Mời các em học sinh và quý thầy cô tham khảo hướng dẫn soạn bài: Cô bé bán diêm Ngữ Văn lớp 6 Tập 2 - Cánh Diều được đội ngũ chuyên gia biên soạn đầy đủ và ngắn gọn dưới đây.
Soạn Ngữ văn lớp 6 Bài: Cô bé bán diêm [Cánh Diều]
1. Chuẩn bị
- Khi đọc truyện Cô bé bán diêm:
+ Các sự việc chính và diễn biến nội dung câu chuyện được kể:
Ÿ Do hoàn cảnh khó khăn, cô bé phải đi bán diêm vào đêm giao thừa lạnh lẽo.
Ÿ Cô bé quẹt các que diêm:
○ Lần 1 xuất hiện lò sưởi bằng sắt.
○ Lần 2 xuất hiện bàn ăn.
○ Lần 3 xuất hiện cây thông Nô-en.
○ Lần 4 xuất hiện bà đang mỉm cưởi.
○ Lần 5 xuất hiện hai bà cháu vụt bay lên cao.
Ÿ Mọi người phát hiện ra cô bé đã chết.
+ Các nhân vật trong truyện: Cô bé bán diêm, người bà, người qua đường,…
+ Đặc điểm tính cách của nhân vật chính:
Ÿ Hiền lành, ngoan ngoãn, chịu khó đi bán diêm trong đêm giá rét.
Ÿ Yêu thương, luôn nhớ về bà…
+ Các chi tiết kì ảo trong truyện xuất hiện sau mỗi lần quẹt diêm:
Ÿ Lần 1: Lò sưởi bằng sắt. → Sưởi ấm, tránh cái rét
Ÿ Lần 2: Bàn ăn. → Ăn no, thỏa mãn cái đói.
Ÿ Lần 3: Cây thông Nô-en → Tổ ấm, đón giao thừa như mọi người.
Ÿ Lần 4: Bà đang mỉm cưởi. → Tình yêu thương, sự che chở
Ÿ Lần 5: Hai bà cháu vụt bay lên cao. → Sự giải thoát khỏi tình cảnh khốn khổ.
→ Tác dụng của chúng là thể hiện ước mơ, mong muốn của cô bé bán diêm lúc bấy giờ, thoát khỏi cảnh khổ sở, rét buốt.
+ Ý nghĩa của truyện, những thông điệp mà tác giả muốn gửi gắm trong đó:
Ÿ Tấm lòng nhân ái của mình với những số phận, cảnh đời nghèo khó, bất hạnh, đặc biệt là với trẻ em.
Ÿ Sự vô cảm thờ ơ của một số người qua đường trước hoàn cảnh bất hạnh của cô bé bán diêm. → Bài học giàu ý nghĩa về tình yêu thương giữa con người với con người trong cuộc sống.
+ Kết nối với hiểu biết, trải nghiệm của bản thân để vận dụng vào việc đọc hiểu truyện và rút ra những bài học, kinh nghiệm cần thiết.
- Đọc trước truyện Cô bé bán diêm; tìm hiểu thêm về nhà văn Han-xơ Crít-xti-an An-đéc-xen [Hans Christian Andersen]:
+ Han-xơ Crít-xti-an An-đéc-xen [1805 – 1875] là nhà văn Đan Mạch chuyên viết truyện cổ tích cho thiếu nhi.
+ Bằng trí tưởng tượng phong phú, lãng mạn, ông đã sáng tạo nên một thế giới huyền ảo mà vẫn rất gần gũi với con người, với cuộc sống đời thường.
+ Ông quan niệm rằng: “Không có truyện kể nào hay hơn được những điều do chính cuộc sống tạo nên”.
+ Các tác phẩm chính: Cô bé bán diêm, Nàng tiên cá, Nữ thần băng giá, Chú lính chì dũng cảm,…
- Tham khảo ý kiến sau của nhà văn Nguyễn Tuân về truyện An-đéc-xen: “Một em nhỏ nào đã đọc qua truyện ngắn An-đéc-xen thì trọn đời không khi nào quên và dửng dưng với thơ ca, mộng ước, tình yêu thương và lòng công bằng…”.
