Trong lâm sàng hiệu quả kháng sinh chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố bao gồm
Dược động học Tổng quan về Dược động học Dược động học là những tác động của cơ thể đối với thuốc trong suốt quá trình thuốc đi vào, ở trong và đi ra khỏi cơ thể- bao gồm các quá trình hấp thụ, sinh khả dụng, phân bố, chuyển hó... đọc thêm : Tiến trình thời gian của nồng độ kháng sinh, bị ảnh hưởng bởi các yếu tố như hấp thu Hấp thu thuốc Sự hấp thu thuốc được xác định bởi tính chất hóa lý, công thức và đường dùng của thuốc. Các dạng thuốc [ví dụ viên nén, viên nang, dung dịch] bao gồm hoạt chất cùng với các tá dược được sản... đọc thêm , phân bố Phân bố thuốc đến các mô Sau khi một loại thuốc xâm nhập vào hệ thống tuần hoàn sẽ được phân bố đến các mô của cơ thể. Sự phân bố thuốc nói chung là không đều do sự tưới máu khác nhau, sự liên kết với mô [ví dụ do hàm... đọc thêm , nồng độ trong nước và mô, liên kết protein, tỷ lệ chuyển hóa Chuyển hóa thuốc Chuyển hóa thuốc xảy ra chủ yếu ở gan. Mặc dù sự chuyển hóa thường làm mất tác dụng của thuốc, một số chất chuyển hóa của thuốc có hoạt tính dược lý- thậm chí đôi khi còn mạnh hơn hợp chất gốc... đọc thêm và bài tiết Bài tiết thuốc Thận là cơ quan chính để bài tiết các chất tan trong nước. Hệ thống mật góp phần bài tiết đến mức thuốc không bị hấp thu lại từ đường tiêu hóa. Nói chung, sự đóng góp của ruột, nước bọt, mồ... đọc thêm ]
Sự hiện diện của vật liệu nhân tạo
Kháng sinh diệt vi khuẩn. Thuốc kháng vi khuẩn sẽ làm chậm hoặc ngừng sự phát triển của vi khuẩn trong ống nghiệm. Những định nghĩa này không tuyệt đối; thuốc diệt khuẩn có thể giết chết một số loài vi khuẩn nhạy cảm, và các loại thuốc diệt khuẩn chỉ có thể ức chế sự phát triển của một số loài vi khuẩn nhạy cảm. Các phương pháp định lượng chính xác hơn xác định nồng độ in vitro tối thiểu mà kháng sinh có thể ức chế sự tăng trưởng [nồng độ ức chế tối thiểu, MIC] hoặc giết chết vi khuẩn [nồng độ diệt khuẩn tối thiểu MBC]. Thuốc kháng sinh có hoạt tính diệt khuẩn có thể cải thiện việc tiêu diệt vi khuẩn khi cơ chế bảo vệ cơ thể bị khiếm khuyết ở cơ quan nhiễm trùng [ví dụ như trong viêm màng não hoặc viêm nội tâm mạc] hoặc có hệ thống [ví dụ ở những bệnh nhân giảm bạch cầu trung tính hoặc suy giảm miễn dịch theo cách khác]. Tuy nhiên, có những dữ liệu lâm sàng hạn chế chỉ ra rằng một loại thuốc diệt khuẩn nên được lựa chọn trên một loại thuốc diệt khuẩn đơn giản dựa trên sự phân loại đó. Lựa chọn thuốc cho hiệu quả tối ưu nên dựa trên cách nồng độ thuốc thay đổi theo thời gian liên quan đến MIC hơn là liệu thuốc có hoạt tính diệt khuẩn hay không.
