Bởi LAM HUYNH
Giới thiệu về cuốn sách này
Page 2
Bởi LAM HUYNH
Giới thiệu về cuốn sách này
Một năm đầy biến cố như 2020 luôn đem đến nhiều cơ hội để nhà đầu tư học hỏi. Trong số các sự kiện chấn động như làn sóng ca nhiễm COVID-19 và đà hồi phục lịch sử của chỉ số S&P 500, Yahoo Finance đúc kết một số bài học quan trọng của chứng khoán Mỹ 2020.
Bài học tổng quát nhất cho 2020 là không ai biết được điều gì sẽ xảy ra.
Vào tháng 3, các nhà kinh tế, chính trị gia và nhà đầu tư đã đưa ra nhiều kịch bản về tác động của COVID-19 đến nền kinh tế, y tế và thị trường chứng khoán, cũng như cách xã hội có thể phản ứng. Dự báo trung bình về chỉ số S&P 500 năm 2020 chỉ là mức tăng khiêm tốn 2,7%. Kết phiên 30/12, chỉ số S&P 500 đạt 3.732 điểm, tương đương mức tăng 15,52% so với đầu năm.
Một số dự đoán về S&P 500 được đưa ra từ cuối năm 2019 còn sát với thực tế hơn so với dự đoán hồi tháng 3/2020. Ngân hàng đầu tư Piper Jaffray dự kiến S&P 500 đạt 3.600 điểm. Fundstrat và BTIG cho rằng S&P 500 có triển vọng kết năm 2020 với 3.450 điểm. Ước tính của Goldman Sachs là 3.400 điểm. UBS và Morgan Stanley đồng tình ở mức 3.000 điểm. Nhưng dĩ nhiên, không một dự báo nào tính đến đại dịch toàn cầu.
Dự báo không phải là lời tiên tri, chúng chỉ là công cụ để sử dụng. Dự báo có thể hữu ích trong trường hợp "nếu mọi việc tiếp tục diễn biến như hiện nay", nhưng khi đại dịch toàn cầu nổ ra, dự báo không còn hữu dụng. Rất nhiều doanh nghiệp Mỹ đã phải rút lại kế hoạch kinh doanh đưa ra trước đại dịch.
Khi nhìn lại, sự khiêm tốn này có vẻ rất tốt.
Thử tưởng tượng một người có quả cầu tiên tri và thấy rằng nước Mỹ sẽ có hơn 300.000 người chết vì đại dịch và gần 20 triệu ca nhiễm COVID-19 vào cuối năm. Liệu anh ta có kỳ vọng S&P 500 tăng gần 15% sau khi lao dốc 34% không? Có lẽ là không.
Nhưng dĩ nhiên không phải dự đoán nào cũng vô ích. Nhiều người đã dự đoán COVID-19 sẽ lan sang Mỹ và gây ra thiệt hại lớn. Những dự đoán này hữu ích không phải với tư cách thước đo xác suất mà là cảnh báo về hiểm nguy rình rập phía trước.
Điều không tưởng vẫn có thể xảy ra
Hồi tháng 2, khi Phố Wall theo dõi tình hình COVID-19 ở Trung Quốc, hẳn một số người đã cố gắng cảnh báo rằng loại virus mới có thể gây ra tai họa lớn. Nhưng giá chứng khoán vẫn tiếp tục leo đến đỉnh cao mới vào cuối tháng 2, cho thấy phần lớn nhà đầu tư không để tâm đến kịch bản này.
Số liệu lấy đến ngày 30/12.
Quá nhiều người nghĩ rằng đại dịch không thể xảy ra, những tưởng một ngoại lệ nào đó sẽ cứu nước Mỹ khỏi loại virus sẽ tấn công hầu hết các quốc gia trên thế giới. Chính phủ và các nghị sĩ Mỹ không hề phòng bị, công chúng và nhà đầu tư không mường tượng được dịch bệnh sẽ tồi tệ đến mức nào cho đến khi thị trường sụp đổ vào tháng 3.
Không chỉ đại dịch, lịch sử có rất nhiều ví dụ về những sự kiện nằm mơ cũng không thấy lại xuất hiện trong thực tế. Tương lai có thể sẽ nhắc nhở chúng ta một lần nữa rằng điều không tưởng vẫn có thể xảy ra.
Thị trường không chỉ hoạt động theo trực giác
Lập ra dự báo là công việc khó khăn và hiểu chúng cũng không hề dễ dàng. Có lẽ thực tế trên được minh họa tốt nhất với ví dụ sau: nếu biết trước diễn biến của đại dịch khiến hơn 340.000 người chết và hơn 22 triệu người thất nghiệp chỉ tính riêng tại Mỹ, hẳn sẽ hiếm có nhà đầu tư nào dám mơ S&P 500 lại lập đỉnh mới như hiện nay.
Các chuyên gia Phố Wall thường nói thị trường là tập hợp của những câu chuyện – dự báo và hy vọng. Đơn giản là như vậy.
