Hát ru là những bài hát nhẹ nhàng giúp trẻ em ngủ. Phần lớn các câu trong bài hát ru con lấy từ ca dao, đồng dao, hay trích từ các loại thơ hoặc hò dân gian được truyền miệng từ bà xuống mẹ, thế hệ trước sang thế hệ sau. Do đó, những bài hát này rất đa dạng, mang tính chất địa phương, gần như mỗi gia đình có một cách hát riêng biệt.
Trong hát ru thường chỉ chú ý đến lời [ca từ] còn giai điệu [nhạc lý] thì mỗi bà mẹ có một giọng trữ tình riêng nhưng vẫn gây ấn tượng sâu sắc trong suốt cả cuộc đời người con.
Thai nhi trong tử cung bắt đầu nghe được tiếng động và giọng của mẹ từ tháng thứ 4 [mặc dù hệ thống tai–nghe hoàn thành vào tháng thứ 6]. Theo nhiều nghiên cứu khoa học, mặc dù thai nhi nằm trong nước ối và được bao bọc bởi nhiều lớp cơ, màng, có thể nghe được tiếng động, tiếng nhạc, nhịp nhanh chậm, tông độ cao thấp, v.v... gần như chính xác. Tiếng nói của mẹ có cường độ mạnh vì truyền theo cơ thể thẳng vào tử cung.[1] Tiếng động có khả năng thay đổi nhịp tim của thai nhi. Chỉ qua 5 giây, tiếng động kích thích có thể làm thay đổi nhịp tim kéo dài 1 tiếng đồng hồ. Nhiều tiếng nhạc làm thay đổi chuyển hóa. Trong một cuộc khảo cứu, khi trẻ sinh thiếu tháng được cho nghe bài nhạc "Lullabye" của Brahms 5 phút, 6 lần mỗi ngày rõ ràng có lớn nhanh hơn những trẻ tương tự.[2] Nhịp điệu của bài hát đem lại cảm giác "an toàn" có thể vì làm nhớ lại nhịp điệu tim đập nghe được từ những ngày tháng còn trong lòng mẹ. Giọng nói, tiếng ru của mẹ bên tai cho trẻ biết đang được người bảo bọc.
Một số nghiên cứu gần đây cho thấy ru bằng những nguyên âm không thành câu ["humming"] dễ làm trẻ ngủ hơn là hát thành bài có câu cú rõ rệt.
Dưới góc độ khoa học thì hát ru là những kích thích rất có lợi không những với sự phát triển ngôn ngữ, tâm lý, sinh lý mà còn cả phát triển thể chất nữa. Đó là sự kích thích tiền đình và nhiều người đã xác nhận rằng những trẻ hằng ngày được kích thích bằng hát ru [khoảng 10 phút] thì phản xạ vận động tốt hơn nhiều so với trẻ không được nghe hát ru [theo nghiên cứu của Đại học Ohio]
À ơi... Cái ngủ mày ngủ cho ngoan
Để mẹ đi cấy đồng xa trưa về
Bắt được con trắm con trê
Thòng cổ mang về cho cái ngủ ăn
Cái ngủ ăn không hết để dành đến tết mùng ba
Mèo già ăn vụng, mèo ốm phải đòn
Mèo con phải vạ, con quạ chết trôi
Con ruồi đứt cánh, đòn gánh có mấu
Củ ấu có sừng, châu chấu có chân
Bồ quân có rễ, cây nghệ có hoa
Cây cà có trái
Con gái có chồng, đàn ông có vợ
kẻ chợ buôn bè
cây tre có lá, con cá có vây
Con cò mày đi ăn đêm
Đậu phải cành mềm Lộn cổ xuống ao
À ơi...
Ông ơi, ông vớt tôi nao
Tôi có lòng nào ông hãy xáo măng
À ơi...
Có xáo thì xáo nước trong
Đừng xáo nước đục Đau lòng cò con...
Ông thầy có sách, thợ gạch có dao
Thợ cào có búa, xay lúa có giàn
Việc làng có mỡ, ăn cỗ có phần
cái ngủ mày ngủ cho lâu à…ơi…à…ơi
Trung bộ
- Cái quán giữa đàng
Bạn hàng trước ngõ
Cây hương bên tàu
nhỏ nhụy thơm xa
[Chớ] anh có đi mô lâu
cũng nhớ ghé vô thăm chén ngọc ve ngà
dù gần cũng nghĩa
dù xa cũng tình...
- Bạn chào ta có ân có ái
Ta chào lại bạn có nghĩa có nhơn
May mô may quyển lại gặp đờn
Quyển kêu thánh thót còn tiếng đờn thì ngâm nga
Nhắn em về nói với mẹ cha
Dọn đàng quét ngõ tháng ba dâu về
Dâu về không lẽ về không?
Ngựa Ô đi trước ngựa Hồng theo sau
Ngựa Ô đi tới vạt cau
Ngựa Hồng thủng thỉnh đi sau vạt chè...
Nam bộ
Ầu ơi... ví dầu
Cầu ván đóng đinh
Cầu treo lắc lẻo
Gập ghềnh khó qua
...
Ầu ơ i..
Khó qua mẹ dắt con qua...
Con đi trường học
Mẹ đi trường đời...
| Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Hát ru. |
- Birnholz, Jason C. [1981]. The Development of Human Fetal Eye Movement Patterns. Science 213: 679-681.
