Vĩnh Biệt Cửu Trùng Đài
- Tác giả: Nguyễn Huy Tưởng
- Trích: Vũ Như Tô
Vĩnh Biệt Cửu Trùng Đài
Hiểu được bi kịch của những nghệ sĩ nhiều tài năng, khát vọng mà không có điều kiện thực hiện và thái độ cảm thông, trân trọng của Nguyễn Huy Tưởng đối với họ.
Hiểu được những đặc sắc trong nghệ thuật kịch của tác giả qua đoạn trích.
KẾT QUẢ CẦN ĐẠT
Vĩnh Biệt Cửu Trùng Đài
CẤU
TRÚC
BÀI
HỌC
I. Tìm Hiểu Chung.
Tác giả: Nguyễn Huy Tưởng
Tác phẩm “Vũ Như Tô”
Đoạn trích “Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài”
Đọc Hiểu Văn Bản.
Các mâu thuẫn cơ bản
Nhân vật Vũ Như Tô
Nhân vật Đan Thiềm
III. Tổng Kết.
Vĩnh Biệt Cửu Trùng Đài
Nguyễn Huy Tưởng [1912-1960]
Xuất thân trong một gia đình nhà Nho, quê ở làng Dục Tú, huyện Đông Anh, Hà Nội.
Ông sớm tham gia cách mạng, hoạt động trong những tổ chức văn hóa do Đảng lãnh đạo.
1. Tác giả:
a. Cuộc đời
I. Tìm hiểu chung:
Vĩnh Biệt Cửu Trùng Đài
Nhà văn lớn của văn học Việt Nam hiện đại.
Đóng góp nổi bật ở thể loại tiểu thuyết và kịch.
Thường khai thác đề tài lịch sử
1. Tác giả:
b. Sự nghiệp
I. Tìm hiểu chung:
Vĩnh Biệt Cửu Trùng Đài
Kịch: Vũ Như Tô, Bắc Sơn
Tiểu thuyết: Sống mãi với Thủ Đô, An Tư
Kí: Kí sự Cao Lạng
Truyện thiếu nhi: Tìm mẹ, Lá cờ thêu sáu chữ vàng,…
Năm 1996 ông được nhà nước tặng Giải thưởng
Hồ Chí Minh về Văn học nghệ thuật
1. Tác giả:
b. Sự nghiệp
I. Tìm hiểu chung:
Vĩnh Biệt Cửu Trùng Đài
2. Tác phẩm “Vũ Như Tô”:
a] Thể loại: Kịch
Bi kịch lịch sử, với quy mô hoành tráng, gồm 5 hồi.
b] Hoàn cảnh sáng tác:
Vở kịch được hoàn thành vào hè năm 1941; đề tựa vào 6/1942
Vở kịch dựa trên một sự kiện lịch sử xảy ra ở kinh thành Thăng Long thời Hậu Lê [1516 – 1517].
I. Tìm hiểu chung:
Vĩnh Biệt Cửu Trùng Đài
2. Tác phẩm “Vũ Như Tô”:
c. Tóm tắt tác phẩm
Vũ Như Tô, một kiến trúc sư thiên tài, bị hôn quân Lê Tương Dực bắt xây dựng Cửu Trùng Đài, ông kiên quyết từ chối.
Cung nữ Đan Thiềm thuyết phục Vũ Như Tô lợi dụng quyền thế và tiền bạc của Lê Tương Dực để xây dựng một tòa lâu đài vĩ đại.
I. Tìm hiểu chung:
Vĩnh Biệt Cửu Trùng Đài
2. Tác phẩm “Vũ Như Tô”:
c. Tóm tắt tác phẩm
Vũ Như Tô chấp nhận xây dựng Cửu Trùng Đài, vô tình gây biết bao tai họa cho nhân dân.
I. Tìm hiểu chung:
Vĩnh Biệt Cửu Trùng Đài
2. Tác phẩm “Vũ Như Tô”:
I. Tìm hiểu chung:
c. Tóm tắt tác phẩm
Quận công Trịnh Duy Sản nổi loạn, giết Lê Tương Dực, Vũ Như Tô, Đan Thiềm. Cửu Trùng Đài bị thiêu hủy.
Vĩnh Biệt Cửu Trùng Đài
3. Đoạn trích “Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài”
I. Tìm hiểu chung:
a] Vị trí đoạn trích:
Trích hồi V - hồi cuối cùng [Một cung cấm] của vở kịch.
