Dính thắng lưỡi ở trẻ là một nguyên nhân mà ít người biết đến, đó là một dị tật bẩm sinh, làm hạn chế cử động bình thường của lưỡi và ảnh hưởng đến sự phát âm của trẻ.
Dính thắng lưỡi là gì?
- Dính thắng lưỡi là một dị tật bẩm sinh nhẹ do dây thắng lưỡi [lớp màng mỏng niêm mạc dưới lưỡi] ngắn và làm hạn chế cử động bình thường của lưỡi. Dị tật này gặp khoảng 4%-5% ở trẻ sơ sinh. Số trẻ trai mắc gấp 3 lần trẻ gái. Ngay sau khi sinh, trẻ có thể được phát hiện bị dính thắng lưỡi qua khám lâm sàng, hỏi tiền sử bệnh có liên quan với tật dính thắng lưỡi. Tuy nhiên cũng có trường hợp trẻ được phát hiện bị dính thắng lưỡi muộn hơn sau vài tháng khi thấy trẻ bú khó hoặc lên cân chậm khi trẻ lớn tập nói phát âm khó.
- Dính thắng lưỡi có thể gặp dạng dính thắng lưỡi nhiều còn gọi là dính thắng lưỡi hoàn toàn hoặc dạng dính thắng lưỡi nhẹ còn gọi là dính thắng lưỡi một phần do thắng lưỡi ngắn.
Nhận biết dính thắng lưỡi có khó?
Tại nhà, nếu cha mẹ quan tâm cũng có thể phát hiện con bị dính thắng lưỡi khi thấy:
- Cử động lưỡi sang hai bên bị hạn chế hoặc đầu lưỡi không thể đụng lên phía trên nóc khẩu cái vì thắng lưỡi ngắn.
- Khi trẻ thè lưỡi, đầu lưỡi không nhọn mà có vẻ phẳng hay vuông.
- Đầu lưỡi của trẻ có thể có hình trái tim do cử động ra phía trước và ra sau của lưỡi bị giới hạn.
- Khi trẻ bú, mẹ có thể nghe thấy có tiếng kêu và trẻ thường bú rất lâu.
- Các răng cửa hàm dưới có thể bị nghiêng hoặc có khe hở giữa 2 răng cửa hàm dưới.
Trẻ có thể được phát hiện bị dính thắng lưỡi khi được khám ngay sau khi sinh hay khi khám sức khoẻ tổng quát định kỳ. Bác sĩ sẽ nâng dây thắng lưỡi lên để xem xét mức độ dính, độ dày và hình dạng của dây thắng lưỡi khi trẻ khóc.
Không chỉ ảnh hưởng đến việc phát âm
Dính thắng lưỡi không chỉ khiến cho trẻ gặp khó khăn trong phát âm, giọng nói bị ngọng nghịu mà còn gây ra nhiều ảnh hưởng khác như:
- Gây khó khăn trong việc ăn uống, khi nuốt lưỡi co lại khó khăn, trẻ bú khó, làm biếng ăn và sẽ chậm lên cân.
- Mất thẩm mỹ hàm răng vì các răng cửa hàm dưới có thể bị nghiêng hoặc có khe hở giữa 2 răng cửa giữa dưới.
Dính dây thắng lưỡi gây ngọng cho trẻ song bên cạnh còn có rất nhiều nguyên nhân khác như do điếc bẩm sinh hoặc, tổn thương thần kinh... Và một nguyên nhân cũng rất quan trọng là do trẻ ít được cha mẹ quan tâm, ít dành thời gian chơi với trẻ, nói chuyện với trẻ nên trẻ khó có cơ may phát triển ngôn ngữ. Dính dây thắng lưỡi thường được điều trị bằng phẫu thuật cắt dây thắng lưỡi. Tuy nhiên muốn xác định được có chắc chắn là trẻ có bị dính thắng lưỡi hay không thì cần đến bác sĩ chuyên khoa răng hàm mặt để được khám và điều trị đúng.
ThS.BS. QUỐC DŨNG
Theo SK&ĐS
Dính thắng lưỡi ở trẻ là một dị tật bẩm sinh dạng nhẹ. Tình trạng này xảy ra khi lớp màng mỏng nối lưỡi với sàn miệng bị ngắn, dày khiến chuyển động của lưỡi bị hạn chế làm cho con gặp khó khăn trong việc bú, nuốt…
Trong bài viết này, Hello Bacsi mời bạn cùng tìm hiểu về nguyên nhân dính thắng lưỡi ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, biểu hiện dính thắng lưỡi, những ảnh hưởng cùng phương pháp điều trị và cách chăm sóc trẻ sau cắt thắng lưỡi.
