- Đọc trôi chảy, lưu loát.
- Diễn cảm bài văn: giọng đọc lúc rắn rỏi, hào hứng, lúc trầm lắng, tiếc thương. Chú ý phân biệt lời các nhân vật Giang Văn Minh, vua nhà Minh, đại thần nhà Minh, vua Lê Thần Tông.
* Giải thích từ:
- bất hiếu: là đối xử không tốt với cha mẹ
- yết kiến: kẻ dưới đến thăm, gặp người bậc trên
- ám hại: ngấm ngầm giết hại
- linh cữu: cái hòm đựng người chết
- thiên cổ: nghìn xưa
II. GỢl Ý TÌM HIỂU BÀI
1. Để vua nhà Minh bãi bỏ lệ góp giỗ Liễu Thăng, sứ thần Giang Văn Minh vờ khóc than vì không có mặt ở nhà để cúng giỗ cụ tổ năm đời. Vua nhà Minh phán: không ai phải giỗ người đã chết từ năm đời. Nghe vậy, Giang Văn Minh tâu luôn: “Vậy, tướng Liễu Thăng tử trận đã mấy trăm năm, sao hằng năm nhà vua vẫn bắt nước tôi cử người mang lễ vật sang cúng giỗ?” Vua nhà Minh biết đã mắc mưu nên phải bỏ lệ bắt nước Việt góp giỗ Liễu Thăng.
2. Một đại thần nhà Minh ra vế đối: “Đồng trụ đến giờ rêu vẫn mọc” ngầm ngạo mạn nhắc lại chuyện Mã Viện dẹp cuộc nổi dậy của Hai Bà Trưng. Giang Văn Minh đã cứng cỏi đối lại ngay: “Bạch Đằng thuở trước máu còn loang” nhằm nhắc lại việc quân cả ba triều đại Nam Hán, Tống và Nguyên đều thảm bại trên sông Bạch Đằng để đối lại.
3. Vua nhà Minh sai người ám hại ông Giang Văn Minh vì trước mắc mưu ông phải bỏ lệ góp giỗ Liễu Thăng đã căm ghét ông rồi, nay lại thấy ông cứng cỏi, chẳng chịu nhún nhường nên giận quá đã ra tay.
4. Có thể nói ông Giang Văn Minh là người trí dũng song toàn vì ông vừa mưu trí vừa bất khuất. Giữa triều đình nhà Minh, Giang Văn Minh biết dùng mưu để vua nhà Minh buộc phải bỏ lệ góp giỗ Liễu Thăng cho nước Việt, để giữ thể diện và danh dự đất nước, ông dũng cảm dám đối lại bằng một vế đối tràn đầy lòng tự hào dân tộc.
Nội dung: Ca ngợi sứ thần Giang Văn Minh trí dũng song toàn, bảo vệ được quyền lợi và danh dự của đất nước khi đi sứ nước ngoài.
Ông vờ khó than vì không có mặt ở nhà để cúng giỗ cụ tổ năm đời. Vua Minh phán: Không ai phải giỗ người đã chết từ năm đời. Giang Văn Minh tâu luôn: Vậy, tướng Liễu Thăng tử trận đã mấy năm trăm năm nay, sao hàng năm nhà vua vẫn bắt nước tôi cử người mang lễ vật sang cúng giỗ? vua Minh biết đã mắc mưu đành phải tuyên bố bỏ lệ góp giỗ Liễu Thăng.
- Ông khôn khéo đẩy nhà vua vào tình thế thừa nhận sự vô lí bắt góp giỗ Liễu Thăng của mình nên phải bỏ lệ này.