2. Đọc hiểu
a. Trong khi đọc
Câu hỏi trang 17 SGK Ngữ văn 6 Tập 2:
Những chi tiết nào cho biết thời gian và địa điểm em bé xuất hiện?
Trả lời:
Những chi tiết cho biết thời gian và địa điểm em bé xuất hiện:
- Đêm giao thừa, trời rét mướt.
- Em ngồi nép trong một góc tường, giữa hai ngôi nhà, một cái xây lùi vào chút ít.
Câu hỏi trang 18 SGK Ngữ văn 6 Tập 2:
Hãy chú ý những hình ảnh hiện lên sau mỗi lần em bé quẹt que diêm trong phần 2.
Trả lời:
Những hình ảnh hiện lên sau mỗi lần em bé quẹt que diêm trong phần 2:
- Lần 1 xuất hiện lò sưởi bằng sắt.
- Lần 2 xuất hiện bàn ăn.
- Lần 3 xuất hiện cây thông Nô-en.
- Lần 4 xuất hiện bà đang mỉm cưởi.
- Lần 5 xuất hiện hai bà cháu vụt bay lên cao.
Câu hỏi trang 19 SGK Ngữ văn 6 Tập 2:
Giấc mơ nào của em bé được thể hiện qua bức tranh này?
Trả lời:
Giấc mơ của em bé được thể hiện qua bức tranh là mong muốn được sống cùng với bà như những ngày tháng ấm áp khi xưa.
Câu hỏi trang 20 SGK Ngữ văn 6 Tập 2:
Chú ý kết thúc của câu chuyện.
Trả lời:
Câu chuyện thúc khi người ta phát hiện ra cô bé bán diêm bị chết bên cạnh những bao diêm và có một bao đã đốt hết nhẵn.
b. Sau khi đọc
Câu 1 trang 20 SGK Ngữ văn 6 Tập 2:
Thời gian, địa điểm diễn ra câu chuyện cho biết điều gì về cảnh ngộ của em bé?
Trả lời:
Cô bé phải đi bán diêm vào đêm giao thừa, giữa trời rét mướt, chỉ có phố xá vắng teo, lạnh buốt. → Cảnh ngộ của em bé là vô cùng nghèo khổ, thiếu thốn.
Câu 2 trang 20 SGK Ngữ văn 6 Tập 2:
Hãy tìm những chi tiết hiện thực và mộng ảo mà nhà văn đã sáng tạo ra để khắc hoạ hoàn cảnh và mơ ước của cô bé bán diêm. Qua đó, em có nhận xét gì về nhân vật này?
Trả lời:
- Chi tiết hiện thực:
+ Không thể về nhà nếu không bán được diêm vì cha sẽ đánh em;
+ Ở nhà cũng rét mặc dầu đã nhét giẻ rách vào các kẽ hở lớn trên vách nhưng gió vẫn rít.
→ Hoàn cảnh khó khăn, nghèo khổ, không có lối thoát.
- Chi tiết mộng ảo mà nhà văn đã sáng tạo ra để khắc hoạ mơ ước:
+ Lần 1: Lò sưởi bằng sắt. → Sưởi ấm, tránh cái rét
+ Lần 2: Bàn ăn. → Ăn no, thỏa mãn cái đói.
+ Lần 3: Cây thông Nô-en → Tổ ấm, đón giao thừa như mọi người.
+ Lần 4: Bà đang mỉm cưởi. → Tình yêu thương, sự che chở
+ Lần 5: Hai bà cháu vụt bay lên cao. → Sự giải thoát khỏi tình cảnh khốn khổ.
- Nhận xét về nhân vật: Cô bé bán diêm là một cô bé đáng thương, tuy tuổi còn nhỏ nhưng đã phải tự mình đi kiếm sống. Hơn nữa, cô bé phải bán diêm giữa đêm giao thừa rét mướt không ai để ý đến em. Cô chỉ có những ước mơ khao khát có được hạnh phúc quây quần bên người yêu thương trong đêm Giáng sinh.
Câu 3 trang 20 SGK Ngữ văn 6 Tập 2:
Theo em, ý nghĩa của câu chuyện trên là gì?
Trả lời:
Ý nghĩa của câu chuyện:
- Tấm lòng nhân ái của mình với những số phận, cảnh đời nghèo khó, bất hạnh, đặc biệt là với trẻ em.
