Chi tiết nhân vật ông Phán Mọc sừng

Văn mẫu lớp 11: Phân tích tiếng khóc của ơng

Phán mọc sừng trong Hạnh phúc của một tang gia

1. Dàn ý Phân tích tiếng khóc của ơng Phán mọc sừng trong Hạnh phúccủa một tang gia

a. Mở bài

Giới thiệu tác phẩm: “Hạnh phúc của một tang gia” được coi là trích đoạnđặc sắc nhất thể hiện được tiếng cười trào phúng và nhiều tư tưởng nhân sinh sâusắc trong Số đỏ. Một chi tiết nhỏ nhưng lại mang đến những ấn tượng vô cùng độcđáo trong đoạn trích này, đó chính là tiếng khóc của Phán Mọc Sừng “hứt, hứt,hứt”.

b. Thân bài

- Phán Mọc Sừng xuất thân là một trí thức, làm rể trong gia đình đại tư sảncủa cụ cố Tổ nhưng cuộc sống hôn nhân của Phán Mọc Sừng với vợ lại không hềhạnh phúc.

-> Vợ ngoại tình

- Phán Mọc Sừng biết tồn bộ sự thật về người vợ khơng đoan chính nhưnglại khơng lấy làm xấu hổ mà nhu nhược, vô liêm xỉ đến mức tự mang danh dự củamình ra để kiếm trác trong gia đình nhà vợ.

- Phán Mọc Sừng đã dùng năm đồng để mua chuộc Xuân Tóc Đỏ để trướcmặt tồn bộ mọi người trong gia đình, Xn sẽ chỉ tay vào mặt hắn và nói “Thưangài, ngài là một người chồng mọc sừng”.

- Để hoàn thành “giao dịch” với Xuân Tóc Đỏ, Phán Mọc Sừng đã phải tự
xây dựng một kịch bản, trong đó hắn vừa là đạo diễn, vừa là diễn viên chính.

-> Tiếng khóc “hứt hứt hứt” cũng là một phần trong kịch bản ấy.

- Nhận được món hời lớn từ gia đình cụ cố Hồng để bưng bít sự thật về việcngoại tình, Phán Mọc Sừng sung sướng, hạnh phúc vì nhận được :thêm vài banghìn bạc”.

- Hắn cũng vơ cùng sốt sắng muốn trả nốt năm đồng để giữ chữ tín cho bảnthân. Khi hạ huyệt là cơ hội tốt nhất để Phán Mọc Sừng hồn thành giao dịch.

c. Kết bài

Tiếng khóc của Phán Mọc Sừng cũng nằm trong chuỗi tiếng cười trong tácphẩm. Qua tiếng khóc này người đọc đã phần nào thấy được thực trạng xã hội màVũ Trọng Phụng lên án, thể hiện sâu cay cái bi hài trong một gia đình đại quý tộcdanh giá.

2. Bài văn mẫu Phân tích tiếng khóc của ơng Phán mọc sừng trong Hạnhphúc của một tang gia

2.1. Bài văn mẫu 1: Phân tích tiếng khóc của ơng Phán mọc sừng

Tiểu thuyết Số đỏ của Vũ Trọng Phụng là tác phẩm “vô tiền khống hậu” cóthể làm vinh dự cho bất cứ nền văn học nào có nó. Xuyên suốt 20 chương truyện,trong đó Hạnh phúc của một tang gia được coi là trích đoạn đặc sắc nhất thể hiệnđược tiếng cười trào phúng và nhiều tư tưởng nhân sinh sâu sắc. Một chi tiết nhỏnhưng lại mang đến những ấn tượng vô cùng độc đáo trong đoạn trích này, đóchính là tiếng khóc của Phán Mọc Sừng “hức, hức, hức”.

Phán Mọc Sừng xuất thân là một trí thức, làm rể trong gia đình đại tư sảncủa cụ cố Tổ nhưng cuộc sống hôn nhân của Phán Mọc Sừng với vợ lại không hềhạnh phúc. Ngay cái tên gọi Phán Mọc Sừng cũng được bắt đầu từ việc vợ ơngPhán có tư tình bên ngồi. Điều đáng nói là Phán Mọc Sừng biết tồn bộ sự thật vềngười vợ khơng đoan chính nhưng lại không lấy làm xấu hổ mà nhu nhược, vôliêm xỉ đến mức tự mang danh dự của mình ra để kiếm trác trong gia đình nhà vợ.

ngài, ngài là một người chồng mọc sừng”. Và đây cũng chính là nguyên nhânchính dẫn đến cái chết của cụ cố Tổ. Là người trọng danh dự của gia đình, khinghe lời nói của Xn Tóc Đỏ cụ cố Tổ đã tăng xông mà chết.

