Một trong các tính chất hóa học quan trọng nhất của este là phản ứng thủy phân trong môi trường axit và môi trường kiềm. Bên cạnh đó este còn có các tính chất của gốc axit và gốc ancol cấu tạo nên nó, phản ứng khử và phản ứng oxi hóa hoàn toàn.
Phản ứng đốt cháy este
Bài toán đốt cháy este là dạng bài thường gặp trong các đề thi TN-ĐH -CĐ. Bài viết sẽ giúp các em củng cố các kiến thức về phản ứng đốt cháy este và rèn luyện kĩ năng giải các bài toán đốt cháy este và các dạng bài tập liên quan.
- ## 30 Bài tập phản ứng este hóa và điều chế este [có lời giải chi tiết]
30 câu hỏi lý thuyết và bài tập về phản ứng este hóa, điều chế este có lời giải chi tiết giúp bạn đọc hệ thống lại kiến thức thật hiệu quả.
- ## 50 Bài tập thủy phân este [hay và khó]
50 bài tập thủy phân este với đầy đủ các dạng bài được giải chi tiết giúp bạn đọc ôn tập kỹ các bài toán thủy phân este.
- ## Đề ôn tập este-lipit có lời giải chi tiết
Đề ôn tập gồm 50 câu lý thuyết và bài tập tổng hợp từ khó đến dễ có lời giải chi tiết giúp bạn đọc kiểm tra kiến thức về este - lipit trọn vẹn.
- ## 50 Bài tập trắc nghiệm phản ứng thủy phân este [ có đáp án]
Phản ứng thủy phân este là một trong những tính chất hóa học quan trọng của este, các bài tập về phản ứng thủy phân este cũng thường xuyên gặp trong các đề thi ĐH-CĐ. Bộ đề 50 BTTN tính toán sẽ giúp các em củng cố lí thuyết về tính chất hóa học của este và rèn luyện kĩ...
- ## Xà phòng. Chất giặt rửa.
Bài viết sẽ giúp các em biết những chất như thế nào thì được gọi là chất tẩy rửa. Xà phòng và chất tẩy rửa tổng hợp có thành phần như thế nào, ưu nhược điểm cũng như phương pháp sản xuất xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp.
Trong hóa học cũng như trong cuộc sống hàng ngày chúng ta thường nghe thấy tên este. Vậy este là gì? Tính chất hóa học đặc trưng của este như thế nào? Cùng Hóa Chất PTP tìm hiểu nhé.
Mục Lục
Este là gì?
Este là gì?
Khái niệm
- Trong hóa học, este là một hợp chất hóa học được tạo ra từ một axit hữu cơ hoặc vô cơ. Trong đó có ít nhất một nhóm hydroxyl [LIPOH] được thay bằng nhóm kiềm [ALKYL].
- Este được cấu tạo từ alcohol và acid carboxylic. Trong sinh học có một loại este rất quan trọng đó là este acid béo của glycerol, glyceride. Glyceride có mặt trong chất béo động vật, là một loại lipid phổ biến.
Phân loại
Dựa vào số lượng nhóm cacboxyl và đặc điểm của gốc hiđrocacbon este được phân chia thành nhiều loại như: este đa chức, este đơn chức, este không no, este no….
- Este no, đơn chức có công thức CnH2n + 1COOCn’H2n’ + 1 hay CmH2mO2 [ Với m ≥ 2, n ≥ 0, n’ ≥ 1, m = n + n’ + 1]
- Este không no, đơn chức: có công thức phân tử CmH2m – 2O2
- Este tạo từ ancol no, axit không no có công thức CnH2n – 1COOCn’H2n’ + 1
Với n’ ≥ 1; m ≥ 4; n ≥ 2
- Este tạo từ ancol không no, axit no có công thức CnH2n + 1COOCn’H2n’ – 1
Với n’ ≥ 2; m ≥ 3; n ≥ 0
- Este đa chức
- Este tạo bởi axit đơn chức RCOOH và rượu đa chức R’[OH]n: [RCOO]nR’.
- Este tạo bởi rượu đơn chức: R[COOR’]m và axit đa chức R[COOH]m.
- Este tạo bởi rượu đa chức R’[OH]n: Rn[COOR’]n.mR’m và axit đa chức R[COOH]m.
Khi nắm rõ các công thức trên, việc đọc hiểu đề bài sẽ dễ dàng hơn, từ đó sẽ giúp chúng ta giải quyết được các bài tập một cách dễ dàng.
Tính chất hóa học của este
- Trạng thái:
- Este của axit đơn chức [có số lượng nguyên tử cacbon nhỏ] và các loại rượu đơn chức có dạng chất lỏng, dễ bay hơi, có mùi thơm.
- Với những este có khối lượng phân tử lớn, có trạng thái rắn [như sáp ong, mỡ động vật…]
- Nhiệt độ sôi của este với axit có cùng phân tử sẽ thấp hơn nhiều vì không có liên kết hidro.
- Tính tan của este: không tan hoặc ít tan trong nước do không tạo liên kết giữa các phân tử với nước và hidro.
