- Du lịch
- Du lịch Quảng Ngãi
Từ điển Quảng Ngãi giúp bạn nghe và hiểu rõ hơn khi đến nơi này nhé!
By
daolyson-
0
21697
Share on Facebook
Tweet on Twitter
Tư vấn & đặt tour Lý Sơn, Miền Trung & Tây Nguyên:0868.627.276
www.lysontravel.com
Ý nghĩa của từ điển Quảng Ngãi giúp chúng ta nghe và hiểu rõ hơn khi nói chuyện với người địa phương khi đi du lịch đến Quảng Ngãi.
Hôm nay mình tóm lượt một số từ điển của người Quảng Ngãi, để các bạn có đến đây tham quan du lịch, vui chơi mua sắm còn nắm được để khỏi bất ngờ hoặc khó nghe.
1. Xe độp Xe đạp; Số tốm số Tám; Đi lồm đi làm
2. Xin chồ Xin chào
3. Tộm biệt Tạm biệt
4. Tồm tộm Tàm tạm [cũng được]
5. Dọa thưa [ông, bà, cô, bác, anh, chị,.] Dạ thưa
6. Boạn bay Bạn [bọn] bây
7. Bèn Bằng
8. Cén [kén] reng Cắn răng [chịu đựng]
9. Chảy máy Chảy máu [vùng biển Châu Thuận, châu Me, Châu Bình hay nói từ này]
10. Nê là Hay là [ Ví dụ: Nên là mày en hết rồi Hay là mày ăn hết rồi]. Nếu để Nê cuối câu: Bấy nhiêu mấy nê ? Dùng để nhấn mạnh bổ sung nghĩa cho câu.
11. Dẫy nê Vậy hả
Nê sao Hay sao
Ề Ừ
12. Nề nè, này [Ví dụ: Cho mày cái bánh nề Cho mày cái bánh này].
13. Léng Lắng
14. Dô Vô, Dào Vào
15. Noái Nói [ Ví dụ: Dô trong nớ cho noái tiếng trong nớ]
16. Dề Về
17. Chu Choa Tỏ sự ngạc nhiên [ Chu choa mẹ ơi nó đẹp chi mà đẹp dữ bay. Bay ở trỏng mới dề đó hãy]
18. Ở trỏng Ở trong
19. Ở ngoải Ở ngoài [Ví dụ: Ở trỏng có mưa lạnh không con, ở ngoài mình mấy tháng nay mưa dữ quá. Dạ ! Trong này cũng lạnh mà ít mưa choa ạ, ở ngoải choa mẹ nhớ mặc ấm nhoa ! ]
19. Đã hễ Đã nha, nhé, nhỉ
20. Cái thụi Cái túi áo [Lời cha dặn con đi xa: Con đi dô trỏng nhớ giữ gìn sức khỏe. Đi đường có mệt, đau đầu nhớ lấy chai dầu choa để trong cái thụi bên phải ra xoa ngen con. Dọa ! Con cảm ơn choa !]
21. Cái bị cái bịch
22. Cái quạu [có nơi kêu cái cạu] Cái rổ nhỏ
23. Cái mủng ang Giống như cái rổ nhưng đan kín, gồm có mủng 1 ang, 1.5 ang, 2 ang.[Ang : Đơn vị đo thể tích. 1 ang = 20 lon sữa bò, đong đầy vun lên chứ không phải là sét lon vừa bằng miệng lon].Một ang lúa khô nặng 5kg.
24. Nừng : đựng được 5-6 ang, có luồn dây để gánh. Nông dân vẫn tính một gánh lúa[2 nừng] là 50kg.
25. Cái Trạc: Cũng tương tự như nừng nhưng có lỗ to. Ngoài ra còn có trạc làm bằng kẽm. Cái này bạn nào về vùng quê mùa gặt hay bắt gặp người nông dân gánh lúa về]
26. Cái dừng [giần] để dừng gạo nhằm loại cám và tấm nhỏ,mông mông
27. Cái sảo Rổ được đan bằng tre có lỗ vuông to bằng ngón út dùng để sàng lúa sau khi tuốt để bớt gié.
28. Cái bồ Dụng cụ dùng để đựng lúa
29. Cái nong Được đan kín bằng tre, to hơn cái sàng gạo, hiện ở các vùng quê chưa có máy gặt đập liên hợp thì dụng cụ này dùng để đựng lúa sau khi giê. Ngoài ra bạn nào đi du lịch theo QL24B ngay qua đoạn Mỹ Khê đoạn qua Biển Mỹ Khê để xuống Bờ Tràng đi Sa Kỳ vào mùa hè thường hay thấy người dân dùng nong để phơi bột mì ven đường].
