Hướng dẫn dùng while. JavaScript

Hướng dẫn cách sử dụng vòng lặp while trong JavaScript. Bạn sẽ học được khái niệm vòng lặp while trong JavaScript là gì, cách dùng lệnh while trong vòng lặp không giới hạn số lần, cách thoát khỏi vòng lặp while cũng như cách bỏ qua lượt lặp while hiện tại trong JavaScript sau bài học này.

Vòng lặp while trong JavaScript

While trong JavaScript là vòng lặp giúp lặp đi lặp lại các xử lý trong chương trình nếu biểu thức điều kiện trong nó là True [đúng]. Khác với vòng lặp for trong JavaScript vốn được sử dụng để lặp lại các xử lý trong chương trình với một số lần cụ thể thì while trong JavaScript sẽ lặp lại liên tục mãi mãi chừng nào biểu thức điều kiện trong nó còn True [đúng], do đó nó được sử dụng trong các trường hợp mà chúng ta không muốn giới hạn số lần lặp, hoặc là khi muốn tạo ra vòng lặp vô hạn trong JavaScript.

Vòng lặp while trong JavaScript bao gồm lệnh while, một biểu thức điều kiện và một khối gồm các câu lệnh được mô tả trong khối đó. Các lệnh mô tả trong khối chỉ được xử lý khi biểu thức điều kiện được chỉ định là True [đúng]. Chúng ta sử dụng vòng lặp while trong JavaScript với cú pháp như sau:

while [biểu thức điều kiện] {
    Câu lệnh 1 trong khối while ;
    Câu lệnh 2 trong khối while ;
    …
}

Nếu biểu thức điều kiện là True [đúng], các câu lệnh mô tả trong khối While sẽ được thực thi theo thứ tự.

Ví dụ:

let num = 1;
while [num < 20]{
console.log[num];
num = num * 3;
}

Lại nữa, nếu chỉ có một câu lệnh duy nhất trong khối lệnh của while, chúng ta có thể lược bỏ cặp dấu {} và dùng while với cú pháp rút gọn như sau:

while [biểu thức điều kiện]
    Câu lệnh;

Ví dụ:

let num = 1;
while [num < 20]
num = num * 3;

console.log[num];

Tuy nhiên cách rút gọn này đôi khi khiến chúng ta khó phân biệt giữa các lệnh xử lý trong chương trình và khiến việc đọc code cũng bảo trì chương trình mất nhiều thời gian hơn, nên chúng ta nên hạn chế sử dụng tới cách viết này.

Để hiểu rõ hơn, chúng ta cùng xem một ví dụ cụ thể về một vòng lặp while in ra màn hình 3 lần dòng hello như sau:

let i = 0;
while[i < 3]{
console.log["hello " + i];
i += 1;
}
console.log['bye'];

Khác với vòng lặp for có biểu thức khởi tạo, biểu thức điều kiện, và biểu thức thay đổi dùng để khởi tạo, kiểm tra và thay đổi giá trị của biến đếm trong for, thì trong vòng lặp while chỉ có duy nhất biểu thức điều kiện mà thôi. Do đó chúng ta cần phải khai báo biến đếm để sử dụng trong biểu thức điều kiện của while, chính là dòng:

let i = 0;

Ngoài ra, chúng ta cũng cần tự viết biểu thức thay đổi trong khối while để thay đổi giá trị của biến đếm sau mỗi lượt lặp. Ví dụng như dòng code sau sẽ tăng biến i thêm 1 đơn vị sau mỗi lượt lặp.

i += 1;

Lại nữa, nếu như chúng ta không viết biểu thức thay đổi trong khối while sẽ khiến biểu thức điều kiện của while luôn True, dẫn đến bạn sẽ vô tình tạo ra một vòng lặp vô hạn trong JavaScript. Trừ những trường hợp cần thiết thì vòng lặp vô hạn do không bao giờ dừng lại sẽ gây tốn dung lượng và làm hỏng chương trình, do đó bạn hãy chú ý và viết biểu thức thay đổi khi sử dụng while trong JavaScript nhé.

Vậy vòng lặp while ở trên sẽ chạy như thế nào? Hãy xem kỹ ở phần miêu tả các xử lý sau đây:

Lượt lặp đầu tiên:

1. Khai báo biến i và gán giá trị ban đầu i = 0
2. Biểu thức điều kiện i < 3 là TRUE nên thực thi vòng lặp
3. Chạy lệnh console.log["hello " + i]; trong khối lệnh
4. Biểu thức thay đổi tăng giá trị i lên 1 đơn vị thành i=2

Lượt lặp thứ 2:

1. Biểu thức điều kiện i < 3 là TRUE nên thực thi vòng lặp
2. Chạy lệnh console.log["hello " + i]; trong khối lệnh
3. Biểu thức thay đổi tăng giá trị i lên 1 đơn vị thành i=3

Lượt lặp thứ 3:

1. Biểu thức điều kiện i < 3 là FALSE nên kết thúc vòng lặp

Ngoài vòng lặp:

1. Chạy lệnh tiếp theo console.log['bye'] sau khi thoát vòng lặp.

Kết quả, vòng lặp while ở trên sẽ in ra màn hình console như sau:

hello 0
hello 1
hello 2
bye

Chúng ta có thể khái quát xử lý bằng Sơ đồ khối của vòng lặp while trong JavaScript như sau:

Sử dụng while trong JavaScript

Vì vòng lặp while trong JavaScript sẽ lặp lại liên tục chừng nào biểu thức điều kiện trong nó còn đúng, nên nó phù hợp với các xử lý không cố định số lần lặp.

Ví dụ, chúng ta sử dụng while để tạo ra một chương trình để giải bài toán tính tổng của dãy số cho tới khi tổng đó lớn hơn 10 như sau:

let total = 0;
let num = 1;

while [total < 10]{
console.log[num];
total += num;
num ++;

}
console.log["SUM",total];

Lưu ý, khác với lệnh for trong JavaScript chỉ lặp lại đúng số lần bằng với số phần tử có trong đối tượng và kết thúc sau khi xử lý phần tử cuối cùng, lệnh while trong JavaScript sẽ lặp liên tục cho tới khi biểu thức điều kiện trở nên False [sai] mà thôi. Nói cách khác, nếu biểu thức điều kiện trong lệnh while luôn True [đúng], lệnh while lúc này sẽ tạo ra một vòng lặp vô hạn trong JavaScript.

Ví dụ trong chương trình in ra các số nhỏ hơn 10 sau đây, giả sử bạn quên không viết câu lệnh cộng thêm 1 vào biến num sau mỗi vòng lặp để thay đổi giá trị của num, khiến num luôn bằng 0 và nhỏ hơn 10.
Khi đó biểu thức điều kiện của lệnh while luôn True [đúng], dẫn đến câu lệnh while sẽ trở thành một vòng lặp vô hạn trong JavaScript.

let num = 0;

while [num