Xu cà na là gi

1. Xu cà na là gì?

Xu cà na nghĩa là ‘chán, xui xẻo, mệt mỏi quá…’ hoặc ‘hết tiền’.

Xu là cách nói lái của từ ‘xui’.

Cà na là loài cây thường gặp ở khu vực Tây Nam Bộ. Quả hình thoi giống quả olive, khi ăn sống có vị chua và chát. Cà na thường được ngâm với muối sau đó trộn cùng ớt, chanh hoặc đường.

Vì muốn tăng thêm mức độ cay đắng của vận vui, nhưng vẫn muốn nghe thật hài hước, người nói ghép ‘xu’ (xui xẻo) với ‘cà na’ (chua chát).

Xu cà na được biết đến rộng rãi nhờ cô Minh Hiếu - một hiện tượng mạng năm 2020, nổi tiếng vì những phát ngôn để đời “cầm tiền đi đường quyền”, “có 7 miếng đất”. Cô thường nói “xu cà na” trong các clip livestream của mình. Gặp chuyện không vui, Minh Hiếu than vãn: “Rồi, xu cà na luôn”. Thấy ngộ nghĩnh, nhiều người theo dõi cô đã học luôn từ này.

2. Xu cà na phổ biến khi nào?

Lý Nhã Kỳ là một trong những nghệ sĩ tiên phong “phát tán” thông điệp. Tháng 5 năm ngoái, cô quay một đoạn clip ngắn, trong đó nhắc đến xu cà na. Khi tham gia chương trình Nhanh Như Chớp, cô tiếp tục sử dụng xu cà na, nhưng lần này có đi kèm bối cảnh cụ thể: “Dẫm chân vào vũng nước lớn, ướt hết giày. Xui quá. Xu cà na!”.

Sau một thời gian, xu cà na tiến hóa thêm một lớp nghĩa mới. Page Hóng Hớt Showbiz từng đăng tải dòng status tâm trạng của ca sĩ Tiên Tiên, bài viết để caption “xu cà na” và nhận về 56.000 lượt like. Xu cà na lúc này đã thoát khỏi ý nghĩa thông thường (xui), trở thành ‘xui nhưng mà vui’.

Hiện nay, xu cà na không chỉ được dùng trên mạng xã hội mà ngay cả ngoài thực tế, nó cũng được nhiều người sử dụng như một thói quen. 

Nguồn gốc của từ “xu cà na”

“Xu cà na” mang hai ý nghĩa khác nhau, một nghĩa đen và một nghĩa bóng. Về nghĩa đen, cà na là tên của một loài cây mọc dại ở các bờ kênh, rạch. Quả cà na có dạng hình bầu dục nhọn, dài khoảng 3 cm, ăn sống có vị chua và hơi chát như quả trám ở ngoài miền Bắc. Khi ăn, người ta thường chấm kèm với muối ớt để gia tăng hương vị và giảm bớt vị chua, chát của quả cà na.

Mặc dù cà na đã quá quen thuộc nhưng câu nói “xu cà na” này chỉ thực sự trở nên nổi tiếng và phổ biến sau khi được hiện tượng mạng - cô Minh Hiếu thường xuyên sử dụng trong các video livestream của mình.

Khoảng đầu năm 2020, cô Minh Hiếu nổi tiếng trên mạng xã hội cùng hot trend “đi đường quyền” với nhiều câu nói thương hiệu và “xu cà na” đã xuất hiện trong thời gian đó. Mỗi khi gặp chuyện gì bực tức, khó chịu hay không vừa ý điều gì, cô thường “than thở” trên livestream với câu nói: “Rồi, xu cà na!”. Cứ như vậy, dần dần xu cà na trở nên phổ biến và được các bạn trẻ sử dụng nhiều như ngày nay. 

Ứng dụng

Trong quá trình giao tiếp hàng ngày, bạn vẫn có thể sử dụng “xu cà na” hay các tiếng lóng khác để thể hiện sự hóm hỉnh, vui vẻ khi trò chuyện với bạn bè. Tuy nhiên, trong văn viết hay giao tiếp trang trọng thì không nên sử dụng để giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt và tôn trọng người đối phương bởi không phải ai cũng có thể hiểu rõ ý nghĩa của những từ tiếng lóng đó. 

Bên cạnh đó, cũng không nên sử dụng “xu cà na” khi giao tiếp với những người không thân quen hay người lớn tuổi. Hơn nữa, người lớn tuổi thường không bắt kịp với ngôn ngữ của giới trẻ nên dù bạn có giải thích thì cũng khó tạo sự tương đồng.