Dị tật dính thắng lưỡi là gì?
Bạn đang thắc mắc dính thắng lưỡi là gì? Dính thắng lưỡi ở trẻ em là một trong những dị tật bẩm sinh xảy ra khi phần nối từ đầu lưỡi xuống sàn miệng bị ngắn, dày làm hạn chế những cử động bình thường của đầu lưỡi. Do đó, trẻ mắc dị tật này có thể gặp khó khăn khi bú mẹ, ăn, uống, nuốt… Một vài trường hợp trẻ bị dính thắng lưỡi có thể không gặp bất kỳ trở ngại nào. Trong khi đó, nhiều bé bị dính thắng lưỡi cần trải qua một cuộc phẫu thuật nhỏ để khắc phục tình trạng này.
Theo ghi nhận, tỷ lệ bé trai gặp phải dị tật này cao hơn các bé gái và thường liên quan đến yếu tố gia đình.
Dấu hiệu nhận biết dính thắng lưỡi ở trẻ em
Vậy, làm thế nào để biết bé bị dính thắng lưỡi hay cách nhận biết dính thắng lưỡi ở trẻ là gì?
Dưới đây là các dấu hiệu bé bị thắng lưỡi điển hình [trẻ bị thắng lưỡi] mà bạn có thể dễ dàng nhận biết:
- Bé gặp khó khăn khi bú
- Thắng lưỡi của bé ngắn bất thường
- Lưỡi của con không thể di chuyển sang hai bên
- Không thể nâng lưỡi lên để có thể chạm vào hàm trên
- Với trẻ nhỏ, khi bé khóc, đầu lưỡi thường có dạng chữ V
- Lưỡi của bé không thể đưa ra khỏi hàm dưới khoảng 1–2mm.
Nguyên nhân dính thắng lưỡi ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ hiện vẫn chưa được biết rõ. Một số trường hợp, các chuyên gia sức khỏe cho rằng có liên quan đến một số yếu tố di truyền.
Chẩn đoán
Trẻ mắc dị tật này có thể được chẩn đoán thông qua việc quan sát và đo chiều dài dây thắng lưỡi. Căn cứ khoảng cách đo được từ sàn miệng đến mặt dưới của lưỡi, các bác sĩ sẽ đánh giá tình trạng này của bé theo các cấp độ sau:
- Độ 1: Khoảng cách là từ 12–16mm
- Độ 2: Khoảng cách là từ 8–11mm
- Độ 3: Khoảng cách là từ 3–7mm
- Độ 4: Khoảng cách dưới 3mm.
Trường hợp:
- Trẻ bị dính dây thắng lưỡi độ 1 và độ 2: chưa cần phẫu thuật mà theo dõi thêm vì tình trạng này của bé có thể tự cải thiện.
- Trường hợp dị tật này nằm ở độ 3 và độ 4: bé cần được phẫu thuật để loại bỏ các khó khăn có thể gặp phải.
Ngoài ra, bạn cũng nên đưa con đi khám nếu bé gặp phải các vấn đề sau:
- Dây thắng lưỡi bị dính khiến con gặp khó khăn khi bú
- Trẻ gặp khó khăn khi nói do lưỡi không linh hoạt
- Bé gặp khó khăn với việc ăn, uống, nuốt…
Cắt thắng lưỡi cho bé: Phương pháp điều trị dính thắng lưỡi hiệu quả
Phẫu thuật cắt thắng lưỡi là cách điều trị được đề nghị nhiều nhất. Nhiều bậc cha mẹ khi biết trẻ bị dính thắng lưỡi cần phải phẫu thuật thì tỏ ra rất lo lắng về việc cắt dính thắng lưỡi có nguy hiểm không, nên phẫu thuật dính thắng lưỡi ở đâu, trẻ có thể gặp biến chứng gì hay phải chăm sóc trẻ sau cắt thắng lưỡi thế nào, cần cho con kiêng gì sau ca phẫu thuật. Câu trả lời ở ngay sau đây!
Cắt thắng lưỡi có nguy hiểm không? Theo các chuyên gia nhi khoa, phẫu thuật cắt dính thắng lưỡi khá đơn giản, và việc cắt thắng lưỡi không gây nguy hiểm. Thế nhưng để đảm bảo an toàn cho trẻ, hạn chế nguy cơ gặp phải biến chứng, bạn nên cho con thực hiện phẫu thuật ở các cơ sở y tế uy tín, có đầy đủ trang thiết bị.
