Bất chấp mọi lời đàm tiếu, phản bác, Donald Trump vẫn tiến thẳng đến "trận chung kết" của mùa bầu cử Mỹ 2016. Điều gì khiến cho nhà tỷ phú được nhiều người ủng hộ đến như vậy?
Phát ngôn gây sốc của Donald Trump trong một năm tranh cử Tháng 6 đánh dấu một năm tỷ phú Donald Trump tuyên bố chạy đua vị trí ứng viên tổng thống đảng Cộng hòa với hàng loạt phát ngôn gây sốc nhưng giúp ông giành sự ủng hộ của cử tri.
Phân biệt chủng tộc, tính khí thất thường, mị dân, ăn nói thô tục, coi thường phụ nữ... là hàng loạt tính xấu của Trump bị dư luận phản đối gay gắt. Tuy nhiên, không thể phủ nhận một điều là hàng chục triệu cử tri đã quyết tâm ủng hộ Trump.
Phong thái bình dân nhưng 'ăn khách'
Trump kết hợp nhuần nhuyễn phong thái lôi cuốn đặc biệt - điều mà ông đã tích lũy qua nhiều năm kinh nghiệm là ngôi sao truyền hình thực tế - và thông điệp mạnh mẽ, thậm chí là rất sốc, luôn là công thức thành công cho con đường chính trị.
Những người từng hoài nghi và dè bỉu Trump đều chưa từng đánh giá chính xác những thế mạnh này của vị tỷ phú. Do vậy, các đối thủ của Trump trong đảng Cộng hòa đã phải trả giá đắt.
Xuất hiện ban đầu với sự tự tin tràn trề và lối nói chuyện bình dân, Trump đã đánh trúng tâm lý của nhiều người Mỹ. Nhiều người không chỉ thích các ý tưởng của Trump mà cả cách ông truyền đạt chúng.
Họ bị hấp dẫn bởi cách ông đấu khẩu và la hét trên các bản tin thời sự hơn là kiểu nói chuyện mềm mỏng, kiểu cách - được cho là "không thật" - thường thấy ở những ứng viên khác.
| Với nhiều năm kinh nghiệm là một ngôi sao truyền hình thực tế, Trump có khả năng hấp dẫn cử tri nhờ phong thái bình dân, lôi cuốn. Ảnh: Screenertv.com |
Dám nói thẳng 'sự thật'
Đó cũng là một đặc điểm mà các cử tri yêu thích ở Trump, khi người dân đã chán ngán giới chính trị gia với những câu trả lời bài bản nhưng dài dòng và quanh co. Do vậy, khi các đối thủ là những nghị sĩ, thống đốc lão luyện tấn công Trump thì sự ủng hộ của các cử tri dành cho vị tỷ phú càng tăng.
"Tôi yêu Donald Trump và tôi không quan tâm tới những gì người ta nói về ông ấy", một phụ nữ tham dự buổi vận động tranh cử của Trump ở Alabama nói với ABC News. "Ông ấy trung thực và chúng ta cần một nhà kinh doanh để điều hành nước Mỹ, thay vì một chính trị gia".
Yêu quá hóa cuồng, nhiều cử tri thừa nhận rằng họ ấn tượng với Trump vì ông dám nói những điều mà người khác ngại nói. Đó là khi Trump lên án cộng đồng người Mexico mang đến Mỹ "tội phạm" và "hiếp dâm"; hoặc khi Trump cho rằng "hàng nghìn người Hồi giáo ở New Jersey ăn mừng sự kiện ngày 11/9"; nói thượng nghị sĩ John McCain không xứng đáng là người hùng vì ông đã bị bắt làm tù binh trong chiến tranh...
Theo thống kê của trang Politifact, 76% tuyên bố của tỷ phú Mỹ hoặc sai số liệu, hoặc sai sự thật, hoặc là những lời nói dối trắng trợn. Nhưng những người ủng hộ Trump không quan tâm đến điều đó. Họ chỉ biết rằng Trump "nói thẳng", thông tin có chính xác hay không thì không quan trọng.
Bởi họ đã quá chán ghét phong cách của các chính trị gia thông thường, những người luôn cẩn trọng trong từng câu chữ và đưa ra các phát biểu 'sách giáo khoa'.
| Nổi tiếng với hàng loạt phát ngôn tùy tiện, 'gây sốc', nhưng Donald Trump lại được yêu thích vì dám nói thẳng những điều mà người khác ngại nói. Ảnh: Getty |
Một người ủng hộ Trump giải thích trên tờ Time rằng: "Tôi nghĩ nước Mỹ đang trong cơn say. Trump là người đầu tiên lên tiếng và nói chính xác những điều mọi người đang nghĩ. Ông ấy nói chạm đến những điều chúng ta đang quan tâm".
