Tìm hiểu về bóng rổ: người phát minh, ra đời ở đâu và khi nào? Tất cả sẽ được giải đáp trong bài viết này.
Có thể bạn cũng biết, môn thể thao bóng rổ đã phải trải qua một chặng đường dài mới có được thành công như ngày hôm nay. Ban đầu, trò chơi gồm 2 đội [mỗi đội 9 người] với giỏ đào làm rổ bóng. Tới nay, nó được cải tiến để hợp lý hóa thời đại hơn. Để tìm hiểu về môn bóng rổ, hãy cùng chúng tôi khám phá trong bài viết này nhé.
1. Ai là người phát minh ra bóng rổ? Bóng rổ ra đời ở đâu?
Lịch sử môn bóng rổ không phải là sự tiến hóa từ một trò chơi cổ đại hay biến thể của một môn thể thao nào khác. Nó có nguồn gốc xuất xứ rất rõ ràng. Người phát minh ra bóng rổ chính là: Tiến sĩ James Naismith.
Naismith sinh năm 1861 tại thị trấn Ramsay, Ontario, Canada. Ông tốt nghiệp bác sĩ tại Đại học Mc Gill ở Montreal và chủ yếu quan tâm đến sinh lý học thể thao.
Năm 1891, khi đang làm giáo viên thể dục tại Trường Đào tạo Quốc tế YMCA [ngày nay là trường Cao đẳng Springfield] ở Hoa Kỳ, Naismith đã nhận thấy rằng thời tiết lạnh giá ở New England đã khiến cho các môn thể thao ngoài trời phải ngừng hoạt động. Thay vào đó, các hoạt động hạn chế trong phòng tập thể dục còn khiến các lớp học ngày càng buồn chán hơn. Bởi vậy, Naismith cùng với các đồng nghiệp của mình đã tìm kiếm một giải pháp.
Trong một cuộc họp của khoa, Tiến sĩ Naismith đã đề xuất rằng ai đó nên phát minh ra một môn thể thao trong nhà mới để khắc phục tình trạng này. Tiến sĩ Luther Gulick [1865-1918], người đứng đầu bộ phận giá dục thể chất tại YMCA rất thích ý tưởng này nên ông đã đưa ra một danh sách các yêu cầu cho một trò chơi như vậy: nó phải là một môn thể thao cạnh tranh, đòi hỏi kỹ năng, hoạt động toàn bộ cơ thể và không quá thô bạo. Ông ấy yêu cầu mọi người cố gắng phát minh ra một trò chơi dựa theo những yêu cầu đó và trình bày nó trong cuộc họp tiếp theo, nhưng đề xuất đó đã bị lãng quên một thời gian.
Sau những rắc rối với một lớp học nghịch ngợm và ngỗ ngược, Tiến sĩ Gulick đã cho Tiến sĩ Naismith một tuần để phát minh ra một môn thể thao mới cho họ, như ông đã đề xuất trước đó. Tiến sĩ Naismith đã miễn cưỡng trong một thời gian và tìm kiếm bất kỳ lựa chọn nào khác, đầu tiên giới thiệu cho lớp học một thể thao trong nhà mà ông có thể tìm thấy, sau đó cố gắng thích nghi các môn thể thao ngoài trời nhưng chơi ở trong phòng tập thể dục.
>>>>>>> Đọc thêm: Bóng rổ được phát minh ở đâu?
2. Quy tắc ban đầu
Tìm hiểu về môn bóng rổ thông qua 13 quy tắc chơi bóng rổ:
- Bóng có thể được ném theo bất kỳ hướng nào bằng một hoặc cả hai tay
- Bóng có thể được đánh theo bất kỳ hướng nào bằng một hoặc cả hai tay, nhưng không bao giờ được đánh bằng nắm đấm
- Một cầu thủ không thể cầm bóng và chạy. Cho phép cầu thủ bắt bóng khi đang chạy với tốc độ nhanh.
- Bóng phải được giữ trong hoặc giữa hai tay. Không được sử dụng cánh tay hoặc cơ thể để giữ nó.
- Không áp sát, giữ, đẩy, tấn công hoặc vấp ngã đối thủ theo bất kỳ cách nào. Bất kỳ người nào vi phạm quy tắc này lần đầu sẽ bị coi là phạm lỗi; lần thứ hai sẽ bị truất quyền thi đấu và không được phép thay thế cầu thủ khác.
- Một pha phạm lỗi đấm bóng bằng nắm tay, vi phạm quy tắc 3 và 4 và những điều được mô tả trong quy tắc 5.
- Nếu một trong hai bên phạm lỗi 3 lần liên tiếp thì đó sẽ được tính là bàn thắng cho đối phương [nghĩa là đối phương liên tiếp không phạm lỗi trong thời gian đó].
