| |
Được cử thực hiện một trong những chiến dịch do thám quan trọng bậc nhất của Đức Quốc xã trong Thế chiến 2, song sứ mệnh hoạt động giữa lòng địch của Karl Heinrich Meier kết thúc thất bại chỉ sau vài tiếng đồng hồ. Vào đêm 3.9.1940, điệp viên 24 tuổi này cùng với đồng nghiệp Jose Waldberg, 25 tuổi, đổ bộ lên mũi Dungeness thuộc bờ biển xứ Kent, miền nam nước Anh. Họ chỉ phải chèo xuồng một đoạn ngắn sau khi được tàu cá đưa từ Pháp qua eo biển Manche.
Bị bắt vì thèm rượu
Trang bị một máy truyền tin, một khẩu súng ngắn, mực tàng hình, bản đồ và một số tiền mặt đủ chi dùng cho đến khi Đức xâm lược nước Anh theo dự kiến vào ngày 15.9, cả hai tính giả dạng làm người tị nạn để theo dõi các căn cứ quân sự và những chuyển động của quân đội nước này. Tuy nhiên, thay vì phát hiện các vị trí đóng quân của Anh hoặc tìm kiếm địa điểm đổ bộ thích hợp cho lính dù Đức, Meier bị bắt và thẩm vấn ngay trưa hôm đó. Anh chàng bị bắt khi đang gọi một chai rượu táo lúc 9 giờ rưỡi sáng, mà không biết rằng các quán trọ không được phép bán rượu trước bữa ăn trưa trong thời chiến.
Bộ đôi trên nằm trong số 12 điệp viên được Đức Quốc xã tung vào nước Anh bằng đường biển hoặc nhảy dù nhằm chuẩn bị cho Chiến dịch Sư tử biển, kế hoạch xâm lược nước Anh đầy tham vọng của Adolf Hitler. Phần lớn những người này bị bắt khi chưa kịp hành động “vì sự ngớ ngẩn của họ”, theo các hồ sơ lưu trữ của nước Anh. Nhóm điệp viên tham gia Chiến dịch Lena, mật danh của sứ mệnh trinh sát, không những không nói sõi tiếng Anh mà còn không có kiến thức cơ bản về văn hóa ở nơi mà họ sẽ hoạt động. Thậm chí, có hai điệp viên bị bắt tại Scotland vì chạy xe đạp sai làn đường.
“Họ không được cung cấp đầu mối liên lạc ở đây. Thực tế, họ được hướng dẫn tệ hại một cách đáng ngạc nhiên. Bất kỳ ai có chút hiểu biết về tình hình ở đây đều nhận thấy rõ rằng họ không hề có hy vọng thành công”, Guy Liddell, một chỉ huy Cơ quan Phản gián MI5 của Anh, nhận xét sau này.
|
Điệp viên nghiệp dư
Cùng đổ bộ với Karl Heinrich Meier và Jose Waldberg trên hai chiếc xuồng khác nhau vào đêm 3.9.1940 là Charles van den Kieboom và Sjoerd Pons. Cả bốn chỉ được huấn luyện sơ sài cách sử dụng mật mã, máy truyền tin và cấu trúc quân đội Anh trong chừng một tháng. Sứ mệnh đến nước Anh của họ được thừa nhận là quá sức nguy hiểm đến nỗi nó nhanh chóng được các điệp viên gọi là Himmelfahrt [Lễ thăng thiên].
Waldberg là một đảng viên Quốc xã nhiệt thành, người Đức sinh ra tại Pháp với một ít kinh nghiệm do thám ở Pháp trước khi nước này thất thủ. Meier là người Hà Lan sinh ở Đức, từng có thời gian học ở Mỹ, có khả năng nói tiếng Anh giọng Mỹ nhưng chưa hề có kinh nghiệm làm gián điệp. Ở chiếc xuồng còn lại là Charles van den Kieboom và Sjoerd Pons. Kieboom là một tiếp tân khách sạn mang dòng máu lai Hà Lan và Nhật. Pons là tài xế xe cứu thương thất nghiệp ở Hà Lan. Hai người biết nhau trước đó vài năm và bị mật vụ Đức bắt vì hoạt động buôn lậu. Cả hai được các mật vụ Gestapo đặt ra trước mặt hai chọn lựa: đồng ý do thám nước Anh hoặc đến trại tập trung. Họ đã chọn Lễ thăng thiên.
