Biên giới quốc gia luôn là máu thịt, là sự quan tâm hàng đầu của tất cả các quốc gia khác nhau trên thế giới. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách xác định đường biên giới đặc biệt là đường biên giới trên biển.
Trong bài viết hôm nay, chúng tôi sẽ cung cấp tới quý bạn đọc một số nội dung liên quan tới vấn đề: Biên giới quốc gia trên biển là gì?
Căn cứ quy định tại Điều 5 – Nghị định số 140/2004/NĐ-CP, quy định về biên giới quốc gia trên biển, cụ thể:
– Biên giới quốc gia trên biển là ranh giới phía ngoài lãnh hải của đất liền, lãnh hải của đảo, lãnh hải của các quần đảo Việt Nam.
Ở những nơi lãnh hảo, nội thủy hoặc vùng nước lịch sử của Việt Nam tiếp giáp với lãnh hải, nội thủy hoặc vùng nước lịch sử của nước láng giềng, biên giới quốc gia trên biển được xác định theo Điều ước quốc tế mà Việt Nam ký kết với các nước láng giềng đó.
– Biên giới quốc gia trên biển được xác định và đánh dấu bằng các tọa độ trên hải đồ theo quy định của pháp luật Việt Nam và Điều ước quốc tế mà Việt Nam ký kết hoặc gia nhập.
Biên giới quốc gia bao gồm:
– Biên giới trên bộ:
Là đường biên giới được xác định trên đất liền, trên đảo, trên sông, hồ, kênh, biển nội địa… Biên giới trên bộ phổ biến được quy định trong các Điều ước quốc tế giữa các nước hữu quan [trừ một số trường hợp ngoại lệ] và một số Điều ước quốc tế đặc biệt hoặc các quyết định của các cơ qâun tài phán quốc tế khi các bên hữu quan đồng ý.
– Biên giới trên biển:
Là đường vạch ra để phân định vùng lãnh hải của quốc gia với vùng biển tiếp liền mà quốc gia ven bờ có quyền chủ quyền hoặc với nội thủy, lãnh hải của quốc gia khác có bờ biển đối diện hay kề bên bờ biển của quốc gia này.
– Biên giới trên không và biên giới lòng đất:
Được luật quốc tế thừa nhận chung dưới dạng tập quán quốc tế trên cơ sở của đường biên giới trên bộ, trên biển. Tuân thủ những biên giới này là nghĩa vụ bắt buộc của tất cả các quốc gia.
Quy định của pháp luật quốc tế liên quan tới Biên giới quốc gia
Ngoài việc giải đáp Biên giới quốc gia trên biển là gì? chúng tôi chia sẻ một số quy định của pháp luật quốc tế liên quan đến biên giới quốc gia, cụ thể như sau:
– Nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế về biên giới, lãnh thổ quốc gia Luật pháp quốc tế đã xác lập những nguyên tắc cơ bản về biên giới và lãnh thổ quốc gia. Theo đó, tính bất khả xâm phạm, toàn vẹn về biên giới và lãnh thổ quốc gia là một trong những nguyên tắc cơ bản và quan trọng nhất của pháp luật quốc tế hiện đại.
Nội dung này được quy định cụ thể tại khoản 4 – Điều 2 – Hiến chương Liên hợp quốc, theo đó, trong quan hệ quốc tế, tất cả các quốc gia thành viên có nghĩa vụ tôn trọng độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của nhau, tôn trọng các cam kết và thỏa thuận quốc tế; không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực chống lại toàn vẹn lãnh thổ hoặc độc lập chính trị của bất cứ quốc gia nào; giải quyết mọi tranh chấp bằng biện pháp hòa bình nhằm duy trì hòa bình và an ninh quốc tế.
– Nguyên tắc giải quyết tranh chấp về biên giới, lãnh thổ Điều 2, Khoản 3 – Hiến chương Liên hợp quốc và các văn kiện pháp lý quốc tế quan trọng khác đều quy định rõ các quốc gia phải có nghĩa vụ giải quyết mọi tranh chấp bằng biện pháp hào bình, an ninh quốc tế và công lý.