Bạn đang xem nội dung tài liệu Giáo án lớp 5 môn Tập đọc - Bài: Trí dũng song toàn, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Ngày soạn: 11/01/2019 Ngày dạy: 14/01/2019 Tập đọc Bài: Trớ dũng song toàn I.Mục tiêu - Đọc lưu loỏt toàn bài văn, ngắt nghỉ hơi đỳng sau cỏc dấu cõu, giữa cỏc cụm từ. Phõn biệt lời cỏc nhõn vật, nhấn giọng những từ gợi cảm. - Hiểu nội dung của bài: Ca ngợi sứ thần Giang Văn Minh trớ dũng song toàn bảo vệ được quyền lợi và danh dự đất nước khi đi sứ nước ngoài. [Trả lời cỏc cõu hỏi trong SGK] - Giỏo dục học sinh lũng yờu nước và lũng tự hào dõn tộc. II. Đồ dùng dạy học. 1. Giỏo viờn: - Tranh minh họa trang 25, SGK. - Bảng phụ ghi sẵn đoạn văn cần luyện đọc. 2. Học sinh: - Sỏch giỏo khoa. III. Các hoạt động dạy và học Hoạt động dạy Hoạt động học Ổn định tổ chức: Kiểm tra bài cũ: - Gọi hs đọc bài Nhà tài trợ đặc biệt của Cỏch mạng và trả lời cõu hỏi: + Việc làm của ụng Thiện thể hiện những phẩm chất gỡ? + Từ cõu chuyện trờn, em suy nghĩ như thế nào về trỏch nhiệm của cụng dõn với đất nước. - Gọi hs nhận xột bạn đọc và cõu trả lời của bạn. Em ghi cho bạn mấy điểm? - GV nhận xột, chốt lại. Dạy học bài mới: a] Giới thiệu bài: - Nước Việt Nam ta cú rất nhiều doanh nhõn. Thỏm hoa Giang Văn Minh là một doanh nhõn đất việt cú trớ dũng song toàn. Trớ dũng của ụng như thế nào? Cỏc em hóy cựng nhau tỡm hiểu qua bài tập đọc ngày hụm nay: Trớ dũng song toàn. - Gv ghi tờn bài lờn bảng và gọi hs nhắc lại tờn bài. b] Dạy học bài mới: Hoạt động 1: Hướng dẫn hs luyện đọc và tỡm hiểu bài: Luyện đọc: - Y.c hs nối tiếp nhau đọc theo đoạn bài tập đọc. - GV kết hợp sửa lỗi về cỏch đọc giỳp hs - y/c hs đọc thầm toàn bài trong 2 phỳt và chia đoạn - Gọi hs nhận xột cỏch chia đoạn của bạn. Em cú chia giống bạn hay khụng? - Gv nhận xột, chốt lại: + Đoạn 1: Mựa đụng năm.cho ra lẽ. + Đoạn 2: Thỏm hoađền mạng Liễu Thăng. + Đoạn 3: Lần khỏcỏm hại ụng. + Đoạn 4: Cũn lại. - GV gọi hs đọc nối tiếp từng đoạn rồi đọc cỏc từ khú: khúc lúc, Liễu Thăng, đồng trụ, loang, tử trận. - Gọi 4 hs khỏc đọc bài theo đoạn và trả lời cõu hỏi cho mỗi đoạn: + Đoạn 1: Em hiểu là thỏm hoa + Đoạn 2: Liễu Thăng là ai? + Đoạn 3: Thế nào là đồng trụ? - GV hướng dẫn hs đoạn cần luyện đọc. - GV treo bảng phụ viết sẵn đoạn văn cần hướng dẫn cho hs luyện đọc là đoạn 1. - Gọi hs nờu cỏch ngắt nhịp, nghỉ, ở những chỗ nào, giọng đọc ntn? - Gọi hs nhận xột - Gv nhận xột, chốt lại. - Y/c hs đọc lại đoạn 1 theo nhúm bàn sau đú mời đại diện bàn đọc lại. - GV đọc mẫu Tỡm hiểu bài: - Sứ thần Giang Văn Minh làm cách nào để vua nhà Minh bãi bỏ lệ góp giỗ Liẽu Thăng? - Giang Văn Minh đã khôn khéo như thế nào khi đẩy nhà vua vào tình thế phải bỏ lệ bắt góp giỗ Liễu Thăng? - Nhắc lại nội dung cuộc đối đáp giữa ông Giang Văn Minh với hai đại thần nhà Minh. - Vì sao vua nhà Minh sai người ám hại ông Giang Văn Minh? - Vì sao có thể nói ông Giang Văn Minh là người trí dũng song toàn? - Nội dung chính của bài là gì? - Gọi hs nhắc lại nd chớnh của bài Hoạt động 2: Đọc diễn cảm : - Gv hướng dẫn hs đọc diễn cảm toàn bài theo hỡnh thức phõn vai và chỳ ý giọng đọc cho mỗi nhõn vật - Y.c