Trình bày sự hình thành và phát triển của công tác phòng không nhân dân

a) Âm mưu của địch tiến hành cuộc chiến tranh phá hoại bằng không quân và hải quân ra miền Bắc (1964 - 1972)

- Đế quốc Mĩ đã tiến hành cuộc chiến tranh phá hoại trên miền Bắc (1964-1972), đó là các cuộc tiến công hoả lực liên tục dài ngày bằng bom đạn của máy bay, pháo hạm. Trong cuộc chiến tranh đó, hoả lực chủ yếu là bom đạn của không quân, mục đích là phá hoại tiềm lực kinh tế, quốc phòng. làm lung lay quyết tâm đánh Mĩ của nhân dân ta, ngăn chặn sự chi viện của hậu phương lớn (miền Bắc) cho tiền tuyến lớn (miền Nam).

b) Những chủ trương, biện pháp tiến hành công tác phòng không nhân dân của la trong thời kì chống chiến tranh phá hoại của để quốc Mĩ

- Nhận rõ âm mưu của địch, với nghệ thuật chiến tranh nhân dân, Đảng và Nhà nước ta đã tổ chức vận dụng kết hợp cả 2 hình thức:

+ Chủ động sơ tán, phòng tránh bảo toàn và giữ vùng, phát triển tiềm lực đất nước

+ Kiên quyết đánh trả tiêu diệt lực lượng tiến công đường không của địch.

- Sơ tán, phòng tránh và đánh trả đều mang tính chủ động tích cực và kiên quyết được liên kết chặt chẽ với nhau nhằm đạt mục đích chung đánh thắng chiến tranh phá hoại của không quân Mĩ. Nếu chỉ sơ tán, phòng tránh mà không tổ chức duy trì, ổn định phát triển kinh tế, chính tri, xã hội để bảo đảm cho chiến tranh thì hoạt động sơ tán phòng tránh trở nên hoàn toàn bị động. khó bảo toàn được tiềm lực. Nếu chỉ sơ tán phòng tránh mà không kiên quyết đánh trà để địch tự do hoạt động đánh phá thi không thể nào bảo toàn được. Ngược lại nếu chỉ chú trọng đầu tư, tổ chức đánh trả địch tiến công đường không mà không chủ động tổ chức phòng tránh thì dù lực lượng phòng không mạnh đến đâu cũng không thể ngăn chặn được hoàn toàn lực lượng tiến công đường không của dịch để bảo toàn lực lượng ta.

- Ngày 20/5/1963, Bộ Chính trị, Ban chấp hành Trung ương Đảng đã ra chỉ thị đầu tiên về công tác phòng không nhân dân trên toàn miền Bắc.

- Ngày 25/7/1963, Chính phủ ra Nghị định số 112/CP về việc tổ chức công tác phòng không nhân dân.

- Tháng 01/1964, được sự uỷ quyền của Chính phủ, Bộ Tổng tham muu Quân đội nhân dân Việt Nam tổ chức hội nghị phòng không nhân dân toàn miền Bắc lần thứ nhất. Hội nghị đã đề ra nhiệm vụ cụ thể của công tác phòng không nhân dân bao gồm cả đánh địch, sơ tán, phòng tránh và khắc phục hậu quả, bảo đảm giao thông, quy định rõ nhiệm vụ và tổ chức phòng không nhân dân ở các cấp, các ngành.

