Giáo án Tin học 9Tiết 23BẢO VỆ THÔNG TIN MÁY TÍNH1. Mục tiêua. Về kiến thức:Biêt được sự cần thiết phải bảo vệ thông tin và các yếu tố cơ bản ảnhhưởng tới an tồn thơng tin máy tính.Biết khái niệm virus máy tính, đặc điểm và tác hại của virus máy tính.b. Về kỹ năng:Biết các con đường lây lan của virus máy tính để có những biện phápphịng ngừa thích hợp.c. Về thái độ:Giáo dục thái độ học tập nghiêm túc. Biết cách bảo vệ thông tin và máytính của nhà trường và cá nhân.2. Chuẩn bị của GV và HSa. Chuẩn bị của GV- SGK, ĐDHT máy tính, máy chiếu.- Các phần mềm diệt virus.b. Chuẩn bị của HS- Đọc trước nội dung bài- Đồ dùng học tập, sgk, vở ghi,….3. Tiến trình dạy họca. Kiểm tra bài cũKết hợp trong bài họcĐặt vấn đề Giáo án Tin học 9- Ai đã từng bị mất tệp dữ liệu mình vừa làm được khơng? Có biết vì sao mấtkhơng?- Em hãy hình dung những thiệt hại khi ngân hàng bị mất thơng tin hay rị rỉ thơngtin khách hàng. Vì vậy chúng ta cần bảo vệ thơng tin máy tính và biết cách phịngtrừ virus máy tính.- Virus máy tính là gì? Có giống virus gây bệnh thông thường không? Chúng ta sẽvào bài học hôm nay để tìm hiểu kĩ hơn.b. Giảng nội dung bài mớiHoạt động của GVHoạt động của HSNội dung ghi bảngGv: Vì sao cần phải bảo vệ Hs: Nếu khơng bảo vệ thơng tin 1. Vì sao cần bảothơng tin máy tính?có thể bị mất hay hư hỏng khơng vệ thơng tin máyđọc được.tính [20’]Gv: Em hãy cho biết nhữngCó rất nhiều lí dothiệt hai khi ngân hàng bị Hs: trả lờimất hay rị rỉ thơng tin kháchkhác nhau làm chohàng?biến mất một cáchGv: Sự cần thiết phải bảoHs: ghi bàithơng tin máy tínhkhơng mong muốn⇒ Bảo vệ thơng tinvệ thơng tin máy tính.máy tính là một việchết sức cần thiếtHs: Đọc sgk – thảo luận nhómtrả lời các câu hỏi của GV.Gv: Hãy nêu một số yếu tốảnh hưởng đến sự an tồncủa thơng tin máy tính?2. Một số yếu tốảnh hưởng đến sựan tồn của thơngtin máy tính [20’] Giáo án Tin học 9Hoạt động của GVGv: Các yếu tố ảnh hưởngHoạt động của HSNội dung ghi bảngđến sự an tồn của thơng tinmáy tính được chia thành banhóm chính:Gv: Tại sao có thể nói yếu tố Hs: Máy tính là một thiết bị điện“Cơng nghệ – vật lý” ảnh tử nên có thể xảy ra sự cố hỏng: a.Yếu tố cơng nghệhưởng đến sự an tồn của phần mềm chạy trên máy tính - vật líthơng tin máy tính?cũng có thể có sự cố.Gv: Tại sao có thể nói yếu tố Hs: Để máy tính ở những nơi ẩm“Bảo quản và sử dụng” ảnh thấp hay nhiệt độ cao, bị ánh b.Yếu tố bảo quảnhưởng đến sự an toàn của sáng chiếu vào, bị ướt, bị va đập và sử dụngthơng tin máy tính?mạnh có thể làm máy tính hưGv: cách sử dụng máy như hỏng. Cách sử dụng khơng đúngthế nào gọi là khơng đúng?cũng có thể dẫn tới việc làm mấtthơng tin.Gv: Tại sao có thể nói yếu tố Hs: Nhiều loại virus tự động xóa“Virus máy tính” ảnh hưởng một phần hoặc xóa hết dữ liệu c. Virus máy tínhđến sự an tồn của thơng tin trên máy tính.máy tính?Cần sao lưu dữ liệuGv: Để hạn chế tác hại củavà phòng chốngcác yếu tố ảnh hưởng tới anvirus máy tínhtồn thơng tin máy tính, ta Giáo án Tin học 9Hoạt động của GVcần thực hiện trước các bướcHoạt động