Thuốc xanh methylen là gì? Thuốc thường được chỉ định sử dụng trong trường hợp nào? Những thông tin nào bạn cần biết trước khi sử dụng? Hãy cùng YouMed tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!
Thành phần hoạt chất: Xanh methylen
Thuốc xanh methylen là gì?
Thuốc xanh Methylen được điều chế ở nhiều dạng dùng khác nhau như:
- Viên nén: hàm lượng 55 mg, 65 mg.
- Thuốc tiêm: 10 mg/ml [1 ml, 10 ml].
- Dung dịch dùng ngoài: Xanh Methylen 1% thường dùng trong da liễu.
Tác dụng của xanh methylen bao gồm:
- Được dùng phổ biến trong điều trị methemoglobin huyết do thuốc hoặc một vài trường hợp không rõ nguyên nhân.
- Ở nồng độ thấp, thuốc làm tăng chuyển methemoglobin thành hemoglobin.
- Với nồng độ cao, thuốc có tác dụng ngược lại chuyển hemoglobin.
thành methemoglobin – cơ sở cho việc sử dụng thuốc trong điều trị ngộ độc cyanid. Trong trường hợp này, methemoglobin sẽ liên kết với cyanid tạo ra cyanmethemoglobin. Chất này có tác dụng ngăn chặn tương tác của cyanid với cytochrom là chất đóng vai trò trong hô hấp tế bào.
Giá thuốc xanh methylen
Thuốc xanh methylen có mức giá khoảng 5.000 VNĐ/lọ 17ml.
Lưu ý: Mức giá chỉ mang tình chất tham khảo. Có thể thay đổi tuỳ thời điểm và phụ thuộc vào nhà cung cấp.
Tác dụng của thuốc xanh methylen
- Thuốc giúp điều trị methemoglobin huyết mắc phải, hoặc không rõ nguyên nhân.
- Không những vậy, thuốc còn có tác dụng giải độc cyanid, nitroprusiat và các chất gây methemoglobin huyết.
- Thuốc xanh methylen bôi ngoài da được sử dụng tại chỗ để điều trị nhiễm virus ngoài da, ví dụ như Herpes simplex.
- Điều trị chốc lở, viêm da mủ.
- Bôi xanh methylen vào vùng kín giúp sát khuẩn đường niệu sinh dục.
- Ngoài ra, methylen còn có vai trò làm thuốc nhuộm các mô trong một số thao tác chẩn đoán như nhuộm vi khuẩn, xác định lỗ dò…
Trường hợp không nên dùng xanh methylen
- Dị ứng với dung dịch xanh methylen hoặc dị ứng với bất cứ thành phần nào có trong công thức thuốc của xanh methylen.
- Không dùng ở người bệnh thiếu hụt glucose-6 phosphat dehydrogenase vì có thể gây tan máu cấp.
- Đối tượng bị suy giảm các chức năng thận.
- Không dùng thuốc này trên đối tượng là phụ nữ mang thai và cho con bú.
- Việc tiêm xanh methylen trong ống cột sống là điều không nên.
- Lưu ý, không dùng trong điều trị methemoglobin huyết do ngộ độc clorat vì có thể biến đổi clorat thành hypoclorit có độc tính cao hơn.
Hướng dẫn dùng thuốc xanh methylen
Cách dùng
- Cách bôi thuốc xanh Methylen: Đối với dạng dung dịch sát khuẩn bôi ngoài da, chỉ nên dùng sản phẩm tại vùng da mà bạn muốn sát khuẩn.
- Với dạng đường uống, nên dùng thuốc với một cốc nước.
- Ngoài ra, thuốc còn được bào chế ở dạng tiêm tĩnh mạch. Với đường dùng này sẽ có chuyên gia y tế hỗ trợ và xử trí.
Liều dùng
Đường tiêm tĩnh mạch cho người lớn và trẻ em:
- Liều 1 – 2 mg/kg và thực hiện tiêm chậm trong vài phút.
- Nếu cần thiết, có thể dùng thêm liều sau 1 giờ.
Trường hợp không khẩn cấp hoặc dùng kéo dài để điều trị methemoglobin huyết do di truyền, dùng đường uống:
- Liều uống 3 – 6 mg/kg [150 – 300 mg/ngày cho người lớn].
- Nên chia liều thành nhiều lần/ ngày.
- Lưu ý uống kèm 500 mg vitamin C mỗi ngày.
- Uống cùng với một cốc đầy nước để làm giảm rối loạn tiêu hóa và khó tiểu tiện.
Một số điều cần lưu ý trong điều trị methemoglobin huyết do dùng liều cao những chất gây methemoglobin kéo dài hoặc liên tục:
- Dùng xanh methylen tiêm truyền tĩnh mạch với tốc độ 0,1 – 0,15 mg/ kg/ giờ, sau khi dùng liều khởi đầu 1 – 2 mg/kg.
- Khi tiêm thuốc phải tiêm chậm để tránh tạo nồng độ thuốc cao tại chỗ có thể gây tăng thêm methemoglobin huyết.
- Trong quá trình điều trị, cần theo dõi chặt chẽ các nồng độ methemoglobin.
Tác dụng phụ của xanh methylen
- Thiếu máu, tan máu.
- Buồn nôn, nôn, đau bụng.
- Chóng mặt, đau đầu, sốt.
- Tăng huyết áp, đau vùng trước tim.
- Kích ứng bàng quang.
- Da có màu xanh.
Cách rửa sạch thuốc xanh Methylen
Do thuốc có màu xanh dính trên da khiến nhiều người cảm thấy khó chịu. Vậy cách tẩy thuốc xanh Methylen như thế nào? Do loại thuốc này có tính chất tan trong nước. Vì thế bạn có thể dùng xà phòng hay chất tẩy rửa để lau sạch.
Tuy nhiên, do loại thuốc này thường được bôi trên da, ở những vết thương mới. Vì thế để đảm bảo an toàn, bạn chỉ nên dùng nước ấm thấm vào khăn sạch hoặc bông y tế rồi lau nhẹ nhàng ở các vùng da lành xung quanh để giảm bớt màu xanh thấm vào da.
Lưu ý khi dùng xanh methylen
- Đối với người bị suy giảm chức năng thận nặng: cân nhắc giảm liều trên đối tượng này.
- Dùng xanh methylen kéo dài: Có thể dẫn đến tình trạng thiếu máu do tăng phá hủy hồng cầu.
- Ở một số trường hợp có thể gây tan máu, đặc biệt ở trẻ nhỏ và người bệnh thiếu men glucose-6-phosphat dehydrogenase.
Đối tượng đặc biệt sử dụng thuốc
Phụ nữ mang thai
- Chống chỉ định dùng cho phụ nữ có thai.
- Hoặc chỉ dùng sau khi cân nhắc giữa lợi ích trên mẹ và nguy cơ có hại trên thai đồng thời được bác sĩ tư vấn chỉ định thì mới được dùng.
Phụ nữ cho con bú
- Vẫn chưa biết liệu thuốc có bài tiết ra sữa mẹ không
- Tuy nhiên, tốt nhất vẫn nên cần tạm ngừng cho con bú khi bà mẹ phải điều trị với loại thuốc này.
Xử trí khi quá liều xanh methylen
Triệu chứng
- Xanh methylen liều cao có thể oxy hóa hemoglobin thành methemoglobin huyết, do vậy càng làm tăng methemoglobin huyết.
- Khi dùng liều cao, một số tác dụng phụ không đặc hiệu như: Đau vùng trước tim, khó thở, lo lắng, bồn chồn, run và kích ứng đường tiết niệu.
- Có thể xảy ra tan máu nhẹ kèm tăng bilirubin huyết và thiếu máu nhẹ.
Xử trí
- Không có thuốc giải độc đặc hiệu.
- Điều trị hỗ trợ và loại bỏ chất độc là chính.
- Gây nôn hoặc rửa dạ dày, dùng than hoạt hoặc thuốc tẩy và thẩm tách máu nếu cần.
- Truyền máu và thậm chí [nếu có thể] cho truyền thay máu và thở oxygen.
Xử trí khi quên một liều xanh methylen
- Dùng thuốc ngay sau khi nhớ đã quên liều.
- Bỏ qua liều đã quên và dùng theo đúng lịch trình dùng thuốc nếu như đã quá gần với liều kế tiếp.
- Tuyệt đối không sử dụng thuốc gấp đôi liều.
Cách bảo quản thuốc
- Để thuốc ở những khu vực xa tầm tay trẻ em và thú cưng.
- Bảo quản thuốc ở nơi khô ráo thoáng mát. Tránh tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng hoặc để thuốc ở những nơi ẩm ướt.
- Nhiệt độ bảo quản tốt nhất là từ 15 – 30 ºC.
- Thông tin hạn dùng được in ấn trên bao bì thuốc. Không sử dụng thuốc đã hết hạn
Hy vọng qua bài viết này, bạn đã hiểu rõ hơn những thông tin sử dụng thuốc xanh methylen. Trong trường hợp sau khi sử dụng thuốc, xảy ra bất kỳ triệu chứng bất thường nào, bạn nên ngừng thuốc. Đồng thời, hãy gọi ngay cho bác sĩ để được hỗ trợ xử lý kịp thời.