Mỗi chúng ta sẽ đạt đỉnh về sự phát triển chiều cao và cân nặng khi ở độ tuổi trưởng thành. Sau đó, khi cao tuổi hơn sẽ trở nên nhẹ cân hơn, lùn hơn cho dù vẫn hấp thụ đủ dinh dưỡng - Ảnh: CMD
Cơ thể một người sẽ phát triển từ thấp đến cao và đạt đỉnh vào giai đoạn 30 tuổi. Bắt đầu từ năm 40 tuổi trở đi, chúng ta thường giảm khoảng 1,2cm chiều cao sau mỗi 10 năm và tốc độ giảm chiều cao sẽ nhanh khi ta bước vào độ tuổi 70.
Theo khoa học, nguyên nhân dẫn đến điều này là do những thay đổi trong xương, cơ, khớp và cả tư thế.
Một nghiên cứu khoa học năm 2006 trên tạp chí JAMA Internal Medicine cho biết giảm chiều cao có liên quan đến những thay đổi lão hóa ở xương, cơ và khớp. Cụ thể là tại các đĩa đệm cột sống - những đệm giống như gel nằm giữa các đốt sống của cột sống - hoạt động như bộ giảm xóc để giữ cho lưng của chúng ta linh hoạt.
Nhưng khi năm tháng trôi qua, các đĩa đệm mất dần chất lỏng [khi chúng ta sinh ra, chúng chứa khoảng 80% nước] và không chống chọi được với sự hao mòn tự nhiên. Chúng dần bị nén lại và phẳng ra. Không gian giữa các khớp bị thu hẹp dẫn đến thân và cột sống ngắn lại.
Hầu hết con người ở độ tuổi 60 đều gặp các vấn đề về đĩa đệm ở một mức độ nào đó.
Ở phụ nữ, mãn kinh còn có thể gây mất tác dụng bảo vệ của estrogen đối với xương, làm tăng tốc độ loãng xương, mật độ khoáng của xương và khối lượng xương giảm, chất lượng hoặc cấu trúc của xương cũng thay đổi.
Cùng với những thay đổi trong xương, chúng ta cũng sẽ mất khối lượng cơ theo tuổi tác. Bắt đầu từ tuổi 30, mất cơ liên quan đến tuổi được gọi là chứng giảm cơ [mất khối lượng và sức mạnh của cơ xương] có thể khiến bạn mất tới 3% đến 5% khối lượng cơ mỗi thập kỷ. Đặc biệt, cơ thân có nhiệm vụ giữ cho chúng ta đứng thẳng bị suy yếu có thể gây ra tư thế khom lưng, khiến bạn trông thấp hơn.
Bàn chân về già trở nên bằng hơn cũng khiến ta trông thấp
hơn.
Làm thế nào để ngăn ngừa giảm chiều cao khi về già?
Giảm chiều cao là điều bình thường nên chúng ta không cần phải quá lo lắng về vấn đề này. Tuy nhiên, nếu tốc độ giảm chiều cao diễn ra quá nhanh và thường xuyên bị đau lưng thì nên đến các cơ sở y tế kiểm tra, vì có thể đã mắc các vấn đề về xương, chẳng hạn như bị loãng xương.
Chúng ta cũng có thể giảm nguy cơ mất chiều cao khi về già, đồng thời bảo vệ sức khỏe của xương ngay từ bây giờ bằng cách: tập thể dục thường xuyên, nâng tạ nhẹ nhàng [tạo áp lực cho xương và giúp xương chắc khỏe hơn], thực hiện một chế độ ăn uống giàu canxi và vitamin D để hỗ trợ sức khỏe của xương, tránh hút thuốc, tránh sử dụng quá nhiều rượu và caffeine.
