Tailieumoi.vn xin giới thiệu đến các quý thầy cô, các em học sinh lớp 6 tài liệu tác giả tác phẩm Giọt sương đêm thuộc bộ sách Chân trời sáng tạo hay nhất, gồm 3 trang đầy đủ những nét chính về văn bản như:
Các nội dung được Giáo viên nhiều năm kinh nghiệm biên soạn chi tiết giúp học sinh dễ dàng hệ thống hóa kiến thức từ đó dễ dàng nắm vững được nội dung tác phẩm Giọt sương đêm Ngữ văn lớp 6.
Mời quí bạn đọc tải xuống để xem đầy đủ tài liệu tác phẩm Giọt sương đêm – Chân trời sáng tạo Ngữ văn lớp 6:
Tác giả tác phẩm Giọt sương đêm - Ngữ văn lớp 6
I. Tác giả
- Nhà văn Trần Đức Tiến sinh ngày 2/5/1953. Ông quê ở làng Cao Đà, xã Nhân Mỹ, huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam. Ông từng học ở trường làng rồi vào học trường chuyên Văn danh tiếng của thành phố Nam Định - Trường Lê Hồng Phong. Thời đi học, ông là học sinh giỏi Văn toàn miền Bắc.
- Ông sống và làm việc ở Hà Nội từ 1970 đến 1986. Cuối 1986, ông chuyển vào sống thành phố biển Vũng Tàu cho đến nay.
- Ông là Hội viên Hội Nhà văn Việt Nam từ năm 1996, Ủy viên Hội đồng Văn xuôi Hội Nhà văn Việt Nam Khóa 7 [2005 – 2010], Ủy viên Ban Chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam Khóa 8 [2010 – 2015], Trưởng ban Văn học thiếu nhi Hội Nhà văn Việt Nam Khóa 9 [2015 – 2020], Chi hội trưởng Chi hội Nhà văn Việt Nam Khu vực miền Đông Nam bộ các khóa 7, 8, 9. Chủ tịch Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, kiêm Tổng Biên tập Tạp chí Văn nghệ Bà Rịa – Vũng Tàu từ năm 1998 đến năm 2007.
- Phong cách nghệ thuật:
+ Ông quan niệm: "Chất liệu của văn chương là cuộc sống quanh mình" và được đánh giá là "người chưng cất truyện ngắn nguyên chất”
+ Khi viết tác phẩm cho thiếu nhi, ông viết bằng tâm thế của một đứa trẻ nên truyện đồng thoại của ông mang nét tinh tế, hồn nhiên.
- Tác phẩm chính: Linh hồn bị đánh cắp [Tiểu thuyết, 1990 - in lại 2006], Bụi trần [Tiểu thuyết, 1992 - in lại 2004, 2006], Bão đêm [Tập truyện ngắn, 1993], Mười lăm năm mưa xói [Tập truyện ngắn, 1997], Thằng Cúp [Tập truyện thiếu nhi, 2001], Làm mèo [Truyện vừa thiếu nhi, 2003], Trăng vùi trong cỏ [Tập truyện thiếu nhi, 2006],…
- Giải thưởng: Giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam năm 2010 cho tập truyện Lỏng và tuột; Giải nhì truyện ngắn Tạp chí Văn nghệ Quân đội [năm 1987 và 1990]; Giải nhất truyện ngắn báo Người Hà Nội [1986]; Giải nhất Cuộc thi Tiểu thuyết và truyện ngắn của Nhà xuất bản Hà Nội [1993],…
II. Tìm hiểu sơ lược về tác phẩm
1. Thể loại: Truyện đồng thoại có nhân vật thường là loài vật hoặc đồ vật được nhân hóa, vừa phản ánh đặc điểm sinh hoạt của loài vật vừa thể hiện đặc điểm của con người.
2. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác: trích trong tác phẩm Xóm Bờ Giậu sáng tác năm 2018.
3. Phương thức biểu đạt: Tự sự, miêu tả, biểu cảm.
4. Người kể chuyện: Ngôi thứ ba.
5. Tóm tắt: Đoạn trích kể về việc Bọ Dừa đến ở trọ một đêm tại xóm Bờ Giậu. Thằn Lằn đã mới Bọ Dừa vào ở trong bình với mình vì ở quanh đây không có khách sạn, nhà nghỉ nào cả. Vì sợ những lần bị bọn trẻ bắt cóc nên Bọ Dừa từ chối và xin ngủ tạm dưới vòm trúc. Lúc đó Thằn Lằn phi nhanh đến cụ giáo Cóc báo cáo. Đêm đó, xóm Bờ Dậu hỗn tạp nhiều âm thanh khiến vị khách khó ngủ. Bất ngờ, một giọt sương nhằm trúng cổ ông khách rớt xuống, Bọ Dừa tỉnh hẳn. Sáng hôm sau, Thằn Lằn hỏi thăm và Bọ Dừa kể lại chuyện mây, gió, Ốc Sên, Tắc Kè,… đêm qua. Vì nơi đây gợi nhớ đến quê nhà nên Bọ Dừa quyết định trở về cái xóm thời thơ ấu.