Những đề xuất chính sách mà Trump nêu lên rất đơn giản và đánh trúng tâm lý cử tri. Nếu anh không thích nhập cư trái phép và dẫn đến nhiều tệ nạn thì anh hãy xây tường chống nhập cư. Nếu anh nghi ngờ người theo đạo Hồi, hãy giám sát họ. Nếu anh ủng hộ lực lượng cảnh sát, hãy xử tử những tên cớm lạm quyền và giết người.
Gần một nửa cử tri của đảng Cộng hòa đồng tình với Trump rằng những người nhập cư lậu cần phải bị trục xuất. Nước Mỹ cũng phải hạn chế tiếp nhận người tị nạn. Đó là khi các chính sách của Trump chạm đến nguyện vọng người dân.
Nhân tố làm cho cuộc đua 'thú vị'
"Tôi chọn Trump chỉ vì muốn xem điều gì sẽ xảy ra nếu ông ta trở thành tổng thống. Tôi chẳng quan tâm lắm đến tương lai nước Mỹ, trừ khi có gì đó hay ho xảy ra", một thanh niên chia sẻ trên mạng xã hội lý do anh ta bỏ phiếu cho Trump.
Mặc dù bầu cử tổng thống là một vấn đề trọng đại, trên thực tế, có những người chọn Trump chỉ vì tò mò. Những người này hoặc là đã quá tuyệt vọng với nền chính trị Mỹ, hoặc họ cảm thấy chẳng dính dáng gì đến những vấn đề chung của đất nước. Đối với họ, ai làm tổng thống cũng vậy nhưng nếu là Trump, có thể sẽ có nhiều điều "thú vị" để xem.
| Sau khi chạy đua tổng thống, tỷ phú Trump càng trở thành chủ đề 'đắt khách' của báo chí và các chương trình truyền hình Mỹ. Chương trình "The Tonight Show Starring Jimmy Fallon" của đài NBC luôn thu hút được đông đảo khán giả mỗi khi lấy Trump làm chủ đề giải trí. Ảnh: NBC News |
Không muốn Clinton làm tổng thống
Còn một lý do quan trọng khác không thể không kể đến: Nhiều người bỏ phiếu cho Trump chỉ vì họ không muốn bà Clinton làm tổng thống. Những bê bối của bà Clinton cũng được phanh phui trong giai đoạn tranh cử, như chuyện sử dụng email cá nhân khi làm ngoại trưởng; việc Quỹ Clinton nhận tiền từ các chính khách, đơn vị nước ngoài để nhận đối xử đặc biệt từ Bộ Ngoại giao Mỹ...
Tỷ lệ người Mỹ không thích cựu đệ nhất phu nhân cũng đông không kém số lượng người ủng hộ bà. Dù đối đầu với một ứng viên khác thường như Trump, bà Clinton không thể mở rộng khoảng cách dẫn đầu của mình mà phần lớn là chỉ cách biệt vài điểm.
Báo USA Today trong bài viết tuyên bố phá lệ sau truyền thống giữ quan điểm trung lập trong mùa bầu cử suốt 30 năm đã kêu gọi tẩy chay Trump; nhưng tờ báo cũng khẳng định không ủng hộ bà Clinton. Foreign Policy cũng lần đầu ủng hộ đảng Dân chủ sau hơn 50 năm.
Giáo sư sử học Larry Berman [tác giả quyển sách về tướng tình báo Phạm Xuân Ẩn] khi trả lời Zing.vn gần đây cho biết vấn đề của người Mỹ hiện tại là “lựa chọn giữa liều thuốc độc mà họ đã rõ thuộc tính [bà Clinton] hay loại thuốc độc hoàn toàn lạ lẫm [Trump]”.
C. Martin Beck, giảng viên tại Đại học Coppin State ở Maryland, lý giải tại sao ông bầu cho ứng cử viên Biden trong khi nhiều người Mỹ khác ủng hộ Tổng thống Trump năm nay.
C. Martin Beck giảng dạy tại Đại học Coppin State ở Baltimore, bang Maryland, Mỹ. Ông viết và tích cực tham gia các hoạt động hướng tới công bằng, bình đẳng trong xã hội Mỹ. Đây là bài viết riêng của ông cho Zing.
