Bài văn mẫuSo sánh âm thanh tiếng suối trong bài Côn Sơn ca và Cảnh khuya
Thiên nhiên trong thơ ca luôn là nguồn đề tài bất tận: trăng, sao, mây núi, chim,...được tái hiện một cách chân thật nhưng cũng rất mỹ lệ. Tiếng suối trong thơ ca vốn ít được sử dụng, thế nhưng khi nhắc đến hình ảnh đó thì người ta sẽ nghĩ ngay đến sự đồng điệu của Nguyễn Trãi và Hồ Chí Minh qua hai tác phẩm Côn Sơn ca và Cảnh khuya.
Phải nói rằng, cho dù là bất cứ giai đoạn nào, thiên nhiên luôn khiến các thi nhân xao xuyến. Nguyễn Trãi- Hồ Chí Minh: Hai con người, hai thời đại nhưng lại có chung một tiếng thơ- đó là tiếng suối- âm thanh của núi rừng. Tuy vậy, tiếng suối ở mỗi bài lại mang những vẻ đẹp khác. Tiếng suối trong Côn Sơn ca đó là:
Côn Sơn suối chảy rì rầm
Ta nghe như tiếng đàn cầm bên tai.
Tiếng suối rì rầm được Nguyễn Trãi nghe thật êm tai, du dương "như tiếng đàn cầm bên tai" khiến tác giả say mê. Tiếng suối ấy thể hiện tâm trạng thanh thản của tác giả khi được hòa mình vào thiên nhiên, rời xa chốn quan trường nhiễu nhương nhiều bon chen danh lợi. Tiếng suối ở Côn Sơn giúp ta cảm nhận được sức sống tràn trề của vạn vật, đằng sau đó là khao khát lối sống nhàn tản, trở về sống giữa thiên nhiên, quên hết mọi ganh đua. Sự trong trẻo của nó khiến thi nhân như được gột rửa hết những muộn phiền của vòng xoay lợi danh, còn lại duy chỉ là sự yên tĩnh trong tâm hồn giữa không gian thanh vắng mà người hiền triết có được. Trở về với thiên nhiên, nhà thơ thoát khỏi sự ngột ngạt và tù túng để mặc sức phiêu bồng với cuộc đời. Khác với Nguyễn Trãi, Bác Hồ thể hiện tiếng suối trong Cảnh khuya mang màu sắc tâm trạng:
Tiếng suối trong như tiếng hát xa
Tiếng suối ở đây cũng là sự trong trẻo nhưng được ví "như tiếng hát xa". Giữa núi rừng vắng lặng, Bác nghe thấy tiếng suối và tưởng như tiếng hát ai đó vọng lại giữa không gian, đó cũng có thể là tiếng hát của đại ngàn rộng lớn đang mời gọi người nghệ sĩ thả hồn vào. Thế nhưng, nếu Nguyễn Trãi say mê thả hồn vào âm điệu ấy thì Bác lại không hề lãng quên hiện thực. Trái tim của Người vẫn cháy, mải miết lo toan cho vận mệnh dân tộc, nước nhà. Người say trước cảnh vật, mê mẩn tiếng hát ấm áp và ngân vang nhưng không chìm đắm hoàn toàn trong đấy. Trong tâm khảm của Người, Bác vẫn "quên mình cho tất cả" bởi hiện thực tàn khốc của cuộc Cách mạng là nốt lặng khiến cho sự xao xuyến trước cảnh vật chiến khu Việt Bắc cũng chỉ là nhất thời. Qua đó, ta thấy được sự vĩ đại trong trái tim của vị lãnh tụ kính yêu.
Hình ảnh tiếng suối được tái hiện qua nghệ thuật so sánh kết hợp ẩn dụ trong phần mở đầu của hai bài thơ thể hiện tài năng sử dụng ngôn ngữ tinh tế của hai nhà thơ. Thiên nhiên được cảm nhận bằng thính giác, nhưng qua sự tinh tế của những người nghệ sĩ thì nó trở thành những sản phẩm nghệ thuật thật sự, tiếng suối ấy đã trở thành một bản đàn, bài hát một cách dung dị và tự nhiên. Đằng sau đó, ta thấy được là cả sự hòa điệu của hai người nghệ sĩ lớn. Nguyễn Trãi- Hồ Chí Minh: Họ đều trân quý thiên nhiên theo một cách rất riêng, rất thơ, rất trữ tình, qua đó, ta nhận ra được tình yêu thiên nhiên đến say đắm, hòa hợp với thiên nhiên lạ kì và ẩn chứa trong đó là khao khát cuộc sống giản dị mà rất thanh cao.
