Nối tiếp dòng chảy Indie đang phủ khắp làng nhạc nước ngoài bởi BUD, Gotye…, nhạc Việt đang dần tiếp nhận xu hướng này với sức hút ngày càng lớn từ DA LAB, Ngọt Band, Vũ…
Moonsoon Music Festival by Tuborg năm nay sẽ đi theo chủ đề âm nhạc của những nghệ sĩ Indie, vốn đang được nhiều giọng ca Việt theo đuổi.
Indie là gì?
Indie [xuất phát từ “Independent” - độc lập] không phải là một thể loại nhạc như pop, Rn’B hay EDM. Đó là tên gọi chung của một xu hướng âm nhạc được tạo ra bởi những nghệ sĩ độc lập tự sáng tác, phối khí và thu âm ca khúc của mình; thay vì phụ thuộc vào công ty quản lý, các chiến lược truyền thông…
| DJ nổi tiếng Lost Frequencies với những bản hit như Reality, Are you with me... sẽ trình diễn tại LH âm nhạc Gió Mùa. |
Đúng như tên gọi, nghệ sĩ Indie độc lập trong âm nhạc của họ và không bị lệ thuộc vào ai khác. Làng giải trí ngày nay vận hành bằng một hệ thống cầu kỳ có liên quan đến chiến lược, quản trị, hình ảnh và truyền thông chứ không chỉ đơn thuần dừng lại ở âm nhạc. Ngược lại, nghệ sĩ Indie tách bạch khỏi những điều đó để thoải mái thể hiện chất riêng của mình.
Có khi họ sẽ tung ca khúc đó lên mạng để mọi người cùng thưởng thức. Phổ biến nhất là trên trang nghe nhạc trực tuyến Soundcloud và Spotify. Cũng có một số trường hợp, người nghệ sĩ muốn bán đĩa của mình thay vì tung ra miễn phí. Khi đó, họ sẽ phải tự tìm nhà in, xưởng đĩa, đơn vị phát hành… Không ồn ào như những ngôi sao lớn họ vẫn có sức nặng nhất định trong cộng đồng yêu nhạc.
Một nghệ sĩ Indie của thế giới được rất nhiều người biết đến chính là Gotye. Ca khúc Somebody that I used to know anh hát cùng Kimbra từng “gây bão” trên Billboard và các bảng xếp hạng âm nhạc lớn nhỏ tại Mỹ năm 2011.
| Lavagance - nhóm nhạc indie pop đến từ Slovakia. |
Dù vậy, vẫn có không ít tranh cãi xoay quanh cụm “Indie”, và Lana Del Rey cũng là một câu chuyện đáng bàn. Chất nhạc của Lana Del Rey khác hẳn với những cô ca sĩ cùng thời. Nó mang hơi hướm cổ điển và tự sự nhiều hơn, cùng những phần hình ảnh nhiều ẩn dụ, khiến Lana có một phong cách riêng biệt đến nỗi nhiều người ưu ái gọi cô là người có công đẩy mạnh dòng Indie. Tuy vậy, với sự hậu thuẫn của công ty quản lý, cô là ngôi sao của công chúng chứ không phải nghệ sĩ Indie.
Sự giao thoa giữa Indie và âm nhạc đại chúng
Sẽ rất dễ để so sánh giữa underground và overground/main stream, nhưng lại khó để phân biệt giữa Indie và nhạc đại chúng vì không có tên nghệ sĩ đi kèm. Nhiều tên tuổi lớn trong giới âm nhạc thần tượng vẫn tìm đến Indie để làm mới hình ảnh bản thân và tìm cảm hứng mới trong sáng tác, biểu diễn.
Nếu nghệ sĩ Indie chấp nhận bán ca khúc cho ngôi sao thì ca khúc đó không còn là Indie nữa. Thế nhưng chất nhạc Indie vẫn tồn tại và nó sẽ tạo ra những bản nhạc đại chúng nhưng mang âm sắc của Indie, tạo ra sự giao thoa giữa hai nhóm.
Việt Nam cũng không đứng ngoài xu hướng đó. Không ít ca sĩ nổi tiếng thu và phát hành những ca khúc của các nghệ sĩ Indie. Đáng chú ý gần đây có Hôn anh của Min, sáng tác bởi Trang - một nghệ sĩ độc lập hay đăng tải bài hát trên Soundcloud.