của HSNội dung ghi bảngđề phòng cần thiết, đặc biệt,cần tập thói quen sao lưu dữliệu và phòng chống virusmáy tinh.c. Củng cố luyện tập [3’]Tại sao cần bảo vệ thơng tin máy tính?Hãy liệt kê các khả năng làm ảnh hưởng tới sự an ninh, an tồn thơng tinmáy tính.d. Hướng dẫn HS tự học ở nhà [2’]Học thuộc bài.Xem trước phần còn lại: virus máy tính và cách phịng chống Giáo án Tin học 9Tiết 24BẢO VỆ THÔNG TIN MÁY TÍNH[tiếp theo]1. Mục tiêua. Về kiến thức:Biêt được sự cần thiết phải bảo vệ thông tin và các yếu tố cơ bản ảnhhưởng tới an tồn thơng tin máy tính.Biết khái niệm virus máy tính, đặc điểm và tác hại của virus máy tính.b. Về kỹ năng:Biết các con đường lây lan của virus máy tính để có những biện phápphịng ngừa thích hợp.c. Về thái độ:Giáo dục thái độ học tập nghiêm túc. Biết cách bảo vệ thông tin và máytính của nhà trường và cá nhân.2. Chuẩn bị của GV và HSa. Chuẩn bị của GV- SGK, ĐDHT máy tính, máy chiếu.- Các phần mềm diệt virus.b. Chuẩn bị của HS- Đọc trước nội dung bài- Đồ dùng học tập, sgk, vở ghi,….3. Tiến trình dạy họca. Kiểm tra bài cũKết hợp trong bài họcĐặt vấn đề Giáo án Tin học 9Ở tiết trước, chúng ta đã tìm hiểu một số yếu tố ảnh hưởng đến sự an tồncủa thơng tin máy tính, trong đó có 1 yếu tố mà ta hay gặp phải, đó là virus củamáy tính. Bây giờ chúng ta cùng tìm hiểu xem virus máy tính là gì ? những tác hạido virus mang lại. Cùng tìm hiểu nhũng con đường lây lan của Virus để tìm cáchphịng virus?b. Giảng nội dung bài mớiHoạt động của GVHoạt động của HSNội dung ghi bảngHoạt động 1 : khái niệm về Hs: Virus máy tính là 3.Virus máy tính vàViruschương trình máy tính, chỉ cách phịng tránhGv: Virus máy tính là gì? Nêu có thể lây lan trên máy tính a.Khái niệm: [10’]đặc điểm của virus máy tính?mà khơng lây trên người.-VirusHs: Virus máy tính có khảmáy tính [gọi tắt lànăng tự nhân bản, tự lâyvirus]làmộtGv: Virus máy tính lây lan như lan…chương trình haythế nào?Hs: Thơng qua vật mangđoạn chương trìnhvirus: Các tệp chương trình,có khả năng tựGv: Hãy lấy ví dụ về vật mang văn bản, bộ nhớ và một sốnhân bản hay saovirus.thiết bị máy tính [đĩa cứng,chép chính nó từđĩa mềm..]đối tượng bị lâyHs: Máy tính chạy chậmnhiễm này sang đốihoặc bị treo hay tự khởitượng khác mỗi khiGv: Nêu các ví dụ về hiện tượng động lại, khơng tương tácđối tượng bị lâycó thể xảy ra khi máy tính bị được với phần mề, máynhiễm [vật mangnhiễm virus?tính khơng khởi động đượcvirus] được kíchvà có thơng báo lỗi...hoạt.Vật mang virus có thể Giáo án Tin học 9Hoạt động của GVHoạt động của HSHoạt động 2 : Tác hại củaVirus máy tínhtrình, văn bản, bộ nhớHs: Trả lờivà một số thiết bị máyGv: Hãy nêu các tác hại khi mộtmáy tính bị nhiễm viru?Nội dung ghi bảnglà các tệp chươngtính [đĩa cứng, đĩaHs: Máy chạy rất chậm, bị mềm, …..].Gv: Hãy giải thích tại sao nói treo hoặc tự động tất máykhi một máy tính bị nhiễm virus hay khởi động lại …b.Tác hại của virusnó tiêu tốn nhiều tài nguyên hệ Hs : Các tệp thường bị tấn máy tính [10’]thống?cơng nhiều nhất là các tệpGv: Hãy giải thíc câu