\n
Sau khi đổ bộ và bị bắt vì lên cơn khát rượu như đã nói ở trên, Meier dại dột để lộ rằng mình đến nước Anh với nhiều người khác. Waldberg là người có thành tích khá khẩm nhất khi xoay xở dùng máy truyền tin phát hai thông điệp về cho cấp trên. Tuy nhiên, điệp viên này cũng nhanh chóng bị tóm khi cảnh sát và binh sĩ Anh mở cuộc càn quét dựa vào thông tin từ Meier. Kieboom thậm chí còn bị tóm sớm hơn sau khi một binh sĩ tuần tra nhìn thấy một chiếc xuồng bị vứt bỏ ở bờ biển vào buổi sáng và nhanh chóng phát hiện anh chàng sau ít phút. Pons bị bắt sau đó nửa tiếng khi đang hỏi một nhóm người qua đường rằng anh ta đang ở đâu.
Ban đầu, những người bị bắt khai họ là người tị nạn Hà Lan chạy trốn Đức Quốc xã và định đi tàu thủy đến Canada. Tuy nhiên, sau khi bị MI5 thẩm vấn, nhóm người này thú nhận sự thật. Vì là gián điệp, họ bị kết án theo Đạo luật Phản quốc của Anh. Kieboom, Waldberg và Meier bị xử tử ở nhà tù Pentonville vào tháng 12.1940, sau 3 tháng từ lúc bị bắt. Pons được tha chết một cách khó hiểu nhờ khai bị ép phải tham gia sứ mệnh và có ý định đầu hàng khi đến nước Anh song vẫn bị giam giữ cho đến lúc chiến tranh kết thúc.
Phá hoại từ bên trong
Tại sao Đức lại gửi những điệp viên tay ngang cho một sứ mệnh hết sức quan trọng trong Thế chiến 2 vẫn là một bí ẩn đối với các nhà sử học trong thời gian dài. Một cuốn sách mới vừa được xuất bản ở Đức trong mùa hè này nhân dịp kỷ niệm 75 năm nổ ra Thế chiến 2 đã đưa ra lời giải thích mới. Theo tờ The Guardian, trong cuốn Operation Sealion: Resistance inside the Secret Service [tạm dịch: Chiến dịch Sư tử biển: Sự phản kháng trong lòng tình báo Đức], nhà sử học Monika Siedentopf lập luận rằng Chiến dịch Lena đã bị một số sĩ quan tình báo Đức chống đối kế hoạch thôn tính nước Anh phá hoại ngay từ ban đầu.
Siedentopf lần đầu chú ý đến câu chuyện về Chiến dịch Sư tử biển khi nghiên cứu một cuốn sách về vai trò của các nữ điệp viên trong thời chiến. Bà lưu ý rằng các điệp viên Đức được chuẩn bị hết sức tỉ mỉ trong rất nhiều sứ mệnh khác, thế thì tại sao chiến dịch năm 1940 lại được tổ chức cẩu thả như thế. Các manh mối nghiên cứu của Siedentopf dẫn bà đến với một nhóm sĩ quan xung quanh Herbert Wichmann, chỉ huy của Cơ quan Tình báo quân sự Đức [Abwehr] tại thành phố Hamburg, một trong những trạm tình báo lớn nhất của Đức thời chiến.
Wichmann không chỉ thân thiết với Giám đốc Abwehr Wilhelm Canari, người bị hành quyết vì tội phản quốc vào tháng 4.1945, vài tuần trước khi kết thúc chiến tranh, mà còn cả với nhóm của đại tá Claus von Stauffenberg, từng lên kế hoạch ám sát Hitler tháng 7.1945. Theo Siedentopf, Wichmann hoàn toàn chống đối kế hoạch thôn tính nước Anh. Sau 6 năm nghiên cứu hồ sơ trong Thư viện quốc gia Đức và tư liệu cá nhân thời chiến của một số sĩ quan tình báo cấp cao, Siedentopf kết luận Wichmann cùng một số sĩ quan cấp dưới đã cố ý phá hoại Chiến dịch Lena bằng cách cử những điệp viên không hiểu biết về văn hóa lẫn tiếng Anh. Tuy nhiên, quyết định trên cũng khiến Wichmann phải dằn vặt lương tâm bởi việc cử những điệp viên đó đi chẳng khác nào đẩy họ vào cửa tử.
