1. Nguyên nhân bé không chịu bú mẹ
Theo các chuyên gia có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến tình trạng bé không chịu bú mẹ, cụ thể như các nguyên nhân điển hình dưới đây.
1.1 Do mẹ không đủ sữa cho bé bú
Đây là một trong các lý do đầu tiên khiến bé không chịu bú mẹ. Thông thường, các dấu hiệu cho biết bé không chịu bú vì mẹ không đủ sữa cho bé bú như:
- Trẻ không hài lòng sau khi bú mẹ.
- Trẻ khóc thường xuyên.
- Những bữa bú quá ngắn hoặc quá dài.
- Trẻ đi ngoài phân rắn.
- Khi các mẹ cho trẻ bú bình thì bé cảm thấy thích thú hơn.
1.2 Do cách các mẹ cho bé bú
Nguyên nhân phổ biến thứ 2 khiến bé không chịu bú mẹ thường nằm ở cách mẹ cho bé bú . Có thể mẹ cho con bú sai cách như lợi dụng bú bình nhiều, dần dần trẻ sẽ không thèm ngậm núm vú của mẹ và bỏ bú mẹ. Vì vậy, nếu có ý định do trẻ ăn dặm thêm bằng sữa công thức, vì lo không đủ sữa cho con, mẹ nên cho trẻ ăn bằng thìa, xen kẽ các bữa bú mẹ.
Cho bé bú sai cách còn nằm ở tư thế mẹ cho bé bú. Khi con không cảm thấy thoải mái bởi tư thế mẹ bế bú, hiển nhiên bé sẽ không hứng thú và có thể dẫn đến không chịu bú mẹ. Điều này cũng tương tự như khi chúng ta ngồi ăn uống, mà không có tư thế ngồi thoải mái dễ chịu để ăn, đương nhiên chúng ta cũng không tha thiết chuyện ăn uống nữa, trừ phi quá đói buộc phải ăn.
Bên cạnh đó, một số trẻ có khả năng ngậm núm vú kém. Đây cũng là một trong những nguyên nhân khiến bé không chịu bú mẹ. Vì vậy, các mẹ cần giúp trẻ ngậm núm vú đúng và đem lại hiệu quả hơn.
1.3 Có thể do trẻ bị ốm
Khi bé không chịu bú mẹ, cũng có thể bé đang có triệu chứng bị ốm. Mệt mỏi, không khỏe trong người cũng khiến bé biếng bú mẹ.
1.4 Ảnh hưởng của mùi vị
Nuôi con bằng sữa mẹ không đơn giản như nhiều người vẫn nghĩ. Bởi chút thay đổi nào đó từ mẹ kể cả dinh dưỡng đến tân lý cũng có thể khiến chất lượng sữa thay đổi, trong đó có mùi vị sữa. Mùi vị sữa ảnh hưởng nhất định đến cảm nhận của bé. Có thể mẹ không để ý nhưng lý do khiến bé không chịu bú mẹ đơn giản chỉ là do mùi của sữa mẹ. Chẳng hạn mẹ dùng quá nhiều gia vị trong thức ăn, dùng các món có mùi nặng, hay dùng một số thực phẩm khiến mùi vị sữa thay đổi, không thơm tho nữa. Điều này cũng chính là thủ phạm khiến trẻ khó chịu và bỏ bú.
2. Cách khắc phục tình trạng bé không chịu bú mẹ
Trong trường hợp bé không chịu bú mẹ, đừng quá lo lắng, mà cần phải bình tĩnh tìm hiểu được nguyên nhân vì sao. Đồng thời, mẹ cũng nên tham khảo thêm những lời khuyên của các chuyên gia dinh dưỡng, để tìm được giải pháp khắc phục phù hợp nhất, nhanh chóng nhất. Về cách khắc phục, mẹ có thể áp dụng một số cách như sau:
2.1 Đánh lạc hướng bé
Nếu các mẹ cứ ép bé bú sữa mẹ sẽ không mang lại kết quả như ý muốn. Vì vậy, thay vì ép, hãy chiều ý của bé. Đầu tiên, mẹ cho trẻ ngừng bú, sau đó đùa giỡn cùng trẻ, tâm trạng bé thoải mái, vui vẻ hơn, mẹ cho bé bú lại, hoặc sau 15 phút mẹ cho bé bú lại.
