Nhân vật trong truyện cây tre trăm đốt

Nhân vật trong truyện cây tre trăm đốt

Việt Nam có kho tàng truyện cổ khá phong phú, lại giàu tính nhân văn và chứa đựng những bài học nhân sinh sâu sắc. Đúng như Puskin nhận xét: “Truyện cổ tích là dối trá, nhưng trong truyện cổ tích có những gợi ý, những bài học cho những cu cậu hảo tâm”. Thế giới trong truyện cổ tích phong phú không chỉ bởi sự nhiệm màu trong những nhân vật, bối cảnh, mà còn ở hàng loạt những ý nghĩa trừu tượng được các tác giả dân gian gửi gắm.

Cây tre trăm đốt là một trong những câu chuyện cổ tích phổ biến nhất của Việt Nam, chứa đựng nhiều bài học hay khiến ta phải suy ngẫm. Người tốt, thiện lương sẽ luôn được giúp đỡ vào những lúc khó khăn và tuyệt vọng nhất và nhận được sự đền đáp xứng đáng còn những kẻ tham lam, gian ác, dối trá sẽ phải nhận sự trừng phạt thích đáng.

Vài nét về tác phẩm

Ngày xưa có một chàng trai hiền lành, khỏe mạnh tên là Khoai đi cày thuê cho vợ chồng ông phú hộ. Hai người này có hứa: "Con chịu khó làm lụng giúp ta, ba năm nữa ta sẽ gả con gái ta cho".

Tin vào lời hứa, anh ra sức làm việc không ngại khó nhọc. Nhưng ba năm sau, khi mà ông nhà giàu đã có mọi thứ của cải, ông bèn trở mặt, ông đưa ra một điều kiện là phải tìm được một cây tre trăm đốt để làm nhà cưới vợ thì ông mới gả con gái cho. Vì muốn có cơ hội để cưới con gái của chủ, anh bèn lên rừng quyết tâm tìm được một cây tre trăm đốt. Tìm mãi không thấy, anh thất vọng ngồi khóc. Bỗng Bụt hiện lên và bảo anh đi tìm, chặt cho đủ 100 đốt tre rời rồi giúp anh bằng hai câu thần chú: "khắc nhập, khắc nhập!" để gắn kết 100 đốt tre rời thành một cây tre trăm đốt và "khắc xuất, khắc xuất!" để tách các đốt tre ra.

Nhờ là các khúc tre rời nên anh cũng dễ dàng gánh về làng được. Về nhà, anh cho cha vợ tương lai của mình xem cây tre trăm đốt. Không tin vào điều mắt mình nhìn thấy, ông nhà giàu sờ tay vào cây đếm từng khúc tre. Phép màu của Bụt đã hút ông dính luôn vào cây tre. Khi ông đồng ý giữ lời hứa, anh mới sực nhớ ra câu "khắc xuất" để giải thoát cho cha vợ của mình. Sợ hãi, ông phú hộ phải giữ lời hứa, gả con gái cho anh nông dân. Cuối cùng, anh và con gái ông phú hộ sống với nhau hạnh phúc mãi mãi.

Ý nghĩa của truyện cây tre trăm đốt

Những bài học nhân sinh, những triết lí sâu sắc mà phải đi sâu vào từng lớp ngôn từ mới có thể nhận ra được, cây tre trăm đốt khiến người ta phải suy ngẫm về những ý nghĩa mà tác giả đã gửi gắm.

Thể hiện khát vọng, đấu tranh cho sự công bằng, công lý trong cuộc sống

Nói đến truyện cổ tích như là một công cụ để đấu tranh, một phương tiện để góp phần vào việc giáo dục, tức là nói đến tính tư tưởng của cổ tích. Cũng như truyện cổ tích của bất cứ dân tộc nào trên thế giới, truyện cổ tích Việt-nam sản sinh trong sinh hoạt của dân tộc, nhất là trong những môi trường gần gũi với cuộc sống thực tiễn. Cây tre trăm đốt thấm nhuần tư tưởng nhân đạo, thay người dân nói lên khát vọng chính đáng của họ, đó là ước mơ về một xã hội tốt đẹp công bằng, tốt đẹp hơn cho những người nghèo khổ, ở tầng lớp cuối cùng của xã hội.