- Bàn thắng sẽ được tính khi bóng được ném hoặc đánh từ những vị trí trên sân vào rổ với điều kiện là những cầu thủ đối phương ngăn cản ném rổ không chạm hoặc gây khó khăn cho bóng vào rổ. Nếu bóng nằm trên đường biên và đối phương làm xê dịch rổ thì nó sẽ được tính là một bàn thắng.
- Khi bóng đi ra ngoài biên, bóng sẽ được ném vào sân và được chơi bởi người đầu tiên chạm được vào bóng. Trong trường hợp có tranh chấp, trọng tài sẽ ném thẳng vào sân. Người ném biên được phép có 5 giây để phát bóng. Nếu anh ta giữ bóng lâu hơn thì bóng sẽ được trao cho đối phương phát bóng. Nếu bất kỳ bên nào làm trì hoãn trận đấu, trọng tài chính sẽ phạt họ 1 lỗi.
- Trọng tài 2 sẽ là người ghi các lỗi và thông báo cho trọng tài chính khi cầu thủ đó đã mắc 3 lần phạm lỗi liên tiếp. Anh ta sẽ có quyền truất quyền thi đấu của cầu thủ đó theo quy tắc 5.
- Trọng tài 1 sẽ là người đánh giá bóng và quyết định khi bóng ở trong cuộc, bóng ở trong sân, bóng thuộc về bên nào và theo dõi thời gian thi đấu. Trọng tài 1 sẽ quyết định khi bóng vào rổ và theo dõi điểm, đối phương với những nhiệm vụ khác thông thường được thực hiện bởi trọng tài 1.
- Thời gian thi đấu hai hiệp chính thức sẽ là 15 phút, thời gian nghỉ giữa 2 hiệp là 5 phút.
- Bên ghi được nhiều bàn thắng nhất trong thời gian đó sẽ được tuyên bố là đội chiến thắng.
Với nỗ lực của Quân đội Hoa Kỳ và YMCA, bóng rổ đã được giới thiệu tới phần còn lại của thế giới. Năm 1893, trận đấu bóng rổ quốc tế đầu tiên đã được tổ chức. Các thành viên cũng đã đưa môn thể thao này đến Ấn Độ, Nhật Bản, Ba Tư và cả Trung Quốc.
Năm 1895, trận đấu bóng rổ đầu tiên được ghi nhận giữa hai đội đại học được tổ chức. Đại học Minnesota A&M đối đầu với Đại học Hamline theo quy tắc 9 chọi 9, giành chiến thắng 9-3. Năm 1896, trận đấu 5 đấu 5 đầu tiên của trường đại học được diễn ra giữa Iowa và Đại học Chicago, với chiến thắng 15-12 của Chicago.
Đến năm 1898, các giải đấu chuyên nghiệp được hình thành trong đó có giải đấu đại học. Đã có 6 đội tham gia vào giải đấu bóng rổ chuyên nghiệp đầu tiên nhưng giải đấu đã bị giải tán vào năm 1904. Từ đó đến thế chiến thứ nhất, các giải vô địch nhỏ được tạo ra và một số đội chơi để kiếm tiền chống lại những người thách đấu. Trong đó có cả đổi bóng rổ Celtics.
Đến năm 1900, hầu hết các trường đại học lớn đều có đội bóng rổ. Năm 1905, các quy tắc của trường đại học chính thức được áp dụng cho bóng rổ vào năm 1909, NCAA sẽ tiếp quản trò chơi một cách tốt đẹp. Giải NCAA DI đầu tiên sẽ được tổ chức vào năm 1939.
4. Sự hình thành của FIBA
Để tìm hiểu về bóng rổ, chúng ta sẽ cùng đi sâu hơn về sự ra đời của giải đấu FIBA nhé. Trong những thập kỷ đầu tiên, bóng rổ đã phát triển như một môn thể thao nhưng không có tổ chức quốc tế thực sự. Những người ủng hộ bóng rổ đã phải kiến nghị rất nhiều để đưa bóng rổ trở thành một môn thể thao trình diễn Olympic vào năm 1904.
Tất cả đã thay đổi vào ngày 18 tháng 6 năm 1932 khi FIBA lần đầu tiên được thành lập. Công việc của FIBA về trò chơi quốc tế sẽ giúp đưa bóng rổ trở thành môn thể thao Olympic vào năm 1936, giải đấu mà Đội tuyển Quốc gia Hoa Kỳ đã giành được.
Naismith sẽ sống đủ lâu để chứng kiến môn thể thao mà ông đã phát minh trở thành một môn thể thao Olympic được công nhận.
