Luyện từ và câu: Luyện tập về cấu tạo của tiếng trang 12 SGK Tiếng Việt 4 tập 1
Câu 1. Phân tích cấu tạo của từng tiếng trong câu tục ngữ dưới đây. Ghi kết quả phân tích vào bảng theo mẫu sau .
Khôn ngoan đối đáp người ngoài
Gà cùng một mẹ chớ hoài đá nhau.
Tiếng Âm đầu Vần Thanh hoài h oai huyềnTrả lời:
Tiếng Âm đầu Vần Thanh khôn kh ôn ngang ngoan ng oan ngang đối đ ôi sắc đáp đ ap sắc người ng ươi huyền ngoài ng oai huyền gà g a huyền cùng c ung huyền một m ôt nặng mẹ m e nặng chớ ch ơ sắc hoài h oai huyền đá đ a sắc nhau nh au ngangCâu 2. Tìm những tiếng bắt vần với nhau trong câu tục ngữ trên.
Trả lời:
Hai tiếng bắt vần với nhau trong hai câu trên là: ngoài - hoài [vần giống nhau: oai]
Câu 3. Ghi lại từng cặp tiếng bắt vần với nhau trong khổ thơ sau. So sánh các cặp tiếng ấy xem cặp nào có vần giống nhau hoàn toàn, cặp nào có vần giống nhau không hoàn toàn :
Chú bé loắt choắt
Cái xắc xinh xinh
Cái chân thoăn thoắt
Cái đầu nghênh nghênh
[Tố Hữu]
Trả lời:
+ Các cặp tiếng bắt vần với nhau: choắt - thoắt; xinh - nghênh
+ Cặp có vần giống nhau hoàn toàn: choắt - thoắt [vần oăt]
+ Cặp có vần giống nhau không hoàn toàn: xinh - nghênh [vần inh - ênh]
Câu 4. Qua các bài tập trên, em hiểu thế nào là hai tiếng bắt vần với nhau ?
Trả lời:
Hai tiếng bắt vần với nhau là hai tiếng có phần vần giống nhau - giống hoàn toàn hay không hoàn toàn.
Câu 5. Giải câu đố sau :
Bớt đầu thì bé nhất nhà
Đầu đuôi bỏ hết hóa ra béo tròn
Để nguyên, mình lại thon thon
Cùng cậu trò nhỏ lon ton tới trường.
[Là chữ gì ?]
Trả lời:
Giải câu đố
Dòng 1: Chữ bút bớt đầu thành chữ út.
Dùng 2: Bỏ hết đầu đuôi thì chữ bút thanh ú.
Dòng 3, 4: Để nguyên thì chữ đó là chữ bút.