Theo thống kê của Bảo hiểm xã hội [BHXH] Việt Nam, năm học 2018 - 2019, cả nước có khoảng hơn 17,4 triệu HSSV tham gia BHYT [đạt tỷ lệ bao phủ khoảng 94,2%] đến năm học 2019 - 2020, cả nước có hơn 17,7 triệu HSSV tham gia BHYT [đạt tỷ lệ bao phủ khoảng 95,2%], tăng 1% so năm học 2018 - 2019. Năm học 2020 - 2021, mặc dù bị ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 song với sự quan tâm, chỉ đạo của các bộ, ngành, địa phương và sự hưởng ứng của đông đảo phụ huynh, HSSV nên việc triển khai chính sách BHYT HSSV tiếp tục đạt những kết quả tích cực. Số HSSV tham gia BHYT là hơn 18 triệu HSSV, đạt gần 97%. Trong đó, có hơn 14,5 triệu tham gia theo nhóm HSSV và 3,5 triệu HSSV tham gia theo nhóm khác [như: hộ nghèo, hộ cận nghèo, thân nhân lực lượng vũ trang...].
Những kết quả quan trọng
Với trách nhiệm tổ chức, thực hiện chính sách BHYT, ngành BHXH Việt Nam nỗ lực thực hiện tốt việc bảo đảm quyền lợi BHYT cho HSSV; tăng cường cải cách thủ tục tham gia BHYT, sử dụng thẻ BHYT khi đi khám, chữa bệnh [KCB] theo hướng đơn giản, thuận tiện cho HSSV. Ðáng chú ý, từ đầu năm 2021 đến nay, người tham gia BHYT, trong đó có hơn 18 triệu HSSV được thụ hưởng nhiều chính sách mới, theo đó quyền lợi KCB BHYT được bảo đảm ngày càng tốt hơn. Nổi bật là chính sách thông tuyến tỉnh trong điều trị nội trú đối với KCB BHYT được triển khai trên quy mô toàn quốc từ ngày 1/1/2021, giúp một số trường hợp tham gia BHYT điều trị trái tuyến vẫn được hưởng toàn bộ chi phí điều trị nội trú như đúng tuyến. Cùng với quyền lợi BHYT được mở rộng, từ tháng 6/2021, thủ tục KCB BHYT cũng đã có sự cải tiến, mang lại lợi ích cho người tham gia BHYT nói chung, HSSV nói riêng khi có thể sử dụng hình ảnh thẻ BHYT trên ứng dụng "VssID - Bảo hiểm xã hội số", thay cho thẻ BHYT bằng giấy khi đi làm thủ tục KCB, giúp người tham gia BHYT tiết kiệm thời gian khi đi KCB, cũng sẽ không lo mất, hay hỏng thẻ BHYT giấy.
Bên cạnh việc quyền lợi KCB về BHYT cho người tham gia ngày càng được mở rộng, chất lượng KCB BHYT cũng ngày càng được nâng cao, HSSV được thụ hưởng nhiều lợi ích hơn nữa từ quỹ BHYT. Nhìn vào kết quả thực hiện công tác KCB BHYT cho HSSV thời gian qua cho thấy, quỹ BHYT đã chi trả cho rất nhiều bệnh nhân là HSSV mắc các bệnh nan y, mãn tính như: Suy thận, ung thư, tim mạch,... với chi phí điều trị từ vài chục triệu đồng đến hàng trăm triệu đồng. Theo thống kê của BHXH Việt Nam, trong năm 2020, số lượng HSSV đi KCB BHYT là 3.331.645 bệnh nhân với 6.863.366 lượt KCB, chi phí KCB được quỹ BHYT chi trả hơn 2.296 tỷ đồng. Riêng trong bảy tháng đầu năm, số HSSV đi KCB BHYT là 2.089.713 bệnh nhân với 3.622.994 lượt KCB, chi phí KCB BHYT là 1.398,31 tỷ đồng...
Chính sách BHYT HSSV tiếp tục phát huy hiệu quả
Số HSSV tham gia BHYT không ngừng tăng qua các năm cho thấy, nhận thức của các bậc cha mẹ và HSSV về quyền lợi, ý nghĩa, tầm quan trọng của việc tham gia BHYT... đã được nâng cao. Nếu như trước đây, một số cha mẹ học sinh có quan niệm chỉ khi con mắc bệnh nan y, mãn tính, cần điều trị với chi phí KCB lớn mới tham gia BHYT thì hiện nay, phần lớn đều đã chủ động tham gia BHYT cho con em mình ngay từ khi các con đang khỏe mạnh. Từ quan niệm bị động trong tham gia BHYT, cha mẹ HSSV đã chuyển sang tâm thế chủ động, tham gia BHYT để chăm sóc sức khỏe cho con em khi cần, hoặc xác định rõ trường hợp không cần dùng đến thẻ BHYT thì chi phí tham gia BHYT của các con [chỉ với hơn 560 nghìn đồng một năm] coi như đóng góp vào quỹ BHYT để cùng thực hiện nguyên tắc bảo đảm chia sẻ rủi ro giữa những người tham gia BHYT.
