MỘT SỐ HÌNH ẢNH VỀ PHÂN PHỐI ĐIỆN NĂNG I. KHÁI NIỆM, PHÂN LOẠI VÀ CÔNG DỤNG CỦA MÁY ĐIỆN XOAY CHIỀU BA PHA•Một số loại máy điện • Một số loại máy điện I. KHÁI NIỆM, PHÂN LOẠI VÀ CÔNG DỤNG CỦA MÁY ĐIỆN XOAY CHIỀU BA PHAMáy điện xoay chiều ba pha là gì?Máy điện xoay chiều ba pha là máy điện làm việc với dòng điện xoay chiều ba pha.Máy điện xoay chiều ba pha được chia làm mấy loại? Là những loại nào?Máy điện xoay chiều ba pha được chia làm hai loại :Máy điệnquayMáy điệntĩnhMáy phát điệnLàm nguồn động lực cho máy, thiết bịBiến đổi các thông sốcủa hệ thống điệnLàm nguồn cấp điện cho tảiĐộng cơ điện MỘT SỐ LOẠI MÁY ĐIỆN XOAY CHIỀU BA PHA II. MÁY BIẾN ÁP BA PHA: 1. Khái niệm và công dụng: - Máy biến áp ba pha là máy điện tĩnh, dùng để biến đổi điện áp của hệ thống nguồn điện xoay chiều ba pha nhưng giữ nguyên tần số.Máy biến áp ba pha là gì? Máy biến áp có điện áp vào lớn hơn điện áp ra gọi là máy biến áp loại gì? Máy hạ áp. Máy tăng áp. II. MÁY BIẾN ÁP BA PHA: 1. Khái niệm và công dụng: Hệ thống truyền tải và phân phối điện năngMạngđiện xí nghiệpcôngnghiệpMáy biến áp 3 pha được sử dụng chủ yếu trong lĩnh vực nào? II. MÁY BIẾN ÁP BA PHA: 2. Cấu tạo: Máy biến áp 3 pha gồm mấy phần chính? Là những phần nào? II. MÁY BIẾN ÁP BA PHA: 2. Cấu tạo: - Lõi thép: có 3 trụ để quấn dây [trụ từ] và gông từ để khép kín mạch từ. Lõi thép được làm bằng các lá thép kĩ thuật điện, hai mặt phủ sơn cách điện và ghép lại thành hình trụ.- Dây quấn: có 6 dây quấn [bằng đồng] được bọc cách điện, quấn quanh trụ. AXxaybczBYCZBa cuộn sơ cấpBa cuộn thứ cấpLõi thép Ba dây quấn nhận điện vào [AX, BY,CZ] gọi là dây quấn sơ cấp. Ba dây quấn đưa điện ra [ax, by, cz] gọi là dây quấn thứ cấp. II. MÁY BIẾN ÁP BA PHA: 2. Cấu tạo: Dây quấn cao áp [quấn phía ngoài]Dây quấn hạ áp [quấn phía trong]Trụ từ và gông từ za,X Y Zx y za b cA B CLõi thépCuộn sơ cấpĐầu cuộn dây :A, B,Cuối cuộn dây :X, Y, ZCuộn thứ cấpCuối cuộn dây :x, y,CĐầu cuộn dây :b, c••••••II. MÁY BIẾN ÁP BA PHA: 3. Sơ đồ đấu dây, kí hiệu cách đấu dây: Kí hiệu của máy biến áp 3 pha: Nối sao – saocó dây tr.tính Y/Y0oA B CX Y Zx y za b cNối sao – tam giácY/∆•••• ••A B CX Y Zx y za b c••••••Nối tam giác – saocó dây tr.tính ∆/Y0A B CX Y Zx y za b c••••••o••Sơ đồ đấu dây – kí hiệu cách đấu dây của máy biến áp ba phaII. MÁY BIẾN ÁP BA PHA: Tại sao ở các máy biến áp cung cấp điện cho các hộ tiêu thụ, dây quấn thứ cấp thường nối hình sao có dây trung tính? Tải của mỗi hộ tiêu thụ khác nhau [tức là tổng trở các pha khác nhau]. Nhờ có dây trung tính nên điện áp pha trên các tải không vượt quá điện áp định mức.Thuận tiện cho việc sử dụng