Ngày 25/2 vừa qua, dàn nhạc giao hưởng nổi tiếng New York Philharmonic của Mỹ với hơn 400 thành viên, trong đó có 130 nhạc công, đã đáp chuyến bay từ thủ đô Bắc Kinh [Trung Quốc] đến thủ đô Bình Nhưỡng của CHDCND Triều Tiên, mở đầu cho chuyến lưu diễn lịch sử 2 ngày tại đây.
Tại Nhà hát lớn Đông Bình Nhưỡng tối 26/`2, Philharmonic đã phối hợp với các nghệ sĩ Dàn nhạc giao hưởng Quốc gia Triều Tiên biểu diễn các tác phẩm âm nhạc của Gershwin, Dvorak, Bernstein và Wagner, cùng quốc ca 2 nước Mỹ - CHDCND Triều Tiên.
Phong cách và ngôn ngữ âm nhạc Đông - Tây đã hòa quyện trong một không gian ấm cúng của sân khấu nhà hát lớn, đã mang lại sự thông cảm, hiểu nhau giữa những người làm âm nhạc của 2 nước đang đối đầu nhau.
Chuyến lưu diễn của dàn nhạc New York Philharmonic đã gây chú ý mạnh mẽ đối với thế giới suốt tuần nay. Ngoài việc lần đầu tiên sau hơn 50 năm, 2 nước Mỹ - CHDCND Triều Tiên mới có cuộc trao đổi về văn hóa quy mô lớn, đây còn là sự kiện mang tính đột phá cho tiến trình cải thiện quan hệ song phương giữa 2 nước sau hàng chục năm hiềm khích, nhất là sau 5 năm căng thẳng xung quanh vấn đề hạt nhân của CHDCND Triều Tiên.
Sau khi Mỹ đạt được thỏa thuận về việc CHDCND Triều Tiên giải giáp vũ khí hạt nhân, quan hệ giữa 2 nước đang có cơ hội lớn nhất để tiến tới bình thường hóa.
Chính vì vậy, khi một đoàn hàng trăm thành viên của dàn nhạc giao hưởng lớn nhất nước Mỹ, trong đó có đến 80 nhà báo thuộc các cơ quan báo chí hàng đầu cùng đến Bình Nhưỡng, nhiều người đã nghĩ ngay rằng đây không chỉ đơn thuần là một chuyến lưu diễn thông thường, cho dù nó không được tổ chức bởi Bộ Ngoại giao như từng diễn ra trong quá khứ, mà còn báo hiệu cho những bước đi tích cực trong việc bình thường hóa quan hệ giữa 2 quốc gia trong tương lai.
Trong ngoại giao quốc tế từng có tiền lệ là những sự kiện “ngoại giao âm nhạc” và “ngoại giao bóng bàn” bắt đầu từ cách đây hơn 50 năm. Đó là chuyến lưu diễn thành công tại Liên Xô của Dàn nhạc giao hưởng Boston [năm 1956]; 3 năm sau [1959], đến lượt New York Philharmonic đến Liên Xô. Năm 1973, Dàn nhạc giao hưởng Philadelphia đã làm một cú đột phá khi thực hiện màn trình diễn hoành tráng tại Đại sảnh đường Nhân dân ở Bắc Kinh, Trung Quốc...
Trong khi dàn nhạc New York Philharmonic đang thực hiện vai trò “ngoại giao âm nhạc” của mình tại Bình Nhưỡng thì tại Bắc Kinh, Ngoại trưởng Mỹ Condoleezza Rice cũng đang thực hiện chuyến thăm Trung Quốc 2 ngày không ngoài mục đích hối thúc Bắc Kinh gây sức ép để buộc Bình Nhưỡng “đẩy nhanh tiến độ thực thi các cam kết đã ký”.
Sự trùng hợp của 2 sự kiện này đã được báo chí ám chỉ như một cách “đi đường vòng” mà chính quyền Mỹ đang muốn vận dụng để giải quyết bế tắc trong vấn đề giải giáp hạt nhân hiện nay. Mặc dù bà Rice không thừa nhận sự vận dụng “ngoại giao âm nhạc” qua chuyến lưu diễn của New York Philharmonic, nhưng vài tờ báo Mỹ và thế giới vẫn bình luận rằng Washington muốn sử dụng “cảm xúc vui vẻ” do âm nhạc mang lại để tạo không khí “dễ chịu” hơn cho CHDCND Triều Tiên trước khi thảo luận vấn đề hạt nhân.