Tuy nhiên, dù tỷ lệ chưa tham gia chỉ còn khoảng 4%, nhưng cũng cho thấy, vẫn còn một bộ phận nhỏ HSSV chưa nhận thức được đầy đủ về quyền lợi, tính nhân văn của chính sách BHYT HSSV cho nên chưa tham gia BHYT [chủ yếu là nhóm HSSV từ năm thứ 2 trở lên của các trường đại học, cao đẳng và dạy nghề], điều này khiến các em bị thiệt thòi khi không được hưởng quyền lợi chăm sóc sức khỏe từ chính sách BHYT. Mặt khác, nếu không may mắc phải những căn bệnh hiểm nghèo cần chi phí điều trị cao, không có thẻ BHYT, gia đình của các em sẽ đối mặt với những khoản chi phí KCB lớn, ảnh hưởng tới kinh tế của gia đình cũng như quá trình KCB của các em.
Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Phạm Lương Sơn cho rằng, sự gia tăng độ bao phủ BHYT hằng năm ở nhóm HSSV có một ý nghĩa đặc biệt. Bởi sự hình thành thói quen và in sâu nhận thức của nhóm HSSV tham gia sẽ là nền tảng để tạo nên sự bền vững của chính sách BHYT trong tương lai. Việc thực hiện BHYT bao phủ tất cả HSSV không chỉ đem lại lợi ích cho cá nhân HSSV, mà còn thể hiện trách nhiệm của cá nhân đối với cộng đồng và xã hội. Trong lộ trình thực hiện BHYT toàn dân, HSSV cũng được lựa chọn là nhóm cần được sớm bao phủ BHYT, nhằm tạo động lực phát triển BHYT toàn dân bền vững vì một nền giáo dục toàn diện.
Năm học 2021 - 2022, trong bối cảnh với dự báo còn nhiều khó khăn, thách thức do dịch Covid-19, công tác tổ chức, thực hiện chính sách BHYT HSSV tiếp tục được triển khai quyết liệt với mục tiêu phấn đấu để tất cả HSSV tham gia BHYT và được thụ hưởng các quyền lợi và lợi ích chính đáng từ chính sách BHYT. Ðể đạt mục tiêu đó, BHXH Việt Nam xác định công tác BHYT HSSV cần phải được thực hiện với tinh thần chủ động, tích cực từ các cơ quan BHXH các cấp. Ðồng thời, cần có sự vào cuộc tích cực, mạnh mẽ của cả hệ thống chính trị từ Trung ương tới các địa phương, nhất là sự ủng hộ, tin tưởng và đồng hành của các bậc cha mẹ và các em HSSV■
Tâm Trung
Bảo hiểm y tế học sinh, sinh viên là hình thức bảo hiểm bắt buộc được áp dụng đối với các đối tượng theo quy định của Luật Bảo hiểm y tế [BHYT] để chăm sóc sức khỏe, không vì mục đích lợi nhuận do Nhà nước tổ chức thực hiện.
Những năm gần đây, với sự chủ động, tích cực vào cuộc của các cấp, các ngành và chính quyền địa phương, chính sách bảo hiểm y tế với học sinh - sinh viên đã phát huy hiệu quả, góp phần đảm bảo an sinh xã hội. Học sinh - sinh viên sử dụng bảo hiểm y tế không chỉ được chăm sóc tốt sức khỏe mà còn giúp chia sẻ gánh nặng kinh tế khi các em không may mắc phải những bệnh hiểm nghèo đòi hỏi chi phí điều trị cao.
Theo thông báo của Bảo hiểm xã hội Việt Nam thì chính sách bảo hiểm y tế học sinh – sinh viên trong năm học 2021-2022 không có sự thay đổi về mức đóng. Theo đó ngân sách nhà nước hỗ trợ 30% mức đóng, học sinh – sinh viên chỉ cần đóng 70% mức đóng nên số tiền thực đóng là gần 47 nghìn đồng một tháng. Các em có thể lựa chọn phương thức đóng theo 3 tháng, 6 tháng hoặc 12 tháng tại cơ sở giáo dục, nhà trường đang theo học.
Nhiều năm tham gia bảo hiểm y tế, Nguyễn Thu Linh, Sinh viên năm 3 Đại học Luật Hà Nội cho biết được hưởng nhiều quyền lợi như chăm sóc sức khỏe ban đầu, được chi trả chi phí khám, chữa bệnh trong phạm vi quyền lợi và mức hưởng. “Bảo hiểm y tế rất ý nghĩa với học sinh sinh viên như chúng em, nếu có gì đau ốm như đau bụng, đau đầu…hay vấn đề gì về sức khỏe thì có thẻ bảo hiểm y tế sẽ rất tiện lợi” – Thu Linh cho biết.