- Mùi thơm: hầu hết các este có mùi thơm đặc trưng
- Isoamyl axetat có công thức cấu tao CH3COOCH2CH2[CH3]2: có mùi thơm của chuối.
- Etyl isovalerat công thức cấu tạo [CH3]2CHCH2COOC2H5 : có mùi thơm của táo.
- Etyl butirat công thức cấu tạo CH3CH2CH2COOC4H9 : có mùi thơm của quả dứa.
- Geranyl axetat công thức cấu tạo CH3COOC10H17: có mùi hương hoa hồng.
- Benzyl propionat công thức cấu tạo CH3CH2COO-CH2C6H5: có mùi hương hoa nhài.
Trên đây là những tính chất vật lý cơ bản của este. Vậy tính chất hóa học đặc trưng của este là gì? Điều chế tính chất hóa học của este như thế nào, cùng theo dõi tiếp nhé.
Tính chất hóa học của este
Khi nghiên cứu tính chất hóa học của este, người ta thấy rằng este có những tính chất hóa học sau:
Phản ứng hóa học thủy phân
Este bị thủy phân cả trong môi trường kiềm và môi trường axit.
Este thủy phân trong môi trường axit phản ứng este hóa.
R-COO-R’ + H- OH ⇄ R-COOH + R’-OH
Este thủy phân trong môi trường kiềm gọi là phản ứng xà phòng hóa [đây là phản ứng 1 chiều]
R-COO-R’ + NaOH → R-COONa + R’-OH
Nếu este ở dạng chất béo [lipit] khi xảy ra phản ứng xà phòng hóa ta thu được xà phòng và glixerol C3H5[OH]3.
Một vài phản ứng thủy phân khác của este
Tính chất vật lý của este
\>> Có thể bạn quan tâm: Đá thối
Dựa theo sản phẩm phản ứng thủy phân este có thể tìm ra cấu tạo của este khi chưa thủy phân.
Este A + NaOH → 2 muối + H2O
A là este của phenol, công thức hóa học C6H5OOC–R
Este A + NaOH → muối + anđehit
A là este đơn chức, công thức hóa học R–COO–CH=CH–R’
Este A + NaOH → muối + xeton
A là este đơn chức, công thức hóa học R’–COO–C[R]=C[R”]R’’’
Este A + NaOH → muối + ancol + nước
A là este – acid, công thức hóa học HOOC–R–COOR’
Este A + NaOH → muối + anđehit + nước
A là hiđroxi – este, công thức hóa học RCOOCH[OH]–R’
Este A + NaOH → sản phẩm duy nhất
A là este vòng, tạo bởi hiđroxi axit
Phản ứng hóa học khử
Este bị khử bởi LiAlH4 [liti nhôm hiđrua], lúc này nhóm RCO [nhóm axyl] trở thành ancol bậc 1:
R-COO-R’ → R-CH2-OH + R’-OH
Tính chất hóa học của este bao gồm phản ứng với gốc hidrocacbon
Este có thể tham gia phản ứng thế, trùng hợp, tách, cộng … ta sẽ xem xét phản ứng cộng và phản ứng trùng hợp sau đây:
- Phản ứng cộng với gốc hidrocacbon không no: Gốc hidrocacbon không no sẽ phản ứng cộng với phi kim như H2, Br2, Cl2, … giống hiđrocacbon không no.
- Phản ứng trùng: Một số este có liên kết C = C tham gia phản ứng trùng giống anken.
Trên đây là những kiến thức về các tính chất hóa học của este. Hy vọng các bạn đã nắm vững được các kiến thức cơ bản này để có thế giải quyết các bài tập liên quan một cách dễ dàng.
Este là những chất như thế nào?
Các este là chất lỏng hoặc chất rắn ở điều kiện thường và chúng rất ít tan trong nước. So với các axit có cùng khối lượng mol phân tử hoặc phân tử có cùng số nguyên tử cacbon thì este có nhiệt độ sôi và độ tạn trong nước thấp hơn hẳn.
Este là gì cho ví dụ?
Este rất dễ bay hơi và có mùi hương đặc trưng. Ví dụ như este isoamyl axetat có mùi chuối chín; etyl propionat có mùi dứa, geranyl axetat có mùi hoa hồng,... Nhờ vào tính chất này mà este được sử dụng để làm chất tạo hương.
Tính chất hóa học đặc trưng của este là gì?
Este là hợp chất hữu cơ có mùi thơm dễ chịu được hình thành do phản ứng thế giữa axit cacboxylic và rượu. Chúng được tìm thấy tự nhiên trong trái cây và được sử dụng thương mại trong sản xuất xà phòng, nước hoa, polyeste, thuốc.
Este tan trong dầu?
Ester là các phân tử phân cực, so với các axit cacboxylic có trọng lượng tương tự thì điểm sôi của ester thấp hơn vì giữa chúng không thể hình thành liên kết hydro. Thay vào đó, chúng có thể hình thành liên kết hydro giữa các nguyên tử oxy và nguyên tử hydro của các phân tử nước. Do đó, ester ít tan trong nước.