Trong đám ma của cụ cố Tổ, để hồn thành “giao dịch” với Xn Tóc Đỏ,Phán Mọc Sừng đã phải tự xây dựng một kịch bản, trong đó hắn vừa là đạo diễn,vừa là diễn viên chính. Tiếng khóc “hứt hứt hứt” cũng là một phần trong kịch bảnấy.

Trước khi hạ huyệt, Phán Mọc Sừng vẫn chưa thể trả năm đồng bạc choXuân Tóc Đỏ, trước khi tiếng khóc xuất hiện, ta thấy trong tác phẩm có hai chi tiếtXuân Tóc Đỏ xuất hiện bên Phán Mọc Sừng “Xuân tóc đỏ đứng cầm mũ nghiêmtrang một chỗ bên cạnh ông Phán mọc sừng” và “lúc cụ cố Hồng mếu máo và ngấtđi”. Cả hai chi tiết đều là cơ sở để tiếng khóc có một không hai của Phán MọcSừng xuất hiện.

Trong đám ma của cụ cố Tổ chỉ xuất hiện hai tiếng khóc, đó là tiếng khóccủa cố Hồng “mếu máo và ngấy đi” và “hứt hứt hứt” của Phán Mọc Sừng. Tuynhiên cả tiếng khóc đều khơng xuất phát từ sự thương cảm, xót xa với người đãmất mà chỉ là sự giả tạo đến vơ tình. Nếu như cụ cố Hồng khóc để cho thiên hạ biếtmình là người con có hiếu thì Phán mọc sừng khóc là để hồn thành nốt nhữngthỏa thuận với Xuân Tóc đỏ trước đó.

Tiếng khóc của Phán Mọc Sừng cũng nằm trong chuỗi tiếng cười trong tácphẩm. Qua tiếng khóc này người đọc đã phần nào thấy được thực trạng xã hội màVũ Trọng Phụng lên án, thể hiện sâu cay cái bi hài trong một gia đình đại quý tộcdanh giá.

2.2. Bài văn mẫu 2: Phân tích tiếng khóc của ơng Phán mọc sừng

Đọc đoạn trích Hạnh phúc của một tang gia, nếu chú ý kỹ, chúng ta sẽ thấytrong tiếng khóc của phán mọc sừng có sự tăng cấp, ơng ta chỉ khóc to “Hứt! Hứt!Hứt!”, sau đó “muốn lặng đi, thì may có Xn đỡ khỏi ngã”, lúc này anh phán mới“khóc mãi khơng thơi”. Khơng cần nói nhiều, ta cũng biết đó là một màn kịch, bởilẽ “cái chết kia đã làm cho nhiều người sung sướng lắm”. Nhưng, điều quan tâm ởđây là tại sao phán mọc sừng lại khóc? Tại sao tiếng khóc ấy lại “Hứt! Hứt! Hứt!”?Và đặt trong chỉnh thể tác phẩm thì tiếng khóc ấy có giá trị gì?

Cái chết của cụ cố tổ là kết quả trực tiếp câu nói ngớ ngẩn của Xuân tóc đỏ“thưa ngài, ngài là một người chồng mọc sừng”. Sở dĩ có câu nói đó của Xn, làvì trước đó phán mọc sừng đã mở lời nhờ Xuân nói cho điều đó, với cái giá nămđồng bạc. Cho đến khi hạ huyệt, năm đồng bạc đó phán mọc sừng vẫn chưa trả choXuân tóc đỏ. Trước khi phán mọc sừng cất tiếng khóc, ta thấy trong tác phẩm xuấthiện hai chi tiết: “Xuân tóc đỏ đứng cầm mũ nghiêm trang một chỗ bên cạnh ôngPhán mọc sừng” và “lúc cụ cố Hồng mếu máo và ngất đi”. Chi tiết thứ nhất đứngtách riêng một câu, chi tiết thứ hai là thành phần trạng ngữ chỉ thời gian. Hai chitiết này trở thành cơ sở cho tiếng khóc của phán mọc sừng. Cái chết của cụ tổ, đãbộc lộ bản chất đểu giả của đám con cháu, trước đó tác phẩm đã đề cập.

