Các chuyên gia tiêm chủng và dịch tễ khuyến cáo việc tiêm mũi 3 vaccine COVID-19 giúp duy trì miễn dịch ở mức độ cao, tăng lượng kháng thể trước biến thể Omicron, trong đó có biến thể phụ mới nhất- BA.5; Còn việc tiêm mũi bổ sung - không phải là mũi 3 giúp hoàn thành miễn dịch cơ bản.
Vaccine COVID-19 hiện tại đang sử dụng có hiệu quả chống lại các biến thể BA.4 và BA.5
Theo GS.TS Phan Trọng Lân - Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế, tiêm vaccine COVID-19 giúp con người có được miễn dịch chống lại tác nhân gây bệnh. Khi tác nhân gây bệnh vào người thì sẽ giảm mắc, giảm chuyển nặng hoặc tử vong. Thậm chí có người khi tiêm vaccine nếu có mắc thì cũng nhẹ hơn những người chưa tiêm.
"Ở đây chúng ta thấy rằng vaccine là vũ khí chiến lược. Bởi vì trong bối cảnh các bệnh truyền nhiễm lây lan nhanh, mạnh như hiện nay với biến thể SARS-CoV-2 chúng ta thấy rằng biện pháp chống lây lan nhanh hoặc là các biện pháp hành chính xã hội, hoặc thuốc và các biện pháp gần như cơ bản khó đáp ứng được một cách lâu dài. Do đó vaccine tạo miễn dịch cho con người, người ta có thể đi bất cứ nơi đâu mà vẫn cảm thấy an toàn" - GS.TS Phan Trọng Lân nói.
Hiện nay biến thể phụ BA.5 của Omicron đã ghi nhận tại nhiều quốc gia, đã xâm nhập vào Việt Nam và có khả năng tiếp tục xâm nhập vào Việt Nam. Như vậy, số ca mắc có thể gia tăng trong thời gian tới do sự xuất hiện của biến thể phụ BA.5.
TS. Socorro Escalante, Quyền Trưởng đại diện Tổ chức Y tế thế giới tại Việt Nam nhấn mạnh: “Những gì chúng ta biết đến thời điểm hiện tại là các biến thể, các nhánh BA.4 và BA.5 có khả năng lây lan nhanh hơn. Chúng ta chưa biết chính xác liệu độc lực của nó có cao hơn không, nhưng vaccine hiện tại đang sử dụng có hiệu quả chống lại các biến thể BA.4 và BA.5”.
Hiện có nhiều người đang nhầm lẫn giữa tiêm vaccine COVID-19 mũi bổ sung và mũi 3 [mũi nhắc lại lần 1], về vấn đề này, TS.BS Phạm Quang Thái - Trưởng Văn phòng Tiêm chủng mở rộng miền Bắc thuộc Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương nêu rõ:
- Mũi bổ sung dành cho đối tượng suy giảm miễn dịch hoặc sử dụng các vaccine mà bằng chứng cho thấy cần phải tiêm thêm mới đạt miễn dịch cơ bản [ví dụ Vaccine Vero Cell, Sputnik V];
- Còn mũi nhắc lại là mũi tăng cường, thường tiêm sau 3-4 tháng sau các mũi cơ bản để duy trì miễn dịch ở mức cao.
"Nói dễ hiểu thì việc tiêm mũi 3 vaccine COVID-19 giúp duy trì miễn dịch ở mức độ cao; Còn việc tiêm mũi bổ sung - không phải là mũi 3 giúp hoàn thành miễn dịch cơ bản" - TS.BS Phạm Quang Thái nói.
Tiêm vaccine COVID-19 mũi bổ sung cho đối tượng nào?
Theo PGS.TS.BS Phạm Quang Thái, hướng dẫn tại văn bản mới nhất của Bộ Y tế nêu rõ việc tiêm liều bổ sung [liều này không phải mũi 3] cho đối tượng từ 18 tuổi trở lên, bao gồm người có tình trạng suy giảm miễn dịch vừa và nặng như người đang điều trị ung thư tích cực đối với các khối u hoặc ung thư máu.
Người cấy ghép nội tạng và đang dùng thuốc ức chế miễn dịch; người điều trị bằng liệu pháp thụ thể kháng thể tế bào T [một loại điều trị giúp hệ miễn dịch tấn công và tiêu diệt các tế bào ung thư] hoặc được cấy ghép tế bào gốc [trong vòng 2 năm qua]; người suy giảm miễn dịch nguyên phát trung bình hoặc nặng [ví dụ hội chứng DiGeorge, hội chứng Wiskott-Aldrich]; người nhiễm HIV tiến triển hoặc không được điều trị; người đang điều trị tích cực corticosteroid hoặc các loại thuốc ứng chế miễn dịch liều cao.
