1
1
LUẬT QUỐC TẾ
1. Khái quát về luật quốc tế
1.1. Định nghĩa luật quốc tế
Luật quốc tế [được hiểu là Công pháp quốc tế] là tổng hợp những nguyên tắc,
những chếđịnh, những quy phạm được các quốc gia và các chủ thể khác của luật
quốc tế xây dựng trên cơ sở thoả thuận tự nguyện và bình đẳng, nhằm điều chỉnh các
quan hệ [chủ yếu là quan hệ chính trị] giữa các chủ thểđó.
Thuật ngữ luật quốc tếđược dùng như thuật ngữ công pháp quốc tế, còn thuật
ngữ tư pháp quốc tếđược dùng như một ngành đặc biệt trong pháp luật của quốc gia,
điều chỉnh các quan hệ dân sự theo nghĩa rộng có nhân tốnước ngoài.
1.2. Đặc điểm của luật quốc tế
Luật quốc tếcó những đặc điểm cơ bản như sau:
1.2.1. Đối tượng điều chỉnh
Nếu như luật trong nước điều chỉnh về quan hệ xã hội phát sinh trong phạm vi
lãnh thổ quốc gia và quan hệ có yếu tốnước ngoài thì luật quốc tế chỉđiều chỉnh
những quan hệ xã hội phát sinh trong đời sống quốc tế như quan hệ chính trị, kinh tế,
văn hóa, khoa học- kỹ thuật, môi trường…giữa các chủ thể của luật quốc tế với nhau
mà chủ yếu là những quan hệ chính trị. Tuy nhiên không phải tất cả quan hệ quốc tế
đều là đối tượng điều chỉnh của luật quốc tế.
Trình tự xây dựng các quy phạm pháp luật quốc tế: trong hệ thống quốc tế dựa
trên nguyên tắc cơ bản bình đẳng về chủ quyền các quốc gia nên không có cơ quan
làm luật. Con đường duy nhất để hình thành các quy phạm pháp luật quốc tế đó là sự
thỏa thuận giữa các chủthểluật quốc tế với nhau dưới hình thức ký kết các điều ước
quốc tế [quy phạm thành văn]; cùng nhau thừa nhận những tập quán quốc tế trong
quan hệ giữa họ [quy phạm bất thành văn]. Đây là đặc trưng quan trọng nhất.
1.2.2. Chủ thể của luật quốc tế
Các quốc gia có chủ quyền
Chủ quyền quốc gia trong lĩnh vực đối nội là quyền tối cao của quốc gia trong
phạm vi lãnh thổ của mình, quyền làm luật, quyền giám sát việc thi hành pháp luật,
quyền xét xử những hành vi vi phạm pháp luật của quốc gia.
Trong lĩnh vực đối ngoại đó là quyền độc lập trong hệ thống quốc tế, tự do quan
hệ không lệ thuộc vào bất cứ thế lực nào. Hai mối quan hệ này có quan hệ mật thiết
với nhau, vì chỉ khi quốc gia có quyền tối cao trong quan hệđối ngoại thì mới có
quyền quyết định trong quan hệ đối ngoại. Quốc gia là chủ thểđặc biệt khi tham gia
vào quan hệ pháp luật quốc tế.
Các dân tộc đang đấu tranh giành độc lập
Được xem là quốc gia đang hình thành, đứng lên đấu tranh giành độc lập, thành