5. Sự thành lập của NBA
Trong lịch sử môn bóng rổ, vào năm 1949 Hiệp hội Bóng rổ Quốc gia được thành lập và nhanh chóng trở thành giải đấu bóng rổ thống trị trên thế giới. Một giải đấu mới đã thách thức NB A vào năm 1970 được gọi là ABA. Mặc dù nó đã có một số năm phổ biến giải đấu cuối cùng đã bị bỏ rơi. Mặc dù thất bại, bốn đội từ ABA, San Antonio Spurs, Denver Nuggets, New Jersey Nets, và Indiana Pacers, gia nhập NBA. NBA đã trở nên phổ biến, đặc biệt là trong những năm 1980 và 1990 khi nó được phổ biến với các ngôi sao như Larry Bird, Magic Johnson, và dĩ nhiên, Michael Jordan. Giải đấu tiếp tục thu hút các tài năng hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới để chơi trên sân khấu lớn nhất của tất cả, vòng chung kết NBA.
Lịch sử môn bóng rổ ở Hoa Kỳ là một lịch sử lâu dài và phong phú kéo dài hơn 100 năm. Từ những khởi đầu sơ khai ban đầu, môn thể thao đã phát triển thành một màn trình diễn bay cao về thể thao và kỹ năng. Trò chơi đã đạt đến mọi ngóc ngách của quốc gia và cũng đã phát triển một sự theo dõi quốc tế mạnh mẽ; một hành trình khá dài từ những ngày đầu của nó trong một phòng tập thể dục nhỏ ở Springfield Massachusetts.
Nếu bạn muốn tiếp tục tìm hiểu về bóng rổ thì hãy theo dõi những bài viết tiếp theo của hocbongro.com.vn nhé.
>>> Xem thêm: Chương trình phát triển bóng rổ Hoa Kỳ trở về Việt Nam
Môn bóng rổ là một trong những môn thể thao được yêu thích tại Việt Nam, giải đấu VBA [Vietnam Basketball Association] là một minh chứng cho sự phát triển của môn thể thao này. Đối với người yêu thích và muốn tìm hiểu thì câu hỏi: bóng rổ ra đời ở đâu, lịch sử môn bóng rổ là câu hỏi hẳn nhiều người đang quan tâm
Nguồn gốc ra đời và lịch sử bóng rổ
James Naismith cha đẻ môn bóng rổ
Tiến sĩ James Naismith [06/11/1861 – 28/11/1939] là giáo viên thể dục, bác sĩ, HLV người Mỹ gốc Canada. Ông là người phát minh ra môn bóng rổ và viết cuốn sách về luật bóng rổ đầu tiên.
Sinh ra ở Canada và theo học nghành giáo dục thể chất tại ĐH McGill. 1891 ông phát minh ra môn bóng rổ khi đang giảng dạy tại YMCA. 1998 ông nhận bằng y khoa, sau đó trở thành HLV và giám đốc của ĐH Kansas
Lịch sử môn bóng rổ
Bóng rổ được sáng tạo ra bởi tiến sĩ James Naismith vào khoảng những năm 1891, khi mà các môn thể thao lúc bấy giờ chủ yếu là thi đấu ngoài trời. Đối với mùa đông lạnh giá thì việc tập luyện thể thao của sinh viên trở lên rất khó khăn.
Với yêu cầu về một môn có thể thi đấu trong nhà, bị giới hạn về không gian và luật lệ nhưng vẫn phải đảm bảo lối chơi đơn giản dễ hiểu. Từ đó ông nghĩ ra việc sử dụng quả bóng và tay để chuyền bắt và ném.
Bảng và rổ: Ban đầu là sư kết hợp dựa trên ý tưởng từ môn bóng đá và Lacrosse tuy nhiên đã được lược bỏ gậy gộc để tránh gây nguy hiểm.
Ban đầu Naismith định sử dụng 2 hộp ở mỗi đầu sân để làm gôn, tuy nhiên các cầu thủ sẽ tranh cướp thô bạo khi đứng trước cầu môn và hàng thủ sẽ đứng trước hộp để chặn bóng. Ý tưởng treo lên cao và người chơi sẽ đứng ở vòng ngoài và ném bóng. Khi đó ông treo hộp ở ban công nhà thể dục với chiều cao khoảng 3.05m [10ft], độ cao đó vẫn được giữ nguyên cho tới giờ
Bóng rổ thế giới: FIBA – Liên đoàn Bóng rổ Quốc tế được thành lập năm 1932 với 8 nước đầu tiên là: Thụy Sỹ, Hy Lạp, Ý, Latvia, Argentina, Tiệp Khắc, Bồ Đào Nha, Rumani.
1952 Đội bóng rổ quốc gia Việt Nam tham được thành lập và tham gia FIBA, 1992 Liên đoàn Bóng rổ Việt Nam được thành lập, 2016 giải bóng rổ chuyên nghiệp đầu tiên được tổ chức. Sự quan tâm và phát triển bộ môn này ở nước ta không mạnh như các môn cờ vua, bóng bàn, vì vậy môn thể thao này không có nhiều ảnh hưởng, các đội thi đấu còn hạn chế về số lượng và kỹ thuật