đồ dùng điện vì nối hình sao tạo ra 2 trị số điện áp khác nhau: Ud và Up Dựa trên hiện tượng cảm ứng điện từ. Hệ số biến áp pha: Kp =Up1Up2=N1N2 Hệ số biến áp dây: Kd =Ud1Ud2II. MÁY BIẾN ÁP BA PHA: 4. Nguyên lí làm việc: 5. Hệ số biến áp: Kp và Kd có liên hệ với nhau như thế nào? Ud2x y zb••0a c••CA BX Y Z•••Ud1Up1Up2 Nối sao – saocó dây tr.tính Y/Y0oA B CX Y Zx y za b cNối sao – tam giácY/∆•••• ••A B CX Y Zx y za b c••••••Nối tam giác – saocó dây tr.tính ∆/Y0A B CX Y Zx y za b c••••••o••Sơ đồ đấu dây – kí hiệu cách đấu dây của máy biến áp ba phaII. MÁY BIẾN ÁP BA PHA: Quan hệ Kp và Kd phụ thuộc vào cách nối dây của máy biến áp.a. Trường hợp 1: Máy biến áp nối sao - sao có dây tr.tính. [Y/Yo]Vì máy biến áp có:Cuộn sơ cấp nối sao: Ud1 =3Up1Cuộn thứ cấp nối sao: Ud2 =3Up2Kd =Ud1Ud2 =3Up13Up2 =Up1Up2 = Kp ⇒ Kd = KpA B CX Y Zx y za b c••••••0•nên:II. MÁY BIẾN ÁP BA PHA:5. Hệ số biến áp: Quan hệ Kp và Kd phụ thuộc vào cách nối dây của máy biến áp.b. Trường hợp 2: Máy biến áp nối sao – tam giác. [Y/∆]Vì máy biến áp có:Cuộn sơ cấp nối sao: Ud1 =3Up1Cuộn thứ cấp nối tam giác: Ud2 = Up2Kd =Ud1Ud2 =3Up1Up2 = =Up1Up23Kp3 ⇒ Kd = Kp3A B CX Y Zx y za b c•••• ••nên:II. MÁY BIẾN ÁP BA PHA:5. Hệ số biến áp: Quan hệ Kp và Kd phụ thuộc vào cách nối dây của máy biến áp.c.Trường hợp 3: MBA nối tam giác – sao có dây tr.tính [∆/Yo]Vì máy biến áp có:Cuộn thứ cấp nối sao : Ud2 =3Up2Cuộn sơ cấp nối tam giác : Ud1 = Up1Kd =Ud1Ud2 =3Up2Up1 = =Up1Up2KpA B CX Y Zx y za b c••••••o•3131 ⇒ Kd = Kp31nên:II. MÁY BIẾN ÁP BA PHA:5. Hệ số biến áp: BÀI TẬP VẬN DỤNG[Bài 3 trang 102 – SGK]Tóm tắt:N1 = 11000 vòngN2 = 200 vòngDây quấn nối ∆/YoUd1 = 22kVa. Vẽ sơ đồ đấu dây?b. Tính Kp? Kd?c. Tính Up2? Ud2?a. Vẽ sơ đồ đấu dây:∆/Y0A B CX Y Zx y za b c••••••o• Tóm tắt:N1 = 11000 vòngN2 = 200 vòngDây quấn nối ∆/YoUd1 = 22kVa. Vẽ sơ đồ đấu dây?b. Tính Kp? Kd?c. Tính Up2? Ud2?Ta có hệ số biến áp pha:b. Tính Kp? Kd?Kp =N1N2Kp =11000200=55Vì dây quấn của biến áp nối ∆/Yo nên: Kd = Kp13⇒ Kd = 553BÀI TẬP VẬN DỤNG[Bài 3 trang 102 – SGK] Tóm tắt:N1 = 11000 vòngN2 = 200 vòngDây quấn nối ∆/YoUd1 = 22kV = 22000Va. Vẽ sơ đồ đấu dây?b. Tính Kp? Kd?c. Tính Up2? Ud2?Ta có hệ số biến áp dây:Kd =Ud1Ud2c. Tính Up2? Ud2?⇒ Ud2 =Ud1Kd22000553 Ud2 == Ud2 =553220004003[V]Vì dây quấn thứ cấp của máy biến áp nối hình sao nên: Ud2 = 3 Up2⇒ Up2 =3 Ud2=3 400 3=400[V]BÀI TẬP VẬN DỤNG[Bài 3 trang 102 – SGK] •Học bài.•Đọc, chuẩn bị trước bài 26 : Động cơ không đồng bộ ba pha.Dặn dò:Dặn dò:
Trước khi đi sâu vào máy biến áp 3 pha các cấu tạo, ký hiệu, tổ đấu dây của máy biến áp 3 pha chúng ta cùng xem lại máy biến áp là gì.
