Chó cắn bao lâu phát bệnh

Chúng tôi đã trao đổi với TS.BS Nguyễn Văn Vĩnh Châu - giám đốc Bệnh viện Bệnh nhiệt đới TP.HCM - xung quanh vấn đề này. TS Châu cho biết:

- Ngay sau khi bị chó cắn phải sơ cứu lập tức bằng cách rửa vết thương liên tục dưới dòng nước sạch và xà phòng [hoặc các loại dung dịch sát khuẩn như iodine có hiệu quả tiêu diệt virut tốt] trong vòng 15 phút. Sau đó lập tức đến cơ sở y tế để được điều trị dự phòng bằng chích kháng huyết thanh dại và chích văcxin ngừa dại.

Việc sử dụng kháng huyết thanh dại phải được thực hiện càng sớm càng tốt, tốt nhất là sau vài giờ bị chó cắn và không quá 24 giờ.

Cần lưu ý dù đã chăm sóc vết thương đúng cách và chích kháng huyết thanh lập tức ngay sau khi bị chó cắn, y văn vẫn ghi nhận một số trường hợp tử vong do chó dại cắn [hiệu quả không đạt 100%].

Ngoài ra, thời gian điều trị càng muộn thì hiệu quả càng kém và thông thường sau 24-48 giờ, việc điều trị có lẽ không còn ý nghĩa do virut đã xâm nhập và ẩn nấp an toàn bên trong tế bào thần kinh.

* Các nạn nhân nói trên đã bị chó dại cắn cách đây hơn ba tháng, vậy họ có được chích huyết thanh kháng dại không, hiệu quả ra sao?

- Việc sử dụng kháng huyết thanh muộn [sau 48 giờ] không có chống chỉ định [nghĩa là không cấm sử dụng]. Như vậy vẫn có thể sử dụng kháng huyết thanh [dù quá muộn], nhưng như đã trình bày ở trên, hiệu quả của kháng huyết thanh khi đó rất thấp, thậm chí không còn.

Ngoài ra, kháng huyết thanh hiện đang sử dụng tại nước ta chủ yếu sản xuất từ huyết thanh ngựa, do đó khi sử dụng có thể gặp những tai biến huyết thanh [tuy ít gặp] như dị ứng hoặc sốc phản vệ, có thể dẫn đến tử vong.

Các bệnh nhân ở Phú Yên không cần phải vào TP.HCM chích cho tốn kém mà nên đến Viện Pasteur Nha Trang để xin chích kháng huyết thanh dại.

* Phòng tránh bệnh dại an toàn như thế nào, thưa ông?

- Bệnh dại có thể phòng ngừa chủ động bằng cách tiêm phòng văcxin và có thể kiểm soát, ngăn chặn nguồn lây bằng cách tiêm phòng dại cho chó. Nếu chó không bị bệnh dại thì người sẽ không bị lây bệnh dại khi bị chó cắn.

* Phải xử lý chó như thế nào sau khi nó cắn người?

- Bà con mình thường có thói quen tai hại là đập chết chó khi chó cắn bậy. Cách xử lý đúng là nên nhốt chó lại để theo dõi, nếu có điều kiện thì mang chó đến các cơ sở thú y để được xác định có nhiễm virut dại hay không. Nếu sau đó chó vẫn khỏe mạnh thì người bị cắn có thể an tâm hơn.

Việc ăn thịt chó dại đã nấu chín trên lý thuyết có thể không sao vì virut đã chết. Tuy nhiên, người làm thịt chó nếu bị dính nước bọt hoặc dịch trong não tủy của chó vào mắt hay bị các vết trầy xước ở tay do chạm vào răng chó thì có thể nhiễm bệnh. Tốt nhất nên chôn và rắc vôi xử lý xác chó bệnh dại.

DUY THANH

Nạn nhân là bé T.M.L [16 tháng tuổi, ở Phú Thọ]. Trẻ được đưa vào Bệnh viện [BV] Sản nhi tỉnh Phú Thọ ngày 12.8 trong tình trạng rất nặng do suy hô hấp, tím tái toàn thân, ý thức lơ mơ; được chẩn đoán shock nhiễm khuẩn, suy đa phủ tạng, nhiễm trùng huyết, chưa loại trừ viêm cơ tim cấp và viêm não - màng não.