- Tháng 06/1964, Bộ Chính Trị, Ban chap hành Trung ương Đảng ra chi - thị “Tăng cường san sàng chiến đấu chống lại mọi âm mưu khiêu khích, phá hoại miễn Bắc". Thực hiện chi thị trên, ngày 24/6/1964 Chính phủ ra Nghị quyết số 100/CP về công tác phòng không nhân dân. Sau đó ngày 23/12/1964 Chính phủ ra Nghị quyết số 184/CP thành lập Uỷ ban phòng không nhân dân Trung ương do phó Thủ tướng Nguyễn Duy Trinh làm chủ nhiệm, để điều hành công tác phòng không nhân dân trên toàn miền Bắc

- Triển khai thực hiện nghiêm túc, hiệu quả các chỉ thị của Bộ Chính trị, Nghị quyết của Chính phủ về công tác phòng không nhân dân, chúng ta đã tạo nên một thế trận phòng không ba thứ quân vững chắc, có hoả lực đánh địch ở mọi độ cao, trong đó chi tính riêng hoả lực phòng không của lực lượng dân quân, tự vệ đã bắn rơi 424 chiếc máy bay các loại của Mi, chiếm 10% tổng số máy bay Mỹ bị bắn rơi trên miền Bắc, bắt sống hàng trăm giặc lái Mĩ.

- Đồng thời với đánh trả, chúng ta đã chủ động triển khai nhanh chóng công tác sơ tán, phòng tránh, công tác tu sửa, đào mới hầm hào, thực hành, thông báo, báo động phòng không kịp thời, thường xuyên, đảm bảo cho nhân dân xuống nơi ẩn nấp, nên đã hạn chế thiệt hại do địch gây nên. Về khắc phục hậu quả, các địa phương đều tổ chức lực lượng chuyên cứu hoà, cứu sập, cứu thương, cơ động ứng cứu sửa chữa, khôi phục trận địa chiến đấu, cầu đường bảo đảm giao thông vận chuyển. Thực hiện cuộc chiến tranh nhân dân trên mặt trận đất đối không, đánh thắng chiến tranh phá hoại của đế quốc Mĩ. Cuộc chiến tranh toàn dân, toàn diện, toàn dân bản máy bay, bắt giặc lái, toàn dân làm công tác sơ tán, phòng tránh, khắc phục hậu quả, toàn dân bảo đàm giao thông vận tải.

c) Yêu cầu, nhiệm vụ công tác phòng không nhân dân trong tình hình mới

- Chiến tranh nhân dân bảo vệ Tổ quốc (nếu xảy ra) sẽ có nhiều đặc điểm mới và khác so với các cuộc chiến tranh nhân dân giải phóng trước đây. Đó là cuộc chiến tranh xảy ra với vũ khí công nghệ cao. Thời gian chiến tranh diễn ra có thể ngắn hơn, nhưng mức độ khốc liệt, tàn phá sẽ lớn hơn nhiều. Khái niệm "thời kì đầu", chuyển tiếp từ thời bình sang thời chiến chỉ còn ý nghĩa tương đối. Nếu không chuẩn bị và luyện tập kĩ lưỡng, đất nước có thể bị bất ngờ, thế trận có thể bị phá vỡ, do khó khăn, mất mát từ hậu phương, từ các cơ sở kinh tế – chính trị - xã hội.

- Để đáp ứng với yêu cầu nhiệm vụ công tác phòng không nhân dân trong tình hình mới, ngày 01/7/2002 Thủ tướng Chính phủ kí ban hành Nghị định số 65/2002/NĐ-CP về công tác phòng không nhân dân. Đây là cơ sở pháp lí để chỉ đạo tổ chức triển khai thực hiện, đồng thời còn có ý nghĩa chiến lược lâu dài, nhằm tăng cường xây dựng thế trận quốc phòng về phòng không nhân dân trên phạm vi cả nước. Nghị định này thay thế Nghị định số 112/CP ngày 25/7/1963 của Hội đồng Chính phủ về tổ chức công tác phòng không nhân dân trong thời kì chiến tranh chống Mỹ.

- Nghị định đã xác định rõ vị trí, vai trò và mục đích công tác phòng không nhân dân là một nội dung quan trọng trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân, là một bộ phận của thể trận chiến tranh nhân dân trên mặt trận đất đối không, nhằm thực hiện phòng tránh, đánh trả và khắc phục hậu quả các hành động xâm nhập tiến công đường không của dịch, góp phần bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, bảo vệ tài sản Nhà nước, tính mạng, tài sản của nhận dân.