30. Cái quynh Dụng cụ đan bằng tre mà ngày trước [không biết bây giờ còn dùng không] người nông dân Quảng Ngãi thường hay dùng để đựng lúa sau khi đem về nhà. Họ thường quynh [quấn] tròn lại rồi dựng đứng lên để giữ lúa khỏi bị chuột ăn, hay tràn ra nhà.
31. Giê lúa Sau khi sảy hết gié, nếu có gió người dân hay giê lúa để làm sạch tráu, lá lúa, lúa lép để lọc lấy những hạt lúa no tròn]
32. Sảy Động tác sảy lúa, sảy gạo. Kiểu cầm cái sàng đưa tới đưa lui đến khi tách được hạt lép với hạt chắt thì người sảy sẽ làm động tác hấc lên một cái để những hạt lúa lép rớt ra ngoài và giữ lại hạt lúa chắt.
33. Lủ khủ Rất nhiều [Tao câu cá được lủ khủ Tao câu cá được rất nhiều]
34.Trời wơi trời ơi
35. Phẻ khỏe [Dạo này mày phẻ không dạo này mày khỏe không? Tao phẻ re à mày]
36. Hủ bùng binh Con heo đất hay đồ tiết kiệm tiền [tuổi thơ các bạn quảng ngãi chắc nghe quen từ này lắm. hehe]
37. Giấy manh Giấy kẻ ngang
38. Lin dầu nhớt [VD: Nhỏ lin xe là trả nhớt cho xe]
39. Cái bót Cái bàn chải đánh răng, bàn chải giặt đồ
40. Cái thọa cái hộc bàn
41. Chửng chàng Nghĩa là từ từ
42. Xưng xửng Trời bắt đầu sáng hoặc khi mưa chuẩn bị hết.
[Chửng chàng chờ trời xửng rồi hãy đi]
43. Trụi lủi Không còn gì [Mày làm gì mà để mấy con bò ăn trụi lủi đám rau nhà người ta dậy [vậy]]
44. Cái đòn [cái ghế đòn] Cái ghế nhỏ, chân ngắn sát đất giống mấy ghế nhỏ ngồi quán cóc cà phê nhưng làm bằng gỗ.
45. Cành nanh Ganh tỵ
46. Láu táu Nghịch ngợm [nhảy nhót phá phách lung tung]
47. Quâ quâ nghịch mà lì, nhiều chuyện, xỏ lá nói không nghe. [Quơ quơ tao đá cho một cái là ngã chõng chơ ra đó nghe]
48. Tê Ô Chết [diễn tả đánh tới chết] Tê Ô là nghĩa địa Truông Ổi [Nay còn gọi là nghĩa địa Gò Đồn ở xã Nghĩa Kỳ, huyện Tư Nghĩa Nghĩa địa lớn nhất Quảng Ngãi]
49. Bồ Hốc Ăn tham, ăn một mình ai xin cũng không cho [Thường hay để chỉ trẻ con tham ăn]
50. Đứng dẹo Đứng vẹo, đứng dựa vô một điểm tựa nào đó
51. Ăn côm Ăn cơm [phổ biến khu vực Đức Phổ trở vô]