Châu Á thân mến,
Từ Mỹ, tôi viết những dòng này để xin lỗi các bạn. Những cơn bão mọi người đang hứng chịu, cuộc đấu tranh với đại dịch Covid-19, hay thậm chí cách các bạn thành công phục hồi nền kinh tế, chưa bao giờ được lên trang nhất các tờ báo ở đất nước tôi. Vì ở đó, tổng thống Mỹ đang rải đầy những bài viết trên Twitter với thông tin y tế và định hướng chính trị sai lệch.
Nước Mỹ chưa bao giờ bị chia rẽ sâu sắc như vậy. Chúng tôi đang tranh cãi lớn tiếng đến mức cả thế giới đều nghe thấy.
Lần này, cuộc đấu tranh trong lòng nước Mỹ là để lựa chọn giữa hai người đàn ông da trắng lớn tuổi. Những giá trị của họ không đại diện cho thế giới hiện đại và niềm tin cốt lõi của họ cũng chỉ tương đồng với một số ít công dân Mỹ.
Ngày 3/11, chúng tôi sẽ chọn ra người lãnh đạo quốc gia hùng mạnh và thịnh vượng nhất, có ảnh hưởng lớn nhất trên thế giới. Tôi cầu mong người Mỹ đủ khôn ngoan để chọn ra người giỏi nhất lãnh đạo đất nước này.
| |
| Người ủng hộ ông Trump tại cuộc mít tinh vào rạng sáng 3/11 ở Grand Rapids, Michigan. Ảnh: Reuters. |
"Joe Biden là sự lựa chọn tốt nhất cho Mỹ vào thời điểm này"
Vào năm 2016, giống như số đông cử tri Mỹ, tôi cũng bỏ phiếu cho Hillary Clinton. Tôi nghĩ đây là sự lựa chọn duy nhất thể hiện trách nhiệm của mình: Bầu cho ứng cử viên không phải ông Trump.
Vào đêm công bố kết quả bầu cử, tôi yên tâm đi ngủ và tin rằng tôi đã bỏ phiếu để cứu nước Mỹ. Kịch bản tệ nhất có thể xảy ra là gì? Chúng ta đều đã biết.
Bất cứ ai đang đọc những dòng này của tôi có lẽ đều nhận ra rằng trong bốn năm qua, các biện pháp bảo vệ môi trường đã bị gạt sang bên như thế nào, thuế đánh vào người giàu giảm xuống và danh tiếng của nước Mỹ như một nhà lãnh đạo thế giới cũng bị ảnh hưởng. Hình ảnh nước Mỹ bị thả rơi từ vách đá xuống biển, nơi có câu lạc bộ Mar-a-Lago ở Miami. Tại đây, những ai tham vọng có thể trả tiền để được gặp tổng thống Mỹ.
Ai biết được liệu chúng tôi có thể lấy lại những gì đã mất hay không? Nhưng chắc chắn chúng tôi không thể hồi sinh được gần 225.000 người đã tử vong vì Covid-19. Nước Mỹ cũng không thể đảo ngược ngay lập tức sự nóng lên toàn cầu vì sử dụng quá độ nhiên liệu hóa thạch.
Và quan trọng nhất, thật khó để lấy lại niềm tin vốn đã tan vỡ của người Mỹ hay tình đoàn kết giữa họ. Bởi trong bốn năm qua, họ nhận ra rằng trong gia đình hay khu phố của mình có những người ghét dân nhập cư, người da màu và cộng đồng LGBTQIA+.
Trước đây họ không thể hiện ra sự ghét bỏ đó, nhưng giờ đây thì có bởi chính những quan điểm này cũng được thể hiện ở Nhà Trắng và phát đi trên truyền hình.
| |
| Các cuộc khảo sát gần đây cho thấy người Mỹ đang nghiêng về ứng viên Biden. Ảnh: AP. |
Đây chính là lý do tôi bầu cho Joe Biden. Tôi đã bỏ phiếu nhiều tuần trước qua bưu điện. Tiểu bang của tôi cho phép bỏ phiếu sớm và vắng mặt để tránh việc phải xếp hàng dài, ngăn chặn nguy cơ lây nhiễm Covid-19.
Tôi tin vào khoa học. Thật hài hước khi phải nói như vậy. Ai lại không tin vào những sự thật khách quan dựa trên số liệu và quan sát được?
Nhưng tôi có thể kể đến một vài người. Đầu tiên là thư ký báo chí Nhà Trắng, sau đó là các nhóm vũ trang đến thủ phủ bang Michigan để yêu cầu chấm dứt các biện pháp bảo vệ sức khỏe cộng đồng.