hs nối tiếp nhau đọc diễn cảm từng đoạn của bài - Tổ chức cho hs thi đọc diễn cảm bài tập đọc. - Gọi hs nhận xột, ghi điểm cho bạn - Gv nhận xột, ghi điểm Củng cố, dặn dũ: - Nhận xột tiết học - Dặn hs về nhà chuẩn bị bài tiếp theo - HS đọc bài và trả lời cõu hỏi. - Hs nhận xột bạn đọc và ghi điểm cho bạn. - HS lắng nghe gv giới thiệu bài. - học sinh đọc bài - Học sinh thực hiện theo yờu cầu. - Học sinh thực hiện đọc thầm và chia đoạn. - HS nhận xột cỏch chia đoạn của bạn - HS lắng nghe + Thỏm hoa: người đỗ thứ ba [sau trạng nguyờn, bảng nhón] trong kỡ thi Đỡnh, được tổ chức sau kỡ thi Tiến sĩ đầu tiờn + Là tướng nhà Minh, năm 1427 bị nghĩa quan Lam Sơn phục kớch giết chết ở ải Chi Lăng [nay thuộc tỉnh Lạng Sơn + Đồng trụ: tương truyền là cõy cột đồng do Mó Viện, tướng nhà Hỏn, dựng ở biờn giới sau khi đàn ỏp cuộc khi đàn ỏp cuộc khởi nghĩa của Hai Bà Trưng - HS quan sỏt đoạn văn trờn bảng - HS nờu - HS nhận xột - HS lắng nghe - HS đọc theo y.c của gv - HS lắng nghe gv đọc mẫu - Ông vờ khó than vì không có mặt ở nhà để cúng giỗ cụ tổ năm đời. Vua Minh phán: Không ai phải giỗ người đã chết từ năm đời. Giang Văn Minh tâu luôn: Vậy, tướng Liễu Thăng tử trận đã mấy năm trăm năm nay, sao hàng năm nhà vua vẫn bắt nước tôi cử người mang lễ vật sang cúng giỗ? vua Minh biết đã mắc mưu đành phải tuyên bố bỏ lệ góp giỗ Liễu Thăng. - Ông khôn khéo đẩy nhà vua vào tình thế thừa nhận sự vô lí bắt góp giỗ Liễu Thăng của mình nên phải bỏ lệ này. - Đại thần nhà Minh ra vế đối: Đồng trụ đến giờ rêu vẫn mọc. Ông đối lại ngay: Bạch Đằng thưở trước máu còn loang. - Vua Minh mắc mưu Giang Văn Minh, phải bỏ lệ góp giỗ Liễu Thăng nên căm ghét ông. Nay thấy Giang Văn Minh không những không chịu nhún nhường trước câu đối của đại thần trog triều, cò dám láy việc quân đội cả ba triều đại Nam Hán, Tống, Nguyên đều thảm hại trên sông Bạch Đằng để đối lại nê giận quá, sai người ám hại ông. - Vì Giang Văn Minh vừa mưu trí vừa bất khuất, giữa triều đình nhà Minh, ông biết dùng Mưu để vua Minh buộc phải bỏ lệ góp giỗ Liễu Thăng cho nước Việt, để giữ thể diện và danh dự đất nước, ông dũng cảm không sợ chết, dám đối lại một vế đối tràn đầy lòng tự hào dân tộc. - Bài văn ca ngợi sứ thần Giang Văn Minh trí dũng song toàn, bảo vệ được quyền lợi và danh dự của đất nước khi đi sứ nước ngoài. 2 HS nhắc lại nội dung chính của bài. Hs lắng nghe Hs đọc diễn cảm bài. Hs thi đọc diễn cảm trước lớp Hs nhận xột, ghi điểm Hs lắng nghe và ghi nhớ.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- Tuan 21 Tri dung song toan_12529943.doc
Soạn bài Tập đọc: Trí dũng song toàn lớp 5 ngắn gọn, dễ hiểu với tóm tắt nội dung chính của bài Trí dũng song toàn, cùng với phần gợi ý trả lời câu hỏi luyện tập cuối bài, giúp các em học sinh luyện tập, củng cố các dạng bài tập đọc hiểu, hệ thống các kiến thức Tiếng Việt lớp 5. Mời các em tham khảo bài viết dưới đây.
Trí dũng song toàn
Mùa đông năm 1637, thám hoa Giang Văn Minh được vua Lê Thần Tông cử đi sứ Trung Quốc. Chờ rất lâu mà vẫn không được vua nhà Minh cho tiếp kiến, ông vờ khóc lóc rất thảm thiết. Vua liền hạ chỉ mời ông đến hỏi cho ra lẽ.