Cách đánh lạc hướng này an toàn và mang lại hiệu quả, được các chuyên gia khuyến khích các mẹ nên áp dụng khi bé không chịu bú mẹ.
2.2 Thay đổi tư thế khi cho con bú
Các mẹ hãy thay đổi tư thế cho bé bú , bằng những thế khác nhau như: nằm trên giường, ngồi trên võng,... mẹ sẽ tìm được tư thế có thể giúp bé cảm thấy thoải mái nhất và sẽ có hứng bú ti mẹ hơn.
2.3 Cho bé bú khi vừa mới thức dậy
Ngay sau khi ngủ dậy các mẹ cho cho bé bú liền. Lúc này bé sẽ bú trong vô thức. Thời gian sau khi ngủ dậy, các bé thường cảm thấy khát, nên sẽ tích cực bú để giải tỏa cơn khát của mình.
2.4 Đi bộ khi cho bé bú
Các mẹ hãy áp dụng giải pháp đi bộ xung quanh nhà khi có bé bú. Đi bộ và bú cùng một lúc sẽ tạo cho trẻ được cảm giác mới lạ hơn. Đây cũng là một cách để thử giải quyết, khi con không chịu bú mẹ.
2.5 Thay thế đầu ti với bình sữa
Nếu trường hợp con của mẹ quen với việc bú sữa bình , khiến trẻ không còn thích thú bú mẹ. Để giải quyết vấn đề này, mẹ cho trẻ ngậm vú giả được một lúc, thì từ từ nhẹ nhàng thay thế với đầu ti của mình. Mẹ cũng đặc biệt lưu ý, không nên cho trẻ ngậm núm vú giả quá lâu, vì trẻ sẽ có cảm giác no và bú sữa mẹ ít lại.
Những trường hợp về tình trạng bé không chịu bú mẹ cũng rất phổ biến, vì vậy các mẹ cần phải lưu ý và tìm nguyên nhân, chọn giải pháp khắc phục kịp thời. Nếu mẹ áp dụng các cách vẫn không thay đổi được tình trạng này, nên mang con đi bác sỹ để kiểm tra, cũng như chắc chắn sẽ có thêm lời khuyên hữu ích, để đảm bảo con nhiệt tình với việc bú mẹ, đảm bảo không thiếu hụt dinh dưỡng, ảnh hưởng đến sự phát triển của con.
Tuyết Nguyễn tổng hợp
Nuôi trẻ sơ sinh và nhũ nhi là cả một quá trình không hề ngắn. Trong khoảng thời gian ấy, bé sẽ phải đối mặt với rất nhiều vấn đề sức khỏe. Một trong những băn khoăn mà các bậc phụ huynh thường gặp là tình trạng bé bỏ bú mẹ. Vì nguyên nhân vì đâu bé lại bỏ bú mẹ? Điều này có ảnh hưởng đến sức khỏe của bé hay không? Phải xử trí như thế nào? Tất cả sẽ được giải đáp qua bài viết sau đây của bác sĩ Nguyễn Lâm Giang.
1. Tình trạng bé bỏ bú mẹ
Bé bỏ bú mẹ là khi trẻ đột ngột từ chối bú mẹ sau khi bú tốt trong nhiều tuần hoặc nhiều tháng. Nó có thể kéo dài trong vài lần cho ăn, hoặc thậm chí vài ngày. Thông thường, nó có nghĩa là con bạn nhận thấy điều gì đó khác biệt khi bú mẹ. Đôi khi có thể dễ dàng xác định được nguyên nhân bé bỏ bú. Thường xuyên hơn là không tìm thấy nguyên nhân.
Nếu em bé hoặc trẻ mới biết đi đang bú mẹ tốt và đột nhiên từ chối bú, thì đó có thể được gọi là bỏ bú. Chứ không phải là tín hiệu cho thấy đã đến lúc cai sữa. Những sự bỏ bú có thể khiến cả bạn và con bạn sợ hãi và khó chịu, nhưng chúng hầu như chỉ là tạm thời. Hầu hết các trạng thái bỏ bú mẹ sẽ kết thúc khi trẻ bú mẹ bình thường trở lại, trong vòng hai đến bốn ngày.