nói “Virus *.doc [Word], *.xls [Excel] phá hủy dữ liệu”và các tệp chương trìnhTiêutốntài nguyên hệ thống*.exe, *.com. Một số virushoạt động vào một thời điểm nhất định như virusPháhuỷdữ liệu"thứ sáu ngày 13", nhưngcũng có những virus nguyhiểm hơn, bất ngờ xố dữliệukhiếnngườidùngkhơng kịp trở tay.Hs: Sao khi thâm nhập vàoGv: Tại sao nói virus có thể máy tính, virus này sẽ gửiđánh cắp dữ liệu?thông tin quan trọng về:Các loại sổ sách, chứng từ,thể tín dụng… về máy chủ.Hs: Nó sẽ mã hóa dữ liệu -Gv: Hãy lấy ví dụ về virus mã quan trọng của người dùngĐánh cắpdữ liệu Giáo án Tin học 9Hoạt động của GVhóa dữ liệu tống tiền.Hoạt động của HSvà yêu cầu họ phải trả tiềnNội dung ghi bảngđể có thể khơi phục lại.Hs: Phá hủy hệ thống, làmGv: Hãy lấy ví dụ về Virus phá giảm tuổi thọ của đĩa cứng,hủy hệ thống?máy tính kg hoạt động hay bị tê liệtMãhoádữ liệu tống tiềnHs; thiết lập chế độ ẩn tậpGv: Hãy nêu những khó chịu tin hay thư mục, thay đổihay gặp phải khi bị Virus?cách thức hoạt động củaHĐH cũng như của các -Hoạt động 3: Các con đườngphần mềm ứng dụngPháhuỷhệ thốnglây lan của VirusGv: Hãy cho biết Virus có thể Hs: Trao đổi nhóm, thamlây lan qua những con đường khảo SGK. Trả lời.nào?1.Qua việc sao chép tệp đã bị nhiễm virus.2.Gây khóchịuQua các phần mềmkhácchongười dùngbẻ khóa, các phần mềmsao chép lậu.3.Qua các thiết bị c. Các con đường lâynhớ.4.lan của virus [10’]Qua internet, đặc -biệt là thư điện tử.Hoạt động 4: cách phòngtránh ViusGv: Nêu nguyên tắt phòng tránh5.sao chép tệp đó bịQua các “Lỗ hổng”của phần mềm.Qua việcnhiễm virus.-Quacỏcphần mềm bẻ khúa, Giáo án Tin học 9Hoạt động của GVHoạt động của HSNội dung ghi bảngcỏc phần mềm saovirus?Lưu ý: Mỗi phần mềm chỉ diệtchộp lậu.được những loại virus nó đã-nhận biết được. Hiện nay có thểHs: Nêu ngun tắt phịngnói các loại virus mới xuất hiệntránh virus.Quacỏcthiết bị nhớ.-Quahàng ngày. Các nhà cung cấpinternet, đặc biệt làphần mềm diệt virus chuyênthư điện tử.nghiệp luôn quan tâm cập nhậtQua các “Lỗ hổng”các mẫu virus mới vào chươngcủa phần mềm.trình. Do vậy, cần cập nhậtd. Phịng tránh virusthường xun chương trình diệtvirus.[10’]Để phịng tránh virus,bảo vệ dữ liệu, nguyêntắc chung cơ bản nhấtlà:"Phải cảnh giác vàngăn chặn virus trênchính những đườnglây lan của chúng"c. Củng cố luyện tập [4’]Vi rút là gì?Nguyên tắc phịng tránh virus? Nêu tên một số chương trình diệt virus phổbiến?d. Hướng dẫn HS tự học ở nhà [1’]Học thuộc bài.Trả lời câu hỏi và bài tập SGK.Chuẩn bị trước Bài thực hành 5: Sao lưu dự phòng và quét virus Giáo án Tin học 9Tiết 25Bài thực hành 5SAO LƯU DỰ PHÒNG VÀ QUÉT VIRUS1. Mục tiêua. Về kiến thức:Biết các con đường lây lan của virus máy tính để có những biện pháp phịng ngừathích hợp.b. Về kỹ năng:Biết thực hiện thao tác sao lưu các tệp/thư mục bằng cách sao chép thông thường.c. Về thái độ:Giáo dục thái độ học tập nghiêm túc. Biết cách bảo vệ thông tin và máy tính củanhà trường và cá nhân.2. Chuẩn bị của GV và HSa. Chuẩn bị của GV- SGK, ĐDHT máy tính, máy chiếu.