Soạn bài học đường đời đầu tiên ngữ văn 6
Bài học đường đời đầu tiên trích trong tác phẩm Dế Mèn phiêu lưu kí của nhà văn Tô Hoài. Hôm nay, Download.vn sẽ giới thiệu tài liệu Soạn văn 6: Bài học đường đời đầu tiên, thuộc bộ sách Cánh Diều. Show
Nội dung chi tiết của tài liệu sẽ được chúng tôi giới thiệu đến các bạn học sinh lớp 6 ngay sau đây. Mời các bạn học sinh cùng tham khảo. Soạn văn 6: Bài học đường đời đầu tiênKiến thức Ngữ Văn1. Truyện đồng thoại, đề tài và chủ đề- Truyện đồng thoại là loại truyện thường lấy loài vật làm nhân vật. Các con vật trong truyện đồng thoại được các nhà văn miêu tả, khắc họa như con người (gọi là nhân cách hóa). - Đề tài là phạm vi cuộc sống được miêu tả trong văn bản. Ví dụ: Đề tài của truyện Sự tích Hồ Gươm là đánh giặc cứu nước. - Chủ đề là vấn đề chính được thể hiện trong văn bản. Ví dụ: Chủ đề của truyện Sự tích Hồ Gươm là tinh thần yêu nước và khát vọng hòa bình của nhân dân ta. 2. Mở rộng chủ ngữ- Chủ ngữ là một trong hai thành phần chính của câu, chỉ sự vật, hiện tượng có hoạt động, trạng thái, đặc điểm nêu ở vị ngữ; trả lời cho câu hỏi Ai? Con gì? Cái gì? - Chủ ngữ thường được biểu hiện bằng danh từ, đại từ. Câu có thể có một hoặc nhiều chủ ngữ. - Để phản ánh đầy đủ hiện thực khách quan và biểu thị tình cảm, thái độ của người viết (người nói), chủ ngữ là danh từ thường được mở rộng thành cụm danh từ, tức là cụm danh từ có danh từ làm thành tố chính (trung tâm) và một hay một số thành tố phụ. Soạn bài Bài học đường đời đầu tiên - Mẫu 11. Chuẩn bị- Truyện kể về bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn. - Các sự việc chính được kể là:
- Những nhân vật trong truyện: Dế Mèn, Dế Choắt và chị Cốc. Nhân vật chính: Dế Mèn. - Giống nhau giữa các con vật trong truyện và con người là ở:
- Ý nghĩa câu chuyện muốn gửi gắm: Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết nghĩ, sớm muộn rồi cũng mang vạ vào mình đấy. Đây là một bài học có ý nghĩa, nhắc nhở mỗi người phải biết sống khiêm tốn, biết suy nghĩ trước khi hành động. - Đôi nét về loài Dế Mèn: thuộc họ côn trùng, sống nhiều ở đồng cỏ, bụi rậm hoặc rừng cây, đa số hoạt động về đêm… 2. Đọc hiểu(1) Hãy chú ý các chi tiết miêu tả Dế Mèn - Ngoại hình:
- Hành động và tính cách:
(2) Qua lời kể của Dế Mèn, em hình dung thế nào về Dế Choắt: Gợi ý: Dế Choắt cũng trạc tuổi Dế Mèn. Thân hình gầy gò, lại yếu ớt. (3) Hình ảnh Dế Mèn và Dế Choắt mà em hình dung ở phần 3 có điểm tương đồng nào với Dế Mèn và Dế Choắt trong bức tranh bên dưới? Gợi ý: Nét tương đồng về ngoại hình: Dế Mèn khỏe mạnh, cường tráng; Dế Choắt gầy gò, ốm yếu. (4) Dế Mèn đã “nghịch ranh” như thế nào? Dế Mèn đã trêu đùa chị Cốc, khiến chị ta vô cùng tức giận. (5) Tai họa mà Dế Mèn kể ở đây là gì? Xảy ra với ai? - Tai họa mà Dế Mèn kể: Cái chết thương tâm của Dế Choắt. - Xảy ra với Dế Choắt. (6) Em hãy tưởng tượng nét mặt Dế Mèn lúc này: Nét mặt đầy buồn bã, cúi gằm mặt xuống đầy hối hận. (7) Tranh minh họa nhân vật nào và về sự việc gì trong truyện? Tranh minh họa Dế Mèn đang đứng trước mộ của Dế Choắt, nghĩ về bài học đường đời đầu tiên. 3. Trả lời câu hỏiCâu 1. Câu chuyện trên được kể bằng lời của nhân vật nào? Hãy chỉ ra các nhân vật tham gia vào câu chuyện.