Nói một cách công bằng, Hôn anh đã mang lại cho Min một màu sắc âm nhạc khác biệt hơn, tạo một điểm nhấn nhất định. Nhưng nhóm khán giả của Trang có thể sẽ không thích cách thể hiện của Min, hoặc cách sản xuất bài hát, hoặc cách Min quay MV cho ca khúc ở Hàn Quốc. Bởi gần như tất cả nghệ sĩ Indie không hoạt động hình ảnh mà tập trung thể hiện âm nhạc thuần túy. Đây cũng là khác biệt dễ thấy nhất giữa âm nhạc đại chúng và Indie.
| Nhóm DA LAB được giới trẻ yêu mến với các ca khúc Một nhà, Hà Nội giờ tan tầm... |
Một lần nữa cần nhấn mạnh, nghệ sĩ Indie không bị đóng khung trong việc thu âm, đăng ca khúc lên mạng và không xuất hiện trước công chúng. Thi thoảng, họ vẫn tổ chức đêm nhạc hoặc đi diễn ở một số chương trình. Khi đó, nhóm này có thể trở thành một nghệ sĩ lớn theo cách của nghệ sĩ Indie: có lượng khán giả lớn hơn và không quảng bá hình ảnh như những ca sĩ thần tượng.
Nhắc đến phong cách này không thể bỏ qua Lê Cát Trọng Lý. Cô ấy chính là một nghệ sĩ Indie được nhiều người yêu mến ở Việt Nam, đến nỗi người ta còn tưởng Lý đã trở thành một hiện tượng đại chúng. Nhưng điều này chỉ đúng khi Lý đồng ý sáng tác và hát những ca khúc quảng cáo; còn tất cả album hay buổi biểu diễn của Lý đều rất kín tiếng và luôn mang màu sắc của riêng cô.
Hay gần đây, những cái tên như Vũ, Thái Đinh hay Ngọt Band chính là những đại diện thú vị cho Indie Việt. Họ vẫn sáng tác, vẫn hát, vẫn hoạt động nghệ thuật cho đại chúng nhưng mỗi ca khúc dường như gắn liền với cảm xúc của người nghệ sĩ, của bản thân họ chứ không hề chạy theo thị trường, thị hiếu khán giả. Người ta vẫn gọi vui các sáng tác của họ “rất nhiều tình”.
| Ngọt Band được yêu thích bởi những bài hát như Cho tôi đi theo với, Em dạo này. |
Tạm kết, khán giả không nên nhầm lẫn việc một nghệ sĩ Indie bước lên sân khấu là tự bỏ đi cái chất Indie của mình. Sự độc lập của họ thể hiện trong chính âm nhạc, cách thể hiện và cách mang bài hát đến với người nghe. Âm nhạc luôn cần được lan truyền, quan trọng là đến cuối cùng họ có giữ được cái chất riêng ban đầu hay không.
Đáp ứng nhu cầu nghe nhạc ngày càng đa dạng, lễ hội âm nhạc Moonsoon by Tuborg sẽ là một không gian mang màu sắc Indie rất đặc thù. Ở đó, những nghệ sĩ Indie sẽ cùng hội tụ trong một chương trình lớn, được dàn dựng nghiêm túc, hướng đến khán giả yêu nhạc. Nối tiếp thành công của những năm trước, Moonsoon by Tuborg 2017 vẫn là một bữa tiệc âm nhạc thuần túy và chất lượng, thể hiện bởi những nghệ sĩ thực thụ.
Indie Việt vươn mình
Không còn là trào lưu, xu hướng, dòng chảy âm nhạc indie Việt đang tạo nên lãnh địa riêng ở thị trường nhạc Việt hiện nay
-
"Gu" nghe nhạc của khán giả trẻ hiện nay
-
Thổi hơi thở đương đại vào nhạc xưa
-
"Tân binh" Olivia Rodrigo khuynh đảo làng nhạc Âu Mỹ
-
Nhạc cổ điển khẳng định vị thế
Indie, tên đầy đủ Independent Music, là xu hướng âm nhạc độc lập, được phát triển bởi những nghệ sĩ độc lập, không thuộc quyền quản lý của bất cứ công ty giải trí hay hãng thu âm nào. Với indie, người nghe sẽ tìm thấy một thế giới đầy màu sắc, nơi mỗi nghệ sĩ đều tha thiết muốn được thể hiện âm nhạc bởi chính mình.
"Lãnh địa" được bảo chứng
Sau một năm thực hiện, "Đốt" của Ngọt Band đã chính thức ra mắt cách đây ít ngày. Ca khúc không tạo sóng kiểu nhanh chóng chiếm vị trí đầu trên bảng xếp hạng âm nhạc, top trending của YouTube hay đạt hàng triệu view một cách chớp nhoáng như thường thấy. Trong hàng ngàn bình luận đề cập chất lượng sản phẩm, hầu hết người nghe đều dành lời khen cho sản phẩm này.
Ngọt Band là một trong những biểu tượng indie được yêu mến hiện nay. [Ảnh do nhóm nhạc cung cấp]
Thực tế, những lời khen này không quá lời bởi chất nhạc của Ngọt Band đã được kiểm chứng bằng hàng loạt sản phẩm cùng những đêm diễn luôn cháy vé.
