Một trong những biện pháp tu từ có tính nghệ thuật cao nhất trong ngữ pháp Việt Nam là phép đối. Vậy phép đối là gì? Phân loại, tác dụng, ví dụ minh họa chi tiết sẽ được thư viện hỏi đáp giải thích trong bài viết này. Hãy cùng tham khảo với thuvienhoidap ngay bên dưới đây nhé !
Video giải pháp tu từ trái chiều
Khái niệm phép đối là gì ?
a – Khái niệm
Bạn đang đọc: Phép đối là gì?
- Phép đối là cách sắp xếp những loại từ ngữ, cụm từ, hình ảnh, những thành phần câu, vế câu song song, cân đối trong lời nói nhằm mục đích tạo hiệu suất cao giống nhau hoặc trái ngược nhau trong diễn đạt nhằm mục đích bộc lộ một ý nghĩa nào đó .
- Và phép đối có phải biện pháp tu từ không xin trả lời là có nhé
b – Tác dụng phép đối và tính năng của giải pháp trái chiều
Dưới đây là công dụng của phép đối, công dụng của thẩm mỹ và nghệ thuật đối và hiệu suất cao của phép đối :
- Nhằm mục tiêu gợi ra một vẻ đẹp hoàn hảo và hòa giải trong diễn đạt để trình diễn, nhấn mạnh vấn đề một ý nghĩa nào đó .
- Tạo ra sự cân đối hài hòa về mặt âm thanh, đối về nghĩa với nhau .
- Tạo ra sự hoàn hảo và dễ nhớ .
c – Những đặc thù của phép đối
- Số lượng âm tiết trong phép đối phải bằng nhau ví dụ như 4/4, 5/5, 7/7 …
- Thanh điệu : Phải không thiếu thanh bằng – thanh trắc .
- Các từ ngữ đối : phải cùng loại với nhau như cùng là danh từ phải so với danh từ, động từ so với động từ, tính từ so với tính từ .
- Nghĩa những từ đối : hoàn toàn có thể là từ trái nghĩa, từ cùng trường nghĩa hoặc từ đồng nghĩa tương quan với nhau để tạo hiệu suất cao bổ trợ, hoàn hảo về nghĩa .
- Phép đối phải diễn ra giữa 2 dòng .
- Về ngữ pháp : Phải lặp lại kết ngữ pháp với nhau .
d – Ví dụ về phép đối và công dụng
Ví dụ 1: Ví dụ về phép đối trong thơ
Vân xem sang chảnh khác vời. Khuôn trăng đầy đặn, nét ngài nở nang. Hoa cười ngọc thốt đoan trang. Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da.
Ta thấy trong đoạn thơ trên có các từ đối gồm: Khuôn trăng >< nét ngài, đầy đặn >< nở nang, hoa ngọc, cười thốt, mây tuyết, thua >< nhường, nước tóc >< màu da.
Ví dụ 2:
Rắp mượn điền viên vui tuế nguyệt. Trót đem thân thế hẹn tang bồng.
Các từ đối nhau gồm: mượn >< đem, điền viên >< thân thế, vui >< hẹn, tuế nguyệt >< tang bồng.
Ví dụ 3 : nêu hiệu quả của phép đối được sử dụng trong hai câu thơ
Mấy chùm trước giậu hoa năm ngoái
Một tiếng trên không ngỗng nước nào?
Phân loại phép đối
a – Mô hình phép đối
Đầu tiên những bạn cần xác lập được quy mô phép đối là như thế nào, có 2 quy mô phép đối gồm :
Nếu phép đối diễn ra trên cùng 1 dòng thì mô hình là:
- a + b + c + d > < a ’ + b ’ + c ’ + d ’
Nếu phép đối diễn ra trên 2 dòng khác nhau thì mô hình là:
- a + b + c … ..
- > < rách, sạch > < thơm.
Trường đối: Hay còn gọi là bình đối là phép đối giữa dòng trên với dòng dưới, đoạn trên với đoạn dưới với nhau.