Phụ thuộc vào nồng độ: Cường độ theo đó nồng độ đỉnh vượt quá MIC [thường được biểu thị bằng tỷ số đỉnh-MIC] tương quan tốt nhất với hoạt tính kháng khuẩn
Phụ thuộc vào thời gian: Thời gian của khoảng thời gian dùng thuốc trong đó nồng độ kháng sinh vượt quá MIC [thường được biểu thị bằng tỷ lệ phần trăm thời gian trên MIC] tương quan tốt nhất với hoạt tính kháng khuẩn
Phụ thuộc vào tiếp xúc: Lượng thuốc liên quan đến MIC [lượng thuốc là 24 giờ dưới đường cong nồng độ [AUC24]; tỷ lệ AUC24-MIC tương ứng tốt nhất với hoạt tính kháng khuẩn]
Beta-Lactam Beta-lactam Beta-lactam là thuốc kháng sinh có vòng nhân beta-lactam. Các phân nhóm bao gồm Cephalosporin và cephamycins [cephems] Clavams Carbapenems Monobactams đọc thêm , clarithromycin và erythromycin có hoạt tính diệt khuẩn theo thời gian. Tăng nồng độ của chúng trên MIC không làm tăng hoạt tính diệt khuẩn, và việc giết chết cơ thể của chúng nói chung chậm. Ngoài ra, vì Không áp dụng hoặc rất ngắn ức chế sự phát triển của vi khuẩn sau khi nồng độ giảm xuống dưới MIC [tác dụng hậu kháng sinh], beta-lactam thường có hiệu quả nhất khi nồng độ thuốc trong huyết thanh [thuốc không liên quan đến protein huyết thanh] cao hơn MIC ≥ 50% thời gian. Bởi vì ceftriaxone có thời gian bán thải huyết thanh dài [khoảng 8 giờ], nồng độ tự do tự miễn dịch vượt quá MIC của các mầm bệnh rất dễ bị nhiễm bệnh trong suốt khoảng thời gian dùng 24 giờ. Tuy nhiên, đối với beta-lactam có thời gian bán hủy huyết thanh ≤ 2 giờ, cần phải dùng liều thường xuyên hoặc tiêm truyền liên tục để tối ưu hóa thời gian trên MIC.
Hầu hết các thuốc kháng sinh có hoạt tính kháng khuẩn phụ thuộc vào phơi nhiễm, đặc trưng bởi tỷ lệ AUC-MIC. Vancomycin, tetracyclines, và clindamycin là những ví dụ.
Có 3 thông số dược động học/dược lực học liên quan đến hiệu quả kháng khuẩn:
|
Kháng sinh là gì? Bạn cần biết gì về thuốc kháng sinh?
Chủ Nhật ngày 12/07/2020
- Sử dụng thuốc kháng sinh chống nhiễm trùng vết thương
- Thời gian thuốc kháng sinh tồn tại trong cơ thể bao lâu?
- Phổ kháng sinh và kháng sinh phổ rộng là gì?
Kháng sinh là gì? Dưới đây là tất tần tật những vấn đề cơ bản về kháng sinh thuốc kháng sinh là gì mà bạn nên biết. Hãy cùng tìm hiểu ngay nhé!
Kháng sinh là một loại thuốc dùng để điều trị nhiễm trùng gây ra vi khuẩn mà không phải là virus. Loại thuốc có thể tùy tiện sử dụng được mà cần phải sử dụng đúng bệnh và đúng liều lượng, đặc biệt phải có sự hướng dẫn của các bác sĩ. Vậy kháng sinh là gì và thuốc kháng sinh là gì? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây ngay nhé!
Kháng sinh là gì và kháng sinh có tác dụng gì?
Kháng sinh là gì? Kháng sinh là các kháng khuẩn, thường được điều chế từ các chủng vi sinh vật bao gồm có nấm, vi khuẩn, actinomycetes. Trong y học, kháng sinh thường được sử dụng để kiểm soát và ngăn chặn sự phát triển của các loại vi sinh vật gây bệnh, đồng thời chống lại các căn bệnh nhiễm trùng gây nguy cơ tử vong cao. Kháng sinh có tác dụng khác nhau trên từng loại vi khuẩn, một số kháng sinh có tác dụng trên nhiều chủng vi khuẩn được gọi là kháng sinh phổ rộng. Ngoài ra, còn có một số kháng sinh khác có tác dụng trên một số chủng vi khuẩn nhất định được gọi là phổ hẹp. Vậy kháng sinh có tác dụng gì và không có tác dụng gì?
Kháng sinh là gì và kháng sinh có tác dụng gì
Đa số các loại vi khuẩn sống tự nhiên ở trong cơ thể con người đều không gây hại. Một trong số đó có thể vi khuẩn có lợi do chúng tham gia vào các quá trình chuyển hóa và bảo vệ cơ thể khỏi các loại vi khuẩn gây hại. Kháng sinh dùng để điều trị các bệnh lý gây ra bởi vi khuẩn gây hại cho cơ thể như viêm xoang, nhiễm khuẩn răng, nhiễm khuẩn da mô mềm, viêm màng não, nhiễm khuẩn hô hấp trên, nhiễm khuẩn hô hấp dưới, nhiễm khuẩn đường tiết niệu….
Ngoài ra, các bệnh lý cảm, cảm cúm, ho, đau họng, viêm phế quản thường bị gây ra bởi các loại virus và trong trường hợp này, cho dù kháng sinh là gì thì việc sử dụng kháng sinh sẽ không có hiệu quả. Các bác sĩ sẽ đánh giá và kê đơn cho bạn sử dụng thuốc kháng sinh để làm giảm các triệu chứng của viêm hoặc thuốc kháng sinh virus nếu cần. Trong một số trường hợp chưa xác định được nguyên nhân gây nhiễm do vi khuẩn hay virus thì các bác sĩ sẽ tiến hành các xét nghiệm vi sinh trước khi kê đơn thuốc để điều trị.
