Đường đồng mức là một khái niệm quen thuộc trong công tác đo đạc địa hình mà kỹ sư nào cũng phải biết. Tuy nhiên, nếu bạn không phải người trong ngành thì chắc chắn sẽ không hiểu điều này. Vậy thì đường đồng mức là gì? Hãy cùng muahangdambao.com khám phá thông qua bài viết dưới đây nhé. Đường đồng mức hay còn được gọi là đường
bình độ, bao gồm các đường tròn lượn sóng được sử dụng trên bản đồ địa hình hai chiều nhằm mô tả độ cao trên mặt đất. Tùy vào tỷ lệ của bản đồ so với tình hình thực tế mà các khoảng cao có thể là 1m, 5m và 10m. Các khoảng cách thưa hay mau của đường đồng mức ở trong bản đồ địa hình sẽ thể hiện độ dốc hay thoải của vùng địa hình đang được thể hiện trên bản đồ, càng mau thì càng dốc, càng thưa thì sẽ càng thoải. Đường đồng mức có 4 loại, bao gồm những đường như
sau: Cứ 2 đường bình độ cái liên tiếp thì sẽ chứa 4 đường bình độ con. Đường đồng mức được hiểu một cách đơn giản là đường nối liền các điểm có cùng độ cao với nhau.Có những loại đường đồng mức nào?
Đường đồng mức có ý nghĩa như thế nào?
Trong một bản đồ lớn, các đường đồng mức được dùng để giữ cho bản đồ dễ đọc và dễ hiểu hơn. Các kỹ sư có thể tìm ra được độ cao điểm trung gian, các đường đồng mức được sử dụng để có những kế hoạch khai thác hợp lý
Đường đồng mức trên bản đồ còn được dùng để ước tính đo đạc diện tích đất cho bất kỳ 1 loại cấu trúc nào như là cầu, đập hoặc đường,… Vì thông qua các đường đồng mức, chúng ta có thể tính được độ cao dọc của một khu vực, cùng một cách để tính cả khoảng cách ngang.
Xem thêm: Tìm hiểu về kinh tuyến, vĩ tuyến và những điều bạn chưa biết.
Tính chất của đường đồng mức là gì?
Biết cách đọc bản đồ đường đồng mức là vô cùng thiết yếu trong những công tác đo đạc khảo sát địa hình. Đặc biệt là trong công tác thi công san lấp, thiết kế quy hoạch 1/500 cho đến 1/2000. Sau đây sẽ là một vài đặc trưng của các đường đồng mức được thể hiện trên bản đồ nhằm phục vụ cho công việc khảo sát địa hình:
- Các đường đồng mức sẽ không giao nhau cũng như không nằm song song với nhau.
- Những đường đồng mức nằm gần nhau sẽ thể hiện cho địa hình có độ dốc, các đường đồng mức càng gần thì độ dốc sẽ càng lớn.
- Những khu vực địa hình có độ dốc nhẹ sẽ được thể hiện bằng các đường đồng mức nằm cách xa nhau, càng xa thì độ dốc sẽ càng ít.
- Các đường đồng mức sẽ thể hiện độ cao, nếu cao hơn so với trung tâm của khu vực địa hình cần thực hiện khảo sát thì đó sẽ là các ngọn đồi hoặc núi.
- Các điểm cùng nằm trên một đường đồng mức sẽ có cao độ giống như nhau.
- Những đường đồng mức nằm kề sát nhau sẽ có sự chênh lệch cùng một giá trị cao độ cố định và được gọi là khoảng cao đều.
Hướng dẫn cách xác định đường đồng mức đúng nhất
Bản đồ giấy thông thường sẽ rất hữu dụng để bạn lên kế hoạch chuyến đi du lịch hay thám hiểm, nhưng nó sẽ không hữu dụng nếu bạn cần phải xác định phương hướng chính xác giữa đường. Bản đồ địa hình với các đường đồng mức sẽ giúp bạn nắm chắc được địa hình theo 3 chiều dù chỉ với một tờ bản đồ nhỏ.
- Đường đồng sẽ mức thể hiện độ dốc của địa hình: Bạn sẽ thấy các đường đồng tâm, mỗi đường sẽ được nối giữa các điểm có cùng độ cao. Nếu các đường nằm càng gần nhau [chứ không bao giờ cắt với nhau] thì độ dốc sẽ càng lớn. Nếu các đường nằm cách xa nhau thì độ dốc càng nhỏ và đường đi sẽ càng thoải mái hơn.