- Người đã tiêm đủ liều cơ bản bằng vaccine Sinopharm [Vero cell] hoặc vaccine Sputnik V.
- Vaccine tiêm là loại vaccine cùng với liều cơ bản hoặc vaccine mRNA; hoặc vaccine Astrazeneca đối với người đã tiêm đủ liều cơ bản bằng vaccine Sinopharm [Vero cell].
- Khoảng cách: tiêm 01 mũi bổ sung sau mũi cuối cùng của liều cơ bản từ 28 ngày đến 3 tháng.
- Liều lượng: theo hướng dẫn sử dụng của nhà sản xuất đã được Bộ Y tế cho phép.
- Người đã mắc COVID-19 thì tiêm ngay sau khi hồi phục và hoàn thành việc cách ly y tế theo qui định.
Tiêm vaccine COVID-19 mũi nhắc lại lần 1- mũi 3 [không tính liều bổ sung] thế nào?
TS.BS Phạm Quang Thái cho biết, về đối tượng tiêm mũi 3 gồm: người từ 18 tuổi trở lên đã tiêm đủ liều cơ bản [đủ 1 hoặc 2 hoặc 3 tùy theo loại vaccine và mũi bổ sung nếu có]
- Loại vaccine: cùng loại vaccine với liều cơ bản hoặc vaccine mRNA; hoặc vaccine Astrazeneca nếu tiêm liều cơ bản bằng vaccine Sinopharm [Vero cell] hoặc vaccine mRNA.
- Khoảng cách: tiêm 01 mũi nhắc lại ít nhất 3 tháng sau mũi cuối cùng của liều cơ bản.
- Liều lượng: theo hướng dẫn sử dụng của nhà sản xuất đã được Bộ Y tế cho phép. Đối với vaccine Moderna tiêm liều 0,25ml [1/2 liều cơ bản].
- Người đã mắc COVID-19 thì tiêm ngay sau khi hồi phục và hoàn thành việc cách ly y tế theo qui định.
Ban biên tập trang thông tin điện tử Cục Y tế dự phòng
Thành phần quan trọng trong cả vắc-xin Pfizer và Moderna là mRNA, dạy tế bào của quý vị biết cách tạo ra một loại protein từ vi-rút corona, cho phép nó nhận ra COVID-19 và bảo vệ quý vị khỏi bị nhiễm bệnh. Vắc-xin cũng chứa chất béo, muối và đường.
Thành phần quan trọng trong vắc-xin Johnson & Johnson là adenovirus 26, một loại vi-rút vô hại được sử dụng để cung cấp protein đột biến trên bề mặt của vi-rút corona đến các tế bào của chúng ta. Sau đó, các tế bào có thể nhận ra COVID-19 và bảo vệ quý vị khỏi bị nhiễm trùng. Vắc-xin Johnson & Johnson cũng chứa axit xitric và ethanol.
Vắc-xin không chứa: sản phẩm từ thịt lợn, trứng, mủ cao su, sản phẩm từ máu, tế bào vi-rút COVID-19, thủy ngân hoặc vi mạch. Vắc-xin không chứa mô bào thai.
Thành phần hoạt chất
- RNA thông tin biến đổi nucleoside [modRNA] mã hóa glycoprotein tăng đột biến của SARS-CoV-2
Các chất béo
- [4-hydroxybutyl] azanediyl] bis [hexan-6,1-diyl] bis [2- hexyldecanoat]
- 2 - [[polyetylen glycol] -2000] -N, N-ditetradecylacetamit
- 1,2-distearoylsnglycero-3-phosphocholine
- cholesterol
Thành phần bổ sung [muối, đường, chất đệm]
- potassium chloride
- monobasic potassium phosphate
- sodium chloride
- dibasic sodium phosphate dihydrate
- đường sucrose
Thành phần hoạt chất
- RNA thông tin biến đổi nucleoside [modRNA] mã hóa glycoprotein tăng đột biến của SARS-CoV-2
Các chất béo
- polyethylene glycol [PEG] 2000 dimyristoyl glycerol [DMG]
- SM-102
- 1,2-distearoyl-snglycero-3-phosphocholine
- cholesterol
Thành phần bổ sung [muối, đường, chất đệm]
- tromethamine
- tromethamine hydrochloride
- acetic acid
- sodium acetate
- đường sucrose
Thành phần hoạt chất
- adenovirus loại 26 tái tổ hợp, không có khả năng sao chép biểu hiện protein đột biến SARS-CoV-2
Thành phần không hoạt động
- citric acid monohydrate
- trisodium citrate dihydrate
- ethanol
- 2-hydroxypropyl-β-cyclodextrin [HBCD]
- polysorbate-80
- sodium chloride
Dịch Covid-19 đã diễn ra hơn 2 năm nhưng vẫn diễn biến vô cùng phức tạp do nhiều biến chủng mới với khả năng lây lan nhanh, di chứng nặng như Delta hay Omicron. Để ngăn chặn dịch cũng như bảo vệ sức khỏe thì việc tiêm phòng vắc xin là vô cùng quan trọng, người dân cần tiêm đủ mũi cơ bản và mũi tăng cường để đảm bảo miễn dịch tốt. Vậy có cần thiết tiêm mũi 3 không, tiêm mũi 3 cách mũi 2 bao nhiêu thời gian?