Tính đến nay đã tròn 2 tháng kể từ hạn chót [cuối năm 2007] Bình Nhưỡng phải hoàn tất việc tháo dỡ các lò phản ứng hạt nhân đồng thời công bố toàn bộ các chương trình hạt nhân trong quá khứ và hiện tại theo như thỏa thuận đạt được tại vòng đàm phán 6 bên ngày 13/2/2007.
Sự chậm trễ này dường như là không thể tránh khỏi và đã được các chuyên gia dự báo từ trước khi hạn chót đến. Có vài nguyên nhân dẫn đến sự chậm trễ, trong đó có nguyên nhân về kỹ thuật.
Giới chuyên gia từng phân tích rằng, với việc các bên đạt được thỏa thuận thực thi cam kết 13/2, kèm theo đó là việc các chuyên gia kỹ thuật hạt nhân của Mỹ phụ trách việc tháo gỡ các lò phản ứng ở khu phức hợp Yongbyon bay khởi động công việc chậm trong khi khối lượng các thanh nhiên liệu và các cơ sở vật chất cần tháo dỡ khá lớn, cho nên các chuyên gia đã không thể bảo đảm tiến độ công việc. Điều này có ảnh hưởng nhất định đến việc công bố danh mục các chương trình hạt nhân bí mật của CHDCND Triều Tiên.
Nhưng đấy chưa phải là điều cốt yếu. Gút mắc quan trọng nhất của tiến trình hiện nay vẫn nằm ở khâu “hiểu nhau” giữa Washington và Bình Nhưỡng. Theo đúng kỳ hạn đã cam kết, CHDCND Triều Tiên công bố danh mục các hoạt động hạt nhân của mình tại khu phức hợp Yongbyon. Thế nhưng, đúng như lo ngại của giới phân tích, vấn đề đã phát sinh từ chỗ Washington “nghi ngờ” Bình Nhưỡng còn “giấu giếm điều gì đó”, chưa công bố hết toàn bộ các hoạt động hạt nhân của mình.
Phía CHDCND Triều Tiên không chấp nhận yêu cầu bổ sung nội dung báo cáo, đồng thời Bình Nhưỡng cũng chỉ trích đối tác 6 bên, nhất là Mỹ, không thực hiện đúng điều cam kết là cung cấp hàng viện trợ nhân đạo và nhiên liệu dầu thô nặng để dùng vào việc phát điện. Sự giằng co giữa 2 bên đã phần nào ảnh hưởng đến việc thực thi các cam kết, khiến cho tiến độ tháo dỡ các lò phản ứng càng chậm thêm.
Âm nhạc có thể xoa dịu căng thẳng, làm cầu nối ngoại giao và giúp con người xích lại gần nhau. Nhưng trong tình hình hiện nay, nếu giữa Mỹ và CHDCND Triều Tiên vẫn còn thái độ “hoài nghi”, không đặt niềm tin vào nhau, thì “ngoại giao âm nhạc” sẽ không thể phát huy được vai trò “cầu nối” của mình
Nghe dàn nhạc, trong nhiều thập kỷ, với ba sự lôi cuốn của nó.
Die Messtersinger von Nürnberg, Opera, WWV
Bản concerto cho dàn nhạc
La Merey
Nghe biên tập viên tạp chí Gramophone James Inverne thảo luận về danh sách 'Dàn nhạc hàng đầu' mới với Tom Huisenga của NPR.
Chicago Symphon Tops U.S. Dàn nhạc
1. Dàn nhạc hòa nhạc Hoàng gia, Amsterdam
2. Berlin Philharmonic
3. Vienna Philharmonic
4. Dàn nhạc Giao hưởng Luân Đôn
5. Dàn nhạc giao hưởng Chicago
6. Bản giao hưởng đài phát thanh Bavaria
7. Dàn nhạc Cleveland
8. Los Angeles Philharmonic
9. Dàn nhạc lễ hội Budapest
10. DRESDEN STATSKAPELLE
11. Dàn nhạc Giao hưởng Boston
12. New York Philharmonic
13. Bản giao hưởng San Francisco
14. Dàn nhạc Nhà hát Marisky
15. Dàn nhạc quốc gia Nga
16. Leningrad Philharmonic
17. Dàn nhạc Leipzig Gewanhaus
18. Dàn nhạc Opera Metropolitan
19. Dàn nhạc giao hưởng Saito Kinen
20. Séc Philharmonic
Bernard Haitinks Dàn nhạc Giao hưởng Chicago. Nhóm này được vinh danh là Dàn nhạc Mỹ hàng đầu trong một cuộc thăm dò của tạp chí New Gramphone Kiris. Ted Rosenberg Hide chú thích Ted Rosenberg hide caption
Chuyển đổi chú thích
Ted Rosenberg
Bernard Haitinks Dàn nhạc Giao hưởng Chicago. Nhóm này được vinh danh là Dàn nhạc Mỹ hàng đầu trong một cuộc thăm dò của tạp chí New Gramphone Kiris.