Bài 8: I. SỰ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CÔNG TÁC PHÒNG KHÔNG NHÂN DÂNKhái niệm chung về công tác phòng không nhân dân•Công tác phòng không nhân dân là tổng hợp các biện pháp và hoạt động của quần chúng nhân dân nhằm đối phó với các cuộc tiến công hỏa lực bằng đường không của địch•Do đông đảo quần chúng nhân dân tiến hành dưới sự lãnh đạo của Đảng và điều hành của nhà nước•Phòng không nhân dân được tổ chức, chuẩn bị chu đáo , luyện tập thuần thục trong thời bình và sẵn sàng đối phó khi chiến tranh bất ngờ xảy raHoạt động sơ tán, phòng tránh khắc phục hậu quả, giảm bớt tổn thất là chínhPhát động toàn dân bắn máy bay địch, bắt giặc lái cùng các lực lượng phòng không hình thành hệ thống hỏa lực phòng không rộng khắpMỤC TIÊU: Đảm bảo an toàn cho nhân dân, bảo đảm lực lượng chiến đấu, bảo vệ các mục tiêu quan trọng của đất nước, giảm thiệt hại người và của, giữ vững sản xuất đời sống, an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội •Sự hình thành và phát triển công tác phòng không nhân dânÂm mưu của địch tiến hành cuộc chiến tranh phá hoại bằng không quân và hải quân ở miền Bắc (1964-1972)Tiến công hỏa lực liên tục dài ngày bằng bom đạn, pháo hạmÂm mưu:+ Phá hoại tiềm lực kinh tế, quốc phòng+ Làm lung lay quyết tâm đánh Mỹ của nhân dân ta+ Ngăn chặn sự chi viện cho miền Nam Hố bom do B52 tạo thành Chủ trương, biện pháp của ta•Chủ động sơ tán, phòng tránh bảo toàn và giữ vững, phát triển tiềm lực đất nước•Kiên quyết đánh trả tiêu diệt lực lượng tiến công đường không của địch20/05/1963, BCT, BCH TW Đảng ra chỉ thị đầu tiên về công tác phòng không nhân dân trên toàn miền Bắc25/7/1963, CP ra nghị định số 112/CP về việc tổ chức phòng không nhân dânTháng 01/1964, hội nghị phòng không nhân dân toàn miền Bắc lần ITháng 06/1964, chỉ thị “ tăng cường sẵn sàng chiến đấu chống lại mọi âm mưu khiêu khích, phá hoại miền Bắc” Yêu cầu, nhiệm vụ công tác phòng không nhân dân trong tình hình mới•Ngày 01/07/2002, Thủ tướng Chính phủ kí ban hành Nghị định số 65/2002/NĐ-CP về công tác phòng không nhân dân=> xác định rõ vị trí, vai trò và mục đích công tác phòng không nhân dân là một nội dung quan trọng trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân, một bộ phận của chiến tranh nhân dân trên mặt trận đất đối không=>nhằm phòng tránh, đánh trả và khắc phục hậu quả các hành động xâm nhập tiến công đường không của địch, góp phần bảo vệ Tổ quốc, Nhà nước và nhân dân MỘT SỐ VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ CÔNG TÁC PHÒNG KHÔNG NHÂN DÂN TRONG TÌNH HÌNH MỚI1. Xu hướng phát triển của tiến công hoả lực2. Phương thức phổ biến tiến hành tiến công hoả lực của địch3. Đặc điểm, yêu cầu công tác phòng không nhân dân 4. Nội dung công tác phòng không nhân dân5. Tổ chức, chỉ đạo công tác phòng không nhân dân các cấp a) Phát triển về vũ khí, trang bị: đa năng, tầm xa, chính xác, sức công phá mạnh, ngày càng hoàn thiệnb) Phát triển