52. Cái tộ cái tô
53. Cá gáy cá chép lớn
54. Cá diết Cá giống cá chép mà nhỏ, thân hình vảy trắng đều, sống ở các sông nước ngọt.
55. Dái vái lạy [Nhớ một lần xem hai Phi Nhung với Hoài Linh đóng hài xem bói ngày có câu Phi Nhung hỏi Hoài Linh : Ông dái còn tui có dái không ? HL trả lời: Tui đàn ông tui dái cô đàn bà không cần có dái. haha. Các bạn đừng hiểu lầm nha]
56. Óc nóc No quá, no phình hông [Các bạn nghe con óc nóc là con nòng nọc, con của con cóc đấy]
57. Ghế Trộn chung, độn chung với nhau [Về Quảng Ngãi mà vào mùa thu hoạch khoai lang, khoai mì các bạn sẽ được ăn cơm ghế củ lang hoặc ghế củ mì. Việc ghế củ lang, củ mì vô chung với cơm giúp ta nhớ về một thời khó khăn của tuổi ấu thơ ở những vùng quê nghèo Quảng Ngãi]
58. Bảy Đáp Đồ tể. Là người làm nghề buôn heo, mổ thịt heo [lợn]. Chỉ người hỏi 1 mà đáp 7. Buôn bán trả giá.
59. Cà xịch cà lụi Đi không vững, đi lạng quan lạng lại [Ổng đi nhậu về rồi kìa, đi cà xịch cà lụi té xuống lên té xuống]
60. Cái uôi Từ này bạn nào ghé Quảng Ngãi ăn món Don hỏi những người bán họ sẽ chỉ cho các bạn thấy cái uôi là cái gì. Đó là dụng cụ làm bằng đất sét, theo cặp để đựng Don rồi quẩy lên hai bên gánh đi bán Don, nó có tác dụng giữ nhiệt rất tốt để gánh Don luôn được nóng ngon. Dụng cụ này giờ gần như đi vào dĩ vãng, nhưng trong tiềm thức của những người bán Don họ vẫn còn nhớ như in]
61. Cái trách Dụng cụ này ngày xưa ông bà Quảng Ngãi mình dùng rất nhiều. Nó được làm bằng đất sét nung, thân tròn nhưng dẹt lùn, miền tròn nhỏ có hai đai hai bên. Dùng để kho các món như cá, thịt. Tuổi thơ ba mẹ bạn nào ở Quảng Ngãi chắc còn nhớ rất rõ. Giờ dụng cụ này dần thay thế bằng các nồi nhôm hết rồi.
62. Cái sanh Cái chảo để chiên cá, kho cá [Bạn nào có vợ người Quảng Ngãi mà vào bếp vợ nhờ lấy cái sanh dùm em để em kho cá là các bạn phải biết lấy cái gì rồi đó hễ [nha] hehe.
63. Đánh đòn xa Động tác các bạn đi mà đánh tay so le theo nhịp bước chân ấy. Ngày trước nghe ông bà nói người nào đi mà đánh tay rộng quá đánh đòn xa rộng quá sẽ không giàu nổi vì bao nhiêu thứ cầm trên tay rớt hết ra ngoài.
64. Gàu dai Dụng cụ ngày xưa ở Quảng Ngãi nông dân dùng để tát nước ruộng. Được đan bằng tre, một đầu túm lại nhọn hoắc, đầu còn lại là hình bầu dục hoặc hình tròn có thanh ngang chính giữa để giữ chắc. Hai bên được móc mỗi bên hai dây, một dây dưới đít nhọn, một dây trên đầu bầu dục để hai người cầm kéo múc nước tát vào ruộng. Dụng cụ này giờ được thay thế bằng xe đạp nước hoặc máy bơm. Nó là hình ảnh gắn liền với tuổi thơ bao người Quảng Ngãi đấy.
65. Sõi hông Từ dùng để chỉ sự thành thạo, giỏi giang, nổi trội, lanh lẹ, khỏe mạnh [Vd: Cô con gái mới sinh em bé, mẹ cô gọi điện hỏi thắm: Bé nó có sõi không ? Có nghĩa là bé có khỏe mạnh không ?]
66. Tính rợ là Tính nhẩm.
67. Cái cộ Cái xe kéo một bánh có hai tay cầm để đẩy, dùng để đẩy đất, đá, gỗ,.
68. Cái ảng Được đúc bằng xi măng, to hơn cái lu, cái chậu đựng nước. Nó có tác dụng để đựng nước hoặc dùng để trồng cây kiểng. Các bạn có về vùng quê Quảng Ngãi sẽ nghe người dân ở đây nói gánh nước đổ cho đầy ảng để mai làm đám giỗ.