1. Có cần tiêm vắc xin mũi 3 không?
Tiêm vắc xin là cách phòng bệnh truyền nhiễm, bệnh do virus hiệu quả và chủ động được đánh giá tốt nhất hiện nay. Tuy nhiên theo thời gian, do ảnh hưởng của nhiều yếu tố mà sau khi tiêm vắc xin một khoảng thời gian, kháng thể có trong cơ thể sẽ giảm dần dẫn đến khả năng phòng bệnh kém đi.
Tiêm vắc xin là cách phòng Covid-19 hiệu quả nhất
Với vắc xin phòng Covid-19 cũng vậy, theo các nghiên cứu, kháng thể sẽ giảm dần sau khi tiêm vắc xin từ 4 - 6 tháng với 2 mũi tiêm cơ bản. Do vậy, tiêm tăng cường với mũi thứ 3 là cần thiết với tất cả các đối tượng, nhất là khi dịch bệnh đang phổ biến, bất cứ ai và bất cứ lúc nào cũng có thể bị nhiễm bệnh.
Với những hiệu quả trong công tác phòng bệnh, các chuyên gia đã khuyến cáo người dân nên chủ động tiêm vắc xin mũi 3 tăng cường.
2. Tiêm mũi 3 cách mũi 2 bao nhiêu thời gian?
Thời gian tiêm mũi 3 được khuyến cáo với người bình thường là 6 tháng kể từ mũi tiêm cuối cùng tùy vào loại vắc xin cũng như tình trạng sức khỏe. Tuy nhiên, theo diễn biến dịch bệnh thực tế đang ngày càng phức tạp, các chủng virus mới xuất hiện nhiều hơn, Bộ Y tế đã có hướng dẫn cụ thể hơn về tiêm mũi tăng cường với một số đối tượng đặc biệt.
Có thể tiêm mũi 3 rút ngắn sau 28 ngày kể từ mũi tiêm thứ 2
Cụ thể, mũi tiêm vắc xin bổ sung tăng cường được rút ngắn thời gian hơn so với mũi tiêm trước đó. Người có bệnh lý nền, có sức khỏe không tốt và là đối tượng dễ bị tổn thương nghiêm trọng nếu không may nhiễm phải virus được hướng dẫn nên chủ động tiêm sớm hơn từ 28 ngày đến 3 tháng sau khi tiêm xong liều cơ bản.
Tuy nhiên trước khi tiêm mũi tăng cường, người có sức khỏe yếu, đối tượng đặc biệt dễ bị tổn thương sẽ cần kiểm tra sức khỏe cẩn thận đảm bảo đủ điều kiện tiêm. Sau khi tiêm, cũng cần theo dõi sát sao phản ứng nghiêm trọng có thể gặp do tác dụng phụ của vắc xin. Đối với những đối tượng người từ 18 tuổi trở lên, khỏe mạnh khoảng cách sau mũi cuối cùng của liều cơ bản ít nhất 3 tháng.
Tốt nhất người dân nên đến cơ sở y tế để được tư vấn về thời điểm tiêm mũi nhắc lại phù hợp để vừa đảm bảo miễn dịch chủ động chống lại virus Covid-19 vừa đảm bảo sức khỏe. Giống như tiêm mũi cơ bản, sau khi tiêm mũi bổ sung, khả năng miễn dịch của cơ thể đạt mức cao nhất khoảng 2 tuần sau khi tiêm.