- Các phần mềm diệt virus.b. Chuẩn bị của HS- Đọc trước nội dung bài- Đồ dùng học tập, sgk, vở ghi,….3. Tiến trình dạy họca. Kiểm tra bài cũKết hợp trong bài họcĐặt vấn đềỞ tiết trước, chúng ta đã tìm hiểu một số yếu tố ảnh hưởng đến sự an tồncủa thơng tin máy tính, trong đó có 1 yếu tố mà ta hay gặp phải, đó là virus của Giáo án Tin học 9máy tính, virus máy tính là gì ? những tác hại do virus mang lại. Cùng tìm hiểunhũng con đường lây lan của Virus để tìm cách phịng virus? Bài học hơm naychúng ta sẽ đi thực hành sao lưu dự phòng và quét virusb. Giảng nội dung bài mớiHoạt động của GVHOẠT ĐỘNG 1: Giới thiệuHoạt động của HSNội dung ghi bảng1- Mục đích, yêu cầu:cho học sinh mục đích của bài+ Biết thực hiện thaothực hành. [20’]tác sao lưu các tệp/thưGv: y/c HS đọc mục đích, yêumục bằng cách saocầu của Bài thực hành tr.65Hs: 1 HS đọc, HS khácchép thông thường;SGK.theo dõi SGK.+ Thực hiện quét virusGv: phân tích các yêu cầu cầnHs: HS chú ý lắng nghe.bằng phần mềm diệtthực hiện của Bài TH.virus.HOẠT ĐỘNG 2: Thực hiện2- Nội dung:sao lưu dữ liệu bằng phươngBài 1: Chuẩn bị saopháp sao chép thông thườnglưu và sao lưu bằng[20’]Hs: 1 HS đọc thông tin, HS phương pháp saoGv: y/c HS đọc nội dung Bài 1khác theo dõi SGK.tr.65 SGK.chép thông thường1- Khởi độngGv: Các bước thực hiện sao lưuHs: dựa vào kiến thứcWindows Explorer,dữ liệu ?SGK trả lời.tạo thư mụcTailieu_hoctap trên ổGv: thực hiện mẫu trên máy GVHs: quan sát GV làm mẫuđĩa C:\. Sao chép mộtcho HS quan sát và y/c HS thựctrên màn hình và thực hiệnvài tập tin vào thư mụchiện tại máy cá nhân.sao lưu tại máy HS.vừa tạo; Giáo án Tin học 9Hoạt động của GVGv: bao quát lớp và hướng dẫnHoạt động của HSHs: tiếp tục thực hành choNội dung ghi bảng2- Tạo một thư mụcthành thạo thao tác.mới trên ổ đĩa D:\ vớithêm.tên Sao_luu;3- Sao chép các tập tintrong thư mụcTailieu_hoctap vàothư mục Sao_luu.c.Củng cố luyện tập: [4’]* Kiến thức bổ sung: Ngoài sao lưu bằng cách thông thường vừa thựchiện, hệ điều hành Windows cũng cung cấp tiện ích Backup. Với tiện ích nàyngười dùng có thể:+ Sao lưu dữ liệu ra các thiết bị lưu trữ hoặc dưới dạng tập tin lưu trên máytính.+ Lựa chọn các kiểu sao lưu [sao lưu toàn bộ dữ liệu cần thiết, chỉ sao lưunhững thay đổi trong ngày hoặc chỉ sao lưu những thay đổi kể từ lần sao lưu gầnnhất, ...];+ Đặt lịch để sao lưu tự động sau những khoảng thời gian nhất định;+ Thiết đặt người được phép sao lưu, ...+ Nhận xét tiết thực hành.d. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà: [1’]+ Về nhà thực hiện lại nhiều lần các thao tác của bài thực hành+ Xem trước phần còn lại của bài [bài 2]Tiết 26 Giáo án Tin học 9Bài thực hành 5SAO LƯU DỰ PHÒNG VÀ QUÉT VIRUS[tiếp theo]1. Mục tiêua. Về kiến thức:- Biết thêm về một số phần mềm diệt virus như: Avira, Kaspersky, Mcafee, Nortonb. Về kỹ năng:Biết thực hiện thao tác sao lưu các tệp/thư mục bằng cách sao chép thông thường.Thực hiện quét virus bằng phần mềm diệt virus BKAV.c. Về thái độ:Giáo dục thái độ học tập nghiêm túc. Biết cách bảo vệ thơng tin và máy tính củanhà trường và cá nhân.2. Chuẩn bị của GV và HSa. Chuẩn bị của GV- SGK, ĐDHT máy tính, máy chiếu.