về lực lượng” tinh gọn, đa năng, cơ động, hiệu quả, tính tổng thể, liên quân, hợp thành cao, cơ cấu hợp lí, cân đốic) Phát triển về nghệ thuật tác chiến: tiến công hoả lực đường không trở thành một biện pháp tác chiến chiến lược do: + có thể tiến công từ xa, tránh thương vong về sinh lực+ không phụ thuộc nhiều về thời gian, không gian+ không cần đưa quân đi chiếm đất, đạt mục tiêu chiến lược mà hạn chế dư luận SA-11, một trong những vũ khí hiện đại của Nga hiện nay Quân đội Iran bắn thử nhiều loại tên lửa khác nhau gần thành phố miền trung Qom, trong cuộc tập trận quy mô lớn tháng 11/2006 Tên lửa đất đối hạm Kowsar do Iran tự sản xuất. Theo giới chức Tehran, Kowsar có khả năng qua mặt hệ thống gây nhiễu sóng điện tử của đối phương và đi đến đích chính xác. Tên lửa phòng không vác vai Misagh 2 do Iran chế tạo. Loại hỏa tiễn mini và rất cơ động này có tầm bắn 5km, trần bay tác chiến 5km, đầu đạn nặng 1,42 kg. Bộ Quốc phòng Iran bắt đầu cho sản xuất hàng loạt tên lửa Misagh 2 từ ngày 5/2/2006. Máy bay chiến đấu cường kích Saegheh (bên phải) do Iran tự thiết kế, thử nghiệm và cải tiến được trình làng tháng 9/2006, được coi là có tính năng tương đương hoặc mạnh hơn cả F-18 nổi danh của Mỹ. Chiếc phản lực cơ này có buồng lái hẹp chỉ dành cho một phi công, có khả năng vừa bắn tên lửa không đối đất vừa có thể ném bom. Bay cạnh nó là chiếc F-14 Tomcat do Mỹ sản xuất được mua từ trước năm 1979. Phương thức phổ biến tiến hành tiến công hoả lực của địcha) Tiến công từ xab) Đánh đêm bay thấp, sử dụng phương tiện tàng hình, tác chiến điện từ mạnh, đánh từng đợt kết hợp đánh nhỏ lẻ liên tục ngày đêmc) Sử dụng vũ khí chính xác, công nghệ cao đánh vào các mục tiêu trọng yếu+ Chia đợt và các mục tiêu đánh+ Thủ đoạn: trinh sát; sử dụng tổng hợp phương tiện trang bị, vũ khí; hệ thống chỉ huy, tình báo, thông tin hiện đại; kết hợp với bạo động lật đổ, tình báo, ngoại giao, kinh tế,… Đặc điểm, yêu cầu công tác phòng không nhân dâna) Đặc điểm+ địch sử dụng vũ khí công nghệ cao, ưu thế vượt trội+ đối phó địch trên không và mặt đất, mặt nước, nội phản+ trong tình hình đổi mới đất nước: nhiệm vụ phòng không nhân dân gắn liền với bảo vệ tổ quốc xã hội chủ nghĩa; tổ chức phòng tránh đa dạng, phức tạp; đổi mới phù hợp với nền kinh tế thị trường+ phải có sự phối hợp các lực lượng vũ trang, phòng không ba thứ quânb) Yêu cầu công tác phòng không nhân dân:+ kết hợp chặt chẽ kinh tế xã hợi 6 với quốc phòng an ninh với phương châm: “ toàn dân - toàn diện – tích cực chủ động – kết hợp giữa thời bình với thời chiến”+ công tác quân sự phổ thông quần chúng, kết hợp với công tác chuyên môn của nhiều ngành nghiệp vụ =>thể hiện tính nhân dân, tính chất quần chúng trong chiến tranh+ kết hợp chặt lực lượng chuyên môn và bán chuyên môn, hiện đại và thô sơ, kế thừa và phát huy vận dụng sáng tạo kinh nghiệm trước đây+ hiệp đồng chặt chẽ giữa các lực lượng phòng không ba thứ quân, giữa các