Sáng kiến kinh nghiệm Tin học 7 sử dụng các hàm

I. Cơ sở lí luận:Cơ sở triết học: Theo triết học duy vật biện chứng, mâu thuẫn lànguồn gốc, động lực của sự phát triển. Trong quá trình học tập của HS luôn

luôn xuất hiện mâu thuẫn đó là mâu thuẫn giữa yêu cầu, nhiệm vụ nhận

thức với tri thức, kinh nghiệm sẵn có của bản thân. Phương pháp dạy họcnêu vấn đề là một phương pháp dạy học mà ở đó GV tạo ra cho học sinhnhững tình huống có vấn đề [tạo mâu thuẫn].Cơ sở tâm lí học: Theo các nhà tâm lí học thì con người chỉ tư duytích cực khi nảy sinh nhu cầu tư duy, tức là đứng trước một khó khăn trongnhận thức, một tình huống có vấn đề.Cơ sở giáo dục: Luật giáo dục đã quy định rõ: “Phương pháp giáo dụcphổ thông phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của họcsinh, phù hợp với đặc điểm của từng lớp học, từng môn học, bồi dưỡng nănglực tự học, rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn, tác động đến

1

tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú trong học tập cho học sinh” [Luật giáodục, chương 2- mục 2, điều 28”.II. Thực trạng của vấn đề:Hiện nay việc đổi mới phương pháp dạy học đã và đang được tiến hànhở tất cả các cấp trong ngành giáo dục theo các quan điểm “Tích cực hóa hoạtđộng học tập”, “Hoạt động hóa người học”, “Lấy người học làm trungtâm”… Những quan điểm trên đều bao hàm các yếu tố tích cực, có tác dụngthúc đẩy đổi mới phương pháp dạy học nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục vàđào tạo. Nhưng đổi mới phương pháp giáo dục chưa được thực hiện vớiphần đông giáo viên đặc biệt là với giáo viên ở khu vực miền núi. Một số ítgiáo viên đã và đang áp dụng phương pháp mới nhưng hiệu quả chưa cao,chưa tích cực hóa và chưa khơi dậy được năng lực học tập của tất cả các đốitượng học sinh. Giáo viên cố gắng truyền đạt cho học sinh hiểu được nhữngkiến thức cơ bản trong chương trình và Sách giáo khoa là đủ, chưa khơi dậyđược sự hứng thú say mê học tập ở HS dẫn tới không khuyến khích pháttriển tối đa và tối ưu những khả năng của từng cá nhân.

Đặc biệt ở một huyện miền núi như Thạch Thành, điều kiện kinh tế còn

nhiều khó khăn. Mỗi trường học có số lượng máy tính cho học sinh thựchành rất ít. Học sinh lại không có máy tính để thực hành thêm ở nhà. Tất cảnhững điều này có ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng của giờ Tin học nóichung và giờ tin học tự chọn khối 7 nói riêng.Thực trạng khảo sát chất lượng đầu năm học 2013-2014 của HS khối 7Môn Tin học: [Thời điểm trước khi vận dụng sáng kiến này]Khối

lớp 7

Số
lượng

Giỏi

Khá

TB

Yếu

Kém

7A

27

3

11.2%

12

44.4%

12

44.4%

0

0

0

7B

27

0

0%

5

18.5%

17

63%

5

18.5

0

7C

24

0

0%

2

8.3%

15

62.5%

7

29.2%

0

III. Các giải pháp:
1.

Khai thác phần kiến thức cũ để dễ dàng tìm hiểu phần kiếnthức mới và khắc sâu được kiến thức mới.Ví dụ: Khi dạy bài “Chương trình bảng tính là gì?”

2

Ở phần 2: Màn hình làm việc của Excell.Giáo viên yêu cầu học sinh quan sát màn hình làm việc của Excel, từđó yêu cầu học sinh nêu sự khác biệt của màn hình làm việc Excel so vớimàn hình làm việc của chương trình soạn thảo văn bản [đã học ở lớp 6- Tinhọc THCS quyển 1]. Giáo viên nên khai thác những gì học sinh đã biết để

giới thiệu những đặc trưng của MS Excel

Hình 1: Màn hình làm việc của Microsoft Word

Hình 2: Màn hình làm việc của chương trình Bảng tính Excel

3

2.

