Cảm giác bị khó thở khi mang thai tháng đầu có thể khiến bạn cảm thấy khó chịu, mệt mỏi và kiệt sức. Mặc dù tình trạng này có thể kéo dài trong suốt thai kỳ nhưng về bản chất là vô hại cho mẹ và thai nhi.
Nói cách khác, việc bị khó thở khi mang thai là điều bình thường. Ngoại trừ trường hợp mẹ bầu mắc thêm các bệnh về hô hấp như hen suyễn, các bệnh về phổi hoặc nhiễm COVID-19. Để tìm hiểu cụ thể, bài viết sau của Hello Bacsi sẽ giải đáp câu hỏi vì sao khi mới mang thai lại bị khó thở và chia sẻ cách giúp mẹ bầu cảm thấy dễ chịu hơn trong việc hô hấp.
Vì sao mẹ bầu bị khó thở khi mang thai tháng đầu?
Mặc dù trong tam cá nguyệt đầu tiên, thai nhi chưa đủ lớn để gây áp lực lên phổi của mẹ nhưng bạn vẫn có thể bị khó thở khi mang thai tháng đầu. Tình trạng này đã được lý giải bằng những nguyên nhân sau.
Trong tam cá nguyệt đầu tiên, cơ thể mẹ thường sản xuất nhiều hormone progesterone để làm dày lớp niêm mạc tử cung. Tuy nhiên, sự dư thừa của progesterone cũng ảnh hưởng đến nhịp thở của mẹ bầu. Progesterone sẽ làm bạn hít vào và thở ra nhiều hơn dù đang thở bình thường. Điều này khiến nhịp thở của mẹ bầu tăng lên và tạo cảm giác như bị khó thở.
Bên cạnh đó, hoạt động của hệ hô hấp cũng bắt đầu có sự thay đổi khi mới mang thai. Dung tích phổi của mẹ bầu được mở rộng để chia sẻ máu chứa một lượng lớn oxy lớn đến thai nhi. Điều này cũng góp phần khiến bạn có cảm giác bị khó thở khi mang thai tháng đầu.
Bị khó thở khi mang thai tháng đầu có được xem là dấu hiệu bạn đã thụ thai?
Về bản chất, việc bị khó thở không phải là dấu hiệu mang thai đáng tin cậy trước khi bạn có kết quả từ que thử thai hoặc siêu âm. Nói cách khác, khó thở có thể là triệu chứng của nhiều căn bệnh khác, bao gồm cả dịch bệnh COVID-19 hiện nay. Vì vậy, nếu bạn cảm thấy khó thở thì cần làm thêm các xét nghiệm cần thiết chứ không nên vội kết luận là do mang thai.
Mặt khác, hiện tượng khó thở chỉ được xem là dấu hiệu mang thai sớm nếu đi kèm những biểu hiện ốm nghén điển hình như mệt mỏi, chóng mặt, buồn nôn, thay đổi khẩu vị, khứu giác nhạy cảm hơn, đi tiểu nhiều, đầy hơi và táo bón. Tuy nhiên, các triệu chứng khi mới mang thai có thể dễ nhầm lẫn với các triệu chứng tiền kinh nguyệt khi bạn sắp có kinh hoặc mắc bệnh lý nào đó. Vì vậy, bạn luôn phải thử thai để xác định kết quả một cách chính xác.
Cảm giác bị khó thở khi mang thai tháng đầu có thể không dừng lại mà kéo dài đến những tam cá nguyệt sau. Bởi vì thai nhi càng phát triển, em bé sẽ cần nhiều oxy hơn từ máu của bạn. Điều này khiến mẹ bầu cần nhiều oxy hơn và tăng nhịp thở so với bình thường.
Không những vậy, khi kích thước của bé tăng lên, tử cung của bạn sẽ đè lên cơ hoành và gây áp lực lên phổi. Điều này có thể gây ra tình trạng thở nông và khó thở. Sau đây Hello Bacsi sẽ mách bạn một số bí quyết và những lưu ý quan trọng để giảm bớt sự khó chịu nếu bị khó thở khi mang thai tháng đầu và trong suốt thai kỳ:
- Mẹ bầu cần tránh khói thuốc lá và cai hút thuốc [nếu có].
- Tránh tiếp xúc với mùi hương nhân tạo, các chất ô nhiễm, chất gây dị ứng và chất độc từ môi trường.
- Bạn nên vệ sinh nhà cửa sạch sẽ thường xuyên. Tốt hơn là nên sử dụng máy lọc không khí trong nhà để giảm bụi và nấm mốc.
- Đảm bảo chế độ ăn uống lành mạnh, đủ chất và cố gắng duy trì cân nặng hợp lý.
- Tránh làm việc quá sức, lắng nghe các tín hiệu của cơ thể và nghỉ ngơi nhiều hơn.
- Vận động với cường độ hợp lý. Mẹ bầu chỉ nên thực hiện các bài tập thể dục nhẹ nhàng, vừa sức và phù hợp với từng giai đoạn trong thai kỳ.
- Duy trì đúng tư thế khi bạn ngồi hoặc đứng để phổi được mở rộng. Điều này giúp việc hít thở được thoải mái hơn nếu bạn bị khó thở khi mang thai tháng đầu hoặc trong suốt thai kỳ.
- Không nên đi quá nhanh, việc di chuyển chậm sẽ giúp tim và phổi hoạt động nhẹ nhàng hơn.
- Nâng người khi ngủ bằng cách kê gối phía dưới phần lưng trên của cơ thể để giảm áp lực từ tử cung lên phổi. Điều này đặc biệt hữu ích trong tam cá nguyệt thứ 2 và thứ 3.
- Đôi khi bạn có thể nâng hai cánh tay lên và đặt trên đỉnh đầu. Hoạt động này sẽ giáp áp lực cho khung xương sườn và giúp bạn hít thở dễ hơn.
Khó thở trong thai kỳ – Khi nào bạn nên đi khám?
Bị khó thở khi mang thai là điều bình thường và có thể kiểm soát được. Tuy nhiên, bạn không nên chủ quan nếu tình trạng khó thở trở nên nghiêm trọng hoặc xảy ra đột ngột. Bên cạnh đó, mẹ bầu nên đi khám nếu phát hiện khó thở đi kèm những triệu chứng bất thường sau đây:
- Tim mạch đập nhanh và mạnh
- Tức ngực, thở khò khè
- Ho nhiều không dứt
- Ho ra máu
- Sốt, ớn lạnh
- Làn da, môi, đầu ngón tay và ngón chân tái xanh.
- Chóng mặt, ngất xỉu
- Bệnh hen suyễn [nếu có] trở nên nghiêm trọng hơn.
Bất kỳ vấn đề hoặc bệnh lý nào liên quan đến hô hấp đều có thể nghiêm trọng hơn nếu bạn đang trong thai kỳ. Vì vậy, nếu không thoải mái do bị khó thở khi mang thai tháng đầu thì bạn nên sớm đi khám. Bác sĩ sẽ giúp bạn tìm ra nguyên nhân cụ thể và có hướng xử lý phù hợp.
Các bài viết của Hello Bacsi chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
Khó thở khi mang thai là một trong những triệu chứng thường gặp trong suốt thời gian mang thai, nhất là khi về đêm. Tuy nhiên, mỗi người thường gặp triệu chứng này ở giai đoạn khác nhau. Có nhiều mẹ bầu bị khó thở khi mang thai tháng thứ 5, tháng thứ 8, tháng thứ 9. Thậm chí nhiều mẹ bầu còn bị đầy hơi khó thở ngay từ những ngày đầu thai kỳ. Chứng khó thở về đêm còn gây tình trạng mất ngủ khiến mẹ bầu mệt mỏi và suy nhược cơ thể. Vậy, khó thở khi mang thai tháng đầu có đáng lo ngại không? Và cách khắc phục như thế nào, hãy cùng Iron Woman đọc bài viết dưới đây nhé.
Thông thường, mẹ bầu thường bị khó thở khi mang thai tháng đầu, điều này khiến mẹ không ngừng lo lắng. Vì khi bắt đầu mang thai, cơ hoành – dải mô cơ ngăn cách giữa tim và phổi với bụng tăng lên 4cm trong 3 tháng đầu, để cơ thể mẹ thích nghi với sự phát triển của thai nhi. Sự thay đổi này làm thay đổi quá trình hít thở của mẹ bầu, vì vậy một số mẹ sẽ nhận thấy khó thở sâu như lúc trước.
Bên cạnh đó, sự gia tăng nồng độ hormone progesterone cũng là nguyên nhân gây khó thở cho mẹ bầu. Đây là hormone đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của thai nhi, đồng thời nó cũng là 1 chất kích thích hô hấp, khiến bà bầu phải thở nhanh hơn và nhiều hơn để lấy dưỡng khí cho thai nhi, do đó, khiến mẹ bầu bị khó thở.
Mẹ bầu bắt đầu cảm thấy khó thở rõ rệt hơn trong khoảng thời gian này. Có thể do giai đoạn này tử cung phát triển nhanh để thích nghi với sự phát triển của thai nhi. Tuy nhiên, khi tử cung mở rộng sẽ chèn ép, khiến hoạt động của cơ hoành bị hạn chế. Cùng với đó là sự tăng mức độ hoạt động của tim sẽ gây nên tình trạng khó thở khi mang thai cho mẹ bầu.
Trong thời kỳ mang thai, lượng máu tăng lên khoảng 50%, buộc tim phải làm việc nhiều hơn trước để bơm máu đến nhau thai. Điều đó khiến bà bầu phải thở nhiều hơn dù đang trong trạng thái nghỉ ngơi, nên khiến bà bầu bị khó thở, cảm thấy mệt khi hít thở.
Trong 3 tháng cuối này, việc hít thở của mẹ trở nên dễ dàng hay khó khăn phụ thuộc vào đầu em bé đang ở vị trí nào. Đây là giai đoạn “xoay đầu” của thai nhi xuống vùng xương chậu. Khi thai nhi chưa xoay đầu, đầu của bé có thể nằm ở dưới xương sườn. Vị trí này gây áp lực lên cơ hoành, từ đó gây khó thở cho mẹ bầu. Tình trạng bà bầu bị khó thở có thể kéo dài từ tuần 31 đến tuần 34 của thai kỳ.
Khó thở khi mang thai chủ yếu là do những thay đổi của cơ thể để thích nghi với sự phát triển của em bé, tuy nhiên, vẫn có một số nguyên nhân khác gây ra tình trạng có bầu khó thở, đó là:
- Bệnh hen suyễn: Mang thai là giai đoạn mẹ bầu phải đối mặt với nhiều sự biến đổi. Nếu bị hen suyễn khi mang thai có thể khiến các triệu chứng của bệnh trở nên nghiêm trọng hơn. Do đó, nếu mẹ bầu bị hen suyễn thì cần chú ý hơn khi có biểu hiện tức ngực, khó thở. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để nhận được tư vấn và các phương pháp điều trị an toàn trong thai kỳ.
- Bệnh cơ tim chu sản: Bệnh có thể xảy ra trong quá trình mang thai hoặc sau khi sinh, là một loại của bệnh suy tim. Các triệu chứng của bệnh như cơ thể mệt mỏi, sưng mắt cá chân, hạ huyết áp, tim đập nhanh, mệt mỏi, khiến bà bầu bị khó thở. Những triệu chứng này khiến nhiều phụ nữ lầm tưởng đây là các dấu hiệu của việc mang thai. Tuy nhiên các mẹ không được chủ quan, bệnh cơ tim chu sản có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của mẹ và bé. Vậy nên, khi phát hiện mình bị những dấu hiệu khác ngoài khó thở, các mẹ nên đi khám để được điều trị kịp thời.
- Bệnh thuyên tắc phổi: Thường xảy ra khi huyết khối [cục máu đông] bị tắc nghẽn trong động mạch phổi. Thuyên tắc phổi ảnh hưởng đáng kể đến hệ thống hô hấp. Nó có thể ảnh hưởng đến quá trình hít thở và khiến mẹ bầu bị khó thở, ho và đau ngực.
- Tình trạng tích nước trong cơ thể: Đa số các bà bầu thường bị phù nề khi mang thai do tình trạng tích nước. Khi bị phù nề, việc tích nước trong cơ thể bà bầu sẽ ảnh hưởng đến phổi và xoang mũi, gây khó khăn khi thở.
- Bị thiếu máu: Khi mang thai, cơ thể cần lượng sắt nhiều hơn bình thường để sản xuất các tế bào hồng cầu cần thiết và đưa oxy đi nuôi dưỡng thai nhi cũng như các cơ quan khác trong cơ thể. Việc thiếu sắt cũng có nghĩa là thiếu máu sẽ khiến cơ thể làm việc nhiều hơn so với mức bình thường để tạo oxy, dẫn đến tình trạng khó thở khi mang thai.
Xem thêm: Bổ sung sắt sao cho đúng cách
Xem ngay: Bệnh thiếu máu hồng cầu to: Nguyên nhân, triệu chứng và điều trị
Khó thở khiến mẹ bầu cảm thấy không thoải mái và hạn chế nhiều hoạt động thường ngày. Để giảm bớt tình trạng này, mẹ bầu có thể áp dụng một số biện pháp sau:
Trước tiên, mẹ bầu nên nghỉ ngơi nếu cảm thấy khó thở, bởi khi mang thai, phụ nữ không thể thực hiện các hoạt động thể chất như bình thường như mang vác đồ đạc, leo cầu thang nhiều.
Mẹ bầu bị khó thở khi mang thai có thể điều chỉnh tư thế để có thể hít thở dễ dàng hơn. Giữ thẳng lưng khi ngồi hoặc đứng sẽ giúp phổi có khoảng không để tiếp nhận oxy dễ dàng.
Nếu mẹ bầu khó thở về đêm thì có thể chèn gối vào lưng và phần thân trên để tránh việc thai nhi gây áp lực lên phổi. Mẹ bầu cũng nên nằm nghiêng sang trái để tử cung không đè lên động mạch chủ – động mạch chính dẫn máu chứa oxy cung cấp đến các cơ quan trong cơ thể, giúp việc hít thở dễ dàng hơn.
Mẹ bầu nên tập luyện các bài tập thở thường được áp dụng trong lúc sinh để quá trình hô hấp dễ dàng hơn. Bên cạnh đó, mẹ bầu cũng nên chăm chỉ tập thể dục khi mang thai, để điều hòa vè kiểm soát hơi thở của mình tốt hơn. Yoga, bơi và đi bộ là những bài tập nhẹ nhàng, giúp mẹ cung cấp oxy cho phổi nhiều hơn. Tuy nhiên, bà bầu nên tham khảo ý kiến và tư vấn của bác sĩ trước khi thực hành. Mẹ cũng có thể bỏ ra 10 phút mỗi ngày để thử các bài tập hít thở, giúp mở rộng phổi:
- Đứng thẳng người, hai tay buông hai bên
- Hít sâu và từ từ đưa hai tay cao qua đầu. Nhớ nâng đầu cao khi thở
- Thở ra và hạ tay xuống
- Mẹ bầu có thể tập động tác này mỗi ngày, hoặc những khi cảm thấy khó thở.
Dinh dưỡng thai kỳ luôn là vấn đề đau đầu của các bà bầu. Bởi các mẹ luôn mong muốn mình và thai nhi có 1 sức khỏe tốt nhưng không bị quá tăng cân. Tuy nhiên không phải ai cũng biết cách bổ sung dinh dưỡng đúng cách trong thai kỳ. Thiếu máu cũng khiến bà bầu bị khó thở. Do đó, ngoài vitamin tổng hợp, canxi cho bà bầu thì các mẹ nên bổ sung thêm thuốc sắt để dự phòng thiếu máu thiếu sắt.
Tình trạng khó thở và thở nhanh khi mang thai thường không gây hại cho cả mẹ và em bé. Mẹ bầu chỉ cần nghỉ ngơi, có chế độ làm việc hợp lý, đi lại nhẹ nhàng, hạn chế lao động nặng và quá sức. Tuy nhiên, nếu như các mẹ bầu gặp phải hiện tượng khó thở đi kèm với các triệu chứng sau thì nên đến bệnh viện hoặc các cơ sở y tế để được khám ngay lập tức:
- Bị hen suyễn nghiêm trọng.
- Thở gấp, tim đập nhanh hoặc nhịp tim tăng cao kéo dài.
- Thấy đau ngực hoặc bị đau khi hít thở sâu.
- Ho liên tục và kéo dài, kèm theo sốt, ớn lạnh, thở khò khè.
- Các ngón tay, chân và môi chuyển sang màu tím, xanh.
- Mẹ bầu mắc bệnh mạn tính.
Mẹ bầu bị khó thở trong thai kỳ là tình trạng phổ biến không gây ảnh hưởng đến mẹ và bé. Tuy nhiên, nếu gặp khó thở và có các triệu chứng đi kèm kể trên sẽ trở nên đáng ngại, mẹ bầu cần đi khám sớm tại bệnh viện.
Bài viết trên chia sẻ một số kiến thức, giúp các mẹ bầu có được cái nhìn tổng quát về hiện tượng khó thở khi mang thai. Nguyên nhân đến từ sự thích ứng của cơ thể trong quá trình mang thai nên không có cách khắc phục triệt để. Cách tốt nhất để phòng ngừa là nâng cao sức khỏe của bản thân.
Nguồn tham khảo:
Why Does Breathlessness Occur in Early Pregnancy? – //www.healthline.com/health/shortness-of-breath-early-pregnancy
Causes of shortness of breath during pregnancy – //www.medicalnewstoday.com/articles/322316
Blood Volume Changes in Normal Pregnancy – //pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/4075604/