Vĩnh Biệt Cửu Trùng Đài
3. Đoạn trích “Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài”
I. Tìm hiểu chung:
b] Nội dung: Đoạn trích miêu tả Trịnh Duy Sản - kẻ cầm đầu phe đối lập trong triều đình - dấy binh nổi loạn, lôi kéo thợ làm phản, giết Lê Tương Dực, Vũ Như Tô, Đan Thiềm và đập phá, thiêu huỷ Cửu Trùng Đài.
Vĩnh Biệt Cửu Trùng Đài
1. Những mâu thuẫn cơ bản trong vơ kịch:
II. Đọc hiểu văn bản:
Mâu thuẫn thứ nhất: mâu thuẫn giữa nhân dân lao động khốn khổ, lầm than và bọn hôn quân bạo chúa và phe cánh của chúng.
Mâu thuẫn thứ hai: Mâu thuẫn giữa quan niệm nghệ thuật cao siêu, thuần túy của muôn đời và lợi ích trực tiếp, thiết thực của nhân dân.
Vĩnh Biệt Cửu Trùng Đài
2. Nhân vật Vũ Như Tô:
II. Đọc hiểu văn bản:
Vũ Như Tô là một kiến trúc sư tài ba, “nghìn năm có một”
Ông có thể “xây tòa nhà nóc vờn mây mà không tính sai một viên gạch”
Say mê sáng tạo cái đẹp của nghệ thuật thuần túy, cao siêu.
Vĩnh Biệt Cửu Trùng Đài
2. Nhân vật Vũ Như Tô:
II. Đọc hiểu văn bản:
Vũ Như Tô là một người nghệ sĩ có nhân cách cao đẹp, hoài bão lớn lao, có lý tưởng nghệ thuật cao cả:
Lúc đầu ông không đồng ý xây dựng Cửu Trùng đài, còn ngang nhiên mắng chửi hôn quân Lê Tương Dực.
Ông còn chia tiền thưởng cho người dân nghèo.
Vĩnh Biệt Cửu Trùng Đài
2. Nhân vật Vũ Như Tô:
II. Đọc hiểu văn bản:
Sau khi được Đan Thiềm thuyết phục, ông quyết tâm xây dựng cho đất nước một toà lâu đài vĩ đại để “tô điểm cho non sông, dân ta nghìn thu còn hãnh diện”; “Cửu Trùng Đài bền như trăng sao, tranh tinh xảo với hóa công”.
Vĩnh Biệt Cửu Trùng Đài
2. Nhân vật Vũ Như Tô:
II. Đọc hiểu văn bản:
Vũ Như Tô lầm lạc trong suy nghĩ và hành động:
Lí tưởng của ông tuy chân chính, cao đẹp nhưng nó cũng cao siêu, xa rời đời sống nhân dân lao động. Ông không nhận ra Cửu Trùng Đài được xây trên mồ hôi, nước mắt, xương máu và tiền của nhân dân: “Vua xa xỉ là vì ông, công khố hao hụt là vì ông, dân gian lầm than là vì ông”.
Vĩnh Biệt Cửu Trùng Đài
2. Nhân vật Vũ Như Tô:
II. Đọc hiểu văn bản:
Vũ Như Tô lầm lạc trong suy nghĩ và hành động:
Tin vào lý niệm của mình khiến Vũ Như Tô nhất mực cho rằng mình không có tội mà chỉ có công, luôn tin việc mình làm là quang minh chính đại, kiên quyết không trốn đi, sống chết với Cửu Trùng Đài.
Vĩnh Biệt Cửu Trùng Đài
2. Nhân vật Vũ Như Tô:
II. Đọc hiểu văn bản:
Vĩnh Biệt Cửu Trùng Đài
2. Nhân vật Vũ Như Tô:
II. Đọc hiểu văn bản:
Tiểu kết:
Khát vọng, đam mê sáng tạo nghệ thuật của Vũ Như Tô xuất phát từ thiên chức của người nghệ sĩ chân chính, nhưng chưa đúng vì đặt nhầm chỗ, xa rời thực tiễn. Sai lầm của Vũ Như Tô xuất phát từ sự ngây thơ, mơ hồ về chính trị:
Vĩnh Biệt Cửu Trùng Đài
2. Nhân vật Vũ Như Tô:
II. Đọc hiểu văn bản:
Tiểu kết: Vũ Như Tô muốn lợi dụng giai cấp cầm quyền bạo tàn để thực hiện mục đích chân chính của mình, không đứng hẳn về phía nhân dân, dẫn đến bi kịch người nghệ sĩ. Qua nhân vật Vũ Như Tô, nhà văn đặt vấn đề về quan hệ giữa nghệ thuật và đời sống: nghệ thuật vị nhân sinh mới được tồn tại muôn thuở, được nhân dân tôn thờ, bảo vệ.