Ví dụ phép bình đối
Tiên học lễ : diệt trò tham nhũng. Hậu học văn : trừ thói cửa quyền.
c – Những lưu ý khi phân tích và nhận biết phép đối
Khi sử dụng và nghiên cứu và phân tích phép đối, cần quan tâm sự phù hợp của những yếu tố diễn đạt, vẻ đẹp chuẩn mực của phép đối thường được biểu lộ trong thơ Đường luật và trong câu đối.
Bài tập ví dụ phép đối
Câu hỏi Bài tập 1:
a – Phân tích phép đối trong câu tục ngữ sau : “ Thuốc đắng giã tật, thực sự mất lòng ” b – Phép đối trong tục ngữ thường có công dụng gì ? Vì sao người ta không hề thay thế sửa chữa những từ trong đó.
Đáp án bài tập 1
Câu a:
Đây là phép đối thanh bằng > < trắc với nhau, 2 từ đối là tật > < lòng.
Câu b
Phép đối trong câu tục ngữ thường phục vụ cho sự so sánh, so sánh để chứng minh và khẳng định những kinh nghiệm tay nghề, những bài học kinh nghiệm về đời sống xã hội hay hiện tượng kỳ lạ tự nhiên. Sử dụng phép đối thì tục ngữ mới có những điều kiện kèm theo để nêu những nhận định và đánh giá khái quát trong một khuôn khổ ngắn gọn, cô đọng. Phép đối trong tục ngữ thường song song với vần, nhịp, phép điệp từ ngữ và cấu trúc ngữ pháp giúp người đọc dễ nhớ, dễ thuộc.
Câu hỏi bài tập 2: Xác định các phép tu từ trong đoạn thơ sau và nêu tác dụng của phép tu từ đó.
Lá bàng đang đỏ ngọn cây. Sếu giang mang lạnh đang bay giữa trời. Mùa đông còn hết em ơi. Mà con én đã gọi người sang xuân.
Đáp án bài tập 2:
Phép điệp ngữ âm: Vần “ang” được lặp lại 6 lần.
Tác dụng : Tạo âm hưởng ngân vang, gợi ra khoảng trống bát ngát, rộng mở và gợi cảm nhận về sự tiếp nối đuôi nhau, trôi chảy của thời hạn.
Kết luận: Đây là câu trả lời cho câu hỏi phép đối là gì? Tác dụng, phân loại và ví dụ minh họa chi tiết về phép đối.
Từ khóa tìm kiếm : phép trái chiều là gì, phép tiểu đối là gì, nghệ thuật và thẩm mỹ đối là gì, công dụng của nghệ thuật và thẩm mỹ đối, phép đối có tính năng gì, thẩm mỹ và nghệ thuật trái chiều là gì, thế nào là phép đối, thẩm mỹ và nghệ thuật trái chiều, phép đối có phải là giải pháp tu từ không, tính năng của trái chiều, phép trái chiều, doi la gi, khái niệm phép điệp, tính năng giải pháp trái chiều, công dụng của thẩm mỹ và nghệ thuật trái chiều, hiệu suất cao thẩm mỹ và nghệ thuật của phép đối, công dụng của giải pháp tu từ trái chiều, phép tu từ trái chiều, những phép đối, phép tiểu đối, phép đối trong văn học, phep doi, nghệ thuật và thẩm mỹ tiểu đối, công dụng của giải pháp nghệ thuật và thẩm mỹ trái chiều, vd phép đối, đối ngữ, giải pháp tiểu đối là gì, phép đối ví dụ, phép đối là j, phép đối là gì cho ví dụ, đối thanh là gì, giải pháp thẩm mỹ và nghệ thuật đối
Đánh Giá – 9.69.6
100
Hướng dẫn oke !
User Rating: 5 [ 1 votes]
Xem thêm: Công thức tính số mol – Cùng tìm hiểu số mol là gì và bài tập
I. Phép điệp [điệp ngữ]
1. Đọc các ngữ liệu [1] và [2] mục 1.1 [SGK trang 124] và trả lời câu hỏi.
a]. Ở ngữ liệu [1], “nụ tầm xuân” được lặp lại nguyên vẹn. Nếu thay thế bằng “hoa tầm xuân” hay “hoa cây này” thì câu thơ sẽ có một số thay đổi:
- Về ý:
+ “Nụ tầm xuân” khiến ta liên tưởng tới người con gái, “Nụ tầm xuân” nở cũng như “em có chồng rồi”.