Anh Khoai tượng trưng cho tầng lớp nghèo, không có tài sản vật chất, song anh hội tủ đủ những phẩm chất đẹp nhất của con người: chăm chỉ, hiền lành, thiện lương, ở trong hoàn cảnh khó khăn nhưng luôn biết hi vọng và mơ ước hạnh phúc. Anh là đại diện tiêu biểu nhất cho những người nghèo về vật chất nhưng lại giàu có về tinh thần.

Phú ông là đại diện cho cái ác, sự tinh ranh và lươn lẹo, ham của cải vật chất. Ông ta có những tính cách của giai cấp thống trị, khước bỏ công bằng công lý đáng lẽ phải được thực thi.

Cuộc chiến giữa anh Khoai và phú ông là cuộc chiến muôn thuở của con người, cuộc chiến giữa thiện và ác mà phần thắng trong truyện cổ tích bao giờ cũng thuộc về bên thiện. Yếu tố kì ảo bao giờ cũng xuất hiện ở những phút quan trọng nhất để giúp đỡ cho bên chính diện, nó vừa thể hiện sự bất lực của người dân khi không thể dùng chính sức mình để đấu tranh, song cũng thể hiện niềm tin bất diệt vào sự chiến thắng của công bằng. Chỉ cần là người tốt thì sẽ có được sự bảo vệ của các thế lực siêu nhiên, luôn luôn là người chiến thắng.

Bài học nhân sinh – gieo nhân nào gặp quả ấy

Kết thúc có hậu của câu truyện cho chúng ta thấy được người ăn ở hiền lương, lương thiện chắc chắn sẽ nhận lại được sự hạnh phúc sau khi phải trải qua rất nhiều khổ nạn khó khăn. Còn kẻ có dã tâm ác động thì cuối cùng cũng phải nhận lấy sự trừ phạt.Tác phẩm ngợi cả những phẩm chất tốt đẹp của anh Khoai – cần cù lao động, chính trực và thiện lương; đồng thời đả kích mạnh mẽ thói khinh người của tầng lớp nhà giàu. Kết thúc tác phẩm là sự đổi ngôi giữa hai bên càng thể hiện rõ lời khuyên của tác giả dành cho những thế hệ sau.

Cuộc sống luôn là sự đấu tranh không ngừng giữa hai thái cực, ánh sáng và bóng tối, thiện và ác, xấu xa và thiện lương. Chúng ta không thể nào loại bỏ hoàn toàn những điều xấu trong xã hội, nhưng có một điều chắc chắn thứ chúng ta nhận lại tương ứng với thứ chúng ta đã cho đi. Bạn cho một nụ cười bạn sẽ nhận được một nụ cười khác, nhưng nếu thứ bạn cho đi là sự ích kỉ bạn cũng sẽ chỉ nhận lại sự khinh thường từ xã hội. Có ý kiến nói rằng việc cái ác luôn thắng cái thiện là suy nghĩ một chiều trong truyện cổ tích, song nhìn sâu hơn, thì đó là khát vọng của dân tộc, là khát vọng luôn luôn hoàn thiện bản thân. Người nhân hậu sẽ biết cách vượt qua cái ác để cái tốt được trường tồn và có sức lan tỏa.

Anh Khoai đã có được hạnh phúc, phú ông đã có sự trừng phạt xứng đáng. Vì vậy chúng ta có quyền tin rằng làm việc tốt thì sẽ nhận được kết quả xứng đáng.

