Xem thêm các sách tham khảo liên quan:
Giải Bài Tập Địa Lí 7 – Bài 21: Môi trường đới lạnh giúp HS giải bài tập, các em sẽ có được những kiến thức phổ thông cơ bản, cần thiết về các môi trường địa lí, về hoạt động của con người trên Trái Đất và ở các châu lục:
– Tìm ranh giới của môi trường đới lạnh ở hai bán cầu.
– Nêu diễn biến nhiệt độ và lượng mưa trong năm ở đới lạnh.
– Ranh giới của môi trường đới lạnh ở hai bán cầu:
+ Môi trường đới lạnh nằm từ đường vòng cực đến hai cực.
+ Đới lạnh ở Bắc Cực là đại dương, còn ở Nam Cực là lục địa.
– Diễn biến nhiệt độ và lượng mưa trong năm ở đới lạnh [Hon – man – Ca – na – đa]:
+ Nhiệt độ tháng cao nhất [tháng VII] dưới 10oC, nhiệt độ tháng thấp nhất [tháng II] dưới – 30oC. Số tháng có nhiệt độ trên 0oC: 3,5 tháng [từ tháng VI đến giữa tháng IX], số tháng có nhiệt độ dưới 0oC: 8,5 tháng [từ giữa tháng IX đến tháng V]. Biên độ nhiệt năm cao [đến 40oC]. Nhìn chung , khí hậu ở đới lạnh quanh năm lạnh lẽo, chỉ có từ 3 đến 3,5 tháng mùa hạ, nhưng cũng không bao giờ nóng đến 10oc.
+ Lượng mưa trung bình năm 133mm, các tháng mưa nhiều nhất [hai tháng VII và VIII] không quá 20mm/tháng, các tháng còn lại mưa ít [dưới 20mm/tháng và chủ yếu dưới dạng tuyết rơi]. Nhìn chung lượng mưa ở đới lạnh rất thấp , phần lớn dưới dạng tuyết rơi.
– Núi băng là một khối băng khổng lồ
– Băng trôi là những tảng băng có kích thước to nhỏ khác nhau, nhưng nhỏ hơn núi băng
– Nhiệt độ trung bình mùa đông luôn dưới -10oC, mùa hạ ngắn và ít khi nóng đến 10oC. Mặt đất đóng băng quanh năm, chỉ tan một lớp mỏng trên mặt vào mùa hạ.
– Lượng mưa trung bình năm dưới 500mm, phần lớn dưới dạng tuyết,…
Vì có sự giống nhau giữa môi trường hoang mạc với môi trường đới lạnh, thể hiện ở:
– Lượng mưa trung bình năm ít ,dưới 500mm: rất khô hạn
– Khí hậu rất khắc nghiệt: biên độ nhiệt năm và ngày rất lớn.
– Có rất ít người sinh sống, động thực vật nghèo nàn.
– Động thực vật ở đới lạnh có những nét khác biệt so với các giới khác [về cách thích nghi với môi trường sống khắc nghiệt, chủ yếu là đối với động vật]
– Động vật có 2 cách chống lại cái lạnh:
+ Chống lạnh chủ động: có lớp lông dày hoặc lớp mỡ dày dưới da, sống thành đàn đông đúc để sưởi ấm cho nhau.
+ Chống lạnh thụ động: ngủ đông để giảm tiêu hao năng lượng trong giai đoạn lạnh nhất, hoặc di cư đến nơi ấm áp hơn để tránh mùa đông.
– Khí hậu quá lạnh ở hai cực không thích nghi với đời sống của thực vật nên chúng chỉ phát triển trong thời gian ngắn ngủi mùa hạ và chủ yếu ở ven biển băng Bắc Cực. Ở Nam Cực không có thực vật vì quá lạnh.