+ Nếu thay như trên thì cơ sở để liên tưởng sẽ bị mờ nhạt, ý câu thơ chỉ tả một loài hoa.
+ Sự lặp lại nguyên vẹn ở câu thứ hai và câu thứ ba có tác dụng vừa nhấn mạnh, vừa làm cho ý thơ, nhịp thơ dường như chững lại, góp phần diễn tả sự hụt hẫng, thảng thốt trong tâm trạng của chàng trai khi được tin người con gái mình yêu đi lấy chồng.
- Về nhạc điệu: Thực chất ba câu đầu không có vần nhưng khi đọc, phép điệp ngữ đã tạo nên một thứ nhạc riêng mà nếu thay thế thì thứ âm nhạc này sẽ bị phá vỡ.
- Cũng trong ngữ liệu [1], bốn câu cuối có sự lặp lại hai cụm từ “chim vào lồng” và “cá mắc câu”.
+ Sự lặp lại này nhằm nhấn mạnh tình cảnh “cá chậu, chim lồng”, nỗi chua xót, sự lệ thuộc, bế tắc về bi kịch hôn nhân tình yêu của người phụ nữ thời phong kiến.
+ Nếu không lặp lại thì sự so sánh cũng đã rõ, nhưng việc lặp lại đã tô đậm thêm ý so sánh. Qua đó, cô gái muốn khẳng định với chàng trai về tình cảnh không thay đổi của mình.
- Ở đoạn trên, cụm từ “nụ tầm xuân” ở cuối câu này được lặp lại ở đầu câu kia. Đoạn dưới, hai cụm từ thuộc hai vế trong cùng một câu được lặp lại ở đầu mỗi câu tiếp theo, trong đó đầu câu thứ nhất lặp lại cụm thứ hai [cá mắc câu] và đầu câu thứ hai lặp lại cụm thứ nhất [chim vào lồng].
b]. Trong các câu ở ngữ liệu [2], việc lặp từ không phải là phép điệp tu từ mà chỉ đơn thuần là nhằm tạo nên tính đối xứng và tính nhịp điệu, diễn đạt rõ ý cho câu nói.
c]. Định nghĩa về phép điệp:
Phép điệp là biện pháp tu từ lặp lại một yếu tố diễn đạt [vần, nhịp, từ, cụm từ, câu] nhằm nhấn mạnh, biểu đạt cảm xúc và ý nghĩa, có khả năng gợi hình tượng nghệ thuật.
2. Bài tập.
a]. Tìm ba ví dụ có điệp từ, điệp câu nhưng không có giá trị tu từ.
b]. Tìm ba ví dụ trong những bài văn đã học có phép điệp.
c]. Viết một đoạn văn có phép điệp theo nội dung tự chọn.
- Nên chọn kiểu văn miêu tả, văn thuyết minh hoặc văn nghị luận để viết đoạn văn.
- Khi viết những câu văn có phép điệp cần lưu ý để tránh nhầm lẫn với việc điệp từ, điệp câu nhưng không có giá trị tu từ.
II. Luyện tập về phép đối
1. Đọc những ngữ liệu II [SGK trang 125, 126] và trả lời câu hỏi:
a]. Ngữ liệu [1] và [2] đều có cách sắp xếp từ ngữ cân đối giữa hai vế trong một câu. Mỗi câu đều có hai vế, mỗi vế đều có ba từ. Hai vế cân đối được gắn kết với nhau nhờ phép đối.
- Vị trí của các danh từ [chim, người; tổ, tông...] các tính từ [đói, rách, sạch, thơm...], các động từ [có, diệt, trừ...] tạo thế cân đối là nhờ chúng đứng ở những vị trí giống nhau xét về cấu tạo ngữ pháp của mỗi vế.
- Ví dụ hai danh từ “chim” và “người” đều đứng ở vị trí đầu mỗi vế; hai tính từ “sạch” và “thơm” đều đứng ở vị trí cuối mỗi vế...
b]. Trong ngữ liệu [3] và [4] có những cách đối khác nhau:
- Ngữ liệu [3] sử dụng cách tiểu đối trong một câu [Khuôn trăng đầy đặn - nét ngài nở nang, Mây thua nước tóc - tuyết nhường màu da].