cho sợi dây liên tưởng như phán mọc sừng khóc chỉ là muốn cùng cụ Hồng thểhiện nỗi đau một cách thảm thiết nhất. Điều này có nghĩa là chi tiết “cụ Hồng mếumáo và ngất đi” trở thành nguyên nhân trực tiếp làm cho phán mọc sừng khóc. Nóirõ hơn, Vũ Trọng Phụng đã để cho cụ Hồng làm trị, có tính chất “nêu gương” đểtừ đó phán mọc sừng làm trị theo. Thế nhưng, xem kỹ lại, ta thấy, phán mọc sừngkhơng phải chỉ vì cụ Hồng khóc mà vì ngun nhân khác sâu xa hơn, đó chính làmón nợ năm đồng của Xuân. Do đó chi tiết Xuân “đứng cầm mũ nghiêm trang mộtchỗ” hết sức quan trọng. Khi sự việc đã thành công rồi, cụ tổ đã chết, phán mọcsừng rất sung sướng vì được “thêm vài ba nghìn bạc”.

Phán mọc sừng rất biết ơn Xn, do đó ơng này rất nơn nóng muốn “gặpngay Xn để trả nốt năm đồng” và “theo ông trước khi buôn bán cũng phải giữchữ tín làm đầu”. Lúc này cơ hội trả món nợ đã đến. Trong hồn cảnh này [cảnh hạhuyệt], tức là người ta thể hiện nỗi đau mất mát lớn nhất, phán mọc sừng khơngcịn sự lựa chọn nào khác, ngồi việc “khóc lên”, để được Xn chú ý, được Xuânan ủi, từ đó mảy may cơ hội tiếp cận với Xuân sẽ đến với phán mọc sừng. Do đó,cố nhiên, ơng ta phải khóc làm sao cho thật “xúc động”, là sao cho thật sự đau khổ.Cho nên, ban đầu ơng ta phải khóc to “Hứt! Hứt! Hứt!”. Kết quả đã thành công.Xuân đỡ lấy ông, ông đã trả được món nợ một cách kịp thời, giải toả được điềumình áy náy. Rõ ràng ở đây phán mọc sừng đã rất chủ động. Ơng đã đánh vào tâmlí của Xuân, đã gồng mình lên để thể hiện, thế nhưng về mặt biểu hiện, ta lại tưởngphán mọc sừng bị động, ta tưởng như phán mọc sừng không hề hay biết việc Xuânđỡ lấy mình. Việc cắt nghĩa nguyên nhân của tiếng khóc như thế, cịn lí giải tại saochi tiết thứ nhất lại làm thành một câu, còn chi tiết thứ hai chỉ là một bộ phận câu.

phán mọc sừng khóc to [cốt là để Xn chú ý], nhưng tiếng khóc ấy khơng thể kéodài được, nó là âm thanh bị khiên cưỡng, gượng ép. Do đó, vì “khóc to q” nênphán mọc sừng “muốn lặng đi”. Lúc đó, bắt buộc [về mặt nghệ thuật] Xn phảiđỡ lấy ơng. Khi Xn đỡ lấy ơng, thì Xuân “không làm sao cho ông đứng hẳn lênđược”, ông phải cứ “oặt người đi” như thế mới “Hứt! Hứt! Hứt!... mãi mà khôngthôi” được. Tất nhiên là cái “oặt người đi” này của phán mọc sừng thể hiện nỗi đaukhổ giả tạo tài tình, và có “oặt người” như thế mới dúi vào tay Xuân một cái giấybạc gấp tư mà khơng ai hay biết được.

Chúng ta hãy hình dung màn kịch rất độc đáo này, khi mà Xuân cố giữ lấyphán thì phán càng “oặt người đi”. Dù trong tác phẩm khơng nói, nhưng ta cũngbiết cụ Hồng, Xuân tóc đỏ và phán mọc sừng phải đứng bên miệng huyệt, vì đó làgiây phút cuối cùng vĩnh biệt người chết, con cháu không thể đứng nơi khác được,càng không thể “ngất đi” hay “oặt người” ở một nơi khác được, nó sẽ trở nên lốbịch. Cái “oặt người” này vẽ ra trước mắt ta cảnh tượng, một con người rất đauđớn như muốn níu giữ lấy quan tài, muốn nhào xuống huyệt, cịn một người thì cốgiữ cho được. Một sự giằng co, níu giữ. Do đó, tiếng nấc của phán mọc sừng càngnghẹn ngào thì lực neo của Xuân càng tăng, vì thế Xuân “muốn bỏ quách tay ra”[thể hiện bản chất Xuân]. Khi lên đến đỉnh điểm, phán mọc sừng vội hạ ngayxuống bằng một tờ giấy bạc, và hai nhân vật kết thúc việc làm trò. Như vậy nhânvật càng cố tạo thảm cảnh bao nhiêu thì tiếng cười càng sâu sắc, chua chát bấynhiêu.