- Các phần mềm diệt virus.b. Chuẩn bị của HS- Đọc trước nội dung bài- Đồ dùng học tập, sgk, vở ghi,….3. Tiến trình dạy họca. Kiểm tra bài cũKết hợp trong bài họcĐặt vấn đềỞ tiết trước, chúng ta đã tìm hiểu một số yếu tố ảnh hưởng đến sự an tồncủa thơng tin máy tính, trong đó có 1 yếu tố mà ta hay gặp phải, đó là virus củamáy tính, virus máy tính là gì ? những tác hại do virus mang lại. Cùng tìm hiểu Giáo án Tin học 9nhũng con đường lây lan của Virus để tìm cách phịng virus? Bài học hơm naychúng ta sẽ tiếp tục đi thực hành sao lưu dự phòng và quét virusb. Giảng nội dung bài mớiHoạt động của GVHoạt động của HSNội dung ghi bảngHOẠT ĐỘNG 1: Giới thiệuBài 2: Quét viruscách quét Virus bằng phần1- Khởi động chương trình quét vàmềm BKAV [13’]diệt virus BKAV.Gv: y/c HS đọc nội dung BàiSau khi khởi động màn hình làm2 tr.66 SGK.+ 1 HS đọc thông việc của BKAV xuất hiện như sau:+ GV: khởi động BKAV trêntin, HS khác theomáy GV và y/c HS thực hiệndõi SGK.theo trên máy HS.+ GV: y/c HS quan sát giaodiện phần mềm, tìm hiểu ý+ HS: quan sát vànghĩa của các tùy chọn trêntìm hiểu ý nghĩagiao diện.của các tùy chọn2- Chọn tùy chọn Tất cả ổ cứng vàtrên giao diện.USB để qt virus.Lưu ý: khơng nên chọn Xóa tất cảMacro.3- Quan sát q trình qt virus của+ GV: khơng chọn Xóa tấtchương trình. Cuối cùng nháy nútcả Macro vì các chươngThốt để kết thúc quá trình diệttrình ứng dụng trong MSvirus.Office và các kết quả làmLưu ý: có thể tải BKAV từ địa chỉ: Giáo án Tin học 9Hoạt động của GVHoạt động của HSNội dung ghi bảngviệc có thể chứa nhiều macro + HS: lắng nghe //www.bkav.vn/home/Downloa[những đoạn chương trìnhGV giải thích.+tiện ích] hữu ích.HS: quan sát GVd.aspxlàm mẫu, dựa vào+ GV: thực hiện mẫu và y/cSGK thực hiệnHS thực hiện các yêu cầucác yêu cầu tiếptiếp theo.theo trong SGK.[nếu có điều kiện, * Các phần mềm diệt virus miễnGv giới thiệuphí.thêm cho HS cácAvira, Kaspersky, Mcafee, Nortonphần mềm quét…virus hiệu quảkhác như Avast,HOẠT ĐỘNG 2: GiớiMcAfee, Norton,thiệu các phần mềm quétKaspersky, PAVVirus miễn phí [12’]v.v]Gv: Có những phần mềmHs:qt virus nào.Kaspersky,Avira,Mcafee, Norton …Gv: Để tải được các phầnHs: Đánh các từmềm đó về làm như thế nào?khoá vào GoogleHọc sinh thực hiện theo hướng dẫnHOẠT ĐỘNG 3: Thựcrồi Downloadcủa giáo viên để Download và sửhành Download phần mềmtheo hướng dẫndụng BKAV.quét Virus miễn phí [15’]của máy.Gv: Làm mẫu.Gv: yêu cầu hs thực hiệnHs: quan sát Giáo án Tin học 9Hoạt động của GVHoạt động của HSHs: Thực hiện các thao tác tạiNội dung ghi bảngmáy mình.c. Củng cố luyện tập: [4’]+ Chạy các tùy chọn của chương trình BKAV cho Hs quan sát.+ HS: quan sát lại những thao tác của GV trên màn hình để củng cố kiếnthức đã thực hành.d. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà [1’]+ Về nhà thực hiện lại nhiều lần các thao tác của bài thực hành+ Đọc Bài đọc thêm 4: Lược sử của virus;+ Xem trước Bài 7: Tin học và xã hội.**********