Ted Rosenberg
Bernard Haitinks Dàn nhạc Giao hưởng Chicago. Nhóm này được vinh danh là Dàn nhạc Mỹ hàng đầu trong một cuộc thăm dò của tạp chí New Gramphone Kiris.
Một bảng xếp hạng hoàn toàn mới của Dàn nhạc Giao hưởng Thế giới lên các điểm tin tức ngày hôm nay, Coursy của ấn phẩm Gramophone của người Anh đáng kính. Tại số 1 điểm là Dàn nhạc hòa nhạc Hoàng gia của Amsterdam. Nhưng hàng đầu Hoa Kỳ Dàn nhạc có thể đến như một bất ngờ cho một số người.
Gramophone đã yêu cầu các nhà phê bình âm nhạc cổ điển từ Hoa Kỳ, Châu Âu và Châu Á đưa ra 20 dàn nhạc yêu thích hàng đầu của họ. Sau khi các danh sách được sáng tác, Bản giao hưởng Chicago đã đứng đầu ở Hoa Kỳ. Biên tập viên Gramophone James Inverne nói rằng Chicago đã đánh bại cuộc thi của Touk.
"Trên thực tế, đây sẽ là một bất ngờ bởi vì rất nhiều người ở Mỹ, như một phản ứng giật đầu gối, sẽ xếp hạng New York Philharmonic ở trên đỉnh," Inverne nói. "Hoặc, thực sự, Dàn nhạc Giao hưởng Boston, có các tiêu chuẩn kỹ thuật tuyệt vời. Nhưng Chicago đã đánh bại một dàn nhạc sáu, nằm trong top 20 của chúng tôi, từ Mỹ.
Inverne nói rằng ông đã được truyền cảm hứng để thực hiện cuộc thăm dò vì thậm chí nghĩ rằng mức độ của nhạc sĩ đang diễn ra, có rất nhiều dàn nhạc ngày nay có âm thanh không thể nhận dạng được.
"Đó là tương đương, nếu bạn thích, có một diễn viên lôi cuốn vĩ đại, và nhiều người thân của các diễn viên giỏi, những người giỏi chơi mọi thứ, nhưng bạn không muốn tìm hiểu về Vua của họ.
Vì vậy, âm thanh không thể nhận dạng, của Chicago là gì? Inverne có một từ: đồng thau.
"Chicago nổi tiếng có âm thanh đồng thau đáng kinh ngạc này", Inverne nói. "Và nó chỉ ghim bạn về phía sau ghế của bạn. Và cách mà đồng thau Sunnd bắn ra, miễn trừ rất nhiều về dàn nhạc, đó là một cảm giác phiêu lưu trong việc tạo ra âm nhạc.
Nhà phê bình âm nhạc cổ điển cho The Chicago Tribune, John von Rhein, không ngạc nhiên khi nghe tin tức về quê hương của ông đang dàn dựng vị trí hàng đầu.
"Không phải là quá Chicago Chauvinism", ông nói, "nhưng các cấp bậc xác nhận những gì một người trong chúng ta ở Chicago có năm trong một thời gian.
Von Rhein lưu ý rằng Symphon Chicago 107 tuổi không chỉ có một bài hát tốt về sức khỏe tốt, mà còn về mặt tài chính-một điều hiếm có cho những ngày dàn nhạc.
"Kể từ ngày 30 tháng 6, dàn nhạc không chỉ cân bằng các cuốn sách của mình, mà còn lưu diễn một thặng dư khiêm tốn. Họ báo cáo việc gây quỹ mạnh mẽ, với SARE SARE đã thu hút 85 % công suất trả tiền, cao cho các dàn nhạc của Mỹ.
Trong khi nhiều dàn nhạc Mỹ có thể là tài chính vướng mắc, chúng nghe có vẻ tốt, ít nhất là theo Gramphone. Bảy trong số 20 Top 20 thế giới, trong bảng xếp hạng mới, là Hoa Kỳ Dàn nhạc. Và đối với James Inverne, đó là một tin tốt. Ít nhất, tốt hơn nhiều so với bộ phim truyền hình hậu trường đôi khi phụ thuộc vào âm thanh của âm nhạc.