Ông đã chọn những người không thành thạo hoạt động gián điệp nhưng nhiệt thành với Đệ tam đế chế, nhiều người trong số đó là tội phạm vặt vãnh hoặc là thành viên các đảng cực hữu ở Hà Lan, Bỉ và Đan Mạch. Động cơ của Wichmann khá phức tạp, theo bà Siedentopf. Ông không chỉ lo sợ Chiến dịch Sư tử biển sẽ gây ra tổn thất to lớn về người và của với nước Đức mà còn ngại rằng một cuộc tấn công nước Anh sẽ khiến chiến tranh leo thang hơn nữa. Ông hy vọng việc thiếu thốn thông tin tình báo sẽ là một yếu tố khiến Hitler phải cân nhắc đình hoãn hủy bỏ chiến dịch.
Sơn Duân
>> “Họa sĩ” Adolf Hitler
>> Những khoảnh khắc cuối cùng của Adolf Hitler
BP - Tháng 6-1940, xâm lược xong nước Pháp và toàn bộ lãnh thổ Trung Âu, phát xít Đức dồn sức chuẩn bị tấn công Liên Xô nên đã tìm kiếm một thỏa hiệp với Anh. Tuy nhiên, Anh dựa vào tiềm lực hải quân của mình nên đã từ chối thỏa hiệp với Đức. Cuối tháng 7-1940, Hitler chấp thuận kế hoạch tấn công Anh bằng chiến dịch “Sư tử biển”, lịch sử gọi là “Cuộc không chiến Anh - Đức”. Theo đó, Hitler dùng không quân đánh phá cơ sở hạ tầng, kho tàng, sân bay, bến cảng... buộc Chính phủ Anh phải đầu hàng.
Để thực hiện cuộc không chiến này, Hitler đã sử dụng hơn 2.550 máy bay các loại, còn Anh chỉ có 1.963 chiếc máy bay. Ngày 10-7-1940, chiến dịch “Sư tử biển” chính thức bắt đầu bằng các cuộc ném bom vào hệ thống bến cảng ở eo biển Manche. Anh bị đánh chìm 18 tàu vận tải, 4 khu trục hạm và 19 máy bay, còn phía Đức bị bắn rơi 31 máy bay. Ngày 12-8, Đức tấn công vào các trạm rada của Anh nhưng không thành công. 3 ngày sau, Đức dùng 115 máy bay ném bom ồ ạt xuống miền Bắc nước Anh nhưng bị đối phương bắn rơi 23 chiếc. Từ ngày 19 đến 24-8, các thành phố như London, Portsmouth... của Anh bị không quân Đức oanh tạc dữ dội. Không quân Anh cũng đã tổ chức nhiều cuộc đột kích ném bom và bắn phá thành phố Berlin của Đức. Từ ngày 24-8 đến hết tháng 8-1940, Đức tổ chức 33 cuộc tấn công vào lãnh thổ Anh.
Ngày 7-9, 400 máy bay ném bom và 600 máy bay tiêm kích của Đức bắt đầu oanh tạc London cả ngày lẫn đêm trong hơn 1 tuần. Trong ngày 15-9, Anh đã bắn hạ 60 máy bay Đức. Thiệt hại này đã buộc Hitler phải dừng việc chuẩn bị đổ bộ vào nước Anh và chuyển trạng thái ném bom ban ngày sang ban đêm. Đến ngày 31-10-1940, Hitler ra lệnh hoãn thực thi chiến dịch “Sư tử biển” vô thời hạn. Cuộc không chiến giữa Đức và Anh kéo dài từ ngày 10-7 đến 31-10-1940 với chiến thắng quyết định thuộc về Anh. Theo đánh giá, cuộc chiến này đã làm cho hơn 55.000 dân thường của Anh chết và bị thương; nhiều thành phố, bến cảng, cơ sở kinh tế... bị thiệt hại nặng. Riêng về lĩnh vực quân sự, nước Anh bị tổn thất hơn 1.540 phi công, 1.744 máy bay bị phá hủy. Còn phía Đức, 2.585 phi công chết và bị thương, cùng với gần 2.000 máy bay bị bắn cháy hoặc phá hủy.