ngành theo kế hoạch chung Nội dung công tác phòng không nhân dâna) Tuyên truyền giáo dục về công tác phòng không nhân dân+ nâng cao nhận thức về nghĩa vụ phòng không nhân dân + học tập các kiến thức phòng không phổ thông+ huấn luyện kĩ thuật, chuyên môn nghiệp vụb) Tổ chức trinh sát, thông báo, báo động phòng không nhân dân, quan sát diễn biến các đợt đánh phá của địch, đánh dấu vị trí bom, đạn chưa nổYêu cầu: + hiệp đồng chặt chẽ các lực lượng+ triệt để tận dụng các yếu tố địa hình+ kết hợp hiện đại và thô sơ, tận dụng mạng thông tin liên lạc dân sự Nội dung: + tổ chức các đài quan sát để trinh sát+ tổ chức thu tin tức tình báo trên không+ tổ chức mạng thông tin thông báo, báo động trong nhân dân+ xác định quy chế, quyền hạn, thứ tự ưu tiên thông tin, thông báo + trang bị khí tài quang học cho các đài quan sát Trinh sát tại một trạm quan sát c) Tổ chức nguỵ trang, sơ tán và phòng tránhYêu cầu chung:+ đảm bảo an toàn nơi sơ tán, phân tán+ ổn định sản xuất và đời sống+ không tạo mục tiêu mới ở nơi sơ tán+ không gây hoang mang, rối loạn xã hội+ phải có kế hoạch từ thời bình và bổ sung, điều chỉnh kịp thời khi tình hình thay đổiNội dung sơ tán, phân tán:+ sơ tán đến khi ổn định mới trở lại + sơ tán tại chỗ trong tình huống khẩn cấp+ tổ chức phòng tránh tại chỗYêu cầu: + tận dụng lợi thế địa hình+ kết hợp kinh tế với quốc phòng+ Nhà nước, nhân dân cùng làm+ kết hợp thô sơ và hiện đại+ giải pháp đồng bộ phòng chống tác chiến điện tử và vũ khí công nghệ caoNội dung: + cải tạo hệ thống hang động cất giấu tài sản+ xây dựng hệ thống hầm, hào trú ẩn+ nguỵ trang các mục tiêu bảo vệ, chống trinh sát của địch+ khống chế ánh sáng vào các mục tiêu + phòng gian, giữ bí mật Một góc địa đạo Sơ tán máy móc d) Tổ chức đánh trả và phục vụ chiến đấuCách đánh: tạo thế trận phòng không vững mạnh, rộng khắp, có trọng điểm; tập trung đáng địch bảo vệ các trung tâm chính trị, quân sự, kinh tế quan trọnge) Tổ chức khắc phục hậu quảYêu cầu:+ sử dụng các tổ chức, lục lượnglượng, phương tiện có sẵn+ công tác chặt chẽ, kết hợp lực lượng chuyên và không chuyên+ tích cực chủ động kịp thời giảm bớt thiệt hạiNội dung khắc phục hậu quả+ tổ chức cứu thương+ tổ chức lực lượng cứu sập+ tổ chức cứu hoả, cứu hộ+ tổ chức khôi phục đảm bảo giao thông, liên lạc+ tổ chức chôn cất nạn nhân chiến tranh, làm sạch môi trường, phòng dịch bệnh, ổn định đời sống xã hội. •Ngày 06/01/2003, Ban Chỉ đạo công tác phòng không nhân dân Trung ương thành lập•Hiện nay, hệ thống chỉ đạo công tác phòng không nhân dân từ Trung ương đến cơ sở đã đi vào hoạt động, tổ chức diễn tập cụ thể hoá nội dung công tác phòng không nhân dân trong điều kiện mới Câu hỏi •Thế nào là công tác phòng không nhân dân?•Trình bày sự phát triển của công tác phòng không nhân dân thời kì chống chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ•So sánh với tình hình hiện nay•Yêu cầu công tác phòng không nhân dân •Trách nhiệm của học sinh