Thám hoa vừa khóc vừa than rằng:
- Hôm nay là ngày giỗ cụ tổ năm đời của thần, nhưng thần không có mặt ở nhà để cúng giỗ. Thật là bất hiếu với tổ tiên!
Vua Minh phán:
- Không ai phải giỗ người đã chết từ năm đời. Sứ thần khóc lóc như vậy thật không phải lẽ!
Giang Văn Minh nghe vậy, bèn tâu:
- Vậy, tướng Liễu Thăng tử trận đã mấy trăm năm, sao hàng năm nhà vua vẫn bắt nước tôi cử người mang lễ vật sang cúng giỗ?
Biết đã mắc mưu sứ thần, vua Minh vẫn phải nói:
- Từ nay trở đi, nước ngươi không phải góp giỗ Liễu Thăng nữa.
- Đồng trụ đến giờ rêu vẫn mọc.
Biết họ ngạo mạn nhắc chuyện Mã Viện dẹp cuộc nổi dậy của Hai Bà Trưng, Giang Văn Minh cứng cỏi đáp lại:
- Bạch Đằng thuở trước máu còn loang.
Thấy sứ thần Việt Nam dám lấy việc quân đội cả ba triều đại Nam Hán, Tống và Nguyên đều thảm bại trên sông Bạch Đằng để đối lại, vua Minh giận quá, sai người ám hại ông.
Thi hài Giang Văn Minh được đưa về nước. Vua Lê Thần Tông đến tận linh cữu ông, khóc rằng:
- Sứ thần không làm nhục mệnh vua, xứng đáng là anh hùng thiên cổ.
Điếu văn của vua Lê còn có câu: “Ai cũng sống, sống như ông, thật đáng sống. Ai cũng chết, chết như ông, chết như sống’’
Theo ĐINH XUÂN LÂM – TRƯƠNG HỮU QUỲNH và TRUNG LƯU
Giải thích từ khó
- Trí dũng song toàn: Vừa mưu trí vừa dũng cảm
- Thám hoa: Người đỗ thứ ba [sau trạng nguyên, bảng nhãn] trong kì thi Đình được tổ chức sau kì thi tiến sĩ thời xưa.
- Giang Văn Minh [1573 – 1638]: đại thần triều Lê.
- Liễu Thăng: tướng nhà Minh, năm 1427 bị nghĩa quân Lam Sơn phục kích giết chết ở ải Chi Lăng [nay thuộc tỉnh Lạng Sơn]
- Đồng trụ: tương truyền là cây cột đồng do Mã Viện, tướng nhà Hán, dựng ở biên giới sau khi đà áp cuộc khởi nghĩa của Hai Bà Trưng.
Nội dung bài Tập đọc Trí dũng song toàn
Ca ngợi sứ thần Giang Văn Minh trí dũng song toàn, bảo vệ được quyền lợi và danh dự của đất nước khi đi sứ nước ngoài.
Soạn câu 1 SGK Tiếng Việt lớp 5 tập 2 trang 26
Sứ thần Giang Văn Minh làm cách nào để vua nhà Minh bãi bỏ lễ "góp giỗ Liễu Thăng"?
Phương pháp giải:
Con đọc đoạn văn đầu tiên từ "Mùa đông năm..." đến "... đền mạng Liễu Thăng."
Trả lời:
Khi được vua Lê Thần Tông cử đi sứ Trung Quốc, vua nhà Minh để sứ thần Giang Văn Minh chờ lâu và không chịu tiếp kiến thì Giang Văn Minh đã "vừa khóc lóc rất thảm thiết". Vua Minh buộc phải tiếp kiến ông và hỏi han "cho ra lẽ". Nhân dịp đó, sứ thần đã cho vua Minh biết rằng việc góp giỗ Liễu Thăng mới chính là "thật không phải lẽ" vì "tướng Liễu Thăng đã tử trận mấy trăm năm". Sứ thần nước ta đã khéo léo làm phép tính đơn giản để so sánh là "ngày giỗ cụ tổ năm đời" của mình lại "không có mặt thần ở nhà để cúng giỗ", thì vua Minh khăng khăng phán rằng "không ai phải giỗ người đã chết từ năm đời". Từ đó, việc bãi bỏ lệ "góp giỗ Liễu Thăng " là điều đương nhiên.