11 sự thật về chiều cao của bạn
Các nghiên cứu chỉ ra rằng, vóc dáng của bạn có thể ảnh hưởng đến mọi mặt, từ nguy cơ mắc các bệnh tim mạch và ung thư cho đến thu nhập của bạn và sự nhận thức về vẻ ngoài hấp dẫn. Cùng tìm hiểu mối liên hệ giữa sức khỏe và chiều cao của bạn trong bài viết này:
1. Cao là một dấu hiệu tốt
Ngược lại, thấp lùn có thể có nguy cơ mắc các bệnh tim mạch cao hơn, theo một nghiên cứu trên tạp chí European Heart Journal. Các nhà nghiên cứu thấy rằng, những người trưởng thành cao dưới 1,6m có nguy cơ mắc và chết vì các bệnh tim mạch cao hơn so với những người cao trên 1,6m.
Một nghiên cứu xuất bản trên tạp chí New England Journal of Medicine tìm ra rằng, gen liên quan đến chiều cao có thể làm tăng nguy cơ bệnh tim mạch của bạn. Trung bình, nguy cơ bệnh tim mạch sẽ tăng 13,5% với mỗi 6 cm thấp hơn.
Các nghiên cứu khác chỉ ra rằng, tình trạng kinh tế xã hội thấp [liên quan đến dinh dưỡng kém và dễ mắc bệnh nhiễm trùng trong những năm đầu đời] có thể lý giải được mối liên hệ giữa chiều cao và các bệnh tim mạch.
2. Bạn sẽ phát triển nhanh nhất trong 1 năm đầu đời
Trẻ em thường phát triển rất nhanh và các bậc cha mẹ thường xuyên phải mua quần áo mới cho chúng từ tháng này sang tháng khác, từ năm này sang năm khác. Nhưng, chính xác thì sự phát triển này xảy ra như thế nào?
Theo Viện Nhi khoa Hoa Kỳ, con người sẽ phát triển nhanh nhất trong năm đầu đời. Khi đó, chúng ta cao thêm khoảng 25 cm so với chiều cao khi sinh. Sau đó, chiều cao sẽ phát triển ổn định hơn cho đến khi trưởng thành. Nữ giới thường sẽ ngừng phát triển sau 2-3 năm, kể từ lần đầu tiên xuất hiện kinh nguyệt. Với nam giới, một số người sẽ đạt tới chiều cao tối đa khi đang học cấp 3, nhưng một số khác sẽ vẫn tiếp tục phát triển cho đến khi bước vào tuổi 20.
Đa số hormone tăng trưởng được tiết ra trong khi ngủ, do vậy, hãy đảm bảo rằng con bạn có giấc ngủ buổi tối đủ sâu và đủ lâu để giúp chúng đạt được tầm vóc tối ưu.
3. Nước Mỹ không còn là quốc gia cao nhất thế giới
Ở thế kỷ 18 và 19, nước Mỹ là nơi có nhiều người cao nhất thế giới. Nhưng hiện nay, vinh dự này đã thuộc về Hà Lan. Ngày nay, trung bình, nam giới Hà Lan cao khoảng 1,83m và nữ giới Hà Lan cao trung bình khoảng 1,69m. Chiều cao trung bình của nam giới người Mỹ chỉ là 1,75m và của nữ giới người Mỹ chỉ là 1,63m.
Tại sao người Mỹ lại có cú trượt dài về tầm vóc như vậy? Theo tiến sỹ Richard Steckel, một người chuyên nghiên cứu về kinh tế, nhân chủng học và lịch sử tại đại học bang Ohio, Columbus, người Mỹ bị người Hà Lan bỏ lại phía sau là bởi người Mỹ không được tiếp cận đầy đủ với các dịch vụ chăm sóc sức khỏe và thiếu hụt dinh dưỡng do ăn quá nhiều đường và chất béo mà không ăn đủ rau quả và trái cây.
Các quốc gia có chiều cao trung bình thấp nhất thế giới là Indonesia, Bolivia, Ấn Độ và Philippines và Việt Nam.
4. Chiều cao của bạn thay đổi trong ngày
Cũng giống như cân nặng, chiều cao của bạn cũng có thể thay đổi trong ngày. Bạn sẽ cao nhất khi vừa ngủ dậy vào buổi sáng và sẽ thấp hơn so với lúc mới ngủ dậy khoảng 1cm vào cuối ngày.