Trẻ ngay lập tức được các y bác sĩ của Khoa Hồi sức tích cực - Chống độc điều trị tích cực, thở máy nâng cao, dùng các thuốc trợ tim vận mạch… để duy trì sự sống, nhưng tình trạng bệnh của trẻ vẫn nặng lên.

Thăm khám kỹ, các bác sĩ phát hiện mi mắt dưới của trẻ có vết sẹo mờ. Lúc này, gia đình cho biết khoảng 1 tháng trước nhập viện, trong lúc ở bên ngoài, trẻ bị chó thả rông gây vết thương nhỏ [gia đình không rõ do bị cắn hay cào], khiến vùng mi mắt dưới bên trái của trẻ bị rách da. Gia đình đã đưa trẻ đến bệnh viện khâu vết thương và nhân viên y tế chỉ định cho trẻ tiêm vắc xin phòng dại. Tuy nhiên, “khi đó, thấy vết thương nhỏ và sợ tiêm phòng dại có thể làm suy giảm trí nhớ nên gia đình không đưa bé đi tiêm phòng”, gia đình cho biết.

“Khi đưa trẻ vào nhập viện lần này, gia đình cũng quên mất việc bé từng tiếp xúc không an toàn với chó trước đó”, bác sĩ điều trị chia sẻ.

Bệnh nhi [BN] được chọc dịch não tủy làm xét nghiệm và kết quả đã tìm thấy nhiều vi rút dại trong dịch não tủy. BN đã tử vong sau đó.

Ngày 26.8, Khoa Bệnh nhiệt đới của BV Sản nhi tỉnh Phú Thọ tiếp nhận bé V.V.H [4 tuổi, ở Phú Thọ] vào viện trong tình trạng kích thích, hoảng hốt, la hét, nói không rõ trọng tâm, tay chân vận động không rõ định hướng, tăng trương lực cơ toàn thân.

Gia đình cho biết trước khi vào viện khoảng 2 tháng, BN bị chó cắn ở cằm nhưng gia đình không cho bé đi tiêm phòng dại. 2 ngày trước nhập viện, trẻ nôn khan nhiều kèm theo kích thích, quấy khóc, sợ nước, sợ gió, hoảng loạn.

Nghi ngờ trẻ bị bệnh dại, các bác sĩ tiến hành chọc dịch não tủy của BN làm xét nghiệm và phát hiện rất nhiều vi rút dại. BN cũng không qua khỏi sau đó không lâu.

Có thể ủ bệnh cả năm

Theo Th.S-BS Cao Việt Hưng, Trưởng khoa Hồi sức tích cực - Chống độc, BV Sản nhi tỉnh Phú Thọ, bệnh dại lây truyền chủ yếu qua vết cắn, vết cào, hoặc vệt liếm của con vật bị bệnh dại lên vùng da bị tổn thương. Biểu hiện của bệnh dại trên người là sợ nước, sợ gió, co giật, liệt. Người đã lên cơn dại, tỷ lệ tử vong gần như 100%.

“Đặc thù của bệnh dại là thời gian ủ bệnh có thể rất dài và phát hiện bệnh muộn tùy tình trạng vết cắn. Thường sau vài tuần kể từ khi có yếu tố nhiễm bệnh, nhưng cũng có thể cả năm, khi vết thương do chó cắn đã liền sẹo, thậm chí khi người bệnh đã quên từng bị chó cắn”, bác sĩ Hưng cho biết.

Bác sĩ lưu ý bố mẹ, người chăm sóc trẻ cần quan sát, chú ý trông nom trẻ cẩn thận, không nên cho trẻ chơi chung với chó, mèo nhiều. Chó, mèo trong gia đình bắt buộc phải tiêm phòng đầy đủ định kỳ. Khi nghi ngờ trẻ có tiếp xúc không an toàn với chó, mèo hoặc bị chó, mèo cào, cắn, liếm lên vết thương hở, trẻ cần được tiêm phòng dại ngay.