3. Những điều cần biết về tiêm vắc xin mũi 3
Do triển khai nhanh chóng nên thông tin về các loại vắc xin phòng Covid-19 cũng còn hạn chế, trong đó có tiêm mũi nhắc lại. Mới đây Bộ Y tế đã áp dụng giấy xác nhận tiêm mới với thông tin có thể cập nhật tối đa 7 mũi tiêm gồm cả tiêm cơ bản và tiêm nhắc lại, nghĩa là người dân có thể tiêm nhắc lại nhiều lần ở các mốc thời gian phù hợp để đạt khả năng miễn dịch tốt nhất.
Tiêm nhắc lại giúp người tiêm đạt mức miễn dịch tốt nhất
Dưới đây là một số thắc mắc được nhiều bệnh nhân quan tâm được các chuyên gia MEDLATEC giải đáp, hãy cùng tham khảo.
3.1. Tiêm vắc xin mũi 3 có thể gặp tác dụng phụ nào?
Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ CDC, tác dụng phụ phổ biến khi tiêm mũi 3 là sốt, nhức đầu, mệt mỏi và đau bắp tại vị trí tiêm. Hầu hết người tiêm mũi nhắc lại cho biết, tác dụng phụ họ gặp phải nhẹ hơn và ít hơn so với các mũi tiêm trước, điều này được lý giải là do cơ thể đã thích nghi tốt hơn từ các lần tiêm trước.
Hầu hết người tiêm đều chỉ gặp tác dụng phụ ở mức nhẹ đến trung bình. Ngoài các tác dụng phụ nhẹ trên, cần lưu ý một số trường hợp gặp phản ứng nặng như dị ứng, phản vệ,… Lúc này, cần liên hệ với cơ sở y tế để được cấp cứu chống sốc, đảm bảo sức khỏe và tính mạng cho người bệnh.
3.2. Có thể tiêm vắc xin mũi 3 loại nào?
Dựa trên nghiên cứu đánh giá mức độ an toàn và đáp ứng miễn dịch được tạo ra bởi mũi vắc xin tăng cường, có thể thấy việc sử dụng cùng loại hay khác loại với mũi tiêm cơ bản đều có khả năng tạo miễn dịch tốt. Khả năng tạo miễn dịch này ở mỗi người với mỗi loại vắc xin là khác nhau, tuy nhiên việc dùng lẫn vắc xin không gây ra ảnh hưởng quá lớn.
Lựa chọn loại vắc xin tiêm nhắc lại phụ thuộc vào lịch sử tiêm chủng và nguồn vắc xin
Người dân khi đăng ký tiêm nhắc lại sẽ được tư vấn về loại vắc xin cũng như như thời điểm tiêm chủng thích hợp. Việc lựa chọn vắc xin tiêm có thể phụ thuộc vào nguồn cung vắc xin của cơ sở cung cấp. Miễn dịch đều sẽ đạt mức cao nhất sau khoảng 2 tuần sau khi tiêm.
3.3. Cần làm gì trước khi tiêm mũi 3?
Giống như các mũi tiêm trước, đối tượng tiêm cũng cần khám sức khỏe sàng lọc để đảm bảo sức khỏe trước khi tiêm mũi tăng cường. ngoài ra, tại điểm tiêm chủng, cần đảm bảo giãn cách khi tiêm và sau khi tiêm cần ở lại điểm tiêm chủng ít nhất 30 phút để theo dõi.
Nếu cơ thể gặp phải bất cứ dấu hiệu bất thường nào như: buồn nôn, phát ban, khó thở, sốt cao,… cần thông tin với nhân viên y tế để được hỗ trợ. Với tác dụng phụ sau tiêm, người tiêm cần nghỉ ngơi, sử dụng thuốc theo hướng dẫn và tiếp tục theo dõi tại nhà. Hầu hết trường hợp, tác dụng phụ khi tiêm mũi 3 không quá nghiêm trọng nên bạn cũng không nên quá lo lắng.
Người dân có thể gặp tác dụng phụ sau khi tiêm mũi 3
Như vậy với thắc mắc tiêm mũi 3 cách mũi 2 bao nhiêu thời gian, bạn có thể chủ động tiêm mũi 3 sau 3 - 6 tháng kể từ mũi tiêm trước đó. Miễn dịch cơ thể sẽ đạt ở mức cao nhất sau khi tiêm 2 tuần, sau đó sẽ giảm dần và bạn có thể phải tiêm mũi nhắc lại tiếp theo. Nếu cần tư vấn thêm, hãy liên hệ với MEDLATEC qua hotline 1900 56 56 56.