I - Nhận xét
1. Tìm các vế câu trong mỗi câu ghép dưới đây. Xác định chủ ngữ, vị ngữ của mỗi vế câu:
a] Buổi chiều, nắng vừa nhạt, sương đã buông nhanh xuống mặt biển.
THI SÁNH
b] Chúng tôi đi đến đâu, rừng rào rào chuyển động đến đấy.
NGUYỄN PHAN HÁCH
2.Các từ in đậm trong hai câu ghép trên được dùng làm gì ? Nếu lược bỏ những từ ấy thì quan hệ giữa các vế câu có gì thay đổi ?
3. Tìm những từ có thể thay thế cho các từ in đậm trong hai câu ghép đã dẫn.
Trả lời:
Bài tập 1:
Câu ghép 1: vế 1: Buổi chiều,nắngvừa nhạt
C V
Vế 2:sươngđã buông nhanh xuống mặt biển
C V
Câu ghép 2: vế 1:Chúng tôiđi đến đâu
C V
Vế 2:rừngrào rào chuyển động đến đấy
C V
Bài tập 2:
Ý a: Các từ vừa...đã, đâu...đấy trong hai câu ghép trên dùng để nối các vế câu 1 với vế câu 2.
Ý b: Nếu lược bỏ các từ vừa...đã, đâu...đấy thì:
- Quan hệ giữa các vế câu không còn chặt chẽ như trước.
Ví dụ: Hai sự việc nắng nhạt, sương buông nhanh xuống mặt biển ở câu chỉ được đặt cạnh nhau, không còn quan hệ chặt chẽ như trước.
- Câu văn có thể trở thành không hoàn chỉnh [câu b].
Bài tập 3:
Với câu a: chưa..; mới...đã..., càng...càng...;
- Buổi chiều, nắng mới nhạt, sương đã buông nhanh xuống mặt biển.
- Buổi chiều, nắng chưa nhạt, sương đã buông nhanh xuống mặt biển.
- Buổi chiểu, nắng càng nhạt, sương càng buông nhanh xuống mặt biển.
Với câu b: chỗ nào...chỗ ấy.
- Chúng tôi đi đến chỗ nào, rừng rào rào chuyển động chỗ ấy.
III - Luyện tập
1. Trong những câu ghép dưới đây, các vế câu được nối với nhau bằng những từ nào ?
a] Ngày chưa tắt hẳn, trăng đã lên rồi.
THẠCH LAM
b] Chiếc xe ngựa vừa đậu lại, tôi đã nghe tiếng ông từ trong nhà vọng ra.
NGUYỄN QUANG SÁNG
c] Trời càng nắng gắt, hoa giấy càng bồng lên rực rõ.
TRẦN HOÀI DƯƠNG
2.Tìm các cặp từ hô ứng thích hợp với mỗi chỗ trống:
a] Mưa ... to, gió...thổi mạnh.
b] Trời ... hửng sáng, nông dân... ra đồng.
c] Thuỷ Tinh dâng nước cao ..., Sơn Tinh làm núi cao lên ...
Trả lòi:
Bài tập 1:
a] chưa...đã b] vừa...đã c] càng...càng
Bài tập 2:
a] càng...càng
b]mới..đã
chưa...đã
vừa...đã
c] bao nhiêu...bấy nhiêu