- Bài học giàu ý nghĩa về tình yêu thương giữa con người với con người trong cuộc sống.
Câu 4 trang 20 SGK Ngữ văn 6 Tập 2:
Em hãy tìm một số chi tiết trong văn bản để chứng tỏ truyện Cô bé bán diêm có đặc điểm của truyện cổ tích [Gợi ý: kiểu nhân vật; cách kết thúc truyện; ý nghĩa;...].
Trả lời:
Một số chi tiết trong văn bản để chứng tỏ truyện Cô bé bán diêm có đặc điểm của truyện cổ tích
- Kiểu nhân vật mồ côi, nghèo khổ, khó khăn.
- Cách kết thúc truyện tuy là cô bé chết thế nhưng là có “hậu” đối với cô bé. Bởi vì chỉ có cái chết thì mới có thể giải thoát em ra khỏi cảnh ngộ hiện tại.
- Ý nghĩa câu chuyện hướng đến lòng nhân ái giữa con người với con người, đồng cảm với những số phận bất hạnh.
Câu 5 trang 20 SGK Ngữ văn 6 Tập 2:
Cảnh ngộ đau khổ và cái chết của cô bé bán diêm gợi cho em liên tưởng đến những bạn nhỏ bất hạnh hoặc kém may mắn nào trong cuộc sống? Hãy nêu một việc tốt mà em có thể làm để giúp đỡ những bạn ấy.
Trả lời:
- Cảnh ngộ đau khổ và cái chết của cô bé bán diêm gợi cho em liên tưởng đến những bạn nhỏ bất hạnh hoặc kém may mắn trong cuộc sống như những em bé mồ côi ở làng trẻ mồ côi SOS, những em bé vào hoàn cảnh một mình không nơi nương tựa,…
- Việc tốt mà em có thể làm để giúp đỡ những bạn ấy đó là chia sẻ những cuốn sách, cuốn truyện còn nguyên vẹn mà em không sử dụng nữa cho các bạn ấy.
►►CLICK NGAY vào nút TẢI VỀ dưới đây để tải về Soạn Văn 6 Bài: Cô bé bán diêm Tập 2 - Cánh Diều file PDF hoàn toàn miễn phí.
Hướng dẫn trả lời câu hỏi Soạn văn 6 bài Cô bé bán diêm [ngắn nhất] trang 16 trong bộ Sách Cánh Diều được biên soạn theo chương trình đổi mới của Bộ giáo dục. Hi vọng, với cách hướng dẫn cụ thể và giải chi tiết học sinh sẽ nắm bài học tốt hơn.
1. Chuẩn bị bài soạn Cô bé bán diêm trang 16 Sách Cánh Diều
– Xem lại mục Chuẩn bị ở bài Ông lão đánh cá và con cá vàng để vận dụng vào đọc hiểu văn bản này. Lưu ý: truyện Cô bé bán diêm được An-dec-xen viết theo đặc điểm của truyện cổ tích
– Đọc trước truyện Cô bé bán diêm, tìm hiểu thêm về nhà văn Han-xơ Crit xti an An déc-xen [ Hans Christian Andersen]
=> Trả lời câu hỏi
Sự việc chính trong truyện Cô bé bán diêm:
+ Hoàn cảnh đáng thương của cô bé
+ Lần quẹt diêm đầu tiên: lò sưởi
+ Lần quẹt diêm thứ hai :bàn ăn và con ngỗng quay
+ Lần quẹt diêm thứ ba :cây thông noel
+ Lần quẹt diêm thứ tư: bà
+ Lần quẹt diêm cuối cùng :quẹt hết một bao diêm để níu bà ở lại.