Câu 2. Dế Mèn đã ân hận về việc gì? Hãy tóm tắt sự việc đó trong khoảng 3 dòng. Dế Mèn đã ân hận về việc đã trêu chị Cốc nên đã gây ra cái chết thương tâm của Dế Choắt. Tóm tắt: Dế Mèn là một chàng dế khỏe mạnh, cường tráng nhưng kiêu căng. Cậu bày trò trêu chị Cốc khiến chị ta vô cùng tức giận. Điều đó khiến cho Dế Choắt ở gần đó chịu vạ lây, phải nhận lấy cái chết thương tâm. Câu 3. Dế Mèn đã có sự thay đổi về thái độ và tâm trạng như thế nào sau sự việc trêu chị Cốc dẫn đến cái chết của Dế Choắt? Vì sao có sự thay đổi ấy?
Câu 4. Từ các chi tiết “tự hoạ” về bản thân và lời lẽ, cách xưng hô, điệu bộ, giọng điệu, thái độ của Dế Mèn đối với Dế Choắt, chị Cốc, em có nhận xét gì về tính cách của nhân vật này?
Câu 5. Ở cuối đoạn trích, sau khi chôn cất Dế Choắt, Dế Mèn đã “đứng lặng giờ lâu” và “nghĩ về bài học đường đời đầu tiên”. Theo em, đó là bài học gì? Bài học mà Dế Mèn đã rút ra: Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có đầu óc mà không biết nghĩa sớm muộn rồi cũng mang vạ vào thân mình. Câu 6. Nhà văn Tô Hoài từng chia sẻ: “Nhân vật trong truyện đồng thoại được nhân cách hoá trên cơ sở đảm bảo không thoát ly sinh hoạt có thật của loài vật.”. Dựa vào những điều em biết về loài dế, hãy chỉ ra những điểm “có thật” như thế trong văn bản, đồng thời, phát hiện những chỉ tiết đã được nhà văn “nhân cách hoá”. - Những điểm “có thật”:
- Những chi tiết được nhân cách hóa:
Soạn bài Bài học đường đời đầu tiên - Mẫu 21. Tác giả- Tô Hoài (1920 - 2014), tên khai sinh là Nguyễn Sen. - Tô Hoài sinh ra tại quê nội ở thị trấn Kim Bài, huyện Thanh Oai, tỉnh Hà Đông cũ. Tuy nhiên, ông lớn lên ở quê ngoại là làng Nghĩa Đô, huyện Từ Liêm, phủ Hoài Đức, tỉnh Hà Đông (nay thuộc phường Nghĩa Đô, quận Cầu Giấy, Hà Nội). - Ông có vốn hiểu biết phong phú, sâu sắc về phong tục, tập quán của nhiều vùng khác nhau trên đất nước ta. - Sáng tác của ông thiên về diễn tả những sự thật đời thường. - Các tác phẩm của ông thuộc nhiều thể loại khác nhau như truyện ngắn, truyện dài, hồi ký, kịch bản phim, tiểu luận… - Năm 1996, ông được tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật. - Một số tác phẩm tiêu biểu: Dế Mèn phiêu lưu ký (truyện dài, 1941), O chuột (tập truyện ngắn, 1942), Cỏ dại (hồi ký, 1944), Truyện Tây Bắc (tập truyện, 1953)... 2. Tác phẩm- Xuất xứ: Bài học đường đời đầu tiên trích trong chương I của truyện Dế Mèn phiêu lưu kí. Tên của đoạn trích do người biên soạn SGK đặt. - Tóm tắt: Dế Mèn là một chú dế cường tráng bởi biết ăn uống điều độ. Tuy nhiên, cậu chàng lại có tính kiêu căng, luôn nghĩ mình “có thể sắp đứng đầu thiên hạ”. Dế Mèn luôn coi thường những người xung quanh, đặc biệt là Dế Choắt - người bạn hàng xóm gầy gò và yếu ớt. Một lần, Dế Mèn bày trò trêu chị Cốc khiến cho Dế Choắt phải chịu oan. Choắt bị chị Cốc mổ đến kiệt sức. Trước khi chết, Choắt khuyên Dế Mèn bỏ thói kiêu căng của mình. Dế Mèn vô cùng ân hận và nhận ra bài học đường đời đầu tiên của mình. - Bố cục:
3. Đọc - hiểu văn bản
- Hình dáng
- Cử chỉ, hành động:
\=> Một chàng dế thanh niên cường tráng.