Soạn câu 2 SGK Tiếng Việt trang 26 tập 2 lớp 5
Nhắc lại nội dung cuộc đối đáp giữa ông Giang Văn Minh với đại thần nhà Minh.
Phương pháp giải:
Con đọc đoạn văn từ "Lần khác..." đến "...ám hại ông." và chú ý vào đoạn đối đáp của hai nhân vật.
Trả lời:
- Đại thần nhà Minh ra vế đối: "Đồng trụ đến giờ rêu vẫn mọc", để nhắc chuyện Mã Viện dẹp cuộc nổi dậy của Hai Bà Trưng.
- Sứ thần Giang Văn Minh cứng cỏi đối lại ngay:
"Bạch Đằng thuở trước máu còn loang", nhằm lấy việc quân đội ba triều đại Nam Hán, Tống và Nguyên đều thảm bại trên sông Bạch Đằng để đối lại vế đối ngạo mạn nêu trên của đại thần nhà Minh.
Soạn câu 3 Tiếng Việt lớp 5 SGK trang 26 tập 2
Vì sao vua nhà Minh sai người ám hại ông Giang Văn Minh?
Phương pháp giải:
Ông Giang Văn Minh đã làm cho vua và triều thần nhà Minh bẽ mặt vì những chuyện gì?
Trả lời:
Bởi vì ông Giang Văn Minh thật sự là người Việt Nam tài giỏi, mưu trí, dũng cảm. Ông đã làm cho vua Minh phải bãi bỏ lệnh "góp giỗ Liễu Thăng", lại còn hiên ngang đối lại đại thần nhà Minh vốn rất ngạo mạn, tưởng là có thể đè bẹp ý chí ngoan cường của một sứ thần nước Nam. Quá xấu hổ và ghen ghét, nên vua nhà Minh đã sai người ám hại ông Giang Văn Minh.
Soạn câu 4 lớp 5 SGK Tiếng Việt tập 2 trang 26
Vì sao có thể nói ông Giang Văn Minh là người trí dũng song toàn?
Phương pháp giải:
Người trí dũng song toàn là người hội tụ đủ cả hai phẩm chất: trí tuệ và dũng cảm. Con hãy nhớ lại xem trong truyện chi tiết nào cho thấy ông Giang Văn Minh là người có trí tuệ, chi tiết nào cho thấy ông là người dũng cảm?
Trả lời:
Bởi vì ông Giang Văn Minh [1573 – 1638], một đại thần nhà Lê đã chỉ bằng mưu trí thông minh mà buộc vua Minh phải bỏ thói hống hách của nước lớn để "hạ chỉ mời ông đến hỏi cho ra lẽ". Rồi cũng vua Minh mắc mưu của sứ thần triều Lê mà ra tuyên bố rằng: "Từ nay trở đi, nước ngươi không phải giỗ Liễu Thăng nữa". Để từ đó, nước ta mới thoát khỏi nạn mỗi năm cống nạp một lượng vàng để đền mạng Liễu Thăng [một tướng nhà Minh, năm 1427 bị nghĩa quân Lam Sơn phục kích giết chết ở ải Chi Lăng, nay thuộc tỉnh Lạng Sơn, phía Bắc nước ta].
Ông Giang Văn Minh khi yết kiến vua Minh và đối diện với đại thần của phong kiến Trung Quốc, ông đã tỏ ra cứng cỏi, đối đáp bạo dạn, đầy tự tin bằng cả khí phách anh dũng, bằng sự hiểu biết sâu sắc, lòng tự hào về lịch sử chống ngoại xâm quật cường của Tổ quốc Việt Nam. Chỉ bằng một vế đối ngắn gọn và súc tích, ông Giang Văn Minh đã đập lại thái độ ngạo mạn của nhà Minh để nhắc lại ba lần thảm bại của cả ba triều đại phong kiến phương Bắc trên sống Bạch Đằng của nước Việt anh hùng. Ông đã "xứng đáng là anh hùng thiên cổ". Một con người vừa mưu trí, vừa dũng cảm như ông thì dù có chết đi rồi cũng vẫn như còn sống mãi.
CLICK NGAY vào nút TẢI VỀ dưới đây để tải bài soạn Tiếng Việt sách giáo khoa tập 2 trang 26: Tập đọc: Trí dũng song toàn file word và pdf hoàn toàn miễn phí từ chúng tôi.