2. Nguyên nhân bé bỏ bú mẹ
Các lần bé bỏ bú mẹ có thể xảy ra do nhiều lý do. Chúng hầu như luôn là phản ứng tạm thời với một yếu tố bên ngoài. Mặc dù đôi khi nguyên nhân của chúng không bao giờ được xác định. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến nhất của các lần trẻ bỏ bú mẹ:
- Mẹ đã thay đổi chất khử mùi, xà phòng, nước hoa, kem dưỡng da,… khác với mọi ngày.
- Con của bạn bị bệnh hoặc chấn thương làm cho việc bú mẹ khó chịu. Chẳng hạn như nhiễm trùng tai, nghẹt mũi, tưa miệng, nhiệt miệng,…
- Con bạn bị đau nướu do mọc răng.
- Gần đây, bạn đã thay đổi việc cho con bú sữa mẹ. Chẳng hạn như ngưng cho bé bú vì bận rộn, chuyển qua bú bình,…
- Mẹ phản ứng mạnh khi bé cắn bạn, và bé sợ hãi.
- Người mẹ không đủ sữa cho bé bú.
- Mẹ đang bị bệnh, đang sử dụng một số loại thuốc làm cho sữa có vị đắng. Điều này sẽ làm cho bé cảm thấy sợ bú mẹ và bé sẽ bỏ bú mẹ.
- Mẹ không dành nhiều thời gian cho bé. Thường xuyên xa bé làm cho bé không quen với việc bú mẹ.
3. Những ảnh hưởng của tình trạng bé bỏ bú mẹ
Một vấn đề các mẹ cần cân nhắc là sự bổ sung là tình trạng bú sữa quá mạnh hoặc hoạt động quá mức. Khi sữa của mẹ chảy vào quá nhanh và phun mạnh. Tình trạng ấy sẽ làm cho em bé không thể kiểm soát tốt và khó ngậm miệng. Từ đó, bé sẽ có phản xạ từ chối vú mẹ.
Chỉ bạn mới biết chắc chắn điều gì, nếu có, các yếu tố trên áp dụng trong tình huống hiện tại của bạn. Bất kể nguyên nhân là gì, một đợt trẻ bỏ bú mẹ thường gây khó chịu cho tất cả mọi người. Em bé có thể khó bình tĩnh và không vui. Bạn có thể cảm thấy thất vọng và khó chịu.
Tham khảo thêm: Những khó khăn khi nuôi con bằng sữa mẹ!
Ngoài ra, việc bé bỏ bú mẹ có thể dẫn đến những hậu quả sau đây:
- Bé bị suy dinh dưỡng do thiếu nguồn sữa mẹ.
- Sữa mẹ có chứa một lượng lớn kháng thể so với sữa bình. Vì vậy, nếu bé bú bình, thậm chí bú sữa công thức thì bé sẽ không nhận đủ kháng thể. Hậu quả là bé dễ mắc một số bệnh nhiễm trùng. Chẳng hạn như sởi, quai bị, Rubella, thủy đậu,…
- Làm mờ nhạt tình cảm mẹ con.
- Mẹ tiết ít sữa hơn do thiếu động tác mút vú của em bé.
4. Những chiến lược giúp duy trì thói quen bú mẹ bình thường của bé
Để hạn chế tình trạng bé bỏ bú mẹ, các bà mẹ nên thực hiện theo những khuyến cáo sau:
- Tiếp tục cho bé tiếp xúc với vú mẹ thường xuyên hơn.
- Hạn chế cho bé bú bình quá thường xuyên. Bởi vì sữa bình thường ngọt hơn sữa mẹ. Nếu cho bé bú bình quá nhiều thì bé sẽ chê sữa mẹ.
- Tránh phiền nhiễu. Hạn chế tiếng ồn và những phiền nhiễu khác trong quá trình cho trẻ bú. Một căn phòng yên tĩnh, ánh sáng dịu nhẹ có thể rất hiệu quả.
- Làm dịu em bé của bạn. Dành cho bé sự chú ý. Ôm bé và âu yếm con trước khi cho con bú. Sử dụng động tác vuốt ve nhẹ nhàng, giọng nói nhẹ nhàng và tiếp xúc da kề da.