Bằng bút pháp nghệ thuật tinh tế, thiên nhiên- tiếng suối trong Côn Sơn ca và Cảnh khuya đều hiện lên gần gũi. Ở đó, ta thấy được trái tim của hai người nghệ sĩ lớn rung động trước thiên nhiên hùng vĩ, hoang sơ. Qua đó, vẻ đẹp tâm hồn của Nguyễn Trãi và Hồ Chí Minh khiến người đọc càng trân trọng, nâng niu đến mãi về sau.
--------------------HẾT---------------------
Âm thanh tiếng suối cùng xuất hiện trong cả hai bài thơ Bài ca Côn Sơn và Cảnh khuya, tuy nhiên bằng những cảm nhận tinh tế và tài năng nghệ thuật mỗi nhà thơ lại có cách biểu đạt riêng làm cho mỗi bài thơ lại mang những nét đặc sắc riêng biệt. Tìm hiểu về nét tương đồng và khác biệt giữa hai bài thơ, bên cạnh bài văn so sánh âm thanh tiếng suối trên đây, các em có thể tham khảo thêm: Phân tích bài thơ Bài ca Côn Sơn của Nguyễn Trãi, Phân tích Cảnh khuya của Hồ Chí Minh.
- Dàn ý so sánh âm thanh tiếng suối trong bài Côn Sơn ca và Cảnh khuya
- Bài ca Côn Sơn của Nguyễn Trãi và Cảnh khuya của Hồ Chí Minh
I. Dàn ý chi tiết cho đề so sánh âm thanh tiếng suối trong Côn Sơn ca và Cảnh khuya
1. Mở bài
Giới thiệu tiếng suối trong hai bài thơ:Có những người tuy không cùng thời đại, lý tưởng và tuổi tác nhưng trong thơ văn của họ đôi khi lại có những điểm tương đồng, nét đồng điệu đến lạ thường. Tiêu biểu là hai nhà thơ lớn của dân tộc Hồ Chí Minh và Nguyễn Trãi với hai bài thơ tương ứng là “Cảnh khuya” và “Côn Sơn ca”. Ở cả hai bài thơ tiếng suối được ví von vô cùng sáng tạo
2. Thân bài
- Tiếng suối trong Côn Sơn ca được Nguyễn Trãi ví như tiếng đàn cầm, còn tiếng suối trong Cảnh khuya được Hồ Chí Minh ví như tiếng hát xa: Nguyễn Trãi cảm nhận tiếng suối như tiếng của đàn cầm – vừa trong trẻo lại vừa âm vang khiến cho người nghe thấy có cảm giác thư thái, gửi gắm hết tâm tình vào trong thiên nhiên
- Tiếng suối trong Côn Sơn ca là sự thanh thản của Nguyễn Trãi khi rời chốn quan trường. Còn tiếng suối trong Cảnh khuya là cảm nhận của Hồ Chí Minh khi đang công tác nơi rừng Pác Pó: Khác với Nguyễn Trãi, Hồ Chí Minh không rời xa công việc của mình, Người luôn canh cánh nỗi lo nước nhà, nhân dân, gắn cuộc đời mình với ấm no hạnh phúc của dân dân
- Tiếng suối trong cả hai bài thơ đều được cảm nhận bằng sự tinh tế, bằng các giác quan và cả tâm hồn của hai nhà thơ: Dùng chính tâm hồn nhạy cảm của mình để trái tim rung động trước thiên nhiên hoang sơ, hùng vĩ, và rồi hai người nghệ sĩ ấy đã bằng ngòi bút của mình sáng tác ra hai bài thơ đẹp tựa tranh
3. Kết bài
Cảm nhận về cách so sánh của hai tác giả trong bài thơ:Cùng là tiếng suối trong núi rừng, nhưng trong cả hai bài thơ tiếng suối ấy đều mang những nét độc đáo riêng, khác biệt và ẩn chứa những biện pháp nghệ thuật, cách so sánh ví von khác nhau.
Bài ca Côn Sơn của Nguyễn Trãi và Cảnh khuya của Hồ Chí Minh.