Các nhà sử học đánh giá, trận không chiến nước Anh đánh dấu thất bại đầu tiên của nước Đức phát xít trong chiến tranh thế giới lần thứ 2. Nhờ chiến thắng này, Anh đã tái lập lại các lực lượng quân sự của mình và thiết lập một thành trì, một căn cứ của phe đồng minh. Đặc biệt, với chiến thắng này đã tạo nên một bước ngoặt mới cho cuộc chiến chống phát xít ở mặt trận phía Tây trong đại chiến thế giới lần thứ 2.
T.P
[Trích các sự kiện nổi bật trong lịch sử]
Page 2
BP - Cuối tháng 5-1939, Đan Mạch và Đức ký kết hiệp ước không xâm phạm lẫn nhau trong thời hạn 10 năm. Tuy nhiên, do lo ngại Anh, Pháp sẽ triển khai quân tại các nước Bắc Âu tấn công nên Hitler muốn tiến quân vào Đan Mạch, vừa bảo vệ Đức từ phía Bắc vừa làm bàn đạp cho các chiến dịch quân sự tại Na Uy, Thụy Điển. Thời điểm Đức tấn công Đan Mạch được Hitler ấn định vào ngày 9-4-1940.
Về phía Đan Mạch, sau khi ký hiệp ước với Đức, Đan Mạch đã hạn chế các hoạt động quân sự và bắt đầu dỡ bỏ một số bãi mìn đã được thả trước đó. Kế hoạch xâm lược của Đức, người Đan Mạch đã nắm được thông tin nhưng họ sợ vi phạm hiệp ước 2 bên đã ký nên không triển khai quân đối phó. Mãi đến ngày 8-4, Đan Mạch mới mở kho cấp đạn thật và chuẩn bị phương tiện, chia quân để ứng phó trong tình huống khẩn cấp... 4 giờ 15 phút ngày 9-4, một tiểu đoàn bộ binh Đức đổ bộ lên bờ biển Gedser, phá hủy hệ thống liên lạc của Đan Mạch. Cùng lúc, đại sứ Đức giao công hàm yêu cầu Đan Mạch phải chấp nhận sự chiếm đóng của mình. Tiếp đó, hơn 40.000 lính của Đức chia thành nhiều hướng tràn vào lãnh thổ Đan Mạch. Gần 5 giờ sáng 9-4, cuộc đụng độ đầu tiên giữa quân đội Đan Mạch và Đức đã nổ ra tại khu vực Lundtoftbierg. Đức điều thêm xe tăng đến tấn công, buộc quân Đan Mạch phải rút lui. Lúc này, Đan Mạch ra lệnh báo động, đặt quân đội trong tình trạng chiến đấu. Quân Đan Mạch cũng tổ chức đánh trả và đẩy lùi được nhiều đợt tấn công của quân Đức ở một số nơi.
6 giờ sáng 9-4, nhận thấy tình hình ngày càng bi đát, vua và Chính phủ Đan Mạch quyết định đầu hàng Đức để tránh cho thủ đô khỏi số phận như Warsaw của Ba Lan năm 1939. Đến 6 giờ 20 phút ngày 9-4-1940, lệnh đầu hàng mới về đến các đơn vị của Đan Mạch. Trong khi đó, nhiều nơi như Jutland, Bredevad, Haderslev... lính Đan Mạch vẫn bất chấp thượng lệnh, tấn công quân Đức và gây ra nhiều thiệt hại đáng kể cho đối phương. Đến gần 12 giờ trưa 9-4-1940, quân Đan Mạch chính thức buông súng đầu hàng Đức. Không như các nơi khác, Đức cho Đan Mạch hưởng một chế độ chiếm đóng ôn hòa hiếm có. Vua và Chính phủ Đan Mạch tiếp tục hoạt động bình thường, không thay đổi so với trước khi Đức xâm lược.
Các nhà sử học đánh giá, cuộc chiến giữa Đức và Đan Mạch diễn ra ngắn ngủi nhất đồng thời cả 3 mặt trận đất liền, trên biển và trên không. Với cuộc tấn công này, Hitler đã cho thế giới thấy được bản chất thật của chủ nghĩa phát xít và sự lật lọng của mình khi vi phạm thỏa thuận không xâm phạm lẫn nhau mà Đức đã ký kết với Đan Mạch.
T.P [Trích các sự kiện nổi bật trong lịch sử]