Các đĩa đệm bên trong cột sống sẽ bị chèn ép trong suốt cả ngày. Khi bạn ngủ, cột sống của bạn không bị chèn ép, do vậy, bạn sẽ lấy lại được chiều cao đã mất đi.
5. Gen không phải là tất cả
Đúng là chiều cao được quyết định bởi gen di truyền, nhưng không phải gen sẽ quyết định tất cả. Trong số các yếu tố môi trường ảnh hưởng đến chiều cao, thì dinh dưỡng là yếu tố môi trường quan trọng nhất. Nếu bạn tò mò về việc sau này, liệu con mình sẽ cao bao nhiêu? Dưới đây là công thức tính chiều cao mà các bác sỹ nhi khoa thường dùng để dự đoán chiều cao của trẻ khi trưởng thành:
- Với bé gái: [chiều cao của bố - 12,7 + chiều cao mẹ]/2
- Với bé trai: [chiều cao mẹ +12,7 +chiều cao bố]/2
Để đảm bảo rằng sau này không bị thấp lùn, trẻ em nên được ăn uống đầy đủ trái cây, rau xanh, ngũ cốc, sữa, thịt nạc và được cung cấp đủ vitamin và các chất khoáng cần thiết cho sự phát triển của trẻ.
6. Lỗi không phải do caffein
Đã từng có những suy nghĩ rằng caffein sẽ làm trẻ thấp hơn. Tuy nhiên, caffein chỉ là một chất kích thích, gây ra tình trạng dễ bị kích động, các vấn đề về giấc ngủ và đau đầu. Và đó là lý do trẻ em nên tránh dùng caffein chứ không phải là lý do về chiều cao.
Vậy điều gì có thể làm con bạn thấp đi? Câu trả lời là thuốc lá. Một nghiên cứu trên tạp chí Annals of Epidemiology chỉ ra rằng, các cậu bé hút thuốc khi mới chỉ 12-17 tuổi sẽ thấp hơn bạn bè đồng trang lứa không hút thuốc khoảng 2.5cm. Tuy nhiên, ở các bé gái không thấy sự ảnh hưởng này. Nguyên nhân có thể là do đa số các bé trai vẫn sẽ phát triển trong độ tuổi này, nhưng các bé gái thì không.
Một số vấn đề về sức khỏe, bao gồm dị ứng thực phẩm, mất cân bằng hormone, các bệnh về tim, thận, gan cũng có thể ảnh hưởng đến chiều cao của trẻ. Một số loại thuốc, ví dụ như thuốc kích thích dùng cho trẻ bị tăng động giảm chú ý [ADHD] cũng có thể ảnh hưởng đến chiều cao.
7. Cao hơn sẽ có nguy cơ ung thư nhiều hơn
Bạn càng cao, nguy cơ ung thư của bạn càng lớn, theo một nghiên cứu trên tạp chí Lancet Oncology. Sau khi nghiên cứu bệnh án của hơn 1 triệu phụ nữ người Anh, cao từ dưới 1,55m cho đến những người cao trên 1,73m, các nhà nghiên cứu thấy rằng, người phụ nữ cao nhất có nguy cơ phát triển ung thư cao hơn khoảng 37%.
Những người cao hơn thường có nhiều tế bào trong cơ thể hơn, do đó khả năng một trong số các tế bào đó bị ung thư sẽ lớn hơn, hoặc mối liên quan có thể là do nồng độ hormone tăng trưởng.
Tất nhiên, bạn không thể thay đổi chiều cao của bạn. Nhưng trước khi lo lắng, bạn nên biết rằng, việc tăng nguy cơ ung thư rất nhỏ. Thay vào đó, hãy tập trung làm giảm nguy cơ ung thư bằng cách không hút thuốc, duy trì cân nặng hợp lý và hạn chế uống rượu.