– Các bộ phận đường biên giới quốc gia Đường biên giới quốc gia được cấu thành bơi 04 [bốn] bộ phận sau đây:
+ Đường biên giới quốc gia trên đất liền Biên giới quốc gia trên đất liền [bao gồm cả biên giới trên các sông, suối, hồ biên giới] là biên giới phân chia chủ quyền lãnh thổ đất liền của một quốc gia với một quốc gia khác.
+ Đường biên giới trên biển theo quy định tại Điều 2 – Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 thì “chủ quyền của quốc gia ven biển được mở rộng ra ngoài lãnh thổ và các vùng nội thủy tới một vùng biển tiếp giáp với chúng dưới tên gọi là lãnh hải và có bề rộng không vượt quá 12 hải lý. Biên giới quốc gia trên biển là ranh giới ngoài của lãnh hải.
+ Đường biên giới trên không: Vấn đề chủ quyền lãnh thổ đối với vùng trời quốc gia được chính thức đặt ra từ khi con người có các phương tiện bay, nhất là từ khi có máy bay và ngành hàng không phát triển. Chủ quyền đối với cùng trời thuộc phạm vi lãnh thổ đã trở thành phạm trù pháp lý quốc tế kể từ khi Hội nghị quốc tế về hàng không họp tại Paris ghi nhận trong văn bản của Hội nghị ngày 13/10/1919 rằng:
“Các quốc gia ký kết công nhận rằng mỗi quốc gia có chủ quyền hoàn toàn và riêng biệt đối với vùng trời thuộc phạm vi lãnh thổ của mình.”
+ Đường biên giới bên trong lòng đất là một bộ phân của biên giới quốc gia, được xác định theo một phương thẳng đứng dựa theo các đường biên giới trên đất liền và trên biển, léo dài đến tâm của trái đất. Trong thực tiễn quốc tế, giới hạn trừu tượng này được các quốc gia mặc nhiên thừa nhận.
Như vậy, Biên giới quốc gia trên biển là gì? Đã được chúng tôi trình bày chi tiết trong bài viết phía trên. Bên cạnh đó, chúng tôi cũng phân tích một số quy định của pháp luật liên quan tới đường biên giới quốc gia.
Các nước trên thế giới có khái niệm khác nhau nhưng nhìn chung điều thể hiện 2 dấu hiệu đặc trưng:
- Biên giới quốc gia là giới hạn lãnh thổ của một quốc gia.
- Biên giới quốc gia xác định chủ quyền hoàn toàn và tuyệt đối của quốc gia đối với lãnh thổ [vùng đất, vùng nước, vùng trời, lòng đất]
Biên giới quốc gia CHXHCNVN được quy định như sau: “Biên giới quốc gia nước CHXHCNVN là đường và mặt phẳng đứng theo đường đó để xác định giới hạn lãnh thổ đất liền, các đảo, các quần đảo trong đó có quần đảo hoàng sa và trường sa, vùng biển, lòng đất, vùng trời của nứơc CHXHCNVN”
2. Các bộ phận của biên giới quốc gia.
Có 4 bộ phận của biên giới quốc gia:
- Biên giới quốc gia trên đất liền
- Biên giới quốc gia trên biển: Có 2 phần
+ Một phần là đường phân định nội thủy, lãnh hải giữa các nước có bờ biển tiếp liền hay đối diện nhau. Đường này được xác định bởi các điều ước giữa các nước hữu quan.
+ Một phần là đường ranh giới phía ngoài của lãnh hải để phân cách với các vùng biên và thềm lục địa thuộc quyền chủ quyền và quyền tài phán của quốc gia ven biển; đường này do luật của quốc gia ven biển quy định.
- Biên giới lòng đất của quốc gia.
- Biên giới trên không: Có 2 phần
+ Phần thứ nhất, là biên giới bên sườn được xác định bằng mặt phẳng đứng đi qua đường biên giới quốc gia trên đất liền và trên biên của quốc gia lên không trung.
+ Phần thứ 2 là phần biên giới trên cao để phân định ranh giới vùng trời thuộc chủ quyền hoàn toàn và riêng biệt của quốc gia và khoảng không gian vũ trụ phía trên.