6. Bố cục [2 phần]:
- Phần 1 [Từ đầu đến ...Thằn Lằn gật gù]: Bọ Dừa đến ở trọ xóm Bờ Giậu.
- Phần 2 [Còn lại]: Sau một đêm ở trọ của Bọ Dừa
7. Giá trị nội dung: Đoạn trích vừa khơi gợi lại trong lòng những người sinh ra và lớn lên ở làng quê những hình ảnh quen thuộc, thân thương thời thơ ấu, vừa giúp những bạn đọc sinh ra và lớn lên ở thành thị hình dung rõ nét về bức tranh làng quê với những bờ giậu dân dã và một thế giới loài vật phong phú, rực rỡ sắc màu và thấm đẫm thương yêu.
8. Giá trị nghệ thuật:
- Cách kể chuyện theo ngôi thứ ba khách quan, toàn diện.
- Nghệ thuật miêu tả loài vật sinh động, đặc sắc.
- Ngôn ngữ chính xác, giàu tính tạo hình.
III. Tìm hiểu chi tiết về tác phẩm
1. Đêm ở trọ của Bọ Dừa
- Cuộc đối thoại với Thằn Lằn:
+ Mục đích: Tìm chỗ trọ xoàng xĩnh.
+ Thằn Lằn mời Bọ Dừa vào ở cùng mình trong chiếc bình.
+ Nhưng vì ám ảnh bởi nhà giam tăm tối, chật hẹp, khó thở nên Bọ Dừa từ chối. → Ngủ tạm dưới vòm trúc.
+ Thằn Lằn báo cáo với cụ giáo Cóc về vị khách mới đến.
- Đêm ấy, khi ông khách ngủ:
+ Trời nhiều mây, lá cây xào xạc, côn trùng rỉ rã mãi một điệu buồn.
+ Đêm ở Bờ Giậu thanh vắng nghe thấy:
• Tắc Kè khuya khoắt gọi cửa
• Tiếng Ốc Sên đi làm về vén nhẹ tà áo dài trườn qua chiếc lá rụng.
• Tiếng thở dài của gió.
• Tiếng rơi lộp bộp của sương.
→ Bọ Dừa tỉnh giấc vởi giọt sương nhằm trúng cổ ông khách mà rớt xuống.
2. Sau đêm ở trọ của Bọ Dừa
- Bọ Dừa suốt đêm chẳng chợp mắt được nhưng rất hài lòng vì gợi đến cái xóm của ông thời thơ ấu.
- Vị khách quyết định trở về quê nhà sau nao năm biền biệt, mải làm ăn.
→ Chính giọt sương đêm ấy đã thức tỉnh nỗi nhớ quê hương, tình cảm da diết trong sáng đối với nơi sinh ra mình của Bọ Dừa.
Hướng dẫn Soạn văn 6 bài: Giọt sương đêm trang 90 sgk Ngữ văn 6 tập 1 nằm trong bộ sách "Chân trời sáng tạo" được biên soạn theo chương trình đổi mới của Bộ giáo dục. Cùng đến với những hướng dẫn cụ thể và lời giải chi tiết sau đây để nắm vững bài học hiệu quả hơn nhé.
Chuẩn bị đọc
1. Em đã từng thấy bọ dừa chưa? Em đã biết gì về tập tính của bọ dừa? Nếu chưa biết gì về bọ dừa, em hãy hỏi người khác hoặc tìm hiểu thông tin từ sách và Internet.
2. Đã bao giờ có một sự việc bất ngờ xảy ra khiến em thay đổi quyết định của mình? Chia sẻ với các bạn về trải nghiệm ấy.
Lời giải
1. Bọ dừa có tên khoa học là Brontispa longissima [Gestro], thuộc họ Ánh kim [Chrysomelidae], Bộ cánh cứng, lớp côn trùng, ngành chân đốt, giới động vật.
2. Em từng xảy ra sự việc bất ngờ: một lần, em đã không nghe lời mẹ trốn đi chơi nắng cả buổi trưa và về bị sốt. Từ đó, em rút ra bài học cần nghe lời người lớn, tránh đi chơi trời nắng gay gắt sẽ dễ bị ốm.
Trải nghiệm cùng văn bản
1. Theo em, vì sao giọt sương lại làm cho Bọ Dừa quyết định về quê?
2. Lời của cụ giáo Cóc có ý nghĩa gì?
Lời giải
1. Vì khi giọt sương lạnh toát rơi bộp xuống cổ, ông sực nhớ quê nhà, bao nhiêu năm biền biệt đi xa, mải làm ăn, ông quên khuấy đi mất. Vì vậy giọt sương đã làm cho Bọ Dừa quyết định về quê.
2. Theo em, lời cụ giáo Cóc có ý nghĩa: vì một giọt sương đã khiến người ta thức trắng đêm, vì một kỉ niệm trong quá khứ ùa về khiến Bọ Dừa sực tỉnh, giật mình, suy nghĩ về những điều đã bỏ quên từ lâu đó chính là nỗi nhớ quê nhà.
Suy ngẫm và phản hồi
1. Truyện được kể theo ngôi thứ mấy? Nhân vật trong truyện gồm những ai?
2. Đoạn văn sau được kể bằng lời của người kể chuyện hay lời của nhân vật?