Trong trường hợp cấp cứu, học sinh – sinh viên còn được khám, chữa bệnh tại bất kỳ cơ sở khám chữa bệnh nào. Hơn thế mức giá mua thẻ bảo hiểm y tế cũng rất phù hợp với điều kiện, mức sống chung của học sinh, sinh viên.
Khi đi khám, chữa bệnh, nếu đúng tuyến và đủ thủ tục, học sinh - sinh viên có thẻ BHYT được hưởng 80% chi phí khám, chữa bệnh. Nếu không đúng tuyến, không có giấy chuyển tuyến mà xuất trình đầy đủ thủ tục khám, chữa bệnh BHYT, học sinh, sinh viên được quỹ BHYT thanh toán trong phạm vi, mức hưởng theo tỷ lệ: 100% khi khám, chữa bệnh ngoại trú bệnh viện tuyến huyện; 100% khi khám, chữa bệnh nội trú bệnh viện tuyến huyện, tỉnh; 40% khi khám, chữa bệnh nội trú bệnh viện tuyến trung ương.
Mua thẻ bảo hiểm y tế không chỉ đem lại lợi ích cho cá nhân học sinh – sinh viên mà thể hiện trách nhiệm của các bạn trẻ với cộng đồng và xã hội. Lê Trà My, Sinh viên năm nhất Đại học Văn hóa Hà Nội thường xuyên sử dụng thẻ bảo hiểm y tế đi khám tại Bệnh viện Đa khoa Đống Đa, Hà Nội chia sẻ: “Em nghĩ mua bảo hiểm y tế không chỉ là đảm bảo sức khỏe cho bản thân mà còn thể hiện thái độ quan tâm tới cộng đồng. Nếu mình khỏe thì càng tốt, số tiền sẽ góp phần giúp đỡ được những người khác không may ốm đau, bệnh tật”.
Có thể nói số học sinh – sinh viên sử dụng bảo hiểm y tế chiếm tỷ lệ ngày càng cao. Tỷ lệ tham gia tăng qua các năm, tỷ lệ năm sau luôn cao hơn năm trước. Tuy nhiên vẫn còn một bộ phận nhỏ học sinh – sinh viên chưa nhận thức được đầy đủ quyền lợi khi tham gia bảo hiểm y tế nên chưa tham gia. Theo bà Đỗ Thị Hòa, Phó Trưởng phòng truyền thông và phát triển đối tượng - Bảo hiểm xã hội thành phố Hà Nội, điều này khiến các em bị thiệt thòi khi không được hưởng quyền lợi chăm sóc sức khỏe từ bảo hiểm y tế. Bà Hòa cho biết “Tỉ lệ học sinh sinh viên ở thành phố Hà Nội chưa đồng đều, chủ yếu tập trung ở các quận nội thành so với các huyện ngoại thành. Nguyên nhân một phần là mức sống ở vùng nông thôn thường khó khăn hơn về kinh tế, thu nhập thấp và không ổn định”.
Năm học này trong bối cảnh còn nhiều khó khăn, thách thức do dịch Covid-19, việc thực hiện chính sách bảo hiểm y tế cho học sinh - sinh viên sẽ tiếp tục được triển khai quyết liệt để tất cả các em đều được thụ hưởng lợi ích chính đáng từ tấm thẻ bảo hiểm y tế. Để đạt được mục tiêu, ông Kiều Cao Chinh, Phó Trưởng phòng chính trị tư tưởng, Sở Giáo dục và đào tạo Hà Nội cho biết ngành giáo dục sẽ tăng cường tập huấn cán bộ làm công tác y tế trường học, hướng dẫn học sinh khám, chữa bệnh theo quy định, tạo niềm tin cho phụ huynh và các em khi tham gia bảo hiểm y tế. “Chúng tôi tập trung tuyên truyền tới phụ huynh học sinh thông qua họp phụ huynh đầu năm, đồng thời phối hợp các cơ quan rà soát các đối tượng học sinh, sinh viên được miễn giảm trong cấp thẻ bảo hiểm y tế để có những chính sách phù hợp” – ông Kiểu Cao Chinh khẳng định.
Có thể nói bảo hiểm y tế học sinh - sinh viên là chính sách an sinh xã hội nhân văn sâu sắc không chỉ đảm bảo các em được chăm sóc tốt sức khỏe ban đầu để yên tâm học tập mà còn thể hiện trách nhiệm xã hội trong công tác bảo vệ, chăm sóc sức khỏe cộng đồng./.