- Dự đoán về sự việc sắp được kể: Dế Mèn kiêu ngạo, hung hăng sẽ trêu trọc, coi thường Dế Choắt. - Cuộc đối thoại giữa Dế Mèn và Dế Choắt:
\=> Thái độ của Dế Mèn đã thể hiện sự kiêu căng, ích kỉ. - Khi Dế Mèn rủ Dế Choắt không hề nghĩ đến hậu quả, khiến chị Cốc tức giận. Dế Mèn nhanh chóng chui vào hang để Dế Choắt một mình đối mặt với chị Cốc. Chú Dế Choắt tội nghiệp phải chịu nỗi oan ức, bị chị Cốc mổ cho đến kiệt sức. Nhưng Dế Mèn vẫn không ra cứu bạn, nhận lỗi về mình và chịu trách nhiệm về lỗi lầm. Cuối cùng Dế Choắt kiệt sức mà chết. - Khi Dế Choắt chết: Dế Mèn ân hận về cách đối xử của mình với Dế Choắt. Nó hối hận khi đã gián tiếp gây ra cái chết của Dế Choắt. Nó tự trách mình rằng nó là một kẻ có sức mạnh nhưng lại chỉ biết trốn tránh một cách nhát gan. Chôn cất Dế Choắt xong, cảm giác của nó thật hụt hẫng và bất lực bởi Dế Choắt đã chết rồi, đâu thể cứu vãn được nữa. Dế Mèn đứng lặng bởi nó muốn suy nghĩ một cách nghiêm túc về cách sống của mình trong suốt thời gian qua. Bài học đường đời đầu tiên lớp 6 thuộc thể loại gì?Trả lời: - Văn bản “Bài học đường đời đầu tiên” thuộc thể loại truyện đồng thoại. Bài học đường đời đầu tiên trang bao nhiêu?Soạn bài Bài học đường đời đầu tiên (trang 12-19) - ngắn nhất Kết nối tri thức. 1 (trang 12 SGK Ngữ văn 6 tập 1): -Khi đọc một truyện kể hay xem một bộ phim nói về một niềm vui hay nỗi buồn mà nhân vật đã trải qua, em đã có suy nghĩ đồng cảm với nhân vật, phân tích điều gì làm nhân vật vui hoặc buồn. Bài học đường đời đầu tiên viết về nội dung gì?Dế Mèn vô cùng hối hận và rút ra được bài học đường đời đầu tiên cho mình. Qua câu chuyện này tác giả muốn nói với chúng ta rằng sống ở đời không nên kiêu căng, tự phụ và xem thường người khác vì như thế có thể sẽ gây ra những hậu quả khôn lường. Sống phải biết quan tâm, giúp đỡ những người xung quanh. Dế Mèn đã rút ra được bài học gì?Bài học mà Dế Mèn rút ra cho mình là: không nên hung hăng bậy bạ, hành động thiếu suy nghĩ. Xem thêm các câu hỏi ôn tập về các tác phẩm Ngữ văn lớp 6 chọn lọc, có đáp án chi tiết hay khác: Nêu ý nghĩa của văn bản “Bài học đường đời đầu tiên”. Văn bản “Bài học đường đời đầu tiên” thuộc thể loại gì? |