5. Những mẹo giúp bé bú mẹ dễ dàng hơn
Bên cạnh những chiến lược nói trên, để hạn chế tình trạng bé bỏ bú mẹ, người mẹ có thể áp dụng những mẹo sau đây:
5.1. Kiểm tra tình trạng sức khỏe của bé
Kiểm tra xem em bé có đang gặp vấn đề về thể chất hay không. Nhiều trẻ không chịu bú mẹ vì bị nhiễm trùng tai. Khi ấy, việc trẻ bú có thể khiến trẻ đau hơn. Bé bị nhiễm trùng bàng quang, có thể dẫn đến tiểu buốt và trẻ thường tè khi bú.
Ngoài ra, bé có thể bị nghẹt mũi hoặc các vấn đề về mọc răng. Mặt khác, bạn nghĩ rằng nguyên nhân là một thứ gì đó giống như một loại nước hoa mới khiến bạn có mùi khác. Bạn hãy thử tránh tất cả các loại nước hoa và chất khử mùi trong một hoặc hai ngày.
5.2. Hạn chế sử dụng núm vú giả hoặc bình sữa khi bé bỏ bú mẹ
Tránh cho trẻ ngậm núm vú giả hoặc bình sữa trong thời gian tre bỏ bú mẹ càng nhiều càng tốt. Bú là một nhu cầu tự nhiên của trẻ sơ sinh, và bạn muốn trẻ chỉ có thể thỏa mãn điều đó ở vú mẹ.
Nếu em bé của bạn thỉnh thoảng bú bình và cần tiếp tục bú bình, bạn có thể giữ cho bé bú bình ở mức tối thiểu. Đồng thời nhờ người khác không phải mẹ giúp cho bé bú bình. Ngoài ra, bạn cũng đừng cung cấp cho bé quá nhiều thức ăn và nước.
5.3. Cho trẻ bú khi trẻ đói hoặc buồn ngủ
Để ý các dấu hiệu đói sớm và cho con bú vào những thời điểm đó, trước khi cho ăn bất kỳ loại thức ăn nào khác. Nếu em bé của bạn đang thư giãn hoặc buồn ngủ, bé có thể thích ngậm và bú mẹ hơn.
5.4. Thay đổi vị trí bú của bé
Nếu em bé bị nghẹt mũi, hãy thử tư thế nằm thẳng hơn. Nếu có vấn đề mọc răng, hãy dùng ngón tay sạch hoặc khăn sạch, mát xoa nướu bé trước khi cho bé bú.
5.5. Ngăn sự tắc nghẽn sữa
Bạn có thể cần phải bơm hoặc vắt sữa bằng tay để duy trì sản xuất sữa. Đồng thời ngăn ngừa các ống dẫn sữa bị tắc cũng như ngăn tình trạng nhiễm trùng vú. Bạn có thể cho bé uống sữa bằng cốc, bằng ống tiêm hoặc đông lạnh thành hộp sữa hoặc đá viên.
5.6. Hãy kiên nhẫn
Cố gắng ép con bạn bú có thể khiến mọi thứ trở nên tồi tệ hơn. Bạn muốn bé cảm thấy hạnh phúc và thư giãn khi nhìn vú. Vì vậy, hãy dành nhiều thời gian để âu yếm bé, da kề da mà không cần phải ngậm và ăn.
5.7. Đi tắm chung với bé
Trong làn nước ấm thư giãn, với bầu ngực sẵn có, bé có thể ngậm vú trở lại. Hoặc đi ra ngoài. Đôi khi ánh nắng mặt trời và không khí trong lành có thể khiến em bé có tâm trạng thích bú mẹ hơn.
5.8. Di chuyển có thể tỏ ra hữu ích
Trong một số trường hợp, sự chuyển động có thể hữu ích. Vì vậy, mẹ hãy thử đặt em bé của bạn vào địu hoặc quấn. Đồng thời đề nghị cho bú khi bạn đi lại trong phòng. Hoặc thử đung đưa trên ghế bập bênh và cho bé bú mẹ.
Xem thêm: Cách chăm sóc và dinh dưỡng cho trẻ sinh non như thế nào?