Bệnh dại trên người có thể phòng và điều trị dự phòng bằng vắc xin hay huyết thanh kháng dại. Nếu tiêm ngay lập tức và đúng phác đồ, có thể phòng bệnh 100%.

Tin liên quan

• 08-07-2022 06:12

  Sốt xuất huyết quá nặng, nhập viện điều trị kéo dài khiến không ít bệnh nhi ở TPHCM bị ám ảnh, rối loạn tâm lý đến mức không dám cai máy thở.

• 07-07-2022 06:21

  Trong tình hình sốt xuất huyết [SXH] diễn biến phức tạp, nhiều phụ nữ có thai đang hết sức lo lắng .

• 07-07-2022 06:02

  Sốt xuất huyết ở TPHCM và một số tỉnh phía Nam đang diễn tiến phức tạp, số lượng ca bệnh tăng vọt.

• 05-07-2022 18:18

  Đang đi xe máy, vạt áo mưa bất ngờ cuốn vào bánh xe khiếnthiếu niên 16 tuổi bị ngã, bị đa chấn thương và hôn mê.

• 05-07-2022 17:49

  Bộ Y tế cho biết, Việt Nam ghi nhận 989 bệnh nhân COVID-19, đây là con số cao nhất trong vòng 2 tuần qua.

• 05-07-2022 15:51

  Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TPHCM cho biết, tính đến hôm nay [5/7], TPHCM ghi nhận 3 bệnh nhân nhiễm Omicron biến thể BA.4, BA.5.

• 05-07-2022 15:29

  Sau khi sinh, người mẹ trẻ 21 tuổi bỗng dưng có biểu hiện mệt mỏi, thường xuyên khóc lóc. Đỉnh điểm, bệnh nhân tự dùng dao rạch bụng để tự sát.

• 05-07-2022 14:09

  Sau chân tay miệng, sốt xuất huyết, Hà Nội đã ghi nhận ca bệnh sởi đầu tiên trong năm 2022.

• 05-07-2022 11:31

  Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật TPHCM [HCDC] đã đưa ra 9 cách phòng, chống sốt xuất huyết đơn giản, dễ làm nhưng rất hiệu quả.

• 05-07-2022 09:29

  Bệnh viện Chấn thương chỉnh hình TPHCM phối hợp với bác sĩ Mỹ thay khớp đảo ngược cho 7 ca bị tổn thương khớp vai, trong đó có bệnh nhân 75 tuổi.

• 05-07-2022 06:22

  Sự trở lại của detox đại tràng cùng quảng cáo sử dụng thảo dược để đưa vào cơ thể được các bác sĩ cảnh báo có nguy cơ “nhân đôi” tác hại.

• 04-07-2022 18:20

  Từ 27/6-1/7, Hà Nội ghi nhận 52 trường hợp mắc sốt xuất huyết [tăng 2,3 lần so với tuần trước đó] và có thêm 139 trường hợp mắc tay chân miệng.

• 04-07-2022 17:59

  Bộ Y tế cho biết, Việt Nam ghi nhận thêm 685 bệnh nhân COVID-19 và 1 ca tử vong.

• 04-07-2022 13:48

  Nghiên cứu mới phát hiện ra các vật chất dạng hạt mịn trong không khí ô nhiễm có thể gây tổn thương trực tiếp cho não.

• 04-07-2022 06:35

  Gần đây, có rất nhiều trường hợp vì dùng thảo dược theo truyền miệng gây ảnh hưởng đến sức khỏe nặng nề; thậm chí phải nhập viện cấp cứu vì trụy mạch...

• 04-07-2022 06:09

  Áp lực thi cử đã khiến không ít trẻ bị… đóng băng cảm xúc, giận dữ, cáu gắt vì các rối loạn về sức khỏe tâm thần.

• 03-07-2022 19:00

  Bộ Y tế cho biết, ngày 3/7 Việt Nam ghi nhận 511 ca nhiễm COVID-19, đây là số ca mắc mới thấp nhất trong 12 tháng qua.

• 03-07-2022 06:33

  Phôi thai có thể đi lạc và làm tổ ở nhiều vị trí khác trong ổ bụng, nếu phát hiện trễ sẽ gây chảy máu ồ ạt, tử vong cho mẹ.