Tinh thần nhân đạo trong tác phẩm – luôn vị tha cho những người muốn quay đầu

Người xưa có câu: “ Đánh kẻ chạy đi không ai đánh kẻ chạy lại”, ý muốn nói cần phải cho mọi người cơ hội thứ hai để có thể làm lại cuộc đời, đây cũng là một trong những tư tưởng nhân đạo xuyên suốt các tác phẩm cổ tích. Dẫu thể hiện sự căm phẫn trước cái ác, khát khao công bằng công lý, là tiếng thét đòi quyền sống cơ bản của con người, song truyện cổ tích vẫn đề cao tính giáo dục, thể hiện mong muốn cái ác quay đầu. Bởi vậy mà ở kết tác phẩm, anh Khoai đã tha cho phú ông mặc dù anh có khả năng trừng phạt ông lâu hơn nữa, nhưng anh vẫn cho phú ông cơ hội để được sửa sai ăn năn và hối cải.

Cái ác không bao giờ được đẩy lùi chỉ bằng hình phạt. Đôi lúc hình phạt chỉ khiến mâu thuẫn giữa các bên trở nên nặng nề hơn, nó cần phải được cảm hóa bới chính sự thứ tha của cái thiện. Hành trình cảm hóa đó không đơn giản, song là cách lâu dài để có thể thanh lọc cuộc sống theo cách tốt nhât. Cây tre trăm đốt dạy ta về sự bao dung độ lượng, và là một lời khẳng định chỉ cần nỗ lực và cố gắng, bất cứ ai cũng có cơ hội thứ hai là sửa chữa những lỗi lầm.

Thảo Nguyên

 

 

Cây tre trăm đốt là một trong những truyện cổ tích Việt Nam rất nổi tiếng và mang nhiều ý nghĩa sâu sắc. Thông qua câu truyện bài học dành cho mỗi chúng ta là sống trên đời phải luôn nhân hậu, lương thiện. Nếu như vậy thì chắc chắn ta sẽ được nhiều người giúp đỡ khi ta gặp khó khăn trong cuộc sống. Chuyện kể về anh Khoai nhà nghèo được một phú ông thuê làm việc. Vì tin lời ông chàng đi kiếm cây tre trăm đốt để được gả vợ. Cuối cùng, Khoai được bụt giúp đỡ nên tìm được cây tre trăm đốt và phú ông muốn nuốt lời. Nhưng sự trừng phạt của anh khiến phú ông khiếp sợ. 

Ý nghĩa và bài học rút ra từ câu chuyện cây tre trăm đốt

Tóm tắt câu truyện Cây tre trăm đốt

Ngày xưa, ở một làng kia có một anh chàng tên Khoai mồ côi cha lẫn mẹ từ khi còn bé. Anh ta được một lão phú hộ thuê. Vốn bản tính chất phác, hiền lành nên lão ta bảo gì thì anh sẽ làm nấy. Hôm nọ, lão phú hộ gọi Khoai đến rồi dỗ ngọt anh: “Con ở nhà ta đã lâu, lại thấy con ngoan ngoãn, hiền lành nên ta định gả con gái cho con. Với điều kiện trong ba năm, con phải làm ăn đến nơi đến chốn”.

Thấy lão ta nói thế, anh mừng lắm, cứ tưởng những lời nói ấy là thật nên anh càng làm việc chăm chỉ, hăng say hơn nữa. Giờ đây lão đã trở nên giàu có hơn mua thêm ruộng vườn, nhà cửa và nhiều thóc lúa, tất cả đều là nhờ vào ba năm làm việc cực nhọc của anh. Ấy vậy mà trong ba năm ấy lão phú hộ kia đã âm mưu muốn gả con gái cho một lão buôn giàu có chứ không phải là gả cho Khoai.

Ngày gả con gái cho anh càng đến gần hơn, lão ta liền nghĩ ra mưu kế khác, lão bảo Khoai vào rừng tìm một cây tre trăm đốt về làm của hồi môn. Nghe thế anh liền vào rừng tìm cây tre trăm đốt. Còn lão phú hộ thì nghĩ thầm: “Làm gì có tre trăm đốt mà tìm thế nào nó cũng bị rắn cắn, hổ vồ”.

Trong rừng anh đi tìm mãi mà vẫn không thể tìm thấy cây tre nào có trăm đốt, nhiều lắm chỉ có năm mươi đốt mà thôi. Anh buồn bã ngồi xuống khóc, Bụt hiện ra. Anh đã kể toàn bộ cho Bụt nghe. Bụt liền chỉ bảo cho anh cách để tìm ra cây tre trăm đốt, anh định cảm ơn nhưng Bụt đã biến mất. Sau đó anh làm theo lời Bụt và đã tìm đủ một trăm đốt tre.

Khoai trở về nhà lão phú hộ, khi đến nơi anh thấy tiệc tùng linh đình anh tức lắm những vẫn nói: “Khắc nhập, khắc nhập” theo lời Bụt thì cây tre trăm đốt hiện ra. Lão phú hộ cùng mọi người chạy ra xem thì bị anh làm cho dính vào cây tre. Lão phú hộ van xin mãi anh mới tha thứ đọc: “Khắc xuất, khắc xuất” để lão ta rời ra khỏi cây tre. Từ đó Khoai được cưới cô con gái của lão phú hộ và hai người sống hạnh phúc bên nhau.

Ý nghĩa của câu truyện cây tre trăm đốt

Kết thúc có hậu của câu truyện cho chúng ta thấy được người ăn ở hiền lương, lương thiện chắc chắn sẽ nhận lại được sự hạnh phúc sau khi phải trải qua rất nhiều khổ nạn khó khăn. Còn kẻ có dã tâm ác động thì cuối cùng cũng phải nhận lấy sự trừ phạt. Lão phú hộ tượng trưng cho điều bất hảo.

Ngày nay dù xã hội đã văn minh, hiện đại hơn nhưng đôi lúc chúng ta sẽ vẫn bắt gặp những người như lão phú hộ kia, và cũng sẽ có những người hùa theo ủng hộ kẻ ác và cái xấu mặc dù biết đó là điều không tốt và hắt hủi chèn ép những người lương thiện. Mọi việc chúng ta làm, lựa chọn đều sẽ phải nhận lại báo ứng về sau ứng với một câu ca dao tục ngữ “Gieo nhân nào, gặt quả nấy”.

Cũng qua câu truyện này muốn dạy chúng ta rằng phải biết phân biệt đâu là đúng đâu là sai, người nào tốt kẻ nào xấu. Nếu chúng ta biết đứng về phía lẻ phải, bênh vực người tốt thì chúng ta sẽ nhận được một kết quả xứng đáng. Còn nếu chọn cái xấu hay đứng ủng hộ cho cái xấu ác làm hại những người lương thiện thì ta sẽ phải nhận quả bảo những điều bất hạnh cho chính bản thân mình trong tương lại như lão phú hộ vậy.

Tuy là vậy nhưng ở đoạn kết của câu truyện, anh Khoai vẫn đọc câu thần chú “Khắc xuất, khắc xuất” để giải thoát cho kẻ xấu và những người ủng hộ kẻ xấu đang bị treo trên cây tre trăm đốt sau khi họ tỏ ra hối hận. Qua đó ta thấy được, nếu những kẻ ác biết nhận ra lỗi sai của mình và hối hận đúng lúc thì chắc chắn sẽ được tha thứ để quay trở lại con đường lương thiện. Nhưng điều này chỉ xảy ra nếu những kẻ đó biết nhận ra lỗi biết ăn năn hối cải kịp lúc trước khi quá muộn. Còn dù biết mình đã sai nhưng vẫn cố không chịu nhận lỗi sai của chính mình thì tất nhiên sẽ không được tha thứ. 

Cái kết từ câu truyện Cây tre trăm đốt rất đáng để cho mỗi chúng ta học hỏi. Với một cái kết mang đậm tính nhân văn, mọi người hãy luôn nhớ rằng cứ sống thật nhân hậu và chăm chỉ cuối cùng người ở hiền cũng sẽ gặp lành và người tốt sẽ được hưởng hạnh phúc thật xứng đáng.  Ngược lại những người ác và những người ủng hộ kẻ ác sẽ không có kết quả tốt đẹp, sẽ bị trừng phạt vì báo ứng sẽ đến trong tương lai. Ghi nhớ bài học này, chúng ta cần rèn luyện theo để có một lối sống đúng đắn.