Xem thêm:
- Soạn bài Bài ca Côn Sơn [Côn Sơn ca - trích] siêu ngắn
- Soạn bài Cảnh khuya - Rằm tháng giêng - Hồ Chí Minh - Siêu ngắn
- Dàn ý
- Bài mẫu
- Dàn ý
- Bài mẫu
Dàn ý
I. Mở bài
- Giới thiệu sơ lược về tác giả, tác phẩm Bài ca Côn Sơn - Nguyễn Trãi và Cảnh khuya - Hồ Chí Minh.
- Đây là 2 tác phẩm có sự gặp gỡ giữa những tâm hồn nghệ sĩ lớn.
II. Thân bài
1. Giống nhau
a. Mở đầu bằng bức tranh thiên nhiên diễm lệ:tiếng suối chảy rì rầm, êm đềm và thơ mộng.
Côn Sơn suối chảy rì rầm
Ta nghe như tiếng đàn cầm bên tai
[Bài ca Côn Sơn ]
Tiếng suối trong như tiếng hát xa
[Cảnh khuya]
=> Họ lắng nghe và cảm nhận tiếng suối chảy không chỉ bằng thính giác mà bằng cả tâm hồn mình - một tâm hồn nghệ sĩ thanh cao và lãng mạn.
b. Khung cảnh nên thơ của 2 bức tranh:
- Bức tranh Côn Sơn:
+ Đá rêu phơi êm ái như ngồi trên chiếu.
+ Thông mọc như nêm: thông mọc rậm và dày.
+ Trúc bóng râm: trúc rậm, râm mát, dày tạo nên bóng râm khi trời nắng.
- Bức tranh Việt Bắc:ánh trăng sáng lung linh, in bóng cây cổ thụ tạo thành một tấm thảm hoa.
=>Đối với họ, thiên nhiên như là mảnh đất vẫy gọi, là khát khao trở về với chính mình.
2. Khác nhau
-Nguyễn Trãi trở về Côn Sơn như trở về nhà mình, tìm đến miền tự do khoáng đạt để cho lòng tĩnh lặng lại, thư thái lại sau bao nhiêu cay đắng của cuộc đời chông gai sóng gió mà ông nếm trải.
- Hồ Chí Minh lại khác, Bác đến Việt Bắc tuy vẫn là trở về nhà mình, nhưng không phải là về để thảnh thơi uống rượu đánh cờ, thưởng nguyệt vịnh thơ, mà về để bận rộn hơn, lo toan, gánh vác giang sơn xã tắc, dựa vào núi rừng để xây dựng chiến khu lãnh đạo kháng chiến.
=>Dù trở về thiên nhiên với tư cách nào đi chăng nữa nhưng ở họ vẫn chói ngời lên vẻ đẹp của nhân cách và tâm hồn, nhất là tâm hồn thi sĩ.
III. Kết bài
Cảm nghĩ về hai tác phẩm và các tác gia lớn của dân tộc.
Bài mẫu
Đọc Bài ca Côn Sơn của Nguyễn Trãi ta bỗng nhớ đến Cảnh khuya của Hồ Chí Minh và đọc Cảnh khuya của Hồ Chí Minh, ta liên tưởng đến Bài ca Côn Sơn của Nguyễn Trãi. Vì sao vậy? Phải chăng hai kiệt tác thi ca là nơi gặp gỡ của hai tâm hồn nghệ sĩ lớn?
Mở đầu hai tác phẩm nổi tiếng này là hai bức tranh thiên nhiên diễm lệ. Cả hai bức tranh ấy đều được phác hoạ bằng nét vẽ đầu tiên đầy ấn tượng: tiếng suối chảy rì rầm, êm đềm và thơ mộng, lãng mạn và quyến rũ:
Côn Sơn suối chảy rì rầm
Ta nghe như tiếng đàn cầm bên tai
[Bài ca Côn Sơn ]
Tiếng suối trong như tiếng hát xa
[Cảnh khuya]
Trong cảnh thanh tĩnh của núi rừng, âm thanh của tiếng suối gợi bao cảm xúc. Nó tha thiết như chính thiên nhiên đang vẫy gọi. Nhà thơ của chúng ta bỗng thấy dạt dào cảm hứng. Họ lắng nghe và cảm nhận tiếng suối chảy không chỉ bằng thính giác mà bằng cả tâm hồn mình - một tâm hồn nghệ sĩ thanh cao và lãng mạn. Tiếng suối chảy róc rách hay chính Đất Trời đang dạo nhạc để cho lòng người ngất ngây?