“Cuộc sống trong ngôi nhà băng thật chẳng tiện nghi chút nào nhưng con người vẫn phải sống cho qua mùa đông giá lạnh từ – 30oC đến – 40oC. Nhà băng là nơi cư trú tốt nhất cho người I-nuc, các chú chó và lương thực của họ. Nhờ có ngọn đèn mỡ hải cẩu thắp liên tục, nhiệt độ trong nhà luôn duy trì từ 0oC đến 2oC. Vào nhà, người ta phải cởi bỏ bộ quần áo khoác ngoài bằng da và lông thú đã lạnh cứng lại, để tránh băng tan làm ướt người. Cơ thể cần luôn khô ráo, điều đáng sợ nhất trong ngôi nhà là sự hỗn tạp của hơi người, mùi thịt cá tươi, mùi lông chó, mùi mỡ hải cẩu cháy và mùi bếp núc. Trên trần chỉ có một lỗ thông hơi nhỏ cho cả ngôi nhà đông đúc, lối ra vào đã bị đống quần áo nút kín lại”
– Về nhà ở: ngôi nhà băng chật chội luôn được sưởi ấm bằng ngọn đèn mỡ hải cẩu và chỉ có một lỗ thông hơi nhỏ.
– Về cách chống lạnh: mặc quần áo da và lông thú, luôn giữ cơ thể khô ráo.
Đới lạnh là xứ sở của băng tuyết, khí hậu rất khắc nghiệt. Vậy tại sao nói đới lạnh là vùng hoang mạc lạnh của Trái Đất? Hãy cùng GiaiNgo khám phá!
Môi trường đới lạnh hay còn gọi là hàn đới. Đây là khu vực địa lí có khí hậu khắc nghiệt nhất trên Trái Đất.
Vậy tại sao nói đới lạnh là vùng hoang mạc lạnh của Trái Đất? Giới thực vật và động vật đã làm thế nào để thích nghi với môi trường sống ở đây? Mời các bạn cùng tìm hiểu qua bài viết sau đây của GiaiNgo!
Vị trí của môi trường đới lạnh
Môi trường đới lạnh nằm trong khoảng từ hai vòng cực đến hai cực Bắc – Nam của Trái Đất. Môi trường đới lạnh ở bán cầu Bắc chủ yếu là đại dương. Môi trường đới lạnh ở bán cầu Nam chủ yếu là lục địa.
Do điều kiện khí hậu, tự nhiên không thuận lợi cho nên ở đây có rất ít người sinh sống. Động, thực vật ở đây phát triển cũng rất đặc biệt do phải thích nghi với môi trường sống.
Đặc điểm môi trường đới lạnh
Đới lạnh có khí hậu vô cùng khắc nghiệt. Mùa đông kéo dài, ít khi thấy Mặt Trời và thường xuyên xảy ra bão tuyết dữ dội kèm theo cái lạnh cắt da. Nhiệt độ trung bình luôn dưới mức -10⁰C, thậm chí có khi xuống tới -50⁰C.
Lượng mưa trung bình năm rất thấp, khoảng dưới 500mm. Mưa chủ yếu ở dạng tuyết rơi [trừ mùa hạ]. Mặt đất đóng băng dày quanh năm, chỉ tan một lớp mỏng trên cùng khi mùa hạ đến.
Mùa hạ ở đây chỉ kéo dài từ hai đến ba tháng. Mặt Trời di chuyển suốt ngày đêm ở đường chân trời, có nơi kéo dài đến sáu tháng liền. Trong khoảng thời gian này, nhiệt độ có tăng nhưng cũng ít khi vượt quá ngưỡng 10⁰C.
Ở vùng Bắc cực, mặt biển đóng thành một lớp băng dày khoảng 10m. Vào mùa hạ, nhiệt độ tăng, biển băng vỡ ra hình thành nên các tảng băng trôi.
