Nguyên nhân chủ yếu là do các chất, được gọi là độc tố, được tạo ra bởi vi khuẩn như tụ cầu, có khả năng gây ra phản ứng viêm lớn trên toàn cơ thể.
Sự khởi đầu của các triệu chứng của hội chứng sốc nhiễm độc rất đột ngột, với:
- Sốt;
- Ớn lạnh;
- Tình trạng bất ổn tổng quát;
- Yếu đuối;
- Nhức đầu;
- Đau họng;
- Đau nhức cơ bắp;
- Đau bụng;
- Nôn mửa và tiêu chảy;
- Xuất hiện trong vòng 24 giờ sau khi da đỏ lan tỏa và đồng đều, sau đó là bong vảy.
Trong vòng 3 đến 7 ngày kể từ ngày khởi phát, bong tróc da ảnh hưởng đến lòng bàn tay và lòng bàn chân.
Tình trạng chung có thể tiến triển nặng hơn với sự tham gia của nhiều cơ quan, đặc trưng bởi sự xuất hiện của:
- Huyết áp thấp;
- suy thận với giảm đào thải nước tiểu;
- Suy gan;
- Số lượng tiểu cầu thấp;
- Lưu lượng máu lên não kém, có thể biểu hiện như buồn ngủ, lú lẫn, cáu kỉnh, kích động và ảo giác.
Chẩn đoán hội chứng sốc nhiễm độc nên được nghi ngờ ở những trẻ khỏe mạnh khi quan sát thấy sự khởi đầu đột ngột của sốt, phát ban, huyết áp thấp và đau nhiều cơ quan.
Các yếu tố nguy cơ bao gồm:
- Ở thanh thiếu niên sau dậy thì do sử dụng băng vệ sinh bên trong;
- tiền sử phẫu thuật gần đây;
- nhiễm trùng da và mô mềm gần đây, những bộ phận bề ngoài nhất của cơ thể.
Việc chẩn đoán hội chứng sốc nhiễm độc dựa trên các tiêu chí lâm sàng: sốt, huyết áp thấp, ban đỏ lan tỏa và đóng vảy với sự tham gia của ít nhất ba cơ quan và / hoặc bộ máy.
Nó phải được chứng minh bằng xét nghiệm máu và nuôi cấy rằng bệnh không phải do nhiễm trùng.
Luôn luôn phải lấy máu, mô hoặc cấy dịch âm đạo ở những cô gái đang có kinh, nhưng không cần thiết phải phân lập Staphylococcus để chẩn đoán: việc phân lập vi khuẩn chỉ được quan sát thấy trong 5% trường hợp.
Theo dõi liên tục chức năng của thận, gan, tủy xương, tim và phổi là điều cần thiết.
Điều tra bằng dụng cụ [MRI và CT] là cần thiết trong trường hợp thiếu máu cục bộ hoặc phù não.
Hội chứng giống sốc nhiễm độc hoặc Hội chứng sốc nhiễm độc do liên cầu [STSS] là một biến thể rất giống với Hội chứng sốc nhiễm độc [TSS]
Nó được gây ra bởi độc tố tạo hồng cầu loại A được tạo ra bởi một loại Streptococcus, beta tan huyết A [SBEA]. Cửa ngõ thường là nhiễm trùng da lây lan nhanh chóng.
Hội chứng sốc nhiễm độc do liên cầu gây ra thường xuyên nhất gây chết tế bào mô mềm, phát ban ban đỏ toàn thân, các vấn đề về đông máu và tổn thương gan, trong khi hội chứng sốc nhiễm độc do tụ cầu thường gây ra nôn mửa, tiêu chảy, ban đỏ lan tỏa, đỏ niêm mạc, rối loạn tâm thần, giảm tiểu cầu .
Bệnh Kawasaki có một số đặc điểm chung với hội chứng sốc nhiễm độc nhưng thường ít nghiêm trọng hơn
Cả hai đều liên quan đến sốt không thuyên giảm khi điều trị bằng kháng sinh, đỏ màng nhầy và phát ban đỏ và đóng vảy liên quan.
Nhiều triệu chứng của sốc nhiễm độc s. tuy nhiên hiếm hoặc không có trong bệnh Kawasaki bao gồm đau cơ lan tỏa, nôn mửa, đau bụng, tiêu chảy, huyết áp thấp và sốc.
Hội chứng viêm đa hệ thống ở trẻ em liên quan đến COVID-19:
Hội chứng viêm đa cơ quan đặc trưng bởi sốt, sốc, viêm cơ tim [viêm cơ tim], đau bụng, bệnh cảnh lâm sàng giống bệnh Kawasaki.
Các xét nghiệm dương tính với COVID-19 đã được quan sát thấy ở một số, nhưng không phải tất cả, bệnh nhân mắc hội chứng lâm sàng này.
Rocky Mountain Fever:
Do Rickettsia rickettsii gây ra, do ve ixodidae truyền.
Các triệu chứng cơ bản là sốt cao, đau đầu dữ dội và phát ban.
Bệnh nhân nghi ngờ sốc nhiễm độc s. cần được đưa ngay vào cơ sở chăm sóc đặc biệt để điều trị hỗ trợ bằng truyền tĩnh mạch và thuốc vận mạch để hỗ trợ lưu thông máu, và có thể đặt nội khí quản và thông khí hỗ trợ.
Điều trị bằng kháng sinh tiêm tĩnh mạch rất được khuyến khích cho tất cả các bệnh nhân.
Liệu pháp kháng sinh nên được kéo dài cho đến khi bệnh nhân không còn sốt, thường là sau 10-14 ngày.
Trong những trường hợp nghiêm trọng của hội chứng sốc do tụ cầu nhiễm độc mà không giải quyết được bằng chất lỏng và thuốc vận mạch, điều trị bằng globulin miễn dịch tiêm tĩnh mạch được khuyến khích.
Thuốc corticosteroid không được khuyến khích.
Đọc thêm:
Truy cập bất ngờ, Kỹ thuật cứu sống trong xử trí sốc khẩn cấp
Các nguyên tắc quản lý chất lỏng và quản lý trong sốc nhiễm trùng: Đã đến lúc xem xét bốn điều D và bốn giai đoạn của liệu pháp điều trị bằng chất lỏng
nguồn:
Ospedale Bambino Gesù
Hội chứng sốc nhiễm độc là một tình trạng bệnh hiếm gặp, nhưng có thể xảy ra ở bất kì ai. Chỉ một vết cắt trên người cũng có thể là yếu tố nguy cơ đưa người mắc vào tình trạng sốc do nhiễm độc tố từ vi khuẩn. Vậy các triệu chứng của sốc nhiễm độc gồm những gì? Điều trị sốc nhiễm độc như thế nào?
>> Xem thêm: Hội chứng Cushing và những điều bạn cần biết
Hội chứng sốc nhiễm độc là gì?
Hội chứng sốc nhiễm độc [toxic shock syndrome- TSS] là một tình trạng nhiễm khuẩn hiếm gặp, các triệu chứng rất đột ngột, có thể đe dọa tính mạng người mắc. Bệnh gây ra bởi sự độc tố từ vi khuẩn Staphylococcus aureus [tụ cầu vàng] hoặc các vi khuẩn liên cầu Streptococcus nhóm A. Hội chứng sốc nhiễm độc có thể xảy ra ở bất kì ai, bao gồm cả nam, nữ, phụ nữ mãn kinh. Các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc hội chứng sốc nhiễm độc bao gồm vết thương ở da, phẫu thuật hay sử dụng băng vệ sinh hoặc cúp kinh nguyệt khi tới kì, hoặc các dụng cụ tránh thai.
Nguyên nhân Hội chứng sốc nhiễm độc là gì?
Hội chứng sốc nhiễm độc thường gây ra bởi vi khuẩn Staphylococcus Aureus, đây là một trong những vi khuẩn thường gây nhiễm trùng da ở bệnh nhân bỏng và bệnh nhân sau phẫu thuật. Ngoài ra, vi khuẩn Streptococcus cũng có thể là nguyên nhân gây ra hội chứng sốc nhiễm độc.
Các triệu chứng của Hội chứng sốc nhiễm độc:
Các triệu chứng có thể thấy khi người bệnh mắc hội chứng sốc nhiễm độc gồm:
- Sốt cao đột ngột
- Tụt huyết áp
- Nôn ói hoặc tiêu chảy
- Nổi ban đỏ như bị bỏng nắng ở khắp cơ thể
- Lơ mơ
- Đau cơ
- Đỏ mắt, miệng và họng
- Co giật
- Đau đầu
Khi nào bạn cần đi gặp bác sĩ?
Bạn nên đi khám ngay khi có bất kì triệu chứng nào nghi sốc nhiễm trùng nhiễm độc. Đặc biệt các triệu chứng xảy ra khi bạn mới/ đang dùng băng vệ sinh hoặc có vết thương ở da.
Đối tượng có nguy cơ mắc Hội chứng sốc nhiễm độc:
Hội chứng sốc nhiễm độc có thể gặp ở bất kì ai. Khoảng một nửa trường hợp nhiễm hội chứng trên có liên quan với nhiễm tụ cầu trong giai đoạn chu kì kinh nguyên. Phần còn lại có thể gặp ở phụ nữ mãn kinh, đàn ông hoặc trẻ nhỏ. Hội chứng nhiễm độc do Streptococcus [liên cầu] có thể gặp ở mọi người ở mọi lứa tuổi
Cả nam giới và phụ nữ đều có thể mắc hội chứng sốc nhiễm độc. Nguy cơ cao xảy ra ở:
- Phụ nữ sử dụng các miếng mút/xốp hoặc màng ngăn tránh thai. Hoặc sử dụng băng vệ sinh dạng tampon siêu thấm.
- Người có các vết thương hở ở da hoặc bỏng da.
- Vừa trải qua các đợt phẫu thuật
- Người bị nhiễm siêu vi, như cúm, thủy đậu.
Biến chứng của Hội chứng?
Hội chứng sốc nhiễm độc thường diễn tiến rất nhanh. Các biến chứng có thể gặp gồm:
Phòng ngừa Hội chứng như thế nào?
Nên lựa chọn loại băng vệ sinh có độ thấm phù hợp. Thay đổi băng vệ sinh thường xuyên, mỗi 4 đến 8 giờ. Thay băng vệ sinh và quần lót, và có thể dùng tấm băng mỏng ở những ngày gần hết kinh.
Những người đã từng mắc hội chứng nhiễm độc hoặc nhiễm liên cầu/tụ cầu mức độ nặng, bạn nên tránh sử dụng băng vệ sinh.
Các biện pháp chẩn đoán Hội chứng sốc nhiễm độc:
Hiện nay vẫn không có xét nghiệm nào chẩn đoán hội chứng sốc nhiễm độc. Bác sĩ sẽ lấy mẫu máu và nước tiểu để xem có hay không tình trạng nhiễm tụ cầu và liên cầu. Bác sĩ sẽ phết họng, phết dịch tử vùng và âm đạo để gửi phòng xét nghiệm
Do hội chứng sốc nhiễm độc có thể ảnh hưởng đến nhiều cơ quan khác nhau, nên trong một số trường hợp, bác sĩ sẽ chỉ định chụp cắt lớp [CT], chụp X-quang ngực, chọc dò tủy sống để đánh giá mức độ bệnh.
Các biện pháp điều trị Hội chứng sốc nhiễm độc?
Đây là một bệnh nguy hiểm, đe dọa đến tính mạng, bệnh nhân cần phải được nhập viện sớm, chẩn đoán và điều trị kịp thời.
- Bạn sẽ được cho dùng kháng sinh ngay tại thời điểm chẩn đoán mắc Hội chứng sốc nhiễm độc, ngay cả khi không tìm thấy ngõ vào của vi khuẩn.
- Sử dụng thuốc duy trì huyết áp nếu huyết áp quá thấp và sẽ được bù dịch nếu cần
- Dùng các công cụ hỗ trợ giúp nâng đỡ hệ cơ quan nếu có suy tạng
Độc tố do tụ cầu hoặc liên cầu sản sinh ra có thể gây hạ huyết áp và suy thận. Nếu thận suy quá nặng, bác sĩ có thể chạy thận nhân tạo.
Tóm lại, hội chứng sốc nhiễm độc là một tình trạng bệnh hiếm gặp nhưng rất nguy hiểm. Nguyên do là độc từ từ vi khuẩn tụ cầu [Staph] hoặc liên cầu trùng [Strep] gây ra. Triệu chứng lâm sàng của người bệnh rất đa dạng, thường có sốt cao, tụt huyết áp, lơ mơ… và suy đa cơ quan, đặc biệt suy thận thậm chí đe dọa tính mạng người mắc. Khi có các triệu chứng như trên, người mắc nên nhập viện ngay để được xử trí kịp thời. Nếu bạn thấy bài viết trên hữu ích, hãy chia sẻ cho mọi người nhé.
>> Xem thêm: Hội chứng đau bánh chè, đùi, nguyên nhân và cách điều trị
Bác sĩ Vũ Thành Đô