Máy biến áp là một thiết bị từ tĩnh, làm việc theo nguyên lý cảm ứng điện từ, dùng để biến đổi một hệ thống dòng điện xoay chiều ở điện áp này [U1, I1, f] thành một hệ thống dòng điện xoay chiều ở điện áp khác [U2, I2, f], với tần số không thay đổi.
- Máy biến áp là gì? cấu tạo, công dụng của máy biến áp?
Cấu tạo mạch từ máy biến áp 3 pha
Để biến đổi điện áp của một nguồn áp ba pha, ta có thể dùng một trong hai cách:
- Tổ máy biến áp 3 pha: gồm 3 máy biến áp một pha.
- Máy biến áp 3 pha với lõi thép gồm 3 trụ.
Các lượng định mức của máy biến áp 3 pha
- Điện áp định mức U1đm, U2đm: điện áp dây.
- Dòng điện định mức I1đm, I2đm: dòng điện dây.
- Công suất Sđm: công suất toàn phần ba pha.
- Điện áp ngắn mạch phần trăm Un%; điện áp dây.
- Dòng điện không tải phần trăm I0%: dòng điện dây.
- Các tổn hao P0 , Pn : công suất tác dụng ba pha.
- Điện trở, điện kháng, tổng trở: tính cho một pha.
Ký hiệu các đầu dây máy biến áp 3 pha
Các đầu tận cùng của dây quấn máy biến áp : một đầu gọi là đầu đầu, đầu còn lại gọi là đầu cuối:
- Dây quấn 1 pha: có thể tùy ý chọn đầu đầu và đầu cuối.
- Dây quấn 3 pha: các đầu đầu và đầu cuối phải chọn 1 cách thống nhất.
Các kiểu nối dây máy biến áp 3 pha
Các kiểu nối dây MBA 3 pha phụ thuộc vào cấp điện áp, mức độ ảnh hưởng của phụ tải không đối xứng và loại phụ tải.
Tỉ số biến áp 3 pha
Tỉ số điện áp dây không chỉ phụ thuộc vào số vòng dây mỗi pha mà còn phụ thuộc vào cách nối Y hay ∆. Ta lần lượt có :
Tổ nối dây máy biến áp 3 pha
Tổ nối dây biểu thị góc lệch pha giữa các sức điện động dây sơ và thứ cấp. Góc lệch pha [tổ nối dây] phụ thuộc vào :
- Chiều quấn dây.
- Cách ký hiệu các đầu dây.
- Cách đấu dây sơ và thứ cấp.
Tính toán máy biến áp 3 pha
- Điện áp, dòng điện: Uđm, Iđm, Un, I0, => được cho theo các giá trị dây.
- Công suất : Sđm, Pn, P0 => thể hiện công suất tổng của 3 pha.
⇒ Khi tính toán phải tìm các giá trị pha [tuỳ theo cách nối sao hay tam giác của phía sơ và thứ cấp] rồi áp dụng các công thức của máy biến áp 1 pha để tính toán.
Điều kiện làm việc song song của các máy biến áp
Khi cần công suất lớn [phụ tải tăng], cần phải đặt thêm máy biến áp mới và nối song song với máy biến áp đang làm việc. Các máy biến áp làm việc song song có ý nghĩa:
- Cho phép công suất lưới điện lớn hơn nhiều so với công suất mỗi máy.
- Cho phép nâng cao hiệu quả kinh tế của hệ thống điện.
- Đảm bảo cung cấp điện liên tục, định kỳ bảo dưỡng, sửa chữa các máy biến áp.
Khi tải giảm xuống có thể cho một số máy nghỉ để các máy còn lại mang tải định mức, nâng cao được hiệu suất của các máy cũng như hệ số công suất của lưới điện.
Điều kiện để máy biến áp làm việc song song:
- Cùng tỉ số biến áp.
- Cùng tổ nối dây.
- Điện áp ngắn mạch bằng nhau.
Video giới thiệu máy biến áp 3 pha
Hy vọng qua bài viết trên mang lại nhiều kiến thức về máy biến áp 3 pha đến các bạn. Chúc các bạn thành công!
Xem thêm:
- Máy biến áp tự ngẫu, nguyên lý làm việc, ưu nhược điểm?