8. Những người cao hơn kiếm được nhiều tiền hơn
Có rất nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, trung bình, những người cao hơn không chỉ kiếm được công việc ở địa vị cao hơn [ví dụ, giám đốc kinh doanh thường có chiều cao cao hơn nhân viên kinh doanh], mà họ còn kiếm được nhiều tiền hơn. Trên thực tế, một nghiên cứu trên tạp chí Journal of Applied Psychology chỉ ra rằng, cứ cao hơn 1 inch [khoảng 2.5cm] thì sẽ kiếm nhiều hơn 789 đô la/năm. Nhìn theo một cách khác, trong một sự nghiệp kéo dài 30 năm thì những người cao khoảng 1.8m có thể kiếm nhiều hơn khoảng 166.000 đô la so với những người thấp hơn họ khoảng 18cm. Kể cả sau khi các nhà nghiên cứu kiểm soát các yếu tố về giới, cân nặng và tuổi tác, thì con số thu nhập này vẫn cao hơn.
Chiều cao ảnh hưởng đến việc một cá nhân nhìn nhận mình như thế nào và ảnh hưởng đến việc xã hội nhìn nhận họ như thế nào. Hai yếu tố này ảnh hưởng đến hiệu suất công việc và việc các giám sát viên đánh giá hiệu suất đó, do đó ảnh hưởng đến sự thành công trong sự nghiệp.
9. Cao hơn nghĩa là hấp dẫn hơn
Khoa học còn chỉ ra rằng những người cao hơn được cho là có sức hấp dẫn hơn.
Ngoài các yếu tố như quyền lực và tự tin, đôi chân dài còn có một sức ảnh hưởng rất ngạc nhiên khác. Những người có chân ngắn hơn mức trung bình thường được cho là kém hấp dẫn hơn so với những người có chân dài hơn mức trung bình, theo một nghiên cứu trên tạp chí Evolution and Human Behavior. Tuy nhiên, nghiên cứu này cũng chỉ ra rằng, nếu chân quá dài thì lại làm giảm sức hấp dẫn.
Một chú ý khác của các nhà nghiên cứu, chân rất ngắn hoặc quá dài có thể chỉ ra một bệnh về gen, một vấn đề về sức khỏe hoặc phản ứng miễn dịch yếu với các yếu tố bất lợi từ môi trường diễn ra trong thời thơ ấu và thời niên thiếu.
10. Gen có thể gây ra bất thường về chiều cao
Những người rất thấp hoặc rất cao có thể sẽ mắc chứng lùn hoặc chứng khổng lồ. Tỷ lệ mắc chứng lùn là khoảng 1/15.000 người, chứng lùn được định nghĩa là khi chiều cao dưới 1.47m. nguyên nhân chính của chứng lùn là do các bất thường về gen có thể làm cho xương phát triển ngắn hơn.
Ngược lại với chứng lùn là một chứng bệnh hiếm hơn, gọi là chứng khổng lồ. Những người mắc chứng này thường phát triển rất cao, thường có nguyên nhân là do có quá nhiều hormone tăng trưởng trong thời kỳ thơ ấu, gây ra do khối u lành tính ở tuyến yên.
11. Bạn sẽ bắt đầu lùn đi ở tuổi 40
Ai cũng sẽ nhận ra là khi về già mình sẽ thấp hơn so với hồi còn trẻ, nhưng việc này có thể sẽ bắt đầu sớm hơn bạn nghĩ. Cả nam giới và nữ giới sẽ bắt đầu thấp đi khi bước vào tuổi 40, và cứ mỗi 10 năm thì sẽ lại thấp đi khoảng hơn 1cm. Nguyên nhân của vấn đề là do các đĩa đệm ở cột sống. Các đĩa đệm này sẽ dần bị mất nước và bị chèn ép lại theo thời gian. Loãng xương cũng có thể làm vấn đề này thêm trầm trọng.
Tin tốt là nếu bạn làm việc đúng tư thế thì có thể sẽ hạn chế được việc giảm chiều cao. Làm việc đúng tư thế là một trong những yếu tố quan trọng nhất của việc duy trì chiều cao. Các bài tập kéo dãn cơ, bài tập sức mạnh, yoga hoặc tập vật lý trị liệu cũng có thể có ích.
Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: 7 bài tập hữu ích giúp trẻ tăng chiều cao