Một người hàng xóm của tôi, là người da trắng lớn tuổi, nói với tôi rằng người châu Á chỉ mang theo tội phạm, sự nghèo đói và dịch bệnh ở mọi nơi họ đến. Và đây chính là những quan điểm đang nổi lên ở Mỹ. Đó là lý do tôi bầu cho Joe Biden.
Tôi từng không muốn bầu cho ông Biden. Tôi không đồng tình với một số chính sách của ông ấy. Cựu phó tổng thống đến từ thời kỳ lịch sử mà nước Mỹ chính là quốc gia vĩ đại trong khẩu hiệu “Khiến nước Mỹ vĩ đại trở lại” của ông Trump.
Vào thời đó, những người đàn ông da trắng giàu có là người nắm quyền, phụ nữ da trắng thượng lưu là những người duy nhất có thể ủng hộ nữ quyền trong khi những phụ nữ khác chỉ nấu nướng và sinh con. Còn người lao động da màu sẵn sàng làm bất cứ công việc nào, miễn là được trả lương dù ít hay nhiều.
Tuy nhiên, tôi vẫn bỏ phiếu cho Biden. Ông ấy là lựa chọn tốt nhất cho nước Mỹ vào thời điểm này.
Tại sao người Mỹ bầu cho Donald Trump?
Dù bầu cho ông Biden, tôi hiểu tại sao nhiều người Mỹ bầu cho Tổng thống Trump. Tôi thực sự hiểu. Tôi lớn lên trong một gia đình quân nhân sống ở miền Nam nước Mỹ. Bản thân tôi đã phục vụ trong Lực lượng Không quân Mỹ, sống ở miền Trung Tây nước Mỹ. Tôi có quãng thời gian dài sống ở những bang bảo thủ của nước Mỹ, nơi ủng hộ những giá trị bảo thủ.
Nói một cách chính xác hơn, xung quanh tôi là những người thuộc nhóm đa số về chủng tộc, tôn giáo, kinh tế xã hội và chính trị. Họ được hưởng tất cả lợi ích đi kèm với số đông và hoàn toàn không muốn nghĩ đến việc mất đi đặc quyền đó.
Giờ đây có hai nước Mỹ khác nhau. Một là mảnh đất rộng lớn phì nhiêu của những người sống ở nông thôn, thị trấn nhỏ. Họ là người da trắng, người theo đạo Thiên chúa, và theo chủ nghĩa bảo thủ đã tồn tại qua nhiều thế hệ. Trong khi đó, một nước Mỹ khác lại chỉ là hòn đảo nhỏ, với số ít người Mỹ thuộc nền văn hóa khác, màu sắc khác, tôn giáo khác, quan điểm khác, những người không muốn lấy đi lợi ích của bất kỳ ai. Họ chỉ muốn chia sẻ chúng.
Tuy nhiên, nhóm theo chủ nghĩa bảo thủ từ chối thay đổi và từ chối chia sẻ. Câu hỏi đặt ra cho cuộc bầu cử năm nay là liệu hai nước Mỹ này có thể cùng tồn tại hay không?
| |
| Ông Christopher Beck cho rằng nhiều người Mỹ ủng hộ Tổng thống Trump vì không muốn mất đặc quyền của nhóm đa số. Ảnh: Reuters. |
Tôi có những thành viên trong gia đình, bạn bè, hàng xóm và đồng nghiệp, những người không phân biệt chủng tộc, bài ngoại và không ủng hộ việc nước Mỹ chia rẽ. Họ chỉ không muốn bất cứ ai lấy đi những gì họ có. Vì vậy, họ sẽ bỏ phiếu cho một Tổng thống Trump với quan điểm phân biệt chủng tộc, bài ngoại và ủng hộ chủ nghĩa dân tộc da trắng.
Họ nghĩ rằng nếu ai đó khác đắc cử, họ sẽ mất đi quyền lợi. Họ bầu cho ông Trump để bảo vệ nguồn thu nhập của mình vì nếu người nhập cư đến Mỹ tìm việc làm, họ sẽ mất việc.
Tôi hiểu điều đó.
Mãi cho đến sau khi thực hiện nghĩa vụ quân sự, khi tôi chuyển đến một trong những đô thị của Mỹ với đầy những người da màu, tôn giáo khác, sắc tộc khác, văn hóa khác, giá trị khác và quan điểm chính trị khác, tôi mới nhận ra rằng thực sự có đủ chỗ cho tất cả chúng tôi.
