiến hành nhân giống cây ăn quả bằng phương pháp nào? Với loại cây gì? 

Hướng dẫn giải

  • Ở địa phương em đã tiến hành nhân giống cây ăn quả bằng phương pháp :

  • Nhân giống cây ăn quả bằng phương pháp ghép, chiết cành,.. với loại cây cao su, nhản, mận, bưởi,..

Bài viết được biên soạn bởi Gia sư Bách Khoa. Xem thêm bài viết thuộc chuyên mục: Công Nghệ Lớp 9

Video liên quan

Chủ Đề