Trường hợp bị tật độ 3, độ 4, trẻ thường được đề nghị thực hiện phẫu thuật cắt thắng lưỡi vào khoảng lúc 3 tháng tuổi. Nếu bé yêu gặp khó khăn khi bú nhưng vì lý do nào đó chưa thể phẫu thuật cắt thắng lưỡi ngay, bạn hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ để có biện pháp hỗ trợ bé bú sữa mẹ tốt nhất.
Phẫu thuật cắt thắng lưỡi bằng laser hiện cũng rất phổ biến. Rất nhiều ý cho rằng, phương pháp này không gây đau, không chảy máu hoặc chảy rất ít, thời gian thực hiện và phẫu thuật nhanh. Bạn có thể hỏi thêm bác sĩ về phương pháp phẫu thuật này. Bác sĩ sẽ chỉ định tùy theo trường hợp cụ thể của bé và cho bạn những lời khuyên đúng nhất.
Phẫu thuật cắt thắng lưỡi thường được gây tê tại chỗ và có thể xuất viện ngay trong ngày, bé có thể bú mẹ hoặc uống sữa để lạnh ngay sau đó 30 phút. Trường hợp phải gây mê, bé cần nhập viện để được các nhân viên y tế theo dõi và chăm sóc sau phẫu thuật.
Những lưu ý trong việc chăm sóc trẻ sau cắt thắng lưỡi
Sau khi cho trẻ thực hiện phẫu thuật cắt dính thắng lưỡi, bạn cần chú ý một vài điều sau trong quá trình chăm sóc bé sau khi cắt thắng lưỡi:
- Sau ca phẫu thuật, tại vị trí cắt dính lưỡi thường xuất hiện vết thương màu trắng và sẽ biến mất sau một vài ngày.
- Bạn cần theo dõi trẻ, nếu chỗ vết thương chảy máu hay có dấu hiệu khác lạ cần báo cho nhân viên y tế ngay lập tức nhằm giảm thiểu nguy cơ nhiễm trùng.
- Cho trẻ uống thuốc theo chỉ định của bác sĩ [nếu có].
- Với các bé đã lớn:
- Không nên để trẻ đụng tay vào vết thương để tránh nhiễm trùng
- Không cho trẻ ăn đồ cứng, nóng để tránh chảy máu
- Cho trẻ uống nhiều nước để làm sạch miệng
- Hướng dẫn con vận động lưỡi bằng cách đưa lưỡi lên/xuống, uốn lưỡi, đưa sang hai bên, thè lưỡi ra ngoài.
- Với trẻ nhỏ: Sau phẫu thuật, mẹ nên thường xuyên nâng lưỡi con lên, kéo nhẹ sang hai bên để lưỡi linh hoạt.
Trẻ bị dính thắng lưỡi có thể gặp những khó khăn gì?
Dị tật bất thường này ở lưỡi có thể gây ảnh hưởng đến sự phát triển miệng của bé, cũng như cách bé ăn, nuốt và nói. Trẻ bị dính thắng lưỡi thường có thể gặp phải các vấn đề sau:
- Khó khăn trong việc bú mẹ: Trẻ bị dị dính thắng lưỡi thường gặp khó khăn khi bú do con không thể ngậm núm vú đúng cách. Việc ngậm núm vú khó khăn khiến bé có thể khóc, cắn mẹ khi bú thay vì mút núm vú, đồng thời con không nhận đủ dưỡng chất để phát triển.
- Răng cửa dưới bị thưa: Tật này cũng dẫn đến sự hình thành khoảng trống giữa hai răng của hàm dưới, lâu dần khiến răng bị xô dạt gây mất thẩm mỹ.
- Gặp khó khăn khi nói: Người bị tật này thường gặp khó khăn trong việc phát âm các âm như: t, d, s, th, r, l và z.
- Vệ sinh răng miệng kém: Trẻ bị dị tật này thường gặp khó khăn trong việc dùng lưỡi làm sạch các mảnh vụn thức ăn bám vào răng. Điều này làm gia tăng nguy cơ sâu răng, viêm nướu.
- Khó khăn trong một số hoạt động như: liếm môi, chơi nhạc cụ hơi…
Hy vọng với những thông tin được chia sẻ trong bài, bạn đã hiểu tường tận hơn về dị tật dính thắng lưỡi ở trẻ em cũng như biết được cách chăm sóc trẻ sau cắt thắng lưỡi tốt nhất.
Các bài viết của Hello Bacsi chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.