Ở châu Nam Cực và đảo Greenland, băng tuyết đóng thành khiên băng dày đến 1500m. Vào mùa hạ, rìa của các khiên băng trôi trượt xuống biển, vỡ ra thành những núi băng khổng lồ. Nhiều núi băng trôi theo các dòng biển về phía xích đạo, hàng năm trời vẫn chưa tan hết.
Hiện nay, Trái Đất nóng lên, băng ở hai vùng cực đang tan chảy bớt. Diện tích phủ băng thu hẹp lại dẫn đến hiện tượng nước biển ngày một dâng. Đây cũng là một tình trạng báo động đối với môi trường sống trên Trái Đất.
Nói đới lạnh là vùng hoang mạc lạnh của Trái Đất vì đới lạnh có khí hậu khắc nghiệt không khác gì các hoang mạc. Đới lạnh cũng có lượng mưa trung bình rất ít, thời tiết rất khô hạn; biên độ nhiệt ngày và năm lớn. Có rất ít người sinh sống ở đây, hệ động, thực vật nghèo nàn, thưa thớt.
Điều kiện tự nhiên ở đới lạnh so với hoang mạc rất giống nhau. Nhưng vì ở đây là đới lạnh, nhiệt độ rất thấp cho nên mới được gọi là hoang mạc lạnh của Trái Đất.
So sánh sự khác nhau giữa núi băng và băng trôi
Băng trôi
- Là mặt biển bị đóng thành một lớp băng dày đến 10m.
- Vào mùa hạ, nhiệt độ tăng lên làm biển băng vỡ ra, hình thành nên các tảng băng trôi.
- Kích thước băng trôi nhỏ hơn so với núi băng.
Núi băng
- Là băng tuyết bị đóng thành khiên băng dày hơn 1500m.
- Đến mùa hạ, rìa các khiên băng trôi trượt xuống biển, vỡ ra tạo thành các núi băng khổng lồ.
- Núi băng lớn hơn băng trôi nhiều.
Giới thực vật và động vật ở đới lạnh có gì đặc biệt?
Giới thực vật và động vật ở đới lạnh có những đặc điểm đặc biệt để thích nghi với môi trường sống nơi đây.
Sự thích nghi của thực vật với môi trường
Ở vùng đài nguyên phương Bắc, khí hậu lạnh quanh năm, thực vật chỉ phát triển được vào mùa hạ ngắn ngủi. Chúng mọc ở trong những thung lũng kín gió. Cây cối còi cọc, thấp lùn, mọc xen lẫn với rong, rêu và địa y, thân mọng nước, cây rụng nhiều lá,…
Ở Nam Cực vì thời tiết quá lạnh nên thực vật không phát triển được.
Sự thích nghi của động vật với môi trường
Các loài động vật ở đới lạnh thích nghi được với khí hậu khắc nghiệt là nhờ có lớp mỡ dày [hải cẩu, cá voi, cá nhà táng,…]; lớp lông dày [gấu trắng, cáo tuyết, tuần lộc,…] hoặc bộ lông không thấm nước [chim cánh cụt,…].
Các loài thường sống thành bầy đàn để bảo vệ và có thể sưởi ấm cho nhau. Một số loài gấu có tập tính ngủ đông để tránh tiêu hao năng lượng. Một số loài khác lại di cư đến nơi ấm áp hơn để tránh cái lạnh trong mùa đông.
Vào mùa hạ, cuộc sống ở đới lạnh sẽ sinh động hơn. Cây cỏ, rêu, địa y,… phát triển nở rộ. Các sinh vật phù du phát triển ở trên lớp băng tan. Đây cũng là nguồn thức ăn chủ yếu của các loại động vật đới lạnh.
Như vậy, bài viết trên đã đưa ra lời giải thích tại sao nói đới lạnh là vùng hoang mạc lạnh của Trái Đất. Hi vọng bạn đọc đã có thêm cho mình những thông tin thú vị về xứ lạnh của Trái Đất. Đừng quên like và share bài viết của GiaiNgo nhé!