Khai thác phần kiến thức cũ, đặt ra một vấn đề mới đòi hỏi
phải nghiên cứu kiến thức mới.

Ví dụ:Khi dạy bài “ Thực hiện tính toán trên trang tính” :Phần 1. Nhập công thức học sinh đã biết 4 bước để nhập công thức.Giáo viên trước khi dạy phần 2: Sử dụng địa chỉ trong công thức.

Giáo viên đưa ra ví dụ như sau:

Trong ô A1 có dữ liệu số là 5; trong ô B1 có dữ liệu số là 7. Nếu
muốn tính tổng của nội dung 2 ô A1, và B1 ta làm như thế nào?

Hs sẽ dễ dàng trả lời được là: ở ô cần điền kết quả ta nhập: =5+7Giáo viên tiếp tục đưa ra tình huống: Nếu cô thay giá trị ô A1 là 8 vậy

kết quả 15 có còn đúng không ?

Khi đó kết quả sẽ không còn đúng, và ta lại phải sửa công thức. Việclàm này sẽ rất mất thời gian.GV: Vậy cô sẽ hướng dẫn các em cách để khi ta thay đổi giá trị củacác ô tính thì kết quả sẽ tự động cập nhật theo. Từ đây học sinh sẽ rất hứngthú xem làm thế nào để thực hiện được như vậy. Và lúc này giáo viên sẽ đưa

ra cách sử dụng địa chỉ ô.

4

Kết quả sẽ được cập nhật theo khi ta thay giá trị của ô A1 là 8:

3.

Đưa ra một bài toán mà vận dụng kiến thức sắp học sẽ giảiquyết nhanh gọn hơn.Ví dụ 1: Khi dạy bài “Sử dụng hàm để tính toán”Trước khi vào bài mới giáo viên đưa ra một Bài tập như sau:

Cho bảng tính:

5

Xem thêm: SLIDE BÀI GIẢNG TRIẾT HỌC 6 CAP PHAM TRU – Tài liệu text

Yêu cầu: Tính điểm trung bình chung của môn Toán– HS sẽ dễ dàng đưa ra 2 cách để tính điểm trung bình của môn ToánCách 1: Ở ô kết quả [C18] ta nhập:= 6.5+7+8+6+5+8+9+7.5+8+5.5+7+8.5+7.5+6.5+8 ; rồi nhấn phím EnterCách 2:Ở ô kết quả ta nhập:= C3+C4+C5+C6+C7+C8+C9+C10+C11+C12+C13+C14+C15+C16+C17 ;rồi nhấn phím Enter.-> Giáo viên nhận xét: Cách nhập này là đúng tuy nhiên rất mất thờigian, dễ xảy ra nhầm lẫn khi nhập công thức nhất là đối với những bài toáncó nhiều số hạng.Ở bài này cô sẽ giới thiệu với các em một cách khác để giải quyết bàitoán trên sao cho nhanh gọn mà vẫn cho kết quả đúng.Sau đó giáo viên sẽ dạy bài “Sử dụng các hàm để tính toán” và cáchgiải quyết bài toán trên là:Ở ô kết quả ta nhập = Average[C3:C17] rồi nhấn EnterVí dụ 2: Khi dạy bài “Thao tác với bảng tính”ở phần 4: Sao chép công thức.

Giáo viên đưa ra một bảng tính như sau:

Với yêu cầu như trên của để bài học sinh sẽ nhập công thức hoặc hàmvào từng ô tổng điểm. Tuy cách làm này không sai nhưng mất rất nhiều thờigian. Nhất là với những bảng điểm mà có nhiều học sinh.

6

Từ đó giáo viên hướng dẫn cách sao chép công thức: mà với cách nàyhọc sinh chỉ cần tính điểm cho một em, sau đó sao chép công thức vào các ôtiếp theo.

