Về mặt lý thuyết cũng như thực tế người ta thấy rằng chất lượng, hiệu quả và hiệu lực của các quyết định phụ thuộc rất lớn vào phương pháp ra quyết định. Không thể có một quyết định tốt nếu như không sử dụng các phương pháp khoa học để tạo ra nó.
Thông thường mỗi nhà quản trị đều ưa thích một số phương pháp ra quyết định nào đó, nhưng nhìn chung, có hai nhóm phương pháp ra quyết định phổ biến sau:
Phương pháp cá nhân ra quyết định;
Phương pháp quyết định tập thể.
Để lựa chọn được những phương pháp ra quyết định tốt nhất chúng ta có thể thực hiện theo các bước trong quy trình sau:
Bước 1: Xác định yêu cầu về việc sử dụng phương pháp ra quyết định. Bước 2: Xác định hoàn cảnh và các yếu tố ra quyết định.
Bước 3: Phân tích mặt mạnh và yếu của từng phương pháp khi áp dụng. Bước 4: Lựa chọn phương pháp ra quyết định hợp lý.
Dưới đây là những ưu nhược điểm của quyết định tập thể:
ƯU ĐIỂM NHƯỢC ĐIỂM
- Có nhiều thông tin và kiến thức hơn 1. Tăng thời gian và chi phí
- Nhiều đường lối tiếp cận vấn đề 2. Thường đưa đến quyết định dung hoà
- Phân tích vấn đề rộng 3. Tài năng chuyên môn ít được phát huy
- Giảm bất trắc của các giải pháp 4. Có thể bị khống chế bởi cá nhân
- Có nhiều giải pháp 5. Áp lực nhóm
- Quyết định có chất lượng hơn 6.Cá nhân tham gia hạn chế
- Quyết định sáng tạo hơn 7. Trách nhiệm không cao
- Hiểu rõ vấn đề và giải pháp hơn 8. Dễ dẫn tới bất đồng
- Giải pháp được chấp nhận rộng rãi hơn 9. Nuôi dưỡng óc bè phái
- Tăng cường tính thoả mãn nội bộ 10. Dễ bỏ qua các ý kiến mới nhưng thiểusố
11.Phát huy khả năng của cấp dưới
Nhà quản trị cần phải biết khi nào nên dùng quyết định tập thể. Nói chung, tập thể chỉ phát huy tác dụng trong khâu mục tiêu và giải pháp, do tập thể có nhiều thông tin, nhiều thái độ và nhiều cách tiếp cận vấn đề. Các trường hợp có thể sử dụng quyết định tập thể là:
Có đủ thời gian để sử dụng phương pháp này.
Mỗi thành viên tham dự có đủ thông tin như mong muốn.
Các thành viên cam kết theo đuổi mục tiêu.
Quyết định không lập trình trước và có nhiều bất trắc.
Muốn huấn luyện cấp dưới trong việc ra quyết định.
1. Kỹ thuật tập thể danh nghĩa
Là một nhóm các nhà quản trị có trách nhiệm ra quyết định họp lại để tìm ra giải pháp trên cơ sở đánh giá các phương án của mỗi cá nhân. Phương pháp này có những bước sau :
[1] Những thành viên họp lại, trước khi thảo luận mỗi người tự ghi những ýkiến của mình.
[2] Sau đó mỗi người lần lượt trình bày những ý kiến của mình, và cứ tiếp tục như vậy cho tới khi không còn ý kiến của ai nữa, tất cả những ý kiến đều được ghi lại đầy đủ.
[3] Tập thể thảo luận những ý kiến cho rõ ràng và đánh giá các ý kiến và đánh giá chung.
[4] Mỗi thành viên cho điểm những ý kiến, quyết định sau cùng là ý kiến được nhiều điểm nhất.
2. Kỹ thuật Delphi
Là kỹ thuật được sử dụng trong các quyết định tập thể, nó không đòi hỏi sự hiện diện của các thành viên và không bao giờ đối mặt nhau để tránh những áp lực lên nhau. Kỹ thuật này gồm các bước sau:
[1] Vấn đề đặt ra, các thành viên được yêu cầu cho các giải pháp thông qua việc trả lời một loạt các câu hỏi được chuẩn bị một cách cẩn thận.
[2] Mỗi thành viên hoàn tất bảng trả lời các câu hỏi một cách vô danh và đọclập.
[3] Những kết quả của lần trả lời thứ nhất được tập hợp lại và in ra.
[4] Đánh giá và in ra phân phát cho các thành viên.
[5] Sau khi xem xét lại kết quả, những thành viên được yêu cầu cho các giảipháp mới hoặc sữa chửa bổ sung các giải pháp ban đầu.
[6] Lập lại bước [4] và [5] cho đến khi đạt được sự nhất trí theo yêu cầu.