Bình quân giá theo thời gian là chiến lược tốt
Diễn biến điên rồ của thị trường chứng khoán Mỹ năm nay đã chứng minh cho sự hiệu quả của một ý tưởng đầu tư: bình quân giá theo thời gian. Theo chiến lược này, nhà đầu tư sẽ rót một số tiền đều nhau vào cổ phiếu [hay các loại chứng khoán khác] theo định kỳ, chẳng hạn mỗi tháng bỏ ra 1.000 USD để mua thêm cổ phiếu.
Việc mua vào đều đặn để trung hòa biến động thất thường của thị trường đã mang lại phần thưởng cho những nhà đầu tư không cố mua đáy bán đỉnh.
Cuối tháng 3, chứng khoán Mỹ lên và xuống trên 5% rất nhiều lần, tạo ra cơ hội hấp dẫn để một số người mua cổ phiếu sau nhịp giảm giá. Dĩ nhiên họ không biết chính xác đáy là ở đâu hay thậm chí liệu thị trường có chạm đáy sau vài tuần không. Rốt cuộc một lượng lớn tiền vẫn nằm ngoài thị trường cổ phiếu.
Trong khi đó, những người tuân theo chiến lược trung bình giá tiếp tục mua cổ phiếu đều đặn suốt hai quý đầu năm và giờ hẳn đã có lợi nhuận khá tốt. Chứng khoán Mỹ cuối năm liên tục lập đỉnh mới.
Tái cân bằng danh mục là chiến lược hiệu quả
Đối với những người không để nhiều tiền vào tài sản rủi ro thấp, tái cân bằng danh mục là chiến lược tốt. Khi thị trường lao dốc, tỷ trọng danh mục đầu tư cũng biến đổi. Nếu nhà đầu tư muốn cơ cấu danh mục đầu tư là 75% cổ phiếu và 25% tài sản an toàn nhưng giá chứng khoán sụt 30%, lúc này cổ phiếu chỉ chiếm 68% danh mục của anh ta, thấp hơn nhiều mục tiêu ban đầu.
Việc tái cân bằng danh mục sau cú sụp đổ của thị trường vào tháng 3 sẽ buộc nhà đầu tư phải mua thêm cổ phiếu để đạt tỷ trọng 75% và nhờ vậy sẽ có lợi nhuận tốt hơn vào cuối năm.
Thị trường đi lên trong dài hạn
Theo Yahoo Finance, một ý kiến nhận được nhiều tán đồng trên Phố Wall [và cả những người ngoài cuộc] là thị trường chứng khoán chắc chắn sẽ tăng điểm trong dài hạn.
Nhà đầu tư huyền thoại Warren Buffett tin rằng giá cổ phiếu luôn biến động thất thường trong ngắn hạn nhưng chắc chắn sẽ tăng trong dài hạn nên ông thường nắm giữ cổ phiếu hàng chục năm trời chứ không tìm cách lướt sóng.
Trong một thập kỷ bất kì, chỉ duy nhất một lần S&P 500 có lợi suất âm, đó là 10 năm kết thúc vào tháng 2/2009.
Khi chứng khoán Mỹ sụp đổ vào cuối tháng 3, mọi người không chỉ tiếp tục xuống tiền theo định kỳ mà nhiều nhà đầu tư dài hạn còn quyết định tăng sở hữu, hay nói cách khác là mua cổ phiếu sau nhịp giảm giá mạnh.
Theo Fidelity và Vanguard, nhà đầu tư dài hạn không hề run sợ, thậm chí nhiều người còn chớp lấy thời cơ giá cổ phiếu rẻ. Có lẽ những nhà đầu tư này không kỳ vọng thị trường sẽ phục hồi và lên đỉnh sớm đến vậy, nhưng vẫn tin tưởng điều này sẽ xảy ra trong vài năm tiếp theo. Nhưng dù sao, niềm tin của những con người dũng cảm cũng đã được đền đáp.
Giang
Efficient market hypothesis là gì hay giả thuyết thị trường hiệu quả là gì sẽ được giải đáp cụ thể qua nội dung sau.
Efficient market hypothesis là gì?
Giả thuyết thị trường hiệu quả [EMH] đưa ra giả thuyết về mối quan hệ giữa thông tin có sẵn và giá giao dịch trên thị trường hiện tại [tức là giá cổ phiếu công khai].
Giả thuyết thị trường hiệu quả nói rằng khi thông tin mới xuất hiện, thị trường hấp thụ tin tức gần như theo thời gian thực và giá cổ phiếu cũng như các chứng khoán khác sẽ điều chỉnh cùng với nó. Do đó, cổ phiếu luôn được giao dịch trên sàn giao dịch với giá trị hợp lý của chúng.
Rất khó để lựa chọn đúng cổ phiếu hoặc đúng thời điểm thị trường, nên cách duy nhất để nhà đầu tư có thể tạo ra lợi nhuận cao hơn là mua các khoản đầu tư rủi ro hơn.