4. Đưa ra một tình huống thực tế mà học sinh hay gặp khi làm việc

với chương trình bảng tính:Ví dụ với bảng tính ở trên, trong bảng tính đó có 2 học sinh đều tên làPhạm Thị Hằng, vậy để tránh nhầm lẫn khi nhập điểm ta cần thêm một cộtnữa đó là Cột Ngày sinh [Vì 2 em này có ngày sinh khác nhau] Vậy thì

chúng ta có phải xóa cả bảng tính rồi gõ lại từ đầu hay không?

Từ đó Giáo viên giới thiệu cách chèn cột trong chương trình bảng tính.Cách chèn thêm cột:B1: Nháy chọn một cộtB2: Chọn Insert\ Columns

Một cột trống sẽ được chèn vào bên trái cột cần chèn

7

Với bài tập trên ta sẽ chèn thêm cột Ngày sinh và Nhập được dữ liệu
bảng điểm như sau:

5. Gắn cho các phép tính một nội dung thực tế tạo cho học sinhhứng thú thực hiện phép tính đó:Giáo viên nên đưa ra các bài tập gần gũi với các em:Bài tập: Chỉ số khối cơ thể, thường được biết đến với chữ viết tắt BMI[Body Mass Index] được dùng để đánh giá mức độ gầy hay béo của của mỗingười được tính như sau:

BMI=

W
H2

Trong đó W là cân nặng của một người [tính bằng Kg] và H là chiều

cao của người đó [tính bằng mét]. Biết rằng:
BMI Giáo viên nhận xét : Cách nhập này là đúng tuy nhiên rất mất thờigian, dễ xảy ra nhầm lẫn khi nhập công thức nhất là so với những bài toáncó nhiều số hạng. Ở bài này cô sẽ ra mắt với những em một cách khác để xử lý bàitoán trên sao cho nhanh gọn mà vẫn cho tác dụng đúng. Sau đó giáo viên sẽ dạy bài “ Sử dụng những hàm để thống kê giám sát ” và cáchgiải quyết bài toán trên là : Ở ô tác dụng ta nhập = Average [ C3 : C17 ] rồi nhấn EnterVí dụ 2 : Khi dạy bài “ Thao tác với bảng tính ” ở phần 4 : Sao chép công thức. Giáo viên đưa ra một bảng tính như sau : Với nhu yếu như trên của để bài học sinh sẽ nhập công thức hoặc hàmvào từng ô tổng điểm. Tuy cách làm này không sai nhưng mất rất nhiều thờigian. Nhất là với những bảng điểm mà có nhiều học viên. Từ đó giáo viên hướng dẫn cách sao chép công thức : mà với cách nàyhọc sinh chỉ cần tính điểm cho một em, sau đó sao chép công thức vào những ôtiếp theo. 4. Đưa ra một trường hợp thực tiễn mà học viên hay gặp khi làm việcvới chương trình bảng tính : Ví dụ với bảng tính ở trên, trong bảng tính đó có 2 học viên đều tên làPhạm Thị Hằng, vậy để tránh nhầm lẫn khi nhập điểm ta cần thêm một cộtnữa đó là Cột Ngày sinh [ Vì 2 em này có ngày sinh khác nhau ] Vậy thìchúng ta có phải xóa cả bảng tính rồi gõ lại từ đầu hay không ? Từ đó Giáo viên trình làng cách chèn cột trong chương trình bảng tính. Cách chèn thêm cột : B1 : Nháy chọn một cộtB2 : Chọn Insert \ ColumnsMột cột trống sẽ được chèn vào bên trái cột cần chènVới bài tập trên ta sẽ chèn thêm cột Ngày sinh và Nhập được dữ liệubảng điểm như sau : 5. Gắn cho những phép tính một nội dung trong thực tiễn tạo cho học sinhhứng thú thực hiện phép tính đó : Giáo viên nên đưa ra những bài tập thân thiện với những em : Bài tập : Chỉ số khối khung hình, thường được biết đến với chữ viết tắt BMI [ Body Mass Index ] được dùng để nhìn nhận mức độ gầy hay béo của của mỗingười được tính như sau : BMI = H2Trong đó W là cân nặng của một người [ tính bằng Kg ] và H là chiềucao của người đó [ tính bằng mét ]. Biết rằng : BMI < 18.5 : người gầy18. 5 ≤ BMI ≤ 25 : người bình thường25BMI : người béo. 1. Hãy lập bảng tính để kiểm tra chỉ số BMI của những bạn trong tổ em2. Dựa vào quy tắc phân loại BMI để điền thông tin vào cột phân loạixem bạn nào béo, bạn nào gầy ... Xác định xem trong tổ em bạnnào béo nhất ? Bạn nào gầy nhất ? 6. Gắn một nội dung trong thực tiễn về những yếu tố “ nóng ” lúc bấy giờ : Nhưdân số, tai nạn đáng tiếc giao thông vận tải, bảo vệ thiên nhiên và môi trường. Đồng thời tích hợp kiếnthức liên môn [ môn Toán, môn Địa lí, giáo dục công dân ] để giải bàitoán : Khi dạy bài : Bài thực hành thực tế 9 : Tạo biểu đồ để minh họaNgoài những bài tập sách giáo khoa, giáo viên cần đưa thêm 1 số ít bàitập như sau : [ Bài tập 9.9 : Sách bài tập tin học 7 ] Bảng sau đây cho biết dân số quốc tế kể từ năm 1950 [ đơn vị chức năng triệungười ]. Lập biểu đồ cột hoặc biểu đồ đường gấp khúc để minh họa cho sựtăng dân số sau mỗi quá trình. Trục x trình diễn “ Năm ”, trục y màn biểu diễn “ Dân số ”. Năm1950196019701980199020002007Dân số 2555303937084454527560786605 - Giáo viên hướng dẫn để học viên vẽ được biểu đồ như sau : Khi dạy bài Học toán với Tookit Math. Thay vì lấy những ví dụ sách giáokhoa tin học 7 ta nên lấy những ví dụ trong chương trình toán lớp 7 để những emdễ liên hệ và vận dụng kiến thức và kỹ năng giữa môn Toán và môn Tin : - [ Bài 37 – SGK Toán 7 tập 1 trang 22 ] Tính giá trị của những biểu thức sau : 42.43 a ] 10 ; [ 0, 6 ] 2 b ] [ 0, 2 ] 2V ới loại bài tập này từ dòng lệnh ta sẽ nhập : a ] Simplify [ [ 4 ^ 2 ] * [ 4 ^ 3 ] ] / 2 ^ 10 b ] Simplify [ [ 0.6 ] ^ 2 ] / 0.2 ^ 210 - [ Bài 39 – SGK Toán 7 tập 1 trang 71 ] : Vẽ trên cùng một hệ trục tọa độ Oxy đồ thị của những hàm sốa ] y = x ; b ] y = 3 xc ] y = - 2 xd ] y = - xVới bài tập này từ dòng lệnh ta lần lượt nhập : a ] Plot y = xb ] Plot y = 3 * xc ] Plot y = - 2 * xd ] Plot y = - x11 - Với mỗi bài tập như trên giáo viên nhu yếu học viên làm bằng 2 cách [ một cách vận dụng những kiến thức và kỹ năng toán học để giải, một cách nhập bằngphần mềm Toolkit Math ]. Từ đó rút ra nhận xét : Thực hiện bằng phần mềmnày rút ngắn thời hạn thao tác mà tác dụng vẫn đúng mực nhất là với nhữngbài toán phức tạp. Các em thấy được tính năng của máy tính. Nhất là phục vụcho chính việc học tập hiện tại cho những em, giúp những em hứng thú hơn vớimôn Tin học và những môn học khác. III. KIỂM NGHIỆM : Với việc vận dụng cách dạy học như đã nêu trên tích hợp những giải phápnâng cao chất lượng dạy và học, hiệu quả chất lượng bộ môn Tin học 7 mà tôiphụ trách trong năm học 2013 - năm trước đạt được như sau : Về chất lượng : Đã được nâng cao rõ ràng so với đầu năm học. Khốilớp 7S ốlượng7A7B7C272724Giỏi100337 % 11.1 % Khá17100563 % 37 % 1320.8 % 18TB48. 1 % 75 % Yếu0101Kém3. 8 % 04.2 % 0V ề thái độ : Qua quy trình dạy học cho thấy việc vận dụng phương phápxây dựng trường hợp có yếu tố có công dụng thiết thực phát huy tính tích cực12hoạt động của học viên, học viên tham gia vào những tiết học sôi sục, hào hứng, dữ thế chủ động và tự tin với kiến thức và kỹ năng đã lĩnh hội được giúp cho việc học tập củacác em đạt tác dụng tốt. C. KẾT LUẬN VÀ Ý KIẾN ĐỀ XUẤT : 1. Kết luận : Phương pháp dạy học nên yếu tố đã và đang là một giải pháp kháhay và hiệu suất cao đã sớm được đưa vào vận dụng trong dạy học tại Nước Ta. Nó đã kích thích tính dữ thế chủ động và phát minh sáng tạo của học viên trong việc tìm ra tríthức mới. Đồng thời chiêu thức này cũng tiếp cận quan điểm mới “ lấyngười học làm TT ”. Thông qua sự gợi mở của thầy cô, người học chủđộng tìm đến, mày mò và tiếp thu những cái mới chứ không chỉ thụ độngnhư những cỗ máy chép như cách học trước kia. Tuy nhiên, bên cạnh nhữngưu điểm tất cả chúng ta không hề phủ nhận rằng chiêu thức dạy học này vẫncòn sống sót nhiều điểm yếu kém như : Sử dụng không khéo giải pháp này sẽmất nhiều thời hạn ảnh hưởng tác động đến kế hoạch của giờ học, những khó khăntrong việc tìm ra chiêu thức nêu yếu tố, yên cầu sự nỗ lực cao và năng lựctốt từ cả người giáo viên lẫn học viên, …. Do đó, để khắc phục những nhượcđiểm trên và phát huy cao nhất tính hiệu suất cao trong việc dạy học, chúng tacần biết phối hợp linh động nhiều chiêu thức trong một bài giảng nhưngtrong đó có một giải pháp giữ vai trò chủ yếu. Mỗi người giáo viên cầnnghiên cứu kĩ về đặc thù, đặc thù của bài học kinh nghiệm và có sự xem xét, chọn lựakĩ lưỡng để có chiêu thức giảng dạy tương thích và hiệu suất cao cao nhất. Mỗingười đều cần phát huy tính phát minh sáng tạo của mình trong việc truyền thụ tri thức, đồng thời cũng luôn biết tiếp thu, rút kinh nghiệm từ chiêu thức dạy củacác đồng nghiệp để tạo hiệu suất cao cao nhất trong giảng dạy. Tin học là môn học có đặc thù đặc trưng : Việc dạy bộ môn tin học cầnphải linh động, không nhất thiết lấy sách giáo khoa làm chuẩn. Trong quátrình dạy học hoàn toàn có thể đưa ra thêm một số ít ví dụ ngoài sách giáo khoa. 2. Ý kiến đề xuất kiến nghị : - Đề nghị những cấp Uỷ Đảng - Ủy Ban Nhân Dân - những ban ngành, cha mẹ họcsinh toàn trường chăm sóc ủng hộ hơn nữa để thiết kế xây dựng thêm cơ sở vật chấtđể những em có điều kiện kèm theo thực hành thực tế với máy tính nhiều hơn. - Đề nghị Phòng Giáo dục và Đào tạo Thạch Thành hàng năm tổ chứccho Giáo viên dạy môn Tin học thi giáo viên giỏi để giáo viên có thời cơ họchỏi thêm những đồng nghiệp và khẳng định chắc chắn vị trí của mình trong nghề. - Đề nghị phòng Giáo dục và Đào tạo Thạch Thành hàng năm nên tổchức cho học viên trung học cơ sở thi học viên giỏi môn Tin học. Vì thời hạn hạn chế, và kinh nghiệm giảng dạy trong thực tiễn của tôi còn ít nênkhông thể tránh khỏi sự thiếu sót, rất mong những chiến sỹ đồng nghiệp đónggóp để triển khai xong sáng kiến kinh nghiệm này hơn. Tôi xin chân thành cảm ơn ! 13X ÁC NHẬN CỦA HIỆU TRƯỞNGThạch Thành, ngày 26 tháng 3 năm 2015CAM KẾT KHÔNG COPYNgười viết SKKN : Trần Thị Hà14

Source: //sangtaotrongtamtay.vn
Category: Giáo dục