- Ngữ liệu [4] sử dụng cách đối giữa hai câu [Rắp mượn điền viên vui tế nguyệt - Trót đem thân thế hẹn tang bồng] đối theo kiểu câu đối.
c]. Trong Hịch tướng sĩ của Trần Quốc Tuấn; Bình Ngô đại cáo của Nguyễn Trãi; Truyện Kiều của Nguyễn Du có rất nhiều câu văn sử đụng phép đối.
- Hịch tướng sĩ:
+ “Trăm thân này phơi ngoài nội cỏ - nghìn xác này gói trong da ngựa”.
+ “Hoặc lấy việc chọi gà làm vui đùa - hoặc lấy việc đánh bạc làm tiêu khiển - hoặc vui thú ruộng vườn - hoặc quyến luyến vợ con...”.
- Bình Ngô đại cáo:
+ “Việc nhân nghĩa cốt ở yên dân - Quân điếu phạt trước lo trừ bạo”.
+ “Gươm mài đá, đá núi phải mòn - Voi uống nước, nước sông phải cạn”.
- Truyện Kiều:
“Gươm đàn nửa gánh - non sông một chèo.
Người lên ngựa - kẻ chia bào...”.
- Thơ Đường luật của Bà Huyện Thanh Quan:
“Nhớ nước đau lòng con cuốc cuốc - Thương nhà mỏi miệng cái gia gia”.
[Qua đèo Ngang]
- Câu đối:
Một người thợ nhuộm chết. Vợ ông ta đến nhờ cụ Tam nguyên Yên Đổ làm một đôi câu đối. Nguyễn Khuyến viết như sau:
“Thiếp kể từ khi lá thắm se duyên, khi vận tía, lúc cơn đen, điều dại, điều khôn nhờ bố đỏ.
Chàng dưới suối vàng có biết, vợ má hồng, con răng trắng, tím gan tím ruột với trời xanh”.
d]. Định nghĩa về phép đối:
Phép đối là cách sắp đặt từ ngữ, cụm từ và câu ở vị trí cân xứng nhau để tạo hiệu quả giống nhau hoặc trái ngược nhau nhằm mục đích gợi ra một vẻ đẹp hoàn chỉnh và hài hòa nhằm diễn đạt một ý nghĩa nào đó.
2. Phân tích các ngữ liệu ở mục 2 [SGK trang 126] và trả lời câu hỏi:
a]. Tục ngữ là những câu nói cô đọng, ngắn gọn và thường được sử dụng phép đối. Tục ngữ đúc kết những kinh nghiệm trong lao động sản xuất, trong ứng xử xã hội.
- Phép đối trong tục ngữ có tác dụng làm cho người đọc, người nghe dễ nhớ, dễ thuộc.
- Từ ngữ sử dụng trong tục ngữ hầu như không thể thay được vì mỗi câu tục ngữ đều mang tính cố định giống như các thành ngữ, quán ngữ. Tục ngữ sử dụng phép đối rất cân chỉnh, không thể có một từ khác thay vào mà tính cân chỉnh của phép đối tốt hơn.
- Phép đối trong tục ngữ thường đi kèm với các biện pháp ngôn ngữ như thường gieo vần lưng [tật/thật], từ ngữ dùng mang giá trị tu từ [ẩn dụ, so sánh, nhân hóa...]; câu ngắn và thường tỉnh lược các bộ phận...
b]. Tục ngữ là những câu rất ngắn nhưng vẫn khái quát được hiện tượng rộng, người không học mà cũng nhớ, không cố ý ghi lại mà vẫn được lưu truyền. Sở đĩ có được điều đó là vì cách diễn đạt của tục ngữ được chọn lọc, gọt giũa, có vần, có đối, nghe một lần là nhớ và rất khó quên.
3. Bài tập.
a]. Tìm mỗi kiểu đối một ví dụ.
Có nhiều kiểu đối: Đối thanh điệu; đối từ loại; đối ngữ nghĩa; đối chọi về nghĩa; đối từ loại…
b]. Có rất nhiều cách ra vế đối, cần tham khảo thêm câu đối của các nho sĩ xưa để học tập cách ra vế đối và cách đối.
Page 2
SureLRN