Ai như Tắc Kè khuya khoắt đang gọi cửa. Đêm ở Bờ Giậu thanh vắng đến nỗi nghe rõ cả tiếng Ốc Sên đi làm về, nhẹ nhàng vén tà áo dài trườn qua chiếc lá rụng.
3. Dưới đây là một số đoạn văn tóm lược các sự việc trong truyện. Em hãy dùng sơ đồ sự việc đã học ở bài 1 [Lắng nghe lịch sử nước mình] để sắp xếp các sự việc ấy theo đúng trật tự được kể trong truyện.
a. Sáng hôm sau, sau khi kể cho Thằn Lằn nghe về một đêm mất ngủ của mình, Bọ Dừa khoác ba lô hành lí lên vai, chào tạm biệt Thằn Lằn để về quê.
b. Thằn Lằn thông báo với cụ giáo Cóc về sự xuất hiện của nhà buôn Cánh Cứng ở xóm Bờ Giậu đêm ấy.
c. Thằn Lằn đến nhà cụ giáo Cóc kể cho cụ nghe câu chuyện Bò Dừa mất ngủ.
d. Bọ Dừa ngủ dưới vòm lá trúc, nửa đêm, sương rơi trúng cổ làm Bọ Dừa tỉnh ngủ.
e. Bọ Dừa ghé đến xóm Bờ Giậu và hỏi thăm Thằn Lằn về một chỗ trọ qua đêm dưới vòm lá trúc.
Trong những sự việc nêu trên, theo em sự việc là quan trọng nhất? Vì sao?
4. Trong đoạn văn sau, tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật gì để miêu tả các loại bọ cánh cứng?
Anh sống trên cây. Anh đào hang dưới đất. Anh lặn xuống nước sâu. Anh béo tốt nhẵn nhụi. Anh gầy còm mảnh mai, Anh trọc đầu không râu. Anh ria dài như hai sợi ăng ten vắt vẻo. Anh hiền lành nhút nhát. Anh ngổ ngáo mọc sừng.
Điều này thể hiện đặc điểm nổi bật gì của truyện đồng thoại?
5. Lí do đã khiến Bọ Dừa quyết định về quê sau một đêm mất ngủ ở xóm Bờ Giậu?
6. Trải nghiệm mà Bọ Dừa có được trong đêm ấy là gì? Qua đó, tác giả muốn gửi đến chúng ta thông điệp gì?
7. Nhận xét về cách kết thúc câu chuyện của tác giả. Nếu là em, em sẽ kết thúc câu chuyện này như thế nào?
Lời giải
1. Truyện kể theo ngôi thứ ba, nhân vật trong truyện gồm có: Thằn Lằn, Bọ Dừa, cụ giáo Cóc
2. Đoạn văn đuọc kể bằng lời của người kể chuyện.
3. Sắp xếp các sự việc: e – b – d – a - c
Theo em sự việc a: “Sáng hôm sau, sau khi kể cho Thằn Lằn nghe về một đêm mất ngủ của mình, Bọ Dừa khoác ba lô hành lí lên vai, chào tạm biệt Thằn Lằn để về quê “ là quan trọng nhất. Vì sự việc này có ý nghĩa sâu sắc, sau một đêm mất ngủ, Bọ Dừa nhận ra chính mình, quay trở về quê hương sau bao năm xa cách, quên lãng.
4. Tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật điệp từ “anh” được lặp lại 9 lần ở đầu mỗi câu, bên cạnh đó tác giả còn sử dụng nghệ thuật so sánh và sử dụng nhiều từ láy. Qua đó nhằm nhấn mạnh, diễn tả sự đa dạng về các loài bọ cánh cứng.
Qua đoạn văn cũng thể hiện đặc trưng của truyện đồng thoại là thể hiện đặc điểm sinh hoạt của thể loại đặc tính sinh hoạt của các loài vật.
5. Lí do khiến Bọ Dừa quyết định về quê sau một đêm mất ngủ: trong đêm thănh vắng, ông lắng rõ được những âm thanh quen thuộc. Đặc biệt là khi giọt sương rơi xuống cổ khiến ông sực nhớ quê nhà. Những âm thanh, hình ảnh đó đã gợi nhắc ông về hình ảnh quê hương mà bao lâu nay ông bỏ quên.
6. Trải nghiệm của Bọ Dừa trong đêm ấy là ông đã ngủ ngoài trời và ông đã có cơ hội được ngắm nhìn trời mây, lắng nghe âm thanh của lá cây, côn trùng, tiếng gió, tiếng sương rơi. Qua đó, tác giả muốn gửi đến chúng ta thông điệp: đôi khi vì cuộc sống bận rộn khiến chúng ta quên đi những điều thân thuộc, gần gũi với chính mình. Vì vậy hãy biết trân trọng những giá trị của cuộc sống.
7. Truyện có kết thúc mở. Cách kết thúc đó của tác giả để mỗi người đọc sẽ tự cảm nhận, tự suy nghĩ và chiêm nghiệm về lời nói của cụ giáo.