Hai hình ảnh so sánh thật đẹp, thật độc đáo. Nó giống như hai anh em sinh đôi vậy. Chỉ khác là với Nguyễn Trãi thì tiếng suối là tiếng đàn cầm, còn với Hồ Chí Minh thì tiếng suối lại là tiếng hát. Dù là tiếng đàn hay tiếng hát thì nó cũng là âm nhạc. Nhạc trời hay nhạc rừng? Hay chính bản nhạc yêu đời, yêu cuộc sống đang ngân lên trong tâm hồn thi nhân? Chẳng biết vì sao mà hai nhà thơ ở hai thời đại cách xa nhau như thế lại có chung một cảm nhận. Chao ôi, sự cảm nhận của thi nhân mới tinh tế làm sao! Phải yêu thiên nhiên biết chừng nào, phải hoà hợp, gắn bó sâu sắc với thiên nhiên biết nhường nào mới có thể có những liên tưởng thú vị như thế, mới viết được những câu thơ hay như thế.
Ta hãy du ngoạn tiếp vào hai bức tranh thiên nhiên để khám phá hết vẻ đẹp kì thú của nó.
Ở bức tranh Côn Sơn của Nguyễn Trãi, ta chiêm ngưỡng một miền khoáng đạt, thanh tĩnh, nên thơ. Cùng với tiếng suối chảy rì rầm là hình ảnh của những rừng thông mơ màng, những rừng trúc xanh mát che ánh nắng mặt trời, tạo khung cảnh cho thi nhân ngâm thơ nhàn một cách thú vị:
Côn Sơn có đá rêu phơi
Ta ngồi trên đá như ngồi chiếu êm
Trong ghềnh thông mọc như nêm,
Tìm nơi bóng mát ta lên ta nằm.
Trong rừng có trúc bóng râm,
Trong màu xanh mát ta ngâm thơ nhàn.
[Bài ca Côn Sơn]
Ở bức tranh núi rừng Việt Bắc của Hồ Chí Minh, ta chứng kiến một cảnh nên thơ không kém: ánh trăng sáng lung linh, in bóng cây cổ thụ tạo thành một tấm thảm hoa:
Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa
Thật là hữu tình, nhất là cái tình của thi nhân. Đối với họ, thiên nhiên như là mảnh đất vẫy gọi, là khát khao trở về với chính mình. Chẳng thế mà Nguyễn Trãi viết:
Dưới núi bao giờ lều sẽ dựng
Đá kê đầu ngủ, suối pha trà
Và Hồ Chí Minh đã từng tâm sự: Phần tôi thì làm một cái nhà nho nhỏ, nơi có non xanh nước biếc để câu cá, trồng hoa.
Nguyễn Trãi trở về Côn Sơn như trở về nhà mình, tìm đến miền tự do khoáng đạt để cho lòng tĩnh lặng lại, thư thái lại sau bao nhiêu cay đắng của cuộc đời chông gai sóng gió mà ông nếm trải. Vì thế trong Bài ca Côn Sơn, ta bắt gặp một Nguyễn Trãi đang sống những giây phút thảnh thơi, đang thả hồn mình vào cảnh trí thiên nhiên, bầu bạn với thiên nhiên; một Nguyễn Trãi rất mực thi sĩ.
Hồ Chí Minh lại khác, Bác đến Việt Bắc tuy vẫn là trở về nhà mình, nhưng không phải là về để thảnh thơi uống rượu đánh cờ, thưởng nguyệt vịnh thơ, mà về để bận rộn hơn, lo toan, gánh vác giang sơn xã tắc, dựa vào núi rừng để xây dựng chiến khu lãnh đạo kháng chiến:
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà
Dù trở về thiên nhiên với tư cách nào đi chăng nữa nhưng ở họ vẫn chói ngời lên vẻ đẹp của nhân cách và tâm hồn, nhất là tâm hồn thi sĩ để ngàn đời sau vẫn còn được chiêm ngưỡng những toà tháp nghệ thuật mà họ xây nên.
Loigiaihay.com
- Phân tích bài thơ Côn Sơn ca của Nguyễn Trãi
- Vẻ đẹp thiên nhiên trong: Thiên trường vãn vọng [Buổi chiều đứng ở phủ Thiên Trường trông ra]
So sánh tiếng suối của bài Côn sơn ca với Cảnh khuya
Thu Hằng 13/03/2017 Văn mẫu hay lớp 7
So sánh âm thanh tiếng suối trong bài thơ Côn Sơn ca và Cảnh khuya
Đăng bởi · Ngày 16/03/2019