Sẽ bỏ khung giá đất và xác định theo nguyên tắc thị trường
Tại Nghị quyết 18-NQ/TW, Ban Chấp hành Trung ương chủ trương hoàn thiện thể chế, chính sách quản lý và sử dụng đất đồng bộ với thể chế phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, trong đó “bỏ khung giá đất, có cơ chế, phương pháp xác định giá đất theo nguyên tắc thị trường”.
Theo chủ trương đó, dự thảo Luật Đất đai cũng không còn đề cập đến khung giá đất. Mặc dù dự thảo Luật Đất đai mới đã không còn nhắc đến khung giá đất nhưng vẫn yêu cầu Chính phủ quy định nguyên tắc xác định mức ổn định của giá đất trong vòng 05 năm và không vượt quá 20% so với kỳ trước đó tại địa phương.
Cụ thể, Điều 113 của Luật Đất đai 2013 quy định: “Chính phủ ban hành khung giá đất định kỳ 05 năm một lần đối với từng loại đất, theo từng vùng. Trong thời gian thực hiện khung giá đất mà giá đất phổ biến trên thị trường tăng từ 20% trở lên so với giá tối đa hoặc giảm từ 20% trở lên so với giá tối thiểu trong khung giá đất thì Chính phủ điều chỉnh khung giá đất cho phù hợp”.
Hiện nay, khung giá đất được lấy làm căn cứ để các tỉnh, thành ban hành bảng giá đất. Bảng giá này được sử dụng làm căn cứ tính mức bồi thường khi thu hồi đất, tính tiền sử dụng đất; tính phí và lệ phí khác trong quản lý, sử dụng đất đai và mức phạt khi vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai.
Người dân được lợi thế nào khi bỏ khung giá đất?
Trong số các điểm mới của dự thảo Luật Đất đai lần này, việc bỏ khung giá đất là một trong những nội dung nhận được nhiều sự quan tâm của dư luận. Đối với người dân, việc bỏ khung giá đất có thể giúp vấn đề bồi thường khi bị thu hồi đất được thỏa đáng hơn
Hiện nay, mức bồi thường thu hồi đất được tính trên bảng giá đất do các tỉnh, thành ban hành dựa trên khung giá đất. Vì thế, tiền bồi thường được cho là chưa tương xứng với giá thị trường dẫn đến tình trạng khiếu kiện, tranh chấp kéo dài. Việc giải phóng mặt bằng được thực hiện nhanh chóng và tiến độ của các dự án cũng đẩy nhanh hơn.
Việc bỏ khung giá đất cũng được các chuyên gia cho là sẽ giúp hạn chế hiện tượng đầu cơ đất đai. Bởi khi khung giá đất sát thị trường sẽ khiến thuế bất động sản, phí chuyển nhượng cao hơn…, làm giảm đi tính hấp dẫn của việc đầu tư vào đất đai. Người dân có nhu cầu mua nhà, đất để ở sẽ có cơ hội mua “đúng giá” hơn, tránh được tình trạng giới đầu cơ ôm đất thổi giá…
Hiện nay, dự thảo Luật Đất đai vẫn đang được tiếp tục lấy ý kiến và dự kiến sẽ được trình tại Kỳ họp thứ 4 [10/2022] và Kỳ họp thứ 5 [5/2023], thông qua tại Kỳ họp thứ 6 [10/2023]. Bạn có thể theo dõi chi tiết thông tin về dự thảo luật này tại LuatVietnam.vn.
LuatVietnam.vn là website tra cứu văn bản pháp luật lâu đời nhất tại Việt Nam với kho dữ liệu khổng lồ lên tới hàng trăm nghìn văn bản được ban hành từ năm 1945 đến nay và liên tục cập nhật hàng ngày. Nhanh chóng, chuẩn xác và nhiều tính năng là những ưu điểm của website này. Là một trong những đơn vị ứng dụng thành công công nghệ 4.0 vào việc số hóa văn bản pháp luật, mỗi văn bản tại LuatVietnam đều giúp cho người đọc tra cứu dễ dàng toàn bộ thuộc tính, tình trạng hiệu lực của từng điều khoản…
Trong đó, một nội dung lớn đang được tranh luận sôi nổi là về vấn đề xác định giá đất theo thị trường.
Bỏ khung giá đất, xác định theo giá thị trường
Theo tờ Thời báo Tài chính, khi bỏ khung giá đất, giá tài sản có thể cao hơn nhưng là giá trị thực, không phải là giá ảo. Về phía Nhà nước, khi giá đất địa phương ban hành bám sát với giá thị trường sẽ không còn hiện tượng hai loại giá, từ đó hạn chế được cơ bản vấn đề kê khai giá thấp để giảm số thuế phải nộp xuống, tránh tình trạng thất thu ngân sách…
Vấn đề quan trọng nhất là định nghĩa thế nào là giá thị trường? Nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, Giáo sư Đặng Hùng Võ cho rằng, giá đất theo giá thị trường chính là sự ước lượng giá trị được trao đổi trên thị trường thông qua các hợp đồng chuyển nhượng. Giá đất theo giá thị trường sẽ được tính theo ngày, theo tuần, theo tháng chứ không phải tính theo 5 năm một lần như hiện nay. Giá bất động sản sẽ được điều chỉnh bằng quy luật cung cầu. Giá cao không có người mua thì giá nhà đất phải xuống và xu hướng xuống sẽ là nhiều.
Khi bỏ khung giá đất, giá tài sản có thể cao hơn nhưng là giá trị thực, không phải là giá ảo. [Ảnh minh họa - Ảnh: Báo Đầu tư]
Nếu việc bỏ khung giá đất được xem là bước đột phá trong sửa đổi Luật Đất đai lần này, nhiều chuyên gia cho rằng, dự thảo luật đã thể hiện khá rõ các quy định liên quan đến đền bù giải phóng mặt bằng theo hướng đảm bảo hài hòa giữa lợi ích của Nhà nước, người dân và nhà đầu tư.
Đảm bảo quyền lợi của dân khi quy hoạch công trình công cộng
Dẫn chứng câu chuyện đất nông nghiệp của người dân bị quy hoạch công trình công cộng và chỉ được đền bù theo mức giá đất nông nghiệp, trong khi đó cách vị trí nhà, đất của họ không xa, người dân có nhà, đất may mắn được quy hoạch là khu dân cư thì giá trị nhà, đất được tăng lên rất nhiều lần. Báo Sài gòn giải phóng bình luận: "Dự án Luật Đất đai [sửa đổi] cần hướng tới việc đảm bảo quyền lợi của dân khi quy hoạch công trình công cộng".
Tờ Giao thông cho rằng, vấn đề bồi thường, hỗ trợ và tái định cư đang là vướng mắc lớn nhất hiện nay của Luật Đất đai 2013. Vì vậy, các quy định nhằm đảm bảo sinh kế bền vững và tốt hơn cho người có đất bị thu hồi cũng sẽ khắc phục tình trạng khiếu kiện, chậm tiến độ giải phóng mặt bằng các dự án đầu tư… Trong đó, điểm đáng chú ý ở dự thảo lần này là quy định việc phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư phải thực hiện trước khi có quyết định thu hồi đất.
Tại hội thảo lấy ý kiến về dự thảo Luật Đất đai [sửa đổi] đầu tuần này, các ý kiến đã tập trung thảo
luận về vấn đề thu hồi đất, bồi thường, tái định cư.
Trường hợp nào nhà nước thực hiện thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng; trường hợp nào nên thực hiện cơ chế tự thỏa thuận giữa người dân và doanh nghiệp trong chuyển nhượng quyền sử dụng đất]; nguyên tắc, chính sách bồi thường, hỗ trợ tái định cư như thế nào cho thỏa đáng để người dân đồng thuận, giảm tình trạng khiếu nại, khiếu kiện về đất đai, tờ Đại biểu nhân dân thông tin.
Tư nhân
tài trợ lập quy hoạch dẫn đến hậu quả gì?
Bài viết "Tư nhân tài trợ lập quy hoạch dẫn đến hậu quả gì?" trên tờ Thời báo kinh tế Sài Gòn đã cho thấy một thực tế đang khá phổ biến ở nhiều địa phương. Đó là khi quy hoạch trở thành cuộc chơi do tư nhân thao túng, nó sẽ không còn hướng đến sự hài hòa lợi ích giữa các bên liên quan hay đặt lợi ích của người dân lên hàng đầu, thay vào đó sẽ là lợi ích của nhà đầu tư, doanh nghiệp.
Nhiều cộng đồng dân cư là người sử dụng đất sẽ phải gánh chịu các hậu quả của quy hoạch treo hoặc bị thu hồi đất để phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương theo quy hoạch. Tuy nhiên, tác động đáng quan ngại nhất chính là sự biến đổi theo hướng tinh vi hóa mối quan hệ móc ngoặc giữa cơ quan chính quyền và tư nhân [còn được gọi là chủ nghĩa tư bản thân hữu] làm phân hóa tiêu cực hóa cả nhân sự và sự vận hành của bộ máy nhà nước.
Qua thực tế công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong lĩnh vực đất
đai cho thấy, những hành vi vi phạm quy định quản lý, sử dụng đất đai ngày càng có biểu hiện tinh vi, tính chất phức tạp, mức độ ảnh hưởng tiêu cực và thiệt hại tài sản nhà nước rất lớn.
Tăng cường đấu tranh phòng, chống vi phạm quản lý, sử dụng đất đai
Mới nhất là sai phạm trong quản lý 145 ha đất và 43 ha "đất vàng" tại trung tâm tỉnh Bình Dương, gây thiệt hại tài sản nhà nước khoảng 6.590 tỷ đồng. Tương tự, những sai phạm về quản lý đất đai tại các Đà Nẵng, Khánh Hòa, Phú Yên, Đồng Nai, Bình Thuận... khiến nhiều tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên đã bị thi hành kỷ luật và xử lý hình sự.
Báo Nhân dân cho rằng, để tăng cường kiểm soát quyền lực gắn với xử lý nghiêm minh những vi phạm liên quan đến đất đai cần thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp, trong đó cần thực hiện tốt công tác kiểm tra, giám sát để kịp thời phát hiện những dấu hiệu vi phạm và xử lý nghiêm minh các hành vi tham nhũng, tiêu cực gắn với đất đai.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!