3. Xác định biên giới quốc gia Việt Nam.
a. Nguyên tắc cơ bản xác định biên giới quốc gia.
- Biên giới quốc gia được xác định bằng điều ước quốc tế mà Việt Nam kí kết, hoặc gia nhập, hoặc do pháp luật Việt Nam quy định.
- Các nước trên thế giới cũng như Việt Nam đều tiến hành xác định biên giới bằng hai cách cơ bản:
- Thứ nhất: Đàm phán trực tiếp để đi đến kí kết Hiệp ước hoạch định biên giới hoặc sử dụng một cơ quan tài phán hay trọng tài quốc tế để phán quyết việc giải quyết vấn đề biên giới, lãnh thổ
- Thứ hai: Đối với biên giới giáp với các vùng biển thuộc quyền chủ quyền và quyền tài phán quốc gia, nhà nước tự quy định biên giới trên biển phù hợp với các quy định công ước của liên hiệp quốc về Luật Biển năm 1982.
b. Cách xác định biên giới quốc gia.
Xác định biên giới quốc gia trên đất liền: Biên giới quốc gia trên đất liền được hoạch định và đánh dấu trên thực địa bằng hệ thống móc giới.
c. Nguyên tắc chung hoạch định biên giới quốc gia trên đất liền bao gồm:
- Biên giới quốc gia trên đất liền được xác định theo các điểm [tọa độ, điểm cao], đường [đường thẳng, đường sống núi, đường cái, đường mòn], vật chuẩn [cù lao, bãi bồi]
- Biên giới quốc gia trên sông, suối được xác định:
- Trên sông mà tàu thuyền đi lại được biên giới được xác định theo giữa lạch của sông hoặc lạch chính giữa của sông.
- Trên sông, suối mà tàu thuyền không đi lại được thì biên giới theo giữa sông, suối đó. Trường hợp sông, suối đổi dòng thì biên giới vẫn giữ nguyên.
- Biên giới trên cầu bắc qua sông, suối được xác định chính giữa cầu, không kể biên giới dưới sông, suối thế nào.
- Khi biên giới đã được xác định, cần có các biện pháp và phương pháp cố định biên giới đó, nghĩa là giữ cho biên giới luôn ở vị trí đã xác định, làm cho tất cả mọi người có thể nhận biết rõ ràng, tạo điều kiện thuận lợi cho công tác bảo vệ, duy trì kiểm soát biệc chấp hành các luật lệ và quy định về biên giới. Trên thế giới sử dụng 3 phương pháp để cố định đường biên giới: Dùng tài liệu ghi lại đường biên giới, đặt mốc quốc giới, dùng đường phát quang.
Ở Việt Nam hiện nay mới dùng 2 phương pháp đầu, vì điều kiện, địa hình, khí hậu khó có thể làm đường phát quang.
Vây việc xác định biên giới quốc gia trên đất liền thực hiện theo 3 giai đoạn:
- Hoạch định biên giới bằng điều ước quốc tế.
- Phân giới trên thực địa [xác định đường biên giới]
- Cắm mốc quốc giới để cố định đường biên giới.
- Xác định biên giới quốc gia trên biển:
Biên giới quốc gia trên biển được hoạch định và đánh dấu bằng các tọa độ trên hải đồ, là ranh giới phía ngoài lãnh hải của đất liền, lãnh hải của đảo, lãnh hải của quần đảo Việt Nam được xác định bằng pháp luật Việt Nam phù hợp với công ước năm 1982 và các điều ước quốc tế giữ CHXHCNVN với các quốc gia hữu quan. Nếu các vùng biển Việt Nam có vùng chồng lấn với các nước hữu quan thì phải thông qua đàm phán để xác định bằng điều ước quốc tế.
- Xác định biên giới quốc gia trong lòng đất.
Biên giới quốc gia trong lòng đất là mặt phẳng đứng từ biên giới quốc gia trên đất liền và biên giới quốc gia trên biển xuống lòng đất.
- Xác định biên giới trên không:
Biên giới quốc gia trên không là mặt thẳng đứng từ biên giới quốc gia trên đất liền và biên giới quốc gia trên biển lên vùng trời.