Vậy kháng sinh là gì và kháng sinh gây nên tác dụng phụ gì? Kháng sinh thường có tác dụng phụ trên hệ tiêu hóa vì thuốc diệt cả vi khuẩn có lợi trong đường ruột. Một số tác dụng phụ kèm theo khi sử dụng kháng sinh như nôn ói, tiêu chảy, khó tiêu, đau bụng… Ngoài ra, một số loại kháng sinh còn có tác dụng trên các hệ cơ quan khác như thần kinh, tim mạch, hệ tạo máu, hệ tiết niệu, đặc biệt trong trường hợp dùng thuốc quá liều cho phép.
Kháng sinh chỉ là một công cụ dùng để điều trị vi khuẩn hữu hiệu khi được dùng một cách thận trọng và an toàn. Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu đã cho thấy rằng, có đến 50% việc dùng kháng sinh là không cần thiết. Việc sử dụng không phù hợp có thể dẫn đến tình trạng đề kháng kháng sinh do vi khuẩn đã được huấn luyện và tự phát sinh các khả năng chống lại thuốc. Lúc này, kháng sinh sẽ không còn hiệu quả diệt khuẩn nữa mà người bệnh cần phải được chữa trị bằng loại kháng sinh có phổ rộng hơn, mạnh hơn. Ngoài ra, khi vi khuẩn trở nên “đa kháng” và “siêu kháng thuốc” sẽ không có kháng sinh nào khống chế được thì người bệnh có nguy cơ tử xong cao vì không còn loại thuốc điều trị phù hợp.
Kháng sinh là một công cụ để điều trị vi khuẩn hữu hiệu
Thuốc kháng sinh là gì? Cách sử dụng thuốc kháng sinh
Thuốc kháng sinh là gì? Thuốc kháng sinh [antibiotics] là những chất kháng khuẩn [antibacterial substances] được tạo ra bởi các chủng vi sinh vật [vi khuẩn, nấm, Actinomycetes]. Thuốc kháng sinh có tác dụng ức chế sự phát triển của các vi sinh vật khác.
Kháng sinh là một nhóm thuốc đặc biệt, bởi việc sử dụng thuốc kháng sinh không chỉ gây ảnh hưởng đến người bệnh mà còn gây ảnh hưởng đến cộng đồng. Đây là một nhóm thuốc quan trọng đối với những nhóm nước có bệnh lý nhiễm khuẩn nằm trong số những bệnh đứng hàng đầu cả về tỷ lệ mắc bệnh và tỷ lệ tử vong.
Vậy cách sử dụng thuốc sinh như thế nào? Đối với những trường hợp bị nhiễm trùng do vi khuẩn, các loại thuốc kháng sinh thường được dùng dưới dạng tiêm [tiêm vào tĩnh mạch nhưng đôi khi tiêm vào cơ]. Khi tình trạng nhiễm trùng đã được kiểm soát thì các loại thuốc kháng sinh khác thường dùng dùng bổ sung thường ở dạng viên nén để uống.
Thuốc kháng sinh và Cách sử dụng thuốc kháng sinh
Thuốc kháng sinh cũng cần phải được dùng cho đến khi vi khuẩn lây nhiễm lây nhiễm bị loại bỏ khỏi cơ thể hoàn toàn. Chính vì vậy, người bệnh phải sử dụng thuốc kháng sinh theo đúng thời gian quy định mà bác sĩ đã kiến nghị.
Bên cạnh đó, khi sử dụng thuốc kháng sinh bạn cũng nên lưu ý một điều là nếu có viêm mà không phải là do nhiễm khuẩn thì không dùng thuốc kháng sinh. Ví dụ như đau họng do uống nước đá hay hút thuốc, dùng điều hòa nhiệt độ nhiều… thì không nên sử dụng thuốc kháng sinh. Thuốc kháng sinh không chữa được cảm lạnh vì cảm lạnh là do virus và kháng sinh là gì thì cũng không có hiệu lực trên virus. Việc điều trị cảm lạnh thường là nghỉ ngơi, uống nhiều nước, dùng thuốc hạ sốt và đau đầu.
Trên đây là một số chia sẻ về vấn đề kháng sinh là gì và thuốc kháng sinh là gì cũng như cách sử dụng loại thuốc này. Hy vọng sẽ giúp bạn có thêm nhiều kiến thức hữu ích và biết cách sử dụng đúng cách để mang lại hiệu quả tốt nhất nhé!
Thủy Phan
Nguồn Tham Khảo: Tổng Hợp
Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.
- vi khuẩn
- virus
- vi sinh
- đề kháng
- nhiễm trùng
- sức đề kháng