+ Cùng bà đi về với chúa Trời
Nhân vật trong truyện: cô bé bán diêm:
+ Hoàn cảnh: nhà nghèo, mồ côi mẹ, bà mất, gia sản tiêu tán em phài xa ngôi nhà đầm ấm để xuii rúc trong một xó tối tăm, luôn phải nghe những lời mắng nhiếc chửi rủa, đánh đập của cha
+ Ngoại hình, trang phục: đầu trần, chân đất, quần áo không đủ ấm
+ Tính cách: hiền lành, ngoan ngoan
Những chi tiết kì ảo ở chỗ mỗi lần quẹt diêm hiện lên trước mắt em là những khung cảnh kì diệu khác nhau:
Lần 1: hiện lò sưởi
Lần 2: hiện 1 bàn đầy đồ ăn
Lần 3: hiện 1 cây thông noel trang trí lộng lẫy
Lần 4,5: hiện lên hình ảnh người bà
Ý nghĩa thông điệp:thể hiện rất rõ nét tấm lòng nhân đạo, giàu tình yêu thương của nhà văn An-đéc-xen với những con người nhỏ bé, nghèo khổ bất hạnh đặc biệt là trẻ em trong xã hội lúc bấy giờ. Qua câu truyện người đọc đã cảm nhận được một cách rất chân thực và sâu sắc thông điệp, tấm lòng nhân ái của nhà văn An-đéc-xen.
Tìm hiểu về Hans Christian Andersen:Ông sinh tại Odense,Đan Mạch [2 tháng 4năm1805–4 tháng 8năm1875];tiếng Việtthường viết làHan-xơ Crít-xtian An-đéc-xen] là nhà văn ngườiĐan Mạchchuyên viếttruyện cổ tíchcho thiếu nhi. Trongtiếng Đan Mạch, tên ông thường được viết làH.C. Andersen. Cha của ông là một thợ đóng giày và mẹ ông là một người chăm chỉ làm lụng để nuôi gia đình của mình.
Những câu chuyện cổ tích của Andersen, gồm 156 câu chuyện trong chín tậpvà được dịch ra hơn 125 ngôn ngữ,đã trở thành văn hóa ăn sâu vàotâm thức tập thểngười phương Tây, dễ tiếp cận với trẻ em, nhưng thể hiện những bài học về đức tính và sự kiên cường khi đối mặt nghịch cảnh đối với độc giả trưởng thành.của ông hầu hết các câu chuyện cổ tích nổi tiếng bao gồm ”Bộ quần áo mới của hoàng đế“, ”The Little Mermaid“, ”The Nightingale“, ”Chú lính chì dũng cảm“, ”The Red Shoes“, ”Nàng công chúa và hạt đậu“, “‘”Cô bé bán diêm‘ và ‘Thumbelina
2. Hướng dẫn Soạn văn 6 bài Cô bé bán diêm ngắn nhất
* Trả lời Câu hỏi giữa bài:
Những chi tiết nào cho biết thời gian và địa điểm em bé xuất hiện?
Những chi tiết cho thấy thời gian và địa điểm em bé xuất hiện:
– Thời gian:
+ Đêm giao thừa, trời rét mướt
+ Cửa sổ mọi nhà đều sáng rực rỡ ánh đèn và trong phố sực nức mùi ngỗng quay. Chả là đêm giao thừa mà!
– Địa điểm:
+ Góc tường giữa hai ngôi nhà, một cái xây lùi vào
Hãy chú ý những hình ảnh hiện lên mỗi lần em bé quẹt que diêm trong phần 2
Trong phần 2, mỗi lần quẹt diêm, hình ảnh hiện lên trước mắt cô bé: lò sưởi, bàn ăn thịnh, soạn, cây thông noel, người bà hiền hậu
Giấc mơ nào của em bé được thể hiện qua bức tranh này?
Qua bức tranh ta thấy giấc mơ được cùng bà sống đoàn tụ, hạnh phúc của cô bé được thực hiện
Chú ý kết thúc của truyện
Kết thúc của truyện rất đáng thương, hiện thực là cô bé đã chết trong cái đêm lạnh lẽo ấy, em chết vì giá rét
* Trả lời Câu hỏi cuối bài:.
