Ví dụ chương trình đơn giản

1.1. Cấu trúc chung

• Chương trình được viết bằng ngôn ngữ lập trình bậc cao thường gồm hai phần:

[ < Phần khai báo > ]

< Phần thân >

• Các diễn giải bằng ngôn ngữ tự nhiên được đặt trong cặp dấu < và >
• Phần khai báo có thể có hoặc không được đặt trong cặp dấu [ và ]
• Phần khai báo: Khai báo tên chương trình, khai báo thư viện sử dụng, khai báo hằng, khai báo biến, khai báo chương trình con
• Phần thân chương trình: bao gồm dãy các lệnh được đặt trong dấu mở đầu và kết thúc

1.2. Các thành phần của chương trình

a. Phần khai báo

• Trong ngôn ngữ Pascal có cách khai báo sau:

Program Ten_Chuong_trinh;

Trong đó: Tên chương trình là tên do người lập trình đặt  theo đúng quy định về tên

Ví dụ: Program Tinh_tong;

• Mỗi ngôn ngữ lập trình thường có những thư viện cung cấp chương trình  thông dụng đã được lập trình sẵn
• Cách khai báo thư viện trong chương trình:

Uses < Danh sách thư viện >;

Trong đó:

• Uses là từ khóa
• Tên các thư viện được viết cách nhau bởi dấu phẩy

Ví dụ:

• Trong ngôn ngữ Pascal:

Uses crt;

Thư viện CRT cung cấp các chương trình có sẵn để làm việc với màn hình văn bản và bàn phím.

• Trong C++:

#include

#include

• Khai báo hằng thường được sử dụng cho những giá trị xuất hiện nhiều lần trong chương trình

• Phần khai báo hằng có dạng:

CONST < Tên hằng > = < Giá trị của hằng >;

Ví dụ:

Bảng 1. Ví dụ khai báo Hằng trong ngôn ngữ lập trình Pascal và ngôn ngữ lập trình C++

a.4. Khai báo biến

• Mọi biến dùng trong chương trình đều phải đặt tên và khai báo cho chương trình dịch biết để lưu trữ và xử lí
• Biến chỉ nhận một giá trị tại mỗi thời điểm được gọi là biến đơn

​Ví dụ:

• Giải phương trình bậc hai ax2 + bx + c = 0   [với các hệ số a, b, c bất kì]
  • a, b, c: các biến cần nhập
  • Delta, x1, x2: các biến cần tính

Với Pascal, phần khai báo biến có dạng:

​Var < Danh sách biến >:< kiểu dữ liệu >;

b. Phần thân chương trình

Tạo bởi dãy lệnh trong phạm vi được xác định bởi cặp dấu hiệu BEGIN [mở đầu] và END [kết thúc], sau END có dấu chấm. 

Ví dụ:

Phần thân trong chương trình Pascal:

Begin

          [ < Dãy lệnh > ];

End.

1.3. Ví dụ chương trình đơn giản

Xét một vài ví dụ về chương trình đơn giản:

Ví dụ 1:

Chương trình sau thực hiện việc đưa ra màn hình thông báo “Xin chao cac ban!”

Bảng 2. Ví dụ chương trình đơn giản

Ví dụ 2:

Chương trình Pascal đưa ra thông báo "Xin chao cac ban!" và "Moi cac ban lam quen voi Pascal!"

begin

    writeln [ 'Xin chao cac ban!’];

    writeln [ ‘Moi cac ban lam quen voi Pascal '];

end.