xuống; lấp, lấp, lấp mau đi, chôn cái thây ma mà cả nhà mong mỏi” như Vũ DươngQuỹ nói được[4].

Việc quan tâm của phán mọc sừng khơng phải là chơn mau hay khơng chơnmau vì sự đã rồi, nó sung sướng lắm rồi, mà cái quan tâm của nó là làm sao trảđược Xuân năm đồng bạc mới đành lòng và làm sao để thể hiện được nỗi đau mấtmát giả tạo nhất. Và càng khơng thể nói “Nhân vật nói, hay chính ý tưởng, thơngđiệp của nhà văn… hất, hất, hãy hất tất cả tất cả bọn xuống mồ! Lấp, lấp, hãy lấptất cả những gì là giả dối, rợm hợm, vơ ln thường đạo lí”. Nói thế, vơ hình trungđã “lấy tư tưởng để cắt nghĩa tư tưởng” [C. Mác] và xem nhân vật là cái loa phátngôn tư tưởng của nhà văn. Thiết nghĩ nhà văn sẽ không vụng về đến mức phải gửigắm thông điệp qua một sự biến âm [hất thành hứt]. Nếu nói “hất” dù tồn tại trongtư tưởng, ý nghĩ thì thường thể hiện kèm theo hành động [thường bằng tay], và nókhơng thể tạo thành tiếng khóc nghẹn ngào, do đó khơng thể làm nên sự giả tạotuyệt vời của nó được.

Nhưng, thơng qua hệ thống sự kiện tồn tác phẩm. Bởi thế, nhà văn sẽkhơng thơng qua nhân vật, một tiếng cười để “chôn mau đi” xã hội rởm hợm, màtự thân chuỗi sự kiện trong tác phẩm sẽ nói lên cần phải “chơn đi mau”. Đây chínhlà nghệ thuật “đánh địch” mà Xuân Diệu đã chỉ ra, đánh “là dựng kẻ thù lên thànhhình tượng sinh động, thành những tấm bia thịt cho độc giả phải bật lên tiếng chửicùng một lúc với tiếng cười”. GS. Nguyễn Đăng Mạnh rất tâm đắc nghệ thuật nàyvà đã cho rằng “Vũ Trọng Phụng chủ yếu dùng lối đánh này”. Đây chính là nghệthuật rất cao tay của Vũ Trọng Phụng. Nói điều này để thấy rằng, tiếng khóc củaphán mọc sừng thực chất là điểm nhấn “làm nổi bật thảm kịch thực sự của conngười giữa những sự giả dối buồn cười” [Emin Zơla], nó chỉ là một chi tiết gópphần cấu thành tiếng cười trào phúng trong tác phẩm trào phúng đích thực, trướchết phải thể hiện được bản chất tiếng cười, và tiếng cười kết thúc là đỉnh điểm, làlúc tiễn về quá khứ một cách vui vẻ [ý của C. Mác], lúc đó cũng là lúc cái xấu xacủa đối tượng được bộc lộ đầy đủ nhất, rõ nét nhất, tất nhiên lúc đó bản chất tiếngcười là rõ nhất.

Trong tác phẩm này, cảnh kết thúc là cảnh: Xuân tóc đỏ được mệnh danh làanh hùng cứu quốc, là vĩ nhân, được cụ Hồng hứa gả con gái, lời lẽ được ghi vàotừ điển; bà Phó Đoan sẽ được tấm biển “Tiết hạnh khả phong”. Rõ ràng Vũ TrọngPhụng đã để nhân vật đi từ một thằng “ma cà bông” đến một “anh hùng… vĩnhân”, từ một mụ me Tây dâm đãng đến một người phụ nữ “tiết trinh”… Sức tốcáo của tác phẩm lên đến đỉnh điểm, cả xã hội lật nhào dưới bàn tay khéo léo củangười nghệ sĩ Vũ Trọng Phụng.

Video liên quan