1. Thời gian, địa điểm diễn ra câu chuyện cho biết điều gì về cảnh ngộ của em bé?
Thời gian địa điểm diễn ra câu chuyện cho ta biết được cảnh ngộ đáng thương của cô bé:
Câu chuyện lấy bối cảnh vào một đêm giao thừa rét buốt ở xứ ở Bắc u lạnh giá là hình ảnh củacô bé bán diêm nhà nghèo, mồ côi mẹ, đầu trần, chân đất, bụng đói đang dò dẫm trong bóng tối, đối mặt với những trận gió bấc thổi vi vút, với cái lạnh thấu xương của tuyết phủ kín mặt đất và điều đáng thương hơn đó là cả ngày em chưa bán được bao diêm nào
2. Hãy tìm những chi tiết hiện thực và mộng ảo mà nhà văn đã sáng tạo ra để khắc hoạ hoàn cảnh và mơ ước của cô bé bán diêm. Qua đó, em có nhận xét gì về nhân vật này?
Những lần quẹt diêm | Mộng tưởng | Hiện thực |
| 1 | Lò sưởi bằng sắt có những hình nổi bằng đồng bóng nhoáng | Tuyết phủ kín mặt đất, gió bấc thổi vun vút |
| 2 | Xuất hiện tấm rèn bằng vài mầu, trong nhà có bàn ăn dọn sẵn, ga trải bàn trăng tinh, trên bàn toàn bát địa vằng sứ quý giá và có cả một con ngỗng quay Ngỗng nhảy ra khởi đĩa mạnh cả dao ăn, phuốc sét cắm trên lưng tiến về phía em | Xung quang những bức tường dày đặc và lạnh lẽo |
| 3 | Hiện ra một cây thông Noel lớn, trang trí lộng lẫy hơn cây mà em đã thấy năm ngoái qua cửa kính một nhà buôn giàu có. Hàng ngàn ngọn nến sáng rực, lấp lánh trên cành lá xanh tươi và rất nhiều bức tranh màu sắc rực rỡ như những bức bày trong tủ hàng | Chỉ có đầy trời đầy sao |
| 4 | Bà em đang mỉm cười với em | Không hề có bà, vẫn chỉ có mình em trong gió rét |
| 5 | Bà nắm lấy tay em cả hay cùng bay vịt lên cao mãi, chẳng còn đói rét, đau buồn nào đe dọa họ nữa | Em bé đã chết trên nền tuyết giá lạnh |
=> Em là một cô bé hiền lành nhưng cảnh ngộ lại đáng thương. Tuy trong đói rét em không hề oán trách một ai vì đã thờ ơ trước cảnh ngộ của mình. Tâm hồn em thật trong sáng và nhân hậu biết chừng nào. Đó là một cô bé giàu mơ ước, vượt lên hoàn cảnh thực tại đói rét, cô đơn. Những mơ ước ấy giản dị mà cũng thật lãng mạn, diệu kì.
3. Theo em, ý nghĩa của câu chuyện trên là gì?
Ý nghĩa: thể hiện sâu sắc tấm lòng nhân ái của mình với những số phận, cảnh đời nghèo khó, bất hạnh, đặc biệt là với trẻ em. Đồng thời nhà văn còn muốn gửi đến một thông điệp tới người đọc mọi thế hệ sau này, một bài học giàu ý nghĩa về tình yêu thương giữa con người với con người trong cuộc sống.
4. Em hãy tìm một số chi tiết trong văn bản để chứng tỏ truyện Cô bé bán diêm có đặc điểm của truyện cổ tích [Gợi ý: kiểu nhân vật; cách kết thúc truyện; ý nghĩa;…].
Một số chi tiết trong văn bản để chứng tỏ truyện Cô bé bán diêm có đặc điểm của truyện cổ tích:
Yếu tố kì ảo: 5 lần quẹt diêm
Kiểu nhân vật: những người hiền lành
Truyện có ý nghĩa khuyên răng, dạy bảo không chỉ chúng ta mà còn nhiều người: sống cần quan sẻ chia
5. Cảnh ngộ đau khổ và cái chết của cô bé bán diêm gợi cho em liên tưởng đến những bạn nhỏ bất hạnh hoặc kém may mắn nào trong cuộc sống như những em bé mồ côi ở làng trẻ mồ côi SOS, những em bé vào hoàn cảnh một mình không nơi nương tựa:
Cảnh ngộ đau khổ và cái chết của cô bé bán diêm gợi cho em liên tưởng đến những bạn nhỏ bất hạnh hoặc kém may mắn
+ Hành động: chúng ta có thể tổ chức các đoàn thăm, du lịch tới thăm và động viên các em, hỗ trợ việc làm,,,,