- Đường đồng mức còn biểu thị hình dạng của địa hình: Các đường tròn đồng tâm sát cạnh nhau cho bạn biết đó chính là đỉnh núi và nằm giữa các đỉnh núi sẽ là đèo và thung lũng. Tập sử dụng bản đồ địa hình với một khu vực nhất định thì bạn sẽ quen thuộc là một cách tốt để có thể tập đối chiếu bản đồ với thực tế.
- Đường đồng mức chỉ số: Tức là cứ mỗi 5 đường sẽ có 1 đường đồng mức được kẻ đậm và có ghi chú thêm độ cao chính xác.
- Khoảng cao đều: Là sự chênh lệch độ cao giữa 2 đường đồng mức liên tiếp nhau và được sử dụng thống nhất trên cùng một tấm bản đồ. Thông thường khoảng cao đều sẽ được ghi rõ ràng trong phần chú thích. Tuy nhiên giữa các loại bản đồ và các quốc gia chắc chắn sẽ có sự khác nhau trong việc quy ước về khoảng cao đều cũng như phương pháp chiếu – thể hiện địa hình thật sự trên một mặt phẳng duy nhất.
- Đôi khi, các đường đồng mức cũng thể hiện khu vực sâu chứ không phải là mỗi đỉnh núi: Các đường đồng mức dạng này sẽ được đánh dấu gạch ngang hướng vào bên trong để thể hiện rằng đây là khu vực bị thụt sâu. Bạn sẽ thấy độ cao của nó giảm dần khi tiến đến gần khu vực đó.
Ứng dụng của đường đồng mức trong việc khảo sát địa hình
Trên một bản đồ địa hình cụ thể thì các đường đồng mức sẽ được thể hiện rõ ràng và cụ thể nhằm mục đích giúp người dùng tìm ra các cao độ trung gian. Ngoài ra, đường đồng mức còn có thể dùng làm minh họa cho những cấu trúc như cầu vượt, đập hoặc các làn đường. Nhờ có nó mà việc đọc bản đồ địa hình sẽ càng trở nên dễ dàng hơn.
Trong công tác đo đạc những diện tích đất nhằm phục vụ cho nhu cầu khảo sát, cũng như thiết kế quy hoạch. Khi các kỹ sư nhìn vào bản đồ được minh họa bằng các đường đồng mức thì sẽ thấy thuận tiện hơn rất nhiều trong việc tính toán. Từ đó có thể đưa ra những phương án và kế hoạch cụ thể nhằm cải tạo, khai thác hoặc xây dựng trên địa hình mặt đất đã được tiến hành khảo sát.
Xem thêm: Kinh độ, vĩ độ là gì? Kinh độ và vĩ độ của Việt Nam
Giải một số bài tập về đường đồng mức trong tập bản đồ Địa lý 6
Dưới đây là lời giải cho một số bài tập trong sách bản đồ Địa lý 6, các em học sinh có thể tham khảo.
Bài 1 [trang 23]: Em hãy cho biết: Sự chênh lệch về độ cao giữa các đường đồng mức trên bản đồ địa hình số 1 lần lượt là bao nhiêu? Dựa vào tỉ lệ của bản đồ đã cho. Hãy tính khoảng cách theo đường chim bay từ đỉnh X1 cho đến X2: Khoảng cách trên bản đồ là bao nhiêu cm? Khoảng cách thực tế là bao nhiêu cm?
Lời giải:
- – Theo quan sát, sự chênh lệch về độ cao giữa những đường đồng mức trên bản đồ địa hình số 1 sẽ là 40m.
- – Dựa vào tỉ lệ bản đồ đã cho, chúng ta có thể tính được khoảng cách theo đường chim bay từ đỉnh X1cho đến X2 sẽ là: Khoảng cách chính xác trên bản đồ là 9.7cm còn khoảng cách thực tế sẽ là 970m.
Bài 3 [trang 22]: Dựa vào các đường đồng mức ở hình số 2, hãy cho biết: Sườn núi ở phía Đông và sườn núi ở phía Tây thì sườn nào dốc hơn, sườn nào thoải hơn. Lý giải tại sao em biết?
- Lời giải: Dựa vào đường đồng mức ở hình 2, ta thấy: Sườn núi phía Đông có phần thoải hơn còn sườn núi phía Tây lại dốc hơn. Vì khoảng cách giữa các đường đồng mức ở sườn phía Đông thưa hơn khoảng cách giữa các đường đồng mức ở sườn phía Tây.
Hy vọng rằng bài viết trên đây của chúng tôi đã giúp các bạn hiểu được đường đồng mức là những đường như thế nào cũng như ý nghĩa và cách xác định đường này trong nghiên cứu và học tập.