- Liên khúc Hat ru con ngu
- ^ Busnel, Marie-Claire, Granier-Deberre, C. and Lecanuet, J. P.[1992]. Fetal Audition. Annals of the New York Academy of Sciences 662:118-134.
- ^ Chapman, J. S. [1975]. The Relation Between Auditory Stimulation of Short Gestation Infants and Their Gross Motor Limb Activity. Doctoral Dissertation, New York University.
Bài viết này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn.
|
Lấy từ “//vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Hát_ru&oldid=66198902”
Câu 1. Đọc đoạn văn sau và trả lời câu hỏi
Hát ru
Hát ru là bài hát đầu tiên dành cho một con người mới cất tiếng khóc chào đời. Điệu ru vỗ về ấy hoà tan trong sữa mẹ để nuôi con lớn lên từng ngày.
Trên đất nước chúng ta, tiếng ru vẫn thánh thót trong phum sóc, bản làng, vẫn mùi mẫn trong xóm vườn sầm uất hay ở một làng chài ven sông. Có thể trẻ thơ những nơi ấy thiếu thốn mọi bề, nhưng tiếng hát ru thì không thiếu.
Chẳng mấy ai nghĩ rằng mình nên người là nhờ tiếng ru. Và, cũng chẳng mấy ai nhớ câu ru nào mẹ đã ru mình. Nhưng tiếng “ầu ơi…” bên nhà láng giềng khiến ai cũng mang máng nhớ một tình quê nơi chôn nhau cắt rốn cùng lời ru dịu dàng của mẹ tràn ngập mái ấm thuở ấu thơ.
[Theo Lê Giang]
a] Vì sao tác giả nói “Điệu ru vỗ về ấy hoà tan trong sữa mẹ để nuôi con lớn lên từng ngày” ?
b] Tác giả khẳng định lời ru có ý nghĩa như thế nào đối với mỗi người ?
c] Nêu cảm nghĩ của em về lời ru của mẹ.
Câu 2. Cách so sánh trong câu văn dưới đây có gì độc đáo ? Nêu tác dụng của biện pháp so sánh trong việc diễn tả giọng hát dân ca.
Một giọng hát dân ca ngân nga bát ngát như cánh cò trên đồng lúa miền Nam chạy tới chân trời, có lúc rụt rè, e thẹn như khoé mắt người yêu mới gặp, có lúc tinh nghịch, duyên dáng như những đôi chân nhỏ thoăn thoắt gánh lúa chạy trên những con đường làng trận lẫn bóng tre và bóng nắng.
[Theo Nguyễn Trung Thành]
Câu 3. Hãy xác định bộ phận chủ ngữ của các câu sau và nêu tác dụng của dấu phẩy trong mỗi câu.
a] Chôm chôm, xoài tượng, xoài cát mọc chen nhau.
b] Núi đồi, thung lũng, làng bản chìm trong biển mây mù.
c] Hoa lá, quả chín, những vạt nấm ẩm ướt và con suối chảy thầm dưới chân đua nhau toả mùi thơm.
Câu 4. Em hãy ghi lại cốt truyện của câu chuyện sau đây :
Cáo và Sơn Dương
Cáo lỡ chân rơi xuống giếng, tìm mọi cách mà không lên được. Sơn Dương đến giếng uống nước, thấy Cáo ngồi dưới đó, bèn hỏi:
– Ngài Cáo, nước giếng có mát, có ngon không ?
Cáo ranh mãnh đáp :
– Nước giếng vừa trong lại vừa mát. Ta thích quá nên xuống tận đây uống cho đã. Nếu thích, chú xuống đây tha hồ uống.
Đang khát, chẳng cần nghĩ ngợi, Sơn Dương nhảy tòm xuống. Khi đã uống no nước, Sơn Dương mới biết không thể lên khỏi đây. Cuống lên, Sơn Dương hỏi Cáo có cách nào thoát lên được không. Cáo nói:
– Chú phải nghe anh mới lên được. Anh lên trước rồi sẽ kéo chú lên.
Cáo bắt Sơn Dương đứng thật vững để nó trèo lên. Chân đạp vào sừng Sơn Dương, Cáo leo lên khỏi giếng, chuồn thẳng.
– Anh vẫn chưa kéo tôi lên cơ mà ? Chớ quên là tôi đã giúp anh lên đấy ! – Sơn Dương hỏi vọng lên.
– Ta chẳng hơi đâu mà kéo anh lên. – Cáo ranh ma lập tức trở mặt.
Sơn Dương đành chịu, hối hận thì đã muộn.
[Truyện ngụ ngôn]
Câu 5. Sau đây là một đoạn của truyện Đàn kiến con, hãy hình dung ra các sự việc và kể tiếp câu chuyện. Nêu ý nghĩa của câu chuyện em kể.
Đàn kiến con
Có một bà kiến tuổi cao, sức yếu, ở một mình trong cái tổ nhỏ dưới một mô đất chật hẹp, ẩm ướt. Mấy hôm nay dở trời, bà đau ốm cứ rên hừ hừ. Đàn kiến con đi tha mồi, qua nhà bà kiến, nghe tiếng bà rên…
Tải về file word tại đây.
>>Xem đáp án tại đây.
Related
Tags:Đề 13 · Đề ôn luyện môn Tiếng Việt lớp 5 thi vào lớp 6 · Tiếng Việt 5