“Hầu hết những người ủng hộ giả thuyết thị trường hiệu quả đều tin chắc rằng thị trường tài chính sẽ không cho phép bạn kiếm được lợi nhuận cao trừ khi bạn chấp nhận một lượng rủi ro hợp lý.”
Các biến thể của giả thuyết thị trường hiệu quả
Có ba biến thể của giả thuyết - dạng yếu, nửa mạnh và mạnh - đại diện cho ba mức giả định khác nhau về hiệu quả thị trường. Vậy ý nghĩa của các hình thức Efficient market hypothesis là gì?
Dạng yếu
Dạng yếu EMH gợi ý rằng hiệu suất trong quá khứ không đảm bảo cho kết quả trong tương lai. Nói cách khác, không thể dự đoán giá tương lai chỉ bằng cách xem xét giá trong quá khứ. Vì vậy, lợi nhuận thặng dư không thể đạt được nếu sử dụng chiến lược đầu tư dựa trên giá cổ phiếu hoặc dữ liệu trong quá khứ.
Nói đơn giản, chỉ dựa vào thông tin trong quá khứ thì bạn không thắng được thị trường.
EMH dạng bán mạnh
Cơ sở của hình thức bán mạnh là giá cổ phiếu điều chỉnh theo thông tin mới có sẵn công khai một cách nhanh chóng và theo cách không thiên vị, để không có lợi nhuận thặng dư có thể được thực hiện khi giao dịch trên thông tin đó.
EMH dạng mạnh
Ở dạng này, tất cả giá cổ phiếu phản ánh toàn bộ thông tin có sẵn, cả công khai và riêng tư, có nghĩa là không cá nhân nào có thể tạo ra lợi nhuận thặng dự hoặc đánh bại thị trường.
Hình thức hiệu quả thị trường này không thể thực hiện được khi tồn tại các rào cản pháp lý đối với việc công khai thông tin riêng tư. Cách duy nhất để đạt được hiệu quả trong một môi trường như vậy là bỏ qua các rào cản đối với việc thông tin riêng tư trở thành công khai, để giá cả phản ánh thông tin riêng tư cũng như công khai.
EMH không nói rằng bạn không bao giờ có thể làm tốt hơn thị trường. Nó nói rằng có những người có thể đánh bại mức trung bình của thị trường nhưng cũng có những người thua thiệt lớn trước thị trường. Những người “trúng thưởng” là những người may mắn và những người “thua cuộc” là những người không may mắn.
Bitcoin và giả thuyết thị trường hiệu quả
Bitcoin là một loại tiền tệ phi tập trung được định giá theo cung và cầu trên thị trường. Bởi vì Bitcoin không trả cổ tức và không được cung cấp bởi cơ quan trung ương, giống như các tài sản truyền thống, thông tin về thị trường Bitcoin luôn có sẵn và có thể dễ dàng định giá. Do đó, Bitcoin là một thị trường hiệu quả nhanh chóng phản ứng với thông tin công khai.
EMH và chiến lược đầu tư
Những người ủng hộ EMH, ngay cả ở dạng yếu, thường đầu tư vào các quỹ chỉ số hoặc quỹ hoán đổi danh mục ETF nhất định. Đó là bởi vì những khoản tiền đó được quản lý một cách thụ động và chỉ đơn giản là cố gắng khớp, chứ không đánh bại, lợi nhuận tổng thể của thị trường.
Các nhà đầu tư theo chỉ số có thể nói rằng họ đang đi theo câu nói phổ biến này: “Nếu bạn không thể đánh bại họ, hãy tham gia cùng họ”. Thay vì cố gắng đánh bại thị trường, họ sẽ mua một quỹ chỉ số mà quỹ này sẽ đầu tư vào chứng khoán giống với chỉ số chuẩn.
Một số nhà đầu tư vẫn sẽ cố gắng đánh bại thị trường, tin rằng sự chuyển động của giá cổ phiếu có thể được dự đoán trước, ít nhất là ở một mức độ nào đó. Vì lý do đó, EMH không phù hợp với chiến lược giao dịch trong ngày. Các nhà giao dịch nghiên cứu các xu hướng và mô hình ngắn hạn. Sau đó, họ cố gắng tìm ra thời điểm mua và bán dựa trên các mô hình này. Các nhà giao dịch hàng ngày sẽ từ chối EMH ở dạng mạnh.
Những người phản đối giả thuyết thị trường hiệu quả tin rằng các nhà đầu tư có thể làm tốt hơn thị trường và không phải lúc nào cổ phiếu cũng phản ánh giá trị thị trường hợp lý của chúng. Warren Buffet đã liên tục đánh bại thị trường trong một thời gian dài, điều mà giả thuyết thị trường hiệu quả tuyên bố là không thể.
Trên đây là một số chia sẻ về efficient market hypothesis là gì cũng như một số điều liên quan, hi vọng bạn đã có được những thông tin bổ ích.
Nguyễn Lý