Cùng thời điểm ra mắt "Đốt" của Ngọt Band, ban nhạc Cá Hồi Hoang giới thiệu album "Ngày ấy và sau này" với hàng loạt MV được đánh giá cao. Các sản phẩm "Tầng thượng", "Ngày ấy và sau này", "Một màu", "Có cần phải có lý", "Phòng trống", "Lần thứ 2"... được phát hành ngoài định dạng CD thông thường còn phát trên các nền tảng âm nhạc số như Spotify, Apple Music và Deezer.
Ngày 6-6 vừa qua, album "Qua khung cửa sổ" của Chillies không chỉ nhận được sự khen ngợi của khán giả trong nước mà còn được khán giả quốc tế tán dương khi phát hành trên nền tảng Spotify, Apple Music và iTunes. Album "Qua khung cửa sổ" đã bán hết 1.000 bản ngay từ khi chưa chính thức phát hành, chỉ sau một ngày ra mắt đã lên vị trí số 1 bảng xếp hạng album của Spotify Việt Nam, iTunes Việt Nam và Apple Music Việt Nam.
Trước đó, Chillies xuất hiện trên MTV Asia qua chương trình giới thiệu nghệ sĩ cùng các sản phẩm âm nhạc nổi bật hiện nay. "Cứ Chill Thôi" của nhóm "gây bão" tại nhiều quốc gia châu Á; riêng ở Trung Quốc, ca khúc đã vượt mốc 6,1 triệu clip trên Douyin và hàng triệu lượt nghe, tải về.
Da LAB, nhóm nhạc từng được tôn vinh tại Giải Mai Vàng 2020 hạng mục "Nhóm nhạc được yêu thích nhất", vừa ra mắt ca khúc "Thở" và nhanh chóng đứng đầu top trending của YouTube Việt Nam.
Không chỉ thành công ở mặt sản phẩm, Lê Cát Trọng Lý là một thương hiệu được săn lùng từ sản phẩm đến những hoạt động gắn liền với cô. Những buổi dã ngoại hay giao lưu đậm chất du ca hoặc buổi diễn trong nhà hát, điểm diễn cố định đều "cháy vé". Mới đây nhất, khi thông báo buổi diễn giao lưu "Danh mục của Lý" hôm 14-5 tại TP HCM, ban tổ chức cũng nhanh chóng thông báo "hết vé". Đáng tiếc, vì tình hình dịch bệnh nên buổi diễn đã phải tạm hoãn đến thời điểm phù hợp.
"Món ngon" cho người yêu nhạc
Điểm chung dễ nhận thấy của dòng nhạc indie Việt được công bố là "lãng mạn trong giới hạn và chất chứa nhiều cái tôi, dù vương vấn, dù mất mát, dù vụn vỡ nhưng những chủ thể trữ tình luôn tìm đến sự tự chữa lành".
Với sự chuyển mình và được biết đến rộng rãi của xu hướng indie ở Việt Nam, những nghệ sĩ thầm lặng của trào lưu này đã và đang chứng tỏ được tài năng và chất riêng của bản thân mình. Những ca từ dung dị cùng những cố gắng hết mình của những người trẻ hát nhạc indie hứa hẹn sẽ đem đến một thời kỳ mới cho nền âm nhạc lặng thầm này.
Dòng chảy indie bắt nguồn từ sự phát hiện và nâng đỡ của nhiều "ông lớn" trong ngành công nghiệp âm nhạc châu Mỹ, châu Âu, nhiều hãng ghi âm danh tiếng với nhiều tài năng xuất thân từ dòng chảy indie Việt. Phúc Bồ [nhóm PB Nation], Hà Lê ký hợp đồng quản lý 10 năm với Sony Music Group [Mỹ], Thái Vũ [nghệ danh: Vũ] và nhóm Chillies chính thức đầu quân về Warner Music Group [Mỹ].
"Đây là khởi đầu thú vị của chúng tôi tại Việt Nam - một thị trường kỹ thuật số đang phát triển nhanh chóng và là quê hương của nhiều nghệ sĩ tài năng. Tôi xây dựng được ê-kíp riêng, lên kế hoạch cho từng năm, tạo ra tác phẩm có giá trị, đặc biệt yên tâm về mảng phát hành sản phẩm" - Hà Lê, nghệ sĩ thuộc Sony Music Vietnam, chia sẻ.
Có thể nói, indie không giới hạn bất kỳ thể loại âm nhạc nào, các nghệ sĩ có thể tùy ý kết hợp các dòng nhạc với nhau, tạo ra những giai điệu mê mẩn lòng người. Với những ngôn từ mộc mạc, chân thật, indie trở thành "món ngon" cho người yêu nhạc.
"Theo nhạc sĩ Dương Thụ, nhạc indie dung dị, gần gũi, ra đời từ cảm xúc của người sáng tác, không bị tác động của những yếu tố như “bài hát này bán được bao nhiêu tiền”, “viết theo đặt hàng của ca sĩ A, giọng hát B”…