Vĩnh Biệt Cửu Trùng Đài
3. Nhân vật Đan Thiềm:
II. Đọc hiểu văn bản:
Đan Thiềm người đam mê, trân trọng cái tài, cái đẹp:
Bà luôn luôn khích lệ Vũ Như Tô xây dựng Cửu Trùng Đài, sẵn sàng quên mình để bảo vệ cái tài ấy.
Người ta hay nhắc đến “bệnh Đan Thiềm” đối với những người quá mê đắm cái đẹp, cái tài, sống chết hết mình vì cái đẹp, cái tài.
Vĩnh Biệt Cửu Trùng Đài
3. Nhân vật Đan Thiềm:
II. Đọc hiểu văn bản:
Đan Thiềm người đam mê, trân trọng cái tài, cái đẹp:
Hay nói cách khác, Đan Thiềm là một cung nữ có tấm lòng “biệt nhỡn liên tài” gần giống với nhân vật Viên quản ngục trong “Chữ người tử tù” của Nguyễn Tuân.
Đan Thiềm ước mơ nước ta có một Cửu Trùng Đài tráng lệ, để tự hào, để ngợi ca:
Vĩnh Biệt Cửu Trùng Đài
3. Nhân vật Đan Thiềm:
II. Đọc hiểu văn bản:
Đan Thiềm người đam mê, trân trọng cái tài, cái đẹp:
“Ông có tài, tài ông phải đem cống hiến cho non sông, không thể mục nát với cỏ cây... Đây là lúc mượn tay vua Hồng Thuận mà thực hiện cái mộng lớn của ông. Dân ta được nghìn thu hãnh diện, hậu thế sẽ xét công cho ông và nhớ ơn ông mãi”
→ Cửu Trùng Đài trở thành lẽ sống của Đan Thiềm.
Vĩnh Biệt Cửu Trùng Đài
3. Nhân vật Đan Thiềm:
II. Đọc hiểu văn bản:
Tuy vậy, bà cũng là người luôn tỉnh táo, sáng suốt, thức thời, biết thích ứng hoàn cảnh.
Khi biết Cửu Trùng Đài không thể hoàn thành, Đan Thiềm liền tập trung vào việc bảo vệ an toàn cho Vũ Như Tô, khuyên ông bỏ trốn, vì: “tài kia không nên để uổng. Ông có mệnh hệ nào thì nước ta không còn ai tô điểm nữa”.
Vĩnh Biệt Cửu Trùng Đài
3. Nhân vật Đan Thiềm:
II. Đọc hiểu văn bản:
Tuy vậy, bà cũng là người luôn tỉnh táo, sáng suốt, thức thời, biết thích ứng hoàn cảnh.
Quân nổi loạn đến, bà van lạy buông tha cho Vũ Như Tô, sẵn sàng chịu chết thay để giữ lại một người tài hoa cho đất nước.
Không thể cứu nổi Vũ Như Tô, bà buông lời vĩnh biệt: “Ông Cả! Đài lớn tan tành! Ông Cả ơi! Xin cùng ông vĩnh biệt”.
Vĩnh Biệt Cửu Trùng Đài
3. Nhân vật Đan Thiềm:
II. Đọc hiểu văn bản:
Tiểu kết:
Đan Thiềm xứng đáng là tri âm, tri kỉ của người nghệ sĩ. Bi kịch của Đan Thiềm là không bảo vệ được cái đẹp, không cứu được người tài ngay cả khi sẵn sàng đánh đổi tính mạng
Vĩnh Biệt Cửu Trùng Đài
III. Tổng kết
Qua tấn bi kịch của Vũ Như Tô, tác giả đã đặt ra vấn đề sâu sắc, có ý nghĩa muôn thuở về mối quan hệ giữa nghệ thuật với cuộc sống, giữa lý tưởng nghệ thuật cao siêu, thuần túy của muôn đời với lợi ích thiết thân và trực tiếp của nhân dân,…
Vĩnh Biệt Cửu Trùng Đài
III. Tổng kết
Đoạn trích thể hiện những đặc sắc về nghệ thuật kịch của Nguyễn Huy Tưởng: ngôn ngữ kịch điêu luyện, có tính tổng hợp cao; dùng ngôn ngữ hành động của nhân vật để khắc họa tính cách, miêu tả tâm trạng, dẫn dắt và đẩy xung đột kịch đến cao trào.
Thank You