5.9. Mẹo sử dụng âm nhạc
Âm nhạc có thể êm dịu cho cả mẹ và bé để điều trị tình trạng bé bỏ bú mẹ. Bạn hãy thử bật nhạc thư giãn khi bạn hát theo hoặc chỉ hát không có nhạc nền khi bạn khuyến khích trẻ bú. Em bé của bạn đã nhận biết được âm thanh của giọng nói của bạn khi bạn đang mang thai. Và việc nằm trên ngực bạn và nghe bạn hát cũng rất quen thuộc và thoải mái.
6. Một số lưu ý chung
Để đối phó với tình trạng bé bỏ bú mẹ, các bà mẹ nên lưu ý một số vấn đề cốt lõi sau đây:
6.1. Đảm bảo nguồn sữa mẹ
Trong khi cố gắng thuyết phục con bạn bú mẹ trở lại, bạn sẽ muốn đảm bảo rằng con có đủ sữa để nuôi con và bạn duy trì nguồn sữa của mình. Bạn có thể cân nhắc cho trẻ bú bằng cốc, thìa, thuốc nhỏ mắt hoặc ống tiêm trong khi cố gắng đưa trẻ trở lại vú mẹ.
6.2. Vấn đề cho bú sữa công thức, bú bình
Bạn có thể cho trẻ bú bình, đảm bảo bạn tập cho trẻ bú bình theo nhịp độ. Việc nghiêng bình sữa hoặc sử dụng núm vú chảy nhanh đôi khi có thể khiến em bé bối rối và bỏ bú. Bạn có thể thấy rằng nhu cầu bú của trẻ sẽ khuyến khích trẻ bú thay vì “chỉ ăn” theo các phương pháp khác. Hãy cố gắng ghi nhớ, tất cả điều này có thể kết thúc trong một hoặc hai ngày.
6.3. Vắt sữa thường xuyên
Trong khi trẻ bỏ bú, bạn cần phải vắt sữa thường xuyên như khi trẻ bú. Một số bà mẹ thấy biểu hiện bằng tay có hiệu quả, trong khi những người khác dựa vào việc bơm sữa. Việc làm này không chỉ bảo vệ nguồn cung cấp của bạn mà còn giúp bạn tránh khỏi các ống dẫn bị tắc. Đồng thời hạn chế tình trạng viêm vú tiềm ẩn.
6.4. Việc sử dụng thuốc và tiêm ngừa
Hãy nói rõ với các bác sĩ về việc bạn đang trong giai đoạn cho con bú. Khi ấy, các bác sĩ sẽ cân nhắc việc kê toa. Những thuốc ít bài tiết qua sữa mẹ, ít ảnh hưởng đến mùi vị của sữa mẹ sẽ được ưu tiên hàng đầu. Nếu tùy tiện sử dụng thuốc sẽ rất nguy hiểm. Vì không những làm cho bé bỏ bú mẹ mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe của bé.
Ngoài ra, khi muốn tiêm ngừa bất cứ bệnh lý gì, người mẹ cũng nên nói rõ với bác sĩ về việc mình đang cho bé bú. Khi ấy, các bác sĩ sẽ cân nhắc và chỉ định cho bạn tiêm những loại vaccine phù hợp. Những vaccine an toàn cho phụ nữ cho con bú chắc chắn sẽ được ưu tiên hàng đầu.
7. Lời kết
Sau cùng, nếu trẻ bỏ bú mẹ kéo dài nhiều ngày và bé không chịu bú lại, đó có thể là báo hiệu bé đến giai đoạn cai sữa. Khi ấy, bạn hãy tự chăm sóc và quản lý việc cai sữa cẩn thận để tránh tắc ống dẫn sữa hoặc viêm vú.
Hành trình nuôi con bằng sữa mẹ của mỗi người mẹ là hoàn toàn riêng biệt và duy nhất. Đây là một bước nữa trong hành trình làm mẹ của bạn. Bạn hãy chú ý những vấn đề nói trên để xử trí tình trạng bé bỏ bú mẹ sao cho thật phù hợp. Mục đích là để hoàn thành giai đoạn nuôi con bằng sữa mẹ thật hoàn hảo và an toàn nhất.
Xem thêm: Cách tắm nắng cho trẻ sơ sinh