69. Cái ghè Cũng được đúc bằng xi măng, thân phình tròn ra hai đầu túm lại, có nắp đậy. Cao khoảng 1,2m. Vật dụng này được đúc để bảo quản lúa khô rất hiệu quả ở vùng quê Quảng Ngãi đấy các bạn.
70. Cái gáo Dụng cụ ngày trước được làm bằng vỏ nửa trái dừa khô, có cán dài bằng tre xỏ quan dùng để múc nước ở lu nước,ảng nước. Giờ dụng cụ này gần như hết rồi, được thay bằng mấy cái ca múc bằng nhựa nhưng nói hoài thành quen nên nếu các bạn về quảng ngãi vô tình vô một nhà dân nào đó xin nước uống. Họ sẽ bảo con họ Con xuống ảng nước lấy gáo múc cho anh/chị gáo nước uống đi con. Hoặc đâu đó bạn vô tình nghe Trời nóng dầy [vầy] uống gáo nước dừa dô [vô] chắc sẽ đã lắm
71. Đầu dầu Để đầu trần không đội nón khi đi nắng.
72. Đường dầu Bạn sẽ nghe phần lớn người Quảng Ngãi nói những con đường lớn trải nhựa là đường dầu.
73. Bãi đi ý là cái gì không vừa lòng bỏ đi.
74. Đi bung, đi đùng Công việc của những đứa trẻ miền quê, những ngày rãnh rỗi các em thường rủ nhau mang gạo, bắp, khoai lang khô đi bung/đi đùng. Dùng nguyên liệu gạo, bắp, khoai lang khô,cho vào máy sẽ nung ra những ống xốp như các ống xốp cắt thành từng đoạn bán ngoài tiệm tạp hóa ấy.
75. Dồi Ném. [VD: Mày dồi cái áo qua cho tao cái Nghìa là mày ném cái áo qua cho tao cái].
76. Túm Bịch hay túi bằng ni lông. Dùng để chỉ đựng một cái gì đó [VD: Người Quảng Ngãi hay nói: Bán cho con túm nước mía Nghĩa là bán cho con bịch nước mía mang đi]
77. Trùi Là động từ chỉ trượt xuống. Nếu bạn nào đi Quảng Ngãi du lịch mà đi với một HDV địa phương hoặc bạn bè là người Quảng Ngãi dẫn đi, lỡ bạn leo lên một con dốc rồi không dám xuống thì bạn Quảng Ngãi đó sẽ nói Bạn từ từ trùi xuống không sao đâu Nghĩa là Bạn từ từ trượt xuống không sao đâu.
78. Xung xây Là chóng mặt, đứng không vững, đầu óc cứ thấy xoay tròn. [VD: Về Quảng Ngãi mà nhậu xỉn đứng lên tự nhiên thấy chóng mặt, đứng không vững, bạn Quảng Ngãi của bạn sẽ nói mày xung xây rồi để tao đưa mày dề [về] phòng nghỉ.
79. Cái O Cái Nọng con heo. Bạn nào về chơi mấy ngày Tết ở Quảng Ngãi mà trúng mấy ngày làm heo để Tất niên thì nhớ nhé. Hehe.
80. Úm Quấn nhau, giữ kín. [VD: Tụi nó úm nhau như gì ấy Nghĩa là: Tụi nó quấn lấy nhau như gì ấy. Hoặc: Mày úm núm mình mày luôn đi Nghĩa là: Mày giữ cho mình mày luôn đi, chỉ ích kỉ].
P/S: Còn nhiều mình sẽ nhớ và tổng hợp đưa lên tiếp nhé !
Các bạn tham khảo rồi vận dụng khi đi du lịch ở Quảng Ngãi để gần gũi hơn nhé các bạn.
Thanks các bạn rất nhiều !
Đặt vé tàu đi Lý Sơn:0868.930.309
Tư vấn & đặt tour Lý Sơn, Miền Trung & Tây Nguyên:0868.627.276
www.lysontravel.com
Theo FB Người Quảng Ngãi.
chia sẻ
Facebook
Twitter
- tweet
Previous articleTập 3: Lý Sơn phiêu lưu ký của cô chủ nhỏ Cần Thơ
Next articleLàng bích họa 3D độc đáo ở Gành Yến, Quảng Ngãi
daolyson