Trên thực tế, càng chia sẻ nhiều, chúng ta lại càng có nhiều. Từ lâu tôi đã từ bỏ chủ nghĩa bảo thủ. Tôi muốn mọi người được hưởng nhiều quyền hơn, tự do hơn, có nhiều việc làm hơn, tiền lương cao hơn, được hưởng dịch vụ chăm sóc sức khỏe tốt hơn, được sống trong môi trường sạch với thực phẩm an toàn hơn và ít chia rẽ hơn.
Nhưng điều này đòi hỏi sự thay đổi ở cấp lãnh đạo.
Tôi phải nhắc lại rằng Joe Biden là lựa chọn tốt nhất cho Mỹ vào thời điểm này. Đây không phải là một cuộc hôn nhân. Nếu đắc cử, ông ấy sẽ không phải là tổng thống của chúng tôi mãi mãi. Nhưng hiện tại, ông Biden là tiếng nói của hòa bình.
Ông Biden đại diện cho một đảng ủng hộ bảo vệ môi trường và đảm bảo một tương lai an toàn cho nước Mỹ. Ông ấy biết rằng khoa học không phải quan điểm chính trị và cuộc sống của người nghèo không phải là công cụ trên sân khấu chính trị.
Cựu phó tổng thống Mỹ là nhân vật có thể khôi phục phẩm giá cho chính phủ, coi trọng danh tiếng của nước Mỹ và sức mạnh của các tổ chức quốc tế đóng vai trò quan trọng cho sự ổn định toàn cầu.
Hy vọng nước Mỹ sẽ yên bình trở lại
Có lẽ những kỳ vọng đó là quá nhiều đối với bất kỳ ai, và thực sự là gánh nặng đối với một tổng thống khi phải giải quyết những thiệt hại trong bốn năm qua. Nhưng chúng ta hoàn toàn có thể bắt đầu làm vậy.
Một đời tổng thống, nhiều nhất là 8 năm, sẽ không thể đưa người Mỹ đến ngay điểm cuối như một chuyến Grab hay Uber. Thay vào đó, hãy nghĩ đây là một chuyến tàu điện ngầm. Chúng tôi sẽ không đến đích ngay lập tức, nhưng có thể rút ngắn hành trình từng bước một và tất cả có thể đi cùng nhau.
Đây là lý do tại sao tôi bỏ phiếu cho ông Biden để tiến gần hơn đến một nước Mỹ mà chúng tôi có thể tự hào, có thể sống an toàn và hòa bình dù có nhiều khác biệt.
Sau ông ấy, chúng tôi có những lựa chọn tốt hơn. Chúng tôi có các chính trị gia trẻ hơn đã sẵn sàng thực hiện tầm nhìn của họ cho nước Mỹ, nơi người dân có thể chia sẻ quyền bình đẳng.
Nhưng ngay thời khắc này, chúng tôi cần phải đưa nước Mỹ đi theo hướng đó.
| |
| Thị trưởng New York Bill de Blasio đứng xếp hàng chờ bỏ phiếu sớm ở Brooklyn. Ảnh: Reuters. |
Châu Á thân mến,
Tôi xin lỗi vì bạn phải chứng kiến cuộc chiến trong nội bộ nước Mỹ. Chúng tôi xấu hổ vì đã lạc lối và mất mặt với các quốc gia.
Tôi hy vọng rằng không bao lâu nữa, ở đây sẽ yên bình trở lại.
Tôi hy vọng rằng vài tuần ồn ào, hỗn loạn sắp tới sẽ được giải quyết bằng sự lựa chọn tốt nhất cho nước Mỹ.
Tôi hy vọng rằng vào tháng 1, chúng tôi sẽ có một tổng thống khiến bạn kính trọng và ngưỡng mộ.
Khi điều đó trở thành hiện thực và chúng tôi cuối cùng có thể kiểm soát được Covid-19 ở Mỹ, tôi hy vọng các bạn sẽ đến thăm, học tập và sinh sống ở đất nước tôi.
Chúng tôi có đủ chỗ và nhiều điều để chia sẻ.
Thị trấn 5 cử tri tại Mỹ mở đầu ngày bầu cử 3/11 Kết quả kiểm phiếu tại Dixville Notch cho thấy ông Joe Biden, ứng viên đảng Dân chủ, là người chiến thắng. Tất cả cử tri tại thị trấn đều bầu cho cựu phó tổng thống Mỹ.