- 17 January 2019
Tổ chức hoạt động giáo dục nhà trường gắn với thực tiễn sản xuất, kinh doanh địa phương là hình thức giáo dục trải nghiệm sáng tạo, bổ ích và cần thiết với giáo dục phổ thông. Cách giáo dục này như một mũi tên hướng tới nhiều đích và phát huy hiệu quả trong thực tế. Tuy nhiên để đảm bảo chất lượng hiệu quả đòi hỏi mỗi đơn vị, địa phương đưa ra nhiều hình thức, biện pháp phù hợp trong quá trình triển khai thực hiện.
Thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 04/11/2013 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo [GDĐT] và các văn bản hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học của Sở GDĐT Lạng Sơn, nhằm tạo chuyển biến mạnh mẽ về chất lượng, hiệu quả giáo dục, nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, đổi mới hình thức tổ chức dạy học, phát huy năng lực học tập, giáo dục kĩ năng sống của học sinh, đồng thời xây dựng trường, lớp xanh, sạch đẹp, trở thành trung tâm văn hóa của địa phương. Phòng GDĐT huyện Hữu Lũng chỉ đạo triển khai thực hiện xây dựng mô hình nhà trường gắn với giáo dục thực tiễn cuộc sống tại các trường tiểu học trong huyện từ năm học 2017-2018.
Để giúp các nhà trường trong toàn huyện xây dựng mô hình nhà trường gắn với giáo dục thực tiễn cuộc sống, Phòng GDĐT tổ chức bồi dưỡng cho đội ngũ cán bộ, giáo viên để có sự có nhận thức đầy đủ về ý nghĩa của việc xây dựng mô hình nhà trường. Định hướng xây dựng mô hình nhà trường gắn được với các hoạt động của nhà trường, các hoạt động sản xuất, kinh doanh, văn hóa-xã hội ở địa phương. Sau khi các đơn vị đăng ký với Phòng GDĐT tên mô hình trường, Phòng GDĐT tổ chức hội thảo chuyên đề Xây dựng mô hình nhà trường gắn với giáo dục thực tiễn cuộc sống cho các cán bộ quản lí trường tiểu học để làm rõ mục đích yêu cầu, nội dung, cách thực hiện; đồng thời tổ chức cho các cán bộ quản lí chia sẻ các mô hình trường dự kiến sẽ xây dựng, nội dung các công việc cụ thể, huy động lực lượng tham gia... Qua đó, các trường tiếp tục điều chỉnh xây dựng và hoàn thiện dần mô hình phù hợp gắn với hoạt động giáo dục thực tiễn cuộc sống như: Trường học vườn rau, trường học thư viện, trường học ẩm thực, trường học sinh thái, trường học gắn với việc bảo tồn các di tích lịch sử, trường học nông trại, trường học gắn với phát triển du lịch... giúp học sinh có gắn kết, thực hành, trải nghiệm, định hướng trong học tập và cuộc sống.
Hướng dẫn lên luống và trồng bưởi Diễn tại trường Tiểu học xã Yên Vượng
Cùng với đó, Phòng GDĐT chỉ đạo thực hiện điểm xây dựng mô hình tại 05 trường: Tiểu học xã Yên Vượng, Tiểu học xã Cai Kinh, Tiểu học xã Tân Thành, Tiểu học xã Vân Nham, PTDTBT Tiểu học xã Tân Lập. Chỉ đạo tổ chức hội thảo cấp trường, cụm trường về việc triển khai xây dựng mô hình trường học gắn với thực tiễn. Các đơn vị trường chủ động tổ chức giao lưu, trao đổi học tập kinh nghiệm, nhân rộng các điển hình về phong trào xây dựng mô hình nhà trường gắn với hoạt động giáo dục thực tiễn.
Sau hai năm triển khai thực hiện, với sự cố gắng nỗ lực của các cán bộ quản lý trường học, đội ngũ giáo viên và sự ủng hộ của địa phương, phụ huynh học sinh, các trường tiểu học trong huyện đã có chuyển biến tích cực, diện mạo ngôi trường thay đổi rõ rệt. Khuôn viên nhà trường được cải tạo, nhiều bồn hoa, cây cảnh, vườn rau, vườn quả xanh tốt; nhiều khu thư viện ngoài trời được thiết kế đẹp mắt, các khu rèn luyện thể chất với các thiết bị vận động trò chơi... lôi cuốn học sinh tham gia đọc sách, luyện tập thể thao, chăm sóc cây, hoa... như Tiểu học xã Vân Nham, Tiểu học xã Cai Kinh, Tiểu học xã Tân Thành, Tiểu học xã Yên Vượng, PTDTBT Tiểu học xã Tân Lập, Tiểu học 1 Minh Sơn, Tiểu học 2 Minh Sơn,... Các trường làm tốt công tác giáo dục học sinh, đưa các nội dung giáo dục vào từng tiết học, từng hoạt động ngoài giờ lên lớp và các giờ học trải nghiệm để các em hiểu rõ hơn cuộc sống xung quanh, nâng cao hiểu biết về cuộc sống, có kĩ năng sống tốt hơn. Từ đó, học sinh thêm yêu trường lớp, có ý thức học tập rèn luyện và cùng gia đình ứng dụng những điều học được vào thực tiễn cuộc sống. Chất lượng giáo dục đại trà và giáo dục năng khiếu, kĩ năng sống của học sinh được củng cố, tạo được sự đồng thuận của phụ huynh học sinh và nhân dân trên địa bàn.
Trong thời gian tới, Phòng GDĐT tiếp tục chỉ đạo các trường tiểu học trong huyện tiếp tục củng cố và phát huy kết quả đã đạt được, xây dựng mô hình nhà trường gắn với thực tiễn cuộc sống đạt kết quả tốt hơn./.
Lê Thị Bích
Phòng GD&ĐT huyện
GD&TĐ - Hoạt động trải nghiệm là một nội dung quan trọng nhằm phát triển tình cảm, đạo đức, phẩm chất nhân cách, năng lực, giúp học sinh tích lũy kinh nghiệm riêng cũng như phát huy tiềm năng sáng tạo của các em. Vì vậy, việc tăng cường các hoạt động trải nghiệm nâng cao năng lực cá nhân của học sinh là hết sức cần thiết.
Mô hình trường học gắn với cộng đồng
Những năm gần đây, việc xây dựng các mô hình trường học gắn với thực tiễn đã và đang được các trường học ở Lào Cai thực hiện có hiệu quả và gặt hái được nhiều thành công. Đó là kết quả của sự quyết tâm, đồng lòng của cả giáo viên, học sinh và phụ huynh.
Thầy Hà Đình Lũy, Hiệu trưởng Trường Tiểu học số 1 Kim Sơn [Bảo Yên, Lào Cai] cho biết: Thực hiện dạy học gắn kết giữa lí thuyết với thực hành, tăng cường các hoạt động trải nghiệm, vận dụng kiến thức vào thực tế cuộc sống của học sinh, từ năm học 2015 - 2016, nhà trường đã tiến hành xây dựng mô hình trường học gắn với cộng đồng.
Với đặc thù học sinh của nhà trường nằm ở địa bàn với nhiều dân tộc sinh sống như Mông, Dao, Tày [chiếm đến 96,1% là học sinh dân tộc], nhà trường đã áp dụng những đặc trưng của địa phương để giáo dục kỹ năng sống cho học sinh như dạy làm bánh chưng gù của người Tày, làm chổi chít, đan rổ rá, trồng rau… Ngoài những giờ học lý thuyết, các em học sinh được tham gia ngay tại trường với sự hướng dẫn của giáo viên và phụ huynh.
Theo thầy Hà Đình Lũy, mô hình được đánh giá là đạt được nhiều hiệu quả tích cực, giúp các em học sinh trong trường được học tập, thực hành, nghiên cứu và trải nghiệm nhiều công việc ở các lĩnh vực khác nhau trong cuộc sống. Mô hình trường học gắn với cuộc sống đã góp phần thực hiện đổi mới hình thức, phương pháp dạy học, gắn học tập với thực hành, gắn lý thuyết với thực tiễn, từng bước tiếp cận Chương trình giáo dục phổ thông mới và định hướng nghề nghiệp.
Mô hình mới đã tạo ra môi trường học tập thân thiện, giúp học sinh hiểu giá trị của lao động, gắn kiến thức lý thuyết đã học với thực tiễn lao động, sản xuất. Các mô hình cũng hướng đến việc phát triển kỹ năng sống, giá trị sống, khả năng sáng tạo, hợp tác, làm việc với cộng đồng, giữ gìn và phát huy giá trị của làng nghề truyền thống, phát triển nghề của địa phương...
“Trường học sinh thái” - nâng “chất” giáo dục toàn diện
| Học sinh Trường Tiểu học số 1 Kim Sơn tham gia trồng rau |
Có thể nói, sức lan tỏa của mô hình trường học gắn với thực tiễn là khá lớn đối với các nhà trường ở vùng cao. Những mô hình này tạo điều kiện để học sinh vận dụng kiến thức lý thuyết vào thực tiễn đời sống, lao động sản xuất, thúc đẩy nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện.
Xác định trường học là môi trường tốt nhất cho việc giáo dục bảo vệ môi trường, từ đó nâng cao ý thức phòng chống biến đổi khí hậu cho học sinh, Trường Tiểu học và THCS Long Khánh [Bảo Yên, Lào Cai] đã lựa chọn xây dựng mô hình “Trường học sinh thái”. Bắt đầu từ năm học 2014 - 2015, nhờ bàn tay chăm chút của thầy và trò, không gian sân trường là một không gian xanh lí tưởng. Những ô cỏ được trồng xen kẽ những vườn hoa và cây xanh tỏa bóng mát là nơi HS vui chơi sau mỗi giờ học.
Thầy Trần Duy Hưng, Hiệu trưởng Trường TH&THCS Long Khánh cho biết: Gắn mô hình này với việc xây dựng cảnh quan trường học xanh - sạch - đẹp, nhà trường đã tạo được một môi trường thoáng mát bởi cây xanh xung quanh trường, không gian sân trường lúc nào cũng đẹp và rợp bóng mát nhờ hệ thống vườn hoa, cây cảnh được bài trí hài hòa.
Với tổng số 278 học sinh, trong đó 112 học sinh bán trú, nhà trường đã tổ chức cho các em trồng rau, chăn nuôi cá, lợn, chăm sóc đồi cây gỗ mỡ… Những việc làm thiết thực khiến học sinh hào hứng, sáng tạo. Trong các giờ học Sinh học, Công nghệ… nhà trường cũng luôn lồng ghép các hoạt động trải nghiệm ngay tại vườn trường.
“Xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện mô hình giáo dục này, nhà trường mong muốn việc làm này sẽ góp phần nâng cao ý thức bảo vệ môi trường, ý thức phòng chống biến đổi khí hậu đối với các em học sinh, đồng thời tạo hiệu ứng cho toàn cộng đồng, hướng đến các mục tiêu phát triển môi trường bền vững”, thầy Trần Duy Hưng chia sẻ.
Để áp dụng mô hình hiệu quả, nhà trường đã tiến hành xây dựng Dự án nuôi giun quế từ rác thải hữu cơ và phân gia súc, gia cầm; Phương pháp lên men thức ăn thừa để chăn nuôi, góp phần tạo nguồn thực phẩm an toàn cho học sinh bán trú, đồng thời giảm thiểu ô nhiễm môi trường.
Vấn đề bảo vệ môi trường là vấn đề mang tính toàn cầu, xử lý rác thải hợp lý cũng là một khía cạnh của bảo vệ môi trường, thông qua việc thực hiện dự án giúp học sinh nhận thức được tầm quan trọng của việc xử lý rác thải một cách khoa học, giúp học sinh hình thành và phát triển nhân cách, đồng thời có hành vi đúng đắn trước vấn đề bảo vệ môi trường, từ đó có ý thức bảo vệ môi trường, hệ sinh thái tại nhà trường, địa phương , đất nước, có ý thức áp dụng khoa học vào phát triển kinh tế gia đình, từ đó góp phần xây dựng đất nước.
Cô Phùng Thị Bích Phượng, giáo viên môn Địa lý, Trường TH&THCS Long Khánh cho biết: Trong các tiết học, cô luôn lồng ghép các nội dung tích hợp vào bài giảng. Từ những kiến thức trong sách giáo khoa về chống biến đổi khí hậu, cô đã vận dụng vào thực tế cho học sinh trong việc bảo vệ môi trường. GV dạy cho học sinh ý thức trong việc chăm sóc đồi cây, trồng cây xanh bảo vệ môi trường, ý thức trong dọn rác thải…làm cho môi trường xanh - sạch - đẹp.
Thông qua nhiều hình thức tuyên truyền phong phú, hấp dẫn giáo dục cho học sinh nhận thức được hậu quả nghiêm trọng của biến đổi khí hậu đến đời sống cộng đồng, thấy được vai trò của xây dựng trường học sinh thái góp phần phòng chống biến đổi khí hậu. Từ đó, tác động đến ý thức, hành động của mỗi cá nhân học sinh trong việc bảo vệ môi trường sống bằng những hành động cụ thể tại gia đình, địa phương nơi sinh sống, đặc biệt là góp phần xây dựng mô hình trường học sinh thái.
“Trường học là môi trường tốt nhất cho việc giáo dục bảo vệ môi trường, từ đó nâng cao ý thức phòng chống biến đổi khí hậu cho học sinh. Do đó, nội dung này cần được thực hiện thông qua các hoạt động giáo dục cụ thể, bám sát thực tiễn. Nếu học sinh mỗi ngày cắp sách đến trường đều có ý thức về môi trường, về phòng chống biến đổi khí hậu; về xây dựng mô hình trường học sinh thái thì sẽ tạo được sức lan tỏa sâu rộng cho toàn cộng đồng